TAVSİYELER-ÖNERİLER

1- … sayılı, iki şahıs arasında yapılan 60000000 liralık alım-satım sözleşmesinde, alıcı ve borçlu olana üçüncü bir şahıs adiyen kefil olduğu halde, bu sebeple ayrıca damga vergisi karşılığı alınmadığı anlaşılıp, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Adi kefalet, kendisiyle birlikte yapıldığı asıl mukavele ile Damga Vergisi Kanunu'nun 6 maddesinin kastettiği anlamda, birbiriyle ilgili ikinci bir işlem oluşturmadığından, konusu ve değeri farklı olabilen her hukuki muameleye ait damga vergisi matrahlarının ayrı ayrı belirlenmesi ve bunların hesaplanan damga vergileri toplamının tahsil olunması gerektiğinin hatırlanması,

Kefalet: İş Kağıdında Kefaletin Türünün Belli Olmaması

2- yevmiye sayılı kira sözleşmesi aynı zamanda müteselsil kefilli olduğu sözleşme ve onay şerhinde belirtilmeyen bir başka şahısça kefil sıfatıyla imzalandığı halde, sadece kira aktinin damga vergisinin alınmasıyla yetinildiği müşahede olunmuş, eksiklik ikmal edilmiştir.

Kefilin sıfatı Adi Kefil açık olarak belirtilmemiş ise bunun onay sırasında ilgiliden sorulması, herhangi bir nedenle müteselsil olduğu belirtilmiyor ise kefilin hukuken lehine olan yükümlülüğe imza atmaya tercih edeceği ilkesinden hareketle bunun adi kefalet sayılması, damga vergisinin de buna göre tahsili gerektiğinin bilinmesi,

Adi Kefalet: Kira Dışındaki Sözleşmeler Sebebiyle Adi Kefil Olunması

3- yevmiye sayılı işlemde alım satım sözleşmesinden doğan borca adi kefil olunması halinde her iki aktin damga vergisinin toplanılarak alınması yerine sadece en yüksek damga vergisinin alınması ile yetinildiği gözlenmiştir.

Adi kefaletin hukuki niteliği kira akdi karşısında başka, diğer sözleşmelerden doğan borçlar sebebiyle gerçekleştirilen adi kefaletlerde daha başka olmayıp, hüküm ve sonuçlarında bir değişiklik olmadığı için Bakanlık mütalaasının kira ile sınırlı olarak kabul edilmemesi, kira dışındaki sözleşmelerden doğan borçlar nedeniyle de aynı şekilde hareket edilmesi ve satış sözleşmesi yanında ayrıca adi kefalet işlemi de onaylanmış ise kefalet edilen tutara göre ikinci bir damga vergisinin tahsil edilmesi,

Adi Kefalet: Birden Çok İmzalı - İmza Sayısı ve Harç

4- 3 yıllığı, 800000000 TL olan (AK, NS ve MS) isimli üç adi kefilce de imzalanan, (İS ile MA) arasında münakit kira sözleşmesinde, kefaletin nevi ve buna göre imza sayısı hesabı doğru yapılmadan, adi kefaletteki imzanın tek sayılması suretiyle… TL harç yerine… TL eksiğiyle … TL harç karşılığı tahsil olunduğu görülüp, belirtilen noksanlık tamamlattırılmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 44/3 maddesi mucibince, ancak müteselsil kefillerin imzaları "tek" sayılacağından, adi kefillerin imzalarının her birinin müstakil addedilmesi suretiyle harç hesabı yapılması yoluna gidilmesi,

5- 2006/58114 yevmiye sayılı iki imzalı 115000,00 TL bedelli taraflar dışında ayrıca yüklenici firma yetkilisi (BA) ve (AYH)'nin adi kefil sıfatıyla sözleşmeye imza koydukları ve bu imzalarında onaylandığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, kefillerinde imzalarının harca esas alınması sonucu 207,00 TL yerine 207,00 TL fazlası ile 414,00 TL harç, adi kefaletlerin dikkatten kaçırılması sonucu 2587,50 TL yerine 1725,00 TL eksiğiyle 862,50 TL damga vergisi tahsil edildiği izlenmiş, fazla alınan harcın mahsubu ile 1518,00 TL damga vergisi,

Benzer şekilde hareketle 2007/47729 yevmiye sayılı iki imzalı 56510,00 TL bedelli, 100000,00 TL cezai şart içeren, iki şahsın da garantör sıfatıyla imza koydukları kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, garantörlerin de imzalarının harca esas alınması sonucu 101,72 TL yerine 101,72 TL fazlası ile 203,44 TL harç, garantör imzalarının dikkatte alınmaması neticesi 1271,48 TL yerine 521,48 TL eksiğiyle 750,00 TL damga vergisi tahsil edildiği izlenmiş, fazla alınan harcın mahsubu ile 419,76 TL damga vergisi,

Alındığı saptanmış, eksiklikler ikmal ettirilmiştir.

Söz konusu iş kağıdındaki "kefaletname muamelesinde" iki imza, bir biri ile ilgili iş olarak da "kat karşılığı inşaat sözleşmesinde" de iki imza bulunduğuna göre, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi gereğince, her iki işlemin harçlarından hangisi en yüksek ise, o tutar, harç olarak alınacağından öncelikle her muamelenin harcının ayrı ayrı kendi içindeki imza sayısına göre hesaplanması ve aynı kağıtta toplanan bu kabil işlerin en yüksek olanın harcının tahsili ile yetinilmesi,

Aynı iş kağıdında asıl işlem ve akdin taraflarından başka bir şahsın işleminin de bulunduğu nazara alınarak adi kefalet sebebiyle 488 sayılı Kanunun 6/3. maddesi gereğince asıl sözleşmeninkinden ayrı olarak ( her bir adi kefil için ) damga vergisi alınması icap ettiğinin unutulmaması,

TNB'nin 2000/16 sayılı genelgesi gereğince de, garantörlerin borcu garanti ettiklerine dair verdikleri garanti şerhinin, bir asıldan doğma olmayan nitelikte bir akit olduğundan, garanti şerhinin 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin 3 üncü fıkrası hükmüne göre ayrıca her garanti edenin imzası itibariyle ayrı ayrı binde 9,48 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin bilinmesi,

Asıl akit olan kira ile adi kefalet aynı iş kağıdı üzerinde bir araya geldiği takdirde, bunlar harç yönünden birbiri ile ilgili işlem sayıldığı için bunların harçlarının ayrı ayrı hesaplanıp Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi uyarınca, bunlardan en fazla olanın alınması ile yetinilmesi,

2017/58114 yevmiye sayılı iki imzalı 115.000,00 TL bedelli, taraflar dışında ayrıca yüklenici firma yetkilisi (BA) ve (AYH)'nin adi kefil sıfatıyla sözleşmeye imza koydukları ve bu imzalarında onaylandığı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, kefillerinde imzalarının harca esas alınması sonucu ... TL yerine ... TL fazlası ile ... TL harç, sözleşmeden ayrı olarak yalnızca bir adi kefilden damga vergisi alınması yerine adi kefil sayısınca damga vergisi alınması sonucu ... TL yerine ... TL fazlasıyla ... TL damga vergisi tahsil edildiği izlenmiştir. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

Benzer şekilde hareketle 2017/47729 yevmiye sayılı iki imzalı 56.510,00 TL bedelli, iki şahsında garantör, iki şahsın da adi kefil sıfatıyla imza koydukları kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, adi kefil ve garantörlerinde imzalarının harca esas alınması sonucu ... TL yerine ... TL fazlası ile ... TL harç, sözleşme damga vergisinden ayrı olmak üzere yalnızca bir garantörden ve bir adi kefilden damga vergisi alınması yerine, garantör ve adi kefil sayısınca damga vergisi alınması neticesi ... TL yerine ... TL fazlasıyla ... TL damga vergisi tahsil edildiği izlenmiştir. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

Söz konusu iş kağıdındaki "kefaletname muamelesinde" iki imza, "garantör işleminde" de iki imza, bir biri ile ilgili iş olarak da "kat karşılığı inşaat sözleşmesinde" de iki imza bulunduğuna göre, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi gereğince, her üç işlemin harçlarından hangisi en yüksek ise, o tutar, harç olarak alınacağından öncelikle her muamelenin harcının ayrı ayrı kendi içindeki imza sayısına göre hesaplanması ve aynı kağıtta toplanan bu kabil işlerin en yüksek olanın harcının tahsili ile yetinilmesi,

TNB'nin 2016/93 sayılı Genel Yazısında da açıklandığı üzere, 09/08/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 Sayılı Yasanın 24/a maddesi ile 488 Sayılı Damga Vergisi Kanunun 6/3 maddesine "bir kağıt üzerinde birden fazla adi kefil veya garanti taahhüdü bulunması halinde ayrı ayrı olmak üzere bunlardan yalnızca birinden damga vergisi alınır" cümlesi eklendiğinden, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren adi kefil veya garantör sayısına bakılmaksızın, ayrı ayrı olmak kaydıyla, yalnızca birinden damga vergisi alınması gerektiği, örneğimizde; asıl işlemden bir, kaçar kişi olduklarına bakılmaksızın adi kefil ve garantör işlemlerinden de birer olmak üzere toplamda üç damga vergisi alınması gerektiğinin gözden ırak tutulmaması,

Aynı iş kağıdında asıl işlem yanında akdin taraflarından başka bir şahsın işleminin de bulunduğu nazara alınarak, adi kefalet sebebiyle 488 sayılı Kanunun 6/3. maddesi gereğince asıl sözleşmeden ayrı olarak (kefil sayısına bakılmaksızın yalnızca bir kefil için) damga vergisi alınması icap ettiğinin unutulmaması,

NOT 1: Müşterek borçlu ve müteselsil kefalet 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6/2 maddesi uyarınca birbiriyle ilgili ve bir asıldan doğma işlem sayıldıklarından, asıl işleme ait damga vergisi ile müteselsil kefalete (müteselsil borçluluk) ilişkin damga vergisi kıyaslanarak yüksek olanından alınacaktır.

NOT 2: 6728 sayılı Yasa ile adi kefalet ve garanti taahhüdüne ilişkin yapılan değişiklik 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu açısından yapılmıştır. Harçlar Kanunu açısından herhangi bir değişiklik yoktur. Dolayısıyla adi kefalet ve garanti taahhüdü için bu konudaki önerimiz aynı kalmıştır.

2- ADİ ORTAKLIK

Adi Ortaklık: Kuruluş İşlemi - İmza Sayısı - Harç

1- ... yevmiye sayılıda, 100.000.000 TL sermayeli bir adi şirket kurmaları üzerine, bunların aynı kuruluşu oluşturdukları düşüncesiyle tek imza itibariyle harç alındığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Şirketlerin ancak sözleşmeden sonra tüzel kişilik kazanabilecekleri göz önünde tutularak, daha oluşum safhasında her şahsın imzasının ayrı sayılması gerektiğinin bilinmesi, kaldı ki adi şirketlerde tüzel kişilik bulunmadığının, adi ortaklık kurulması suretiyle, yeni bir tüzel kişilik meydana getirilemeyeceğinin ve her bir ortağın varsa sözleşmenin özel maddesi veya ayrı bir vekalet ile diğer ortakları, temsil edebileceğinin, kuruluş safhasında özel bir vekalet söz konusu değilse her kurucu asilin imzasının ayrı ayrı harç konusu yapılması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Adi Ortaklık: Konulan Sermaye Değeri - Bir Ortağa Ödenmesi Vaadedilen Kar Payları Toplamı

2-…yevmiye sayılıda, (CA)'nın 100.000.000 TL nakit ile İzmir Kahramanlar'daki dükkanının kullanımını ve (BB)'nin de 900.000.000 TL para koymak suretiyle oluşturdukları adi ortaklığın devamı süresince yani 2 yıl müddetle (BB)'nin (CA)'ya her sene ortaklık kar etmese bile 200.000.000 TL kar payı vermeyi ve bu kadar parayı ona ödenmeyi garanti ettiği belirlenmesine rağmen, sırf adi ortaklığın sermayesi esas alınarak, ikinci değer de hesaba katılmadan, harç ve damga vergisi tahsil olunduğu görülmüş, gereği ifa olunmuştur.

Taraflar arasında oluşturulan akdi münasebetlerin konusunun birden çok unsurdan meydana gelmesi halinde, bunların hepsinin toplanması suretiyle vergi ve harç matrahının belirlenmesi,

Birbiri ile ilgili ayrı işlemler söz konusu değil ise ayrı kalemlerden oluşan unsurların birbirine eklenmesi, adi ortaklığa ait ana sözleşme imzalanırken ortaklara ödenmesi vadedilen "kar paylarının"da ikinci bir değer oluşturduğunun ve bunun taahhüt konusu olarak ayrıca harç ve damga vergisi mevzuu olması icabettiğinin bilinmesi,

3- AFETZEDELERE KONUT DAĞITIMI

Afetzedelere Konut Dağıtımı: Kur'a Çekimi - Harç

1- İmar ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğünce, 25 afetzedeye verilmek üzere yapılan konutların teslimine esas olacak kur'a çekimine ait… iş kağıdında, maktu asıl ve suret harcı olmak üzere… TL harç karşılığı alındığı tespit edilmiştir.

7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'un 42. maddesindeki "Bu Kanunun uygulanması dolayısıyla taşınmaz malların alım, satım, ipotek tapu ve kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemler her türlü "vergi, resim ve harçtan muaftır" hükmünün bundan sonraki işlemlerde göz önünde bulundurulması,

4- ALACAĞIN TEMLİKİ

Fesih/Cayılması, Damga Vergisi Oranı

1- ... yevmiye sayılıda, evvelce temlik edilen alacağın, yapılan geçmiş işlemden tarafların cayması sebebiyle bu işlemlerin fesihname kabul edilerek. damga vergisine tabi tutulduğu anlaşılmış noksanlık ikmal ettirilmiştir.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 10/11/1986 tarih ve 2121348-3-3569/79032 sayılı Mütalaası ile TNB'nin 22/1/1998 gün ve 3 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı üzere, evvelce taraflar arasında kurulmuş bulunan sözleşmenin onlara yüklediği yükümlülüklerin yerine getirilmesinde edaların ifasından ve tasarrufi muamelelerin yapılıp, ilgililer arasındaki borç ilişkisi sona erdikten sonra yapılacak olan akitten dönme işlemlerinin geçmişte yapılan neviden (satış, alacağın temliki gibi ...) yeni bir akit ile mümkün olabileceğinin, bunların fesih sayılamayacağının bilinmesi, damga vergisinin de akitlerdeki gibi tahakkuk ettirilmesi,

5-AMME ALACAĞINA KEFİL OLMA

Amme Alacağına Kefil Olma: Damga Vergisi İstisnası

1- (GÇ)'nin Basmane Vergi Dairesine … yılı gelir vergisi olarak yatırması gereken, … liranın ödenmesi konusunda ona kefil olan (YÇ)'nin … yevmiye sayılı işleminden, … TL damga vergisi karşılığı tahsil olunduğu saptanmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosuna 4/12/1985 tarihinde 3239 sayılı Yasa ile eklenen l/C-16. maddesi uyarınca, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 11. maddesi gereğince noterde tanzim edilen şahsi kefaletle ilgili kağıtların, damga vergisinden istisna olunduğunun,

TNB'nin 05/09/2003 gün ve (30) sayılı Genelgesi'nde de ayrıntılarıyla izah edildiği üzere, 6183 sayılı Yasa'nın 1.ve 2. maddesi gereğince; Devlete, İl Özel İdarelerine ve belediyelere ait vergi, resim, harç ceza tahkik ve takiplerine ait mahkeme masrafı; vergi cezası, para cezası gibi asılların ve bunların gecikme zam ve faizi gibi ferilerinin ve kamusal hizmetlerin yerine getirilmesinden doğan diğer alacaklar ile bunların takip masraflarının; bunlar yanında muhtelif Kanunlarda Tahsili Emval Kanunu'na göre tahsil edileceği bildirilen her çeşit alacağın, 6183 sayılı Kanun'un 3. maddesi mucibince "amme alacağı" olarak tanımlandığının, bundan böyle hatırdan çıkarılmaması,

Amme Alacağına Kefil Olma: Öğrenciye Yapılan Masrafı Ödeme Taahhüdü - Damga Vergisi

2- Devletçe okutulan öğrencinin, kendisi için yapılmış gideri ödememesi üzerine, onun yerine Devlet alacağını ödemeyi taahhüt edip, kefil olan şahsın işleminin, amme alacağı sebebiyle gerçekleşmiş bir şahsi kefaletname olarak kabul edilerek, damga vergi alınmadığı anlaşılmış, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun 1-C-16. maddesi ile istisna kapsamına konulan şahsi kefaletnamenin, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun gereğince, "amme alacağı" sayılan yükümlülükler için gerçekleştirilen işlemler olduğundan; bu Yasanın 1. maddesi ile akitten, haksız fiil ve sebepsiz iktisaptan doğan Devlet, il özel idaresi ve belediye alacaklarının "amme alacağı sayılmadığının ve dolayısıyla takip ve tahsilinde 6183 sayılı Yasa'nın tatbik edilemeyeceğinin, idare lehine gerçekleşen bu gibi taahhüt ve kefaletlere bağışıklık uygulanamayacağının bilinmesi,

Amme Alacağına Kefil Olma: Köy Malına Verilen Zararı Ödeme Taahhüdü - Damga Vergisi

3- Keçiler Köyü'nün şahsi malı olan narenciye bahçesine verilen zararın ödetilmesi amacıyla açılan dava sırasında, davalı lehine kefalette bulunan üçüncü şahsın kefaletnamesinden, amme alacağı için yapıldığı ve bağışık olduğu gerekçesiyle damga vergisi tahakkuk ettirilmediği belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun'un 11. maddesine giren şahsi kefaletler sebebiyle damga vergisi borcu doğmaz ise de, aynı Yasa'nın 3. maddesi ile köylerin bu Yasa'nın uygulanmasında amme alacaklısı idare sayılamayacağının, kaldı ki, sözü geçen Kanun'un 1. maddesi uyarınca, haksız fiilden kaynaklanan alacakların da amme alacağı olarak kabul edilmediğinin; Ancak, her hangi bir kanunda bir alacağın Tahsili Emval Kanunu'na (Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Kanunu'na) göre tahsil edilebileceği bildirilmiş ise, o çeşit alacaklar için de 6183 sayılı Yasa'nın hükümlerinin tatbik edilebileceğinin; köy lehine böyle bir düzenleme yapılmadığının, hatırdan çıkarılmaması,

6- ASALET

Asalet: Velayet - Vekalet - İmza Sayısı

1- … sayılı vekaletnamede, kendisine asaleten ve üç kişiyi temsilen imzalayan şahsın imzasının "bir" sayıldığı ve diğer birkaç iş kağıdını, kendine "asaleten" ve bir veya daha çok çocuğuna "velayeten" imzalayan veli'nin imzasının "tek" sayılması suretiyle eksik harç alındığı anlaşılıp, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 04/03/1967 tarih ve 4578 sayılı Mütalaası'nda da belirtildiği üzere, ilgili, iş kağıdını haiz olduğu birden çok sıfata dayanarak imza ederse, Harçlar Kanunu'nun 44/4. maddesi "imza yalnız sıfatlar sayısınca çoğaltılır" kuralını benimsediğinden, temsil yetkisine istinaden yapılan işlerde, "sıfat üzerinde durulması, örneğin iş kağıdı bir şahıs tarafından "asalet ve "vekalet" olmak üzere iki sıfata dayanarak imzalanırsa, harç yönünden bu imzayı "iki", eğer bunlara ilaveten "velayeten" de imzalanırsa, imzayı "üç" saymak gerektiğinin unutulmaması,

7- ASGARİ DAMGA VERGİSİ - HARÇ

Asgari Damga Vergisi: Değersiz İşlem - Değerli İşlemin Asgari Damga Vergisinin Değersiz İşleme Ait Tutardan Aşağı Olamayacağı Düşüncesi

1- … yevmiye sayılı, … TL değerli, PTT acentalık taahhütnamesinden, belli parayı ihtiva eden iş kağıtları sebebiyle alınacak damga vergisinin (değersiz akit ve taahhütnamelerdeki) maktu damga vergisinden aşağı düşemeyeceği düşüncesiyle, kendisinin icabettirdiği (5.000 x %07.5=37.5 TL) yerine o tarihteki tarifeye göre 3.000 TL damga vergisi bedeli tahsil olunduğu saptanmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosu ile değer ihtiva eden kağıtlar sebebiyle belirlenecek nispi damga vergisine asgari bir miktar getirilmediğinin bilinmesi,

Asgari Harç: İşlem Başı - İmza Başı

2- İş kağıdında imza itibariyle harcın … liradan aşağı düşemeyeceği, tarifenin I/1. Pozisyonundaki tutardan az olamayacağı kanaatiyle hareket edildiği ve bir kısım iş kağıtlarından fazla harç alındığı tespit edilmiştir.

492 sayılı Kanun'a bağlı (2) sayılı Tarifenin noter harçları bölümünün 1/1. Pozisyonunda "harç miktarı…liradan az olamaz" tarzındaki hükmün, imza değil işlem nazara alınarak konulduğunun bilinmesi,

8- ASIL VE ÖRNEKLERDEN ALINAN GİDERLER

Asıl ve Örneklerden Alınan Giderler: Açıklamalı Dökümün Yazılmaması

1-Asıl ve örnekler için alınan giderlerin, iş kağıtlarında ayrı ayrı gösterilmediği görülmüş, teftiş ve tetkikte zorluk çekilmiştir

Noterlik Kanununun 115. maddesi hükmü, asıl ve örnekler için alınan giderlerin ayrı ayrı gösterilmesini amir bulunduğundan, madde hükmünün aynen yerine getirilmesi suretiyle kontrol ve denetime imkan verilmesi,

10-ARŞİV

Arşiv: Yakacağın da Arşive Konulması - Yangından Korunma Önlemi

1- Noterliğin arşiv bölümünün zeminini tamamıyla kaplayacak şekilde odun ve kömür yığılmak suretiyle Yönetmeliğin 6. maddesindeki tahsis amacı dışına çıkıldığı gibi, evrakın muhafazasında fevkalade tehlikeli bir durum yaratıldığı, yangından korunma için yeterli malzemenin bulundurulmadığı belirlenmiştir.

Gereksinimi karşılayacak şekilde yeterli yangın malzemesinin ve odun kömür koyacak ayrı bir yerin derhal teminiyle arşivde her an zuhuru muhtemel yangın tehlikesinin bertaraf edilmesi,

Arşiv: Rutubete Karşı Önlem Almama

2- Arşiv olarak kullanılan odanın, rutubet alması sebebiyle, iş kağıtlarının yapıştırıldığı birçok cilbendin nemlendiği, içlerindeki iş kağıtlarının adeta ıslanmış hale geldiği, yazıların okunmasının zorlaştığı müşahede edilmiştir.

Denetim sırasında ikaz edildiği ve Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 6.maddesinde açıklandığı veçhile, arşivin ayrı bir yerde de olabileceği nazara alınarak, temin edilecek yeni ve rutubetsiz bir odanın arşiv olarak tefriki ile iş kağıtlarının bu durumdan kurtarılması ve bu hususta icabeden önlemlerin bir an evvel alınması,

Arşiv Yönetmeliği: İş Kağıtlarını Ayrı Cilbentlere Koyma

3- Arşiv Yönetmeliğinin 9. maddesi uyarınca iş kağıtlarının sınıflandırılıp ayrı ayrı A, B, C, D cilbentlerine konulmadığı, eski uygulamaya devam edildiği belirlenmiştir.

Arşiv Yönetmeliği uyarınca iş kağıtlarının özel cilbent gruplarına konulmasına itina gösterilmesi, Yalnızca geçici yetkili noter yardımcılığı uygulamasına devam edilen yerlerde bu yönteme geçilmediğinin bilinmesi,

11- AV TÜFEĞİ SATIŞI

Av Tüfeği Satışı: Sahiplik Belgesi Alma İzni

1- … yevmiye sayılı yivsiz av tüfeğinin satışına ilişkin iş kağıdında, alıcının sahiplik belgesinin bulunup bulunmadığının araştırılmadığı gözlenmiştir.

2521 sayılı Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanun'un Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik'in 12 ve 13. maddesi gereğince, bu tür işlemlerde, yivsiz av tüfeği almak isteyenlerin mahalli mülki amirliklerinden, av tüfeği taşıma veya bulundurma ya da yivsiz av tüfeği sahipliği belgesi almalarında bir engel bulunmadığına ilişkin belgenin alınması, belge mevcutsa işlem yapılması cihetine gidilmesi,

12- AZİLNAME

Azilname: Önceki Vekaletname Hakkında Bilgi Alma

1- Azilnamelerde ilgiliden daha önce verdiği vekaletin hangi noterlikten tanzim edildiği, yevmiye numarasının ne olduğu hususunda bilgi sorulmadığı gözlenmiştir.

Noterlik Kanununun 81. maddesi uyarınca azilnamelerin önceki vekaletnamelere işlenmesi icap ettiği gibi, daha sonradan ortaya çıkabilecek sorumluluğu mucip hallerin önlenmesi bakımından ilgililerden önceden tanzim ettirdikleri vekaletnamelerle ilgili bilgi istenmesi, bilgi veremezlerse bunun da iş kağıdına aktarılmasının usul ittihazı,

Azilname: Harç - İmza Tasdiki de Yapılması

2- ... yevmiye sayılı azilname, "düzenleme" olarak yapılırken ilgilinin imzası da tasdik olunduğu halde, yalnızca tebliğ harcı alınmakla yetinildiği anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği’nin 03/04/1989 tarih ve 29 sayılı Genelgesi'nde açıklandığı veçhile, bu gibi durumlarda tebliğ işlemi ile birlikte bir de imza onaylama işlemi bulunduğu ve bunların yapılış ve gerçekleştiriliş biçimleri itibariyle birbirinin yerine geçen muameleler sayılmaları söz konusu olamayacağı için, her iki işlemin harcının da ayrı ayrı hesaplanıp alınması gerektiğinin unutulmaması,

Azilname: Harç - İmza Tasdiki Yoluyla Yapılan Azilname

3- İmza tasdiki suretiyle yapılan azilnamelerden, geçen denetim sonunda tebliğ edilen tavsiyenin yanlış yorumlanması sonucu "azilname tebliği" ile ilgili harcın mükerrer alındığı müşahede edilmiştir.

Noterlik Kanununun 84. maddesi uyarınca, "İş kağıdının düzenleme olarak yapılan aslının daire de saklanması", Noterlik Kanununun 90. maddesi gereğince de "imzası onaylanan iş kağıdının aslının ilgilisine verilip, imzalı örneğinin yani nüshasının dairedeki cilbentte muhafaza edileceği, yine Noterlik Kanununun 106/1-3. maddesinde yer alan "Tebliğ olunan işlem kağıdında ilgilinin imzasının bulunması icap ettiği ilkeleri de gözünde tutularak, iş kağıdı örnek ve nüshalarının ilgilinin isteği ile bağlı kalınarak tanzim sureti ile ortaya çıkacak duruma göre; bu işleme ait asıl ve nüshaların, örneklerin gerektirdiği 'azilname' asıl harçlarının muhatap sayısına, "imza onaylama harcının da" iş kağıdı asıl nüsha ve ilgiliye verilen örneklerine göre tahakkuk ettirilmesi suretiyle, her iki nevi işlem harcının toplanıp tahsil edilmesi,

Azilname: Önceki İşlemi Yapan Notere Tebliğ - Tebliğ Harcı Alma

4- Azilnameler üzerinde yapılan incelemede, azil işleminin bir örneğinin evvelce işlemi yapan diğer bir notere gönderilmesine ilişkin iş kağıtlarından, gönderilen noterliğin muhatap sayılarak harç tahakkuku yapıldığı müşahede olunmuştur.

Türkiye Noterler Birliği’nin 1988/47 sayılı Genelgesi'nde sözü edilen Adalet Bakanlığı HİGM'nin 01/07/1988 tarih ve 25027 sayılı Mütalaası'nda belirtildiği veçhile, azil işleminin bir örneğinin, evvelce işlemi yapan noterliğe gönderilmesi, resmi bildirim niteliğinde olduğu için bunun muhataba tebliğ sayılamayacağının, işlemin bu nüsha veya örneğinin Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin 11/2 maddesindeki harca tabi tutulamayacağının bilinmesi,

13- BAKİYE BORÇ

Bakiye Borç: Taraflarca İmzalanan Sözleşme

1- Satıcının gayrimenkulünü 40.000.000 liraya alacak olan ve bedelinin yarısını ödeyen şahsın 20.000.000 liralık bakiye taahhüdüyle, bunun kabulüne dair 2 imzalı sözleşmede, peşinat gözetilmeden, sonra ödenecek meblağdan asıl için harç ve damga vergisi tahakkuk ettirilip, tahsil olunduğu görülmüş, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 07/12/1973 tarih ve 2101122-687/74379 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı veçhile, işlem tek taraflı taahhütname olmayıp, sözleşmenin taraflarının edim ve yüklenimlerini belgelediği gibi, Harçlar Kanunu'nun 43. maddesiyle kabul edilen harca tabi matrah, taraflarca işlemde gösterilen, sözleşmenin tam bedeli olup, bundan bir kısmının peşinen ödenmesi halinde dahi bakiye ile peşinat toplamı nazara alınarak harç ve damga vergisi hesaplanması gerektiğinin unutulmaması,

14- BELEDİYE

Belediye: Harç

1- Alıcı belediye ile gayrimenkul satış vaadinde bulunan (HB) arasında imzalanan … yevmiye sayılı iş kağıdında, Belediyenin 492 sayılı Yasa'nın 13/j maddesi uyarınca harçtan muaf olduğu düşüncesiyle, bu kurumun imzası hesaba katılmadan tek imzadan harç alındığı belirlenmiş, eksiklik için gereği yaptırılmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesiyle yalnız Genel Bütçeye dahil idarelerin 1 ve 3 sayılı Tarifelerdeki harçlardan muaf sayıldığının, Belediyelerin ise özel bütçeleri bulunduğunun, diğer taraftan, Noter Harçları ile ilgili 2 sayılı Tarifenin bu kapsamda kalmadığının, dolayısıyla söz konusu maddenin noterlikle bir ilgisi olmadığının bilinmesi,

15- BEYANNAME

Araç Üzerindeki Rehin Şerhinin Kaldırılmasına Dair Yazı

1- 2004/1440 yevmiye sayılı bir imzalı almış olduğu kredi nedeniyle araç üzerindeki rehin şerhinin kaldırılmasına ilişkin işlemde ibraya ilişkin bir ibare bulunmamasına rağmen beyanname yerine ibraname kabul edilerek yapılması sonucunda, 5.000.000.000 lira olan kredi değerinin matrah olarak kabulü ile harcın, 3.400.000 lira yerine 17.200.000 lira fazlası ile 20.600.000 lira olarak tahsil edildiği görülmüştür.

En son Türkiye Noterler Birliği 2005/8 sayılı genelgesinde de açıklandığı üzere, taşıt kredilerinin teminatı açısından araçların tescil belgeleri üzerine işlenilen rehin şerhinin kaldırılması işlemlerinin tarafların iradesine göre ibraname ya da beyanname olarak yapılabileceğinin bilinmesi,

16- BİLDİRİM YAZI ÜCRETİ

Bildirim Yazı Ücreti: Sermaye Şirketi Damga Vergisinin Maliyeye Bildirimi - Vasiyetnamenin Nüfusa Bildirimi

1- Zaman zaman sermaye şirketlerinin kuruluşuna ait damga vergisinin maliyeye yatırılacağı beyan edildiği için o mercie, vasiyetnamelerin de ilgili Nüfus Müdürlüklerine gerekli müzekkereler yazılarak bildirimde bulunulduğu halde, bu işlemlerden bildirim yazı ücreti alınmadığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 10. maddesi uyarınca, bilgi vermekle yükümlü olduğu durumlarda, noterin o mercilere yazılacak müzekkere nedeniyle diğer ücretlerden ayrı bildirim yazı ücreti de alması icabettiğinin bilinmesi,

Bildirim Yazı Ücreti: İş Kağıdı Örneğinin Gönderilmesi - Liste Halinde Bildirme

2- Satılan motorlu taşıtların kayıtlı oldukları trafik idaresine bir sözleşme örneği gönderilmek suretiyle bildirilmesi sebebiyle ayrıca bildirim yazı ücreti tahsil edildiği belirlenmiştir.

Türkiye Noterler Birliği’nin 17/12/1987 gün ve 1024-12086 sayılı yazılarında da açıklandığı üzere Noterlik Ücret Tarifesi'nin 10. maddesi gereğince taşıtların devri ile ilgili işlem örneklerinin trafik idaresine gönderilmesi ayrı bir yazı yazılmasını gerektirmediğinden, bu işlemler nedeniyle, diğer ücretlere ek olarak, bildirim yazı ücreti alınmaması, bildirim yazı ücretinin, yapılan her noterlik işlemi için ayrıca ek bir yazı yazılmasından kaynaklandığının, böyle bir emeğin geçmediği ve sarfedilmesinin zorunlu olmadığı durumlarda, söz konusu ücretin hak edilmiş sayılamayacağının bilinmesi,

Bildirim Yazı Ücreti: Başka Mercilere Gönderilecek Listeler

3- Bağışıklık suretiyle yapılan konut inşaat sözleşmelerinin liste halinde vergi dairesine bildirilmesi üzerine, listeye dahil tüm işlemlerden öncelikle ayrı ayrı bildirim yazı ücreti tahsil edildiği saptanmıştır.

Bildirim yazı ücreti, yapılan her işlem için ayrıca bir müzekkere yazılan işler sebebiyle hak edilebileceğinden, bu kabil listelerin hazırlanıp ilgili yere bildirilmesinin, toplu hizmet nedeniyle ayrı ayrı bildirim yazı ücreti alınmasını icabettirmediğinin unutulmaması,

17- BİRBİRİ İLE İLGİSİZ İŞLER

Birbiri İle İlgisiz İşler: Satış Vaadi ve Özel Vekaletname - Şirket Sermaye Artışı ve Şirkete Ait Kireç Ocağının Kiralanması - Harç ve Damga Vergisi

1- … yevmiye sayılı iş kağıtlarında satış vaadinde bulunan kimse, aynı zamanda üçüncü bir şahsa tapuda işlem yapmak üzere vekalet verdiği halde sırf satış vaadindeki değere göre harç alındığı, özel vekalet nedeniyle harç tahakkuku yapılmadığı görülmüş, noksanlık tamamlattırılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 6 ve 492 numaralı Harçlar Yasası'nın 46. maddesinde sözü edilen ve bir iş kağıdında toplanan işlerden, birbirine hukuken bağlı ve müessese olarak bir asıldan doğma ve aynı gayeye matuf olanlarının "birbiri ile ilgili" sayılabileceğinin,

Satış vaadinden sonra gerçekleştirilecek ferağ işlemi ile ilgili yetki devrinin, satış vaadinin yerine geçmeyeceğinin, her iki işlemin konu ve edimlerinin ayrı unsurlardan oluştuğunun; Birbirine bağlı olmayan bu kabil muameleler bir iş kağıdında toplansa bile ayrı ayrı harç ve gerekli ise damga vergisi tahakkuku yapılıp, her iki işlemin harç ve gerekli damga vergisinin birlikte alınması,

Birbiri İle İlgisiz İşlemler: Taşınmazın Devri Taahhüdü ve Anonim Şirket Pay Devri Yüklenimi - Harç ve Damga Vergisi

2- … tarafından …'nce yapılan 993.085 liralık bina ile o anonim şirketteki toplam 25.000 liralık ortaklık kurucu hissesi …'ye devredildiği halde yalnız birinci değere göre harç ve damga vergisi tahakkuk ettirildiği, hisse devri sebebiyle hiç bir vergi tahsil olunmadığı görülmüştür.

İnşa halindeki binanın devri konusundaki taahhütname ile şirket hisse devri müstakil iki işlem olup, bunların her birinin hukuki hüküm ve neticeleri diğerlerinden tamamen farklı ve birbirine bağlı olmadığından, hem " taşınmazın devri" taahhüdü ve hem de "anonim şirket payının devri " nedeniyle ayrı ayrı harç ve damga vergisi tahsili gerektiğinin unutulmaması,

Birbiri İle İlgisiz İşler: Alacağın Temliki ve Bunun İcra Dairesine Tebliği İşlemi - Harç

3- …yevmiye sayılı işlemde, … 1. İcra Müdürlüğünün bir dosyasındaki 20.000.000 liralık alacağını (TÇ)'ye temlik edince, yasal zorunluluk olmadan, isteğe dayanılarak bu işlemin bir örneği tebliğ edildiği halde, yalnızca temlikname harcı alındığı, "tebliğ" harcı tahsil olunmadığı görülmüş, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

Noterler Birliğinin 28/02/2000 gün ve Hukuk-2861 sayılı yazılarında da açıklandığı gibi, re'sen düzenlenen veya imzası onaylanan işlemlerin Noterlik Kanunu'nun 62, 69, 81 ve 2918 sayılı Yasa'nın 20. maddelerinde olduğu gibi kanuni mecburiyet olmadan, ilgililerin isteği ile başka bir kişi veya kuruluşa tebliği, yapılış ve gerçekleştiriliş tarzı itibariyle Harçlar Kanunu'nun 46. maddesinin kastettiği anlamda birbiri ile ilgili iş olmadığından bu gibi durumlarda "tebliğle" ilgili harcın "düzenleme veya imza onaylama" harcından ayrıca tahsil olunmasının unutulmaması,

18- BORCUN NAKLİ İŞLEMİ

Borcun Nakli İşlemi: Damga Vergisi Oranı

1- Evvelce borçlanan (BB)'nin borcunun, (ÜK)'ye nakline dair, taraflarca imzalanan, iki imzalı işlemden, 1/4 oranında damga vergisi alındığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Borcun nakli işlemi, mukavelenin devri niteliğinde bir hukuki muamele sayılmadığından, Damga Vergisi Kanunu'nun 14/2. maddesi uyarınca bu nevi iş kağıtları nedeniyle, aslından alınan 1/4'ü oranında damga vergisi alınamayacağının bilinmesi,

19- BORÇ SENEDİ

Borç Senedi: Ödünç Alınan Para - Damga Vergisi Oranı

1- ... yevmiye sayılı karza (ödünç para almaya) dayalı borç senetlerinin tanziminde, binde 7,59 yerine 9,48 oranında damga vergisi karşılığı tahakkuk ettirildiği belirlenmiştir.

Satış vesaire gibi ödünç akdi dışındaki hukuki sebeplerle ortaya çıkan borçlar hakkında vaki taahhütler nedeniyle düzenlenen borç senetlerinden, 1. sayılı Tablonun. 1/1maddesi uyarınca, binde 9,48 oran üzerinden damga vergisi alınması icabetmekle birlikte, 488 sayılı Damga Vergisi Yasası'nın (1) sayılı Tablosunun lV-1-c bendi mucibince "ödünç alınan paralar için verilen makbuzlarla, bu mahiyetteki senetlerin" binde 7,59 nispetinde damga vergisine tabi tutulduğunun bilinmesi, ilgililere fazla külfet yüklenmemesi,

Borç Senedi: Damga Oranı - Vadelerin Saptanması-Alacağın Temliki Üzerine Yeni Alacaklıya Ödeme Taahhüdü

2- … yevmiye sayılı tek imzalı 5.400.000 TL değerli para borcuna dair senetten, borçlunun ödemeler konusunda vadeler belirlediği, istenirse alacaklı yerine parayı onun temlik ettiği şahıslara ödeyebileceği konusundaki beyanın, değerli, ayrı bir taahhüt olduğu gerekçesiyle %7,59 yerine %09,48 oran üzerinden damga vergisi tahsil olunduğu görülmüştür.

Asıl hukuki muameleden tamamen ayrı bir nitelik göstermeyen feri yüklenimlerle buna dahil beyanların, müstakil bir taahhüt olarak kabul edilmesi mümkün olmadığından, bundan böyle, bu kabil para borcuna ait borçlanma senetlerinden 488 sayılı Yasa'nın 1 sayılı Tablosunun 1V/1-c bendi uyarınca, binde 7,59 oranında damga vergisi alınması,

Borç Senedi: Müteselsil Kefalet İle Beraber - Mal Bedelinden Kaynaklanan Borç

3- … yevmiye sayılı işlemde, traktör alınması sebebiyle (ZDK) lehine tanzim edilen bakiye 85.280,00 TL tek imzalı taahhütname ve bununla ilgili müteselsil kefaletnameden (müteselsil borçluluk), %09,48'den 639,60 TL yerine 511,68 TL damga vergisi alındığı, işlemin borç senedi sayıldığı belirlenmiş, 127,92 liralık eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'na bağlı 1 sayılı Tablonun (IV-1-c bendi) ile binde 6 oranında damga vergisine tabi tutulan işlemler; "ödünç alınan paralarla yani karza dayalı borçlanma" ile ilgili olup, alım satım akdinden kaynaklanan borçlanmaların bu kapsamda olmadığının, aynı zamanda kefaleti de içeren iş kağıtlarında birbiri ile ilgili "borç senedi" ile "kefaletname" birlikte bulunuyorsa, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca bu gibi durumlarda birbiri ile ilgili işlemlerden "en yüksek miktarda vergi alınmasını gerektiren işlemin" damga vergisinin tahsil edilmesi icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

20- CEZAİ ŞART

Cezai Şart: Asıl akdin Muhtevasına Yazılan Cezai Şart - Damga Vergisi-Birbiri ile İlgili İş Saymama

1- … sayılı 26.000 TL'lik alım-satım sözleşmesinde yer alan 50.000 TL'lik cezai şartın, gözden kaçırılmasıyla, 375 TL yerine 180 TL eksiğiyle 195 TL damga vergisi karşılığı alındığı tespit edilip, eksiklik tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 2009/18 sayılı genelgesinde de belirtildiği üzere 488 sayılı Kanun'un 6/2. maddesi gereğince, bir sözleşme içinde o mukavelenin mevzuu, cezai şart (pey akçesi, zamanı rücu) gibi muhtelif meblağ bulunduğu takdirde, damga vergisinin bunlardan en yüksek olanı üzerinden alınması icap ettiğinin bilinmesi,

Cezai Şart: Asıl akdin Muhtevasına Yazılan Cezai Şart-Damga Vergisi - Birbiri ile İlgili İş Saymama

1- 2017/1530 yevmiye sayılı 26.000,00 TL bedelli aynı zamanda 50.000,00 TL cezai şart içeren alım-satım sözleşmesinde, yüksek olan cezai şart miktarının damga vergisine esas alınması sonucu, damga vergisinin 246,48 TL yerine 227,52 TL fazlasıyla 474,00 TL alındığı anlaşılmıştır. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

09/08/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Kanunun 24/b maddesiyle 488 sayılı Kanunun 6. maddesinin sonuna eklenen "pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetinde olan taahhütlerden başlı başına bir sözleşmeye konu olmadıkça damga vergisi alınamaz" hükmü karşısında, bu tarihten sonra düzenlenen işlemlerde, asıl işlem miktarından fazla olsa bile cezai şartın damga vergisine esas alınamayacağının bilinmesi,

Cezai Şart: Asıl Akit/Taahhüt Değeri ile Cezai Şartın Gerektirdiği Damga Vergisini Karşılaştırmama

2- Cezai şart içeren sözleşmelerin incelenmesinde, fazla olup olmadığı yolunda karşılaştırma yapılmadan bazen asıl akit değerinin gerektirdiği, bazen da cezai şartın icabettirdiği damga vergisinin alınması ile yetinildiği belirlenmiş, … sayılı işlemlerdeki eksiklikler tamamlattırılmıştır.

488 sayılı Kanun'un 6/2. maddesine göre, "bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınması" icabettiğinden asıl işlem esas ittihaz olunarak değerli ve değersiz oluşuna göre tahakkuk ettirilecek damga vergisi ile sırf cezai şarta nazaran hesaplanacak verginin mukayesesi suretiyle "en fazla alınması gerekenin" tespiti,

Cezai Şart: Tahliye Taahhütnamesi - Gecikilen Güne Göre Cezai Şart Üstlenilmesi - Harç ve Damga Vergisi

3- Gayrimenkulün tahliyesine ve tahliye edilmediği takdirde gündelik …TL cezai şart ödeneceğine dair sözleşmeden, bir yıllık cezai şart tutarı üzerinden harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

Harçlar Kanunu'nun 38. maddesi gereği, bir akdin müeyyidesi olarak konulan cezai şartların başlı başına bir akde konu olmadıkça, harca tabi tutulmayacağının, ancak, cezai şart taahhüdü bilahare esas taahhütten ayrı bir mukaveleyle tespit edilecek olursa bu takdirde müstakil bir akit kabul edilerek harç alınabileceğinin,

Keza Damga Vergisi Yasası'nda günlük cezai şartın bir senelik tutarı üzerinden damga vergisi alınacağına dair bir hüküm bulunmadığından, 488 sayılı Kanun'un 10. maddesine göre, kağıtların mahiyetine ve ihtiva ettiği para miktarına göre damga vergisi tahakkuk ettirilmesi ve değersiz taahhütnamenin gerektirdiği damga vergisi ile bir günlük cezai şartın damga vergisinden hangisi fazla ise iş kağıdından o miktarın damga vergisi olarak alınması gerektiğinin bilinmesi,

Cezai Şart: Asıl İşlemle Birlikte Üstlenilen Cezai Şart - Asıl İşlemin Değersiz Olması - Değer Gösterme Zorunluluğu-Harç ve Damga Vergisi

4- … yevmiye sayılı arsa karşılığı inşaat sözleşmesinde, 4 arsa sahibi ile bir müteahhit arasında inşaat mukavelesi imzalanırken, asıl akit nedeniyle değer gösterilmediği, bunun üzerine de tarafların kararlaştırdığı 5.000.000 liralık cezai şarttan hem harç ve hem de damga vergisi hesaplandığı anlaşılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 25/31970 tarih ve 2232314/19-11659 ile 12/04/1995 gün ve 19346 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı üzere, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 42/2. maddesinde menkul ve gayrimenkuller hakkındaki alım-satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburi tutulduğundan, bu kabil muamelelerde de arsa değerinin ilgililerden sorulup, asıl işlemin değerinin de saptanması,

Aynı Yasa'nın 38. maddesi mucibince, yalnız başına bir akde konu olmadıkça cezai şarttan harç alınamayacağının bilinmesi,

Cezai Şart: İnşaat Yapım Sözleşmesi - Geç Bitirmeyle İlgili Aylık Cezai Şart - Senelik Tutarını Bulma

5- Bir kısım inşaat mukavelelerinde, inşaatın belirtilen sürede bitirilmemesi halinde geçen her ay için tayin edilen tazminatın bir yıllık tutarının bulunduğu, bunun da teslimi geciken katın sayısı ile çarpıldığı, toplam miktar, mukavele değerinden fazla olduğu takdirde, toplamın damga vergisi tahakkukunda matrah kabul edildiği görülmüştür.

Müteahhidin taahhüdünü kaç ay geciktireceği önceden bilinemeyeceği için kesin cezai şartın hesaplanması mümkün olmadığı gibi, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 43. maddesinde belirtilen ve müddeti belli olmayan kira mukavelelerinin değerinin tespitinde söz konusu olan bir yıllık sürenin karşılığı olan kira parasının esas alınmasının cezai şart miktarının tayininde kıyasen uygulanmasının mümkün olmadığının nazara alınması, kesin şekilde belirli ve mukavele değerinden fazla bir cezai şart mevcut ise 488 sayılı Kanun'un 6/2. maddesi gereğince damga vergisinin bu miktar üzerinden tahsili gerektiğinin unutulmaması,

Cezai Şart: Damga Vergisi - Büyük Olan Cezai Şart Değerinin Göz Önünde Tutulmaması

6- Asıl işlemle birlikte yapılan cezai şartlı mukavele ve taahhütlerde, damga vergisi tahakkuk ettirilirken, bu konudaki değerin göz önünde bulundurulmadığı anlaşılıp, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38. maddesi uyarınca, cezai şart, zamanı rücu veya ücret tevkifi, pey akçesi gibi değerler başlı başına bir akde konu olmadıkça harca esas olamazsa da, bir akdin içinde sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezai şart bir arada bulunduğu takdirde, 488 sayılı Kanun'un 6/2. maddesi gereğince, bunlardan en yüksek olanı üzerinden ve nispi esasa göre damga vergisi alınmasının unutulmaması,

Cezai Şart: Arsa Sahiplerine Verilecek Daireler - Her Biri Lehine Ayrı Cezai Şart Belirleme - Cezai Şartları Toplama - Damga Vergisi

7- Üç mirasçı ile müteahhit arasında yapılan, bağımsız bölüm karşılığı dükkan ve büro inşaatı sözleşmesinin tetkikinde, damga vergisi hesabı yapılırken, müteahhidin, bitirdikçe dükkanları arsa sahiplerine teslim edeceği ve oturma ve işyeri açma iznini kendilerinin alacağı kararlaştırıldığı halde, her bir iş yerinin geç teslimi halinde ödenmesi gereken cezai şartların toplandığı ve bu miktar, asıl akdin değerinden fazla olduğu için toplam cezai şartın damga vergisinin alındığı görülmüştür.

Tarafların, ayrı ayrı kişi veya sebepler için, ayrı ayrı cezai şart belirlemeleri halinde, bunların hepsinin birlikte gerçekleşip, istenmeleri söz konusu olabilirse, cezai şart unsurları toplanabileceğinden; söz konusu olayda da, her bir arsa sahibine işyerleri bitirildikçe teslim edilebileceğinden bu nevi cezai şartların toplanmaması; sözleşme gereğince binanın tamamı bitmeden iş bitmemiş sayılıyorsa, bağımsız bölümlerden birinin bitirilmemesi, her bir arsa sahibi için ayrıca cezai şart istenmesine sebep olabileceğinden, o takdirde cezai şartların zorunlu bağlılıkları sebebiyle toplanması.

Cezai Şart: Başlı Başına Ayrı Bir İşleme Konu Olan Cezai Şart: Harç - Asıl akdin Değerini Belirlemeyip, Maktu Harç Alma-Değerli Cezai Şarttan Damga Vergisi Almama

8- …yevmiye sayılı değerli satış vaadi sözleşmesinde, gayrimenkulün mülkiyetini alıcıya intikal ettirmeyi vaat eden şahsın, diğer tarafla sonradan … sayıyla yaptığı "müstakil" cezai şart mukavelesinde, cezai şartın miktarı 200.000.000 TL olarak gösterildiği halde, asıl işlemdeki değerin açıklanmadığı gerekçesiyle imza başı maktu harç bedeli alındığı, asıl akit için değer bildirilmediği, bu gibi durumlarda cezai şart değerinin vergi matrahı yapılamayacağı düşüncesiyle, damga vergisi tahsil edilmediği anlaşılıp, noksanlık tamamlattırılmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38. maddesi uyarınca, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi asıl akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütler için, "müstakil" bir iş kağıdı yapıldığı, "asıl işlem" ile "akdin müeyyidesi" bir araya getirilip, bunlar bir kağıtta toplanmadığı takdirde, asıl işlemdeki değere bakılmaksızın akit müeyyidesindeki değere (Cezai şarta) göre harç alınması,

Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi gereğince, bu gibi müstakil cezai şart sözleşmelerinde, belirtilen değere göre damga vergisi tahsil olunması,

9- 2004/4225 ve 4986 yevmiye sayılılarda, 1.000.000.000 lira değer içeren, acentelik akdinde, cezai şart olarak 10.000 USD (1.318.535) ödeneceğinin belirtildiği halde bunun nazara alınmaması neticesinde damga vergisinin, 98.890.125 lira yerine 49.315.125 lira eksiğiyle 49.575.000 lira alınmıştır.

Damga Vergisi Kanununun 6. maddesi uyarınca, birbiri ile ilgili olup, bir arada yapılan sözleşme ve cezai şart gibi işlemlerden, bunlardan en fazla olan damga vergisinin tahsil edilmesinin,

10- Sözleşmelerde yer alan cezai şartın damga vergisinin tahakkuk ve tahsilinde nazara alınmadığ, bu cümleden olarak;

a) 1998/1525 yevmiye sayılı Gençlerbirliği spor kulübü ile Mimboe Tobie arasında imzalanan iki imzalı, tek tip profesyonel futbolcu sözleşmesinde; 13/01/1998 – 31/05/2000 tarihleri arasında asgari ücret mukabili ve 25.000.000.000 lira da transfer ücretinin ödenmesinin belirlendiği, aynı sözleşmeye eklenerek onaylanan milli takımda görevlendirilmeye dair sözleşmenin 3. maddesinde ise "... futbolcu oynayabilecek halde iken kulüp, göstereceği herhangi bir sebeple çağrıya uymaz ise, gönderen milli federasyona 600.000 İsviçre Frangı ödemeyi taahhüt eder. Bu para cezasına hiçbir makam nezdinde itiraz edilemez...) şeklinde öngörülen (142.690x600.000=85.614.000.000) cezai şartın esas alınmaması neticesinde damga vergisinin; 513.684.000 lira yerine 356.029.500 lira eksiğiyle 157.654.500 lira,

b) 2000/14107 yevmiye sayılı 6 imzalı ve 5.000.000.000 lira değerli kat karşılığı inşaat aktinde cezai şart olarak haksız yere sözleşmeyi fesheden tarafın arsa değerinin üç katı tazminatı ödeyeceğinin kararlaştırıldığı halde damga vergisinin; 112.500.000 lira yerine, 75.000.000 lira eksiğiyle 37.500.000 lira,

c) 2001/1851 yevmiye sayılı iki imzalı bir yıl süreli A.Ü. Tıp fakültesi ile Müteahhit şirket arasında periyodik bakım ve onarım sözleşmesinde yıllık bedelin 1.759.700.004 lira, arızalı asansörün 30 gün içinde onarılamadığı taktirde aylık bedelin elli katı cezai şartı ödeyeceğinin belirtildiği halde bu değerin nazara alınmaması sonucu damga vergisinin 55.928.125 lira yerine, 42.730.375 lira eksiğiyle 13.197.750 lira,

Tahakkuk ve tahsil edildiği belirlenmiş eksiklikler rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

Bakanlık HİGM'nin 10/01/1969 tarih ve 79/7-26732 sayılı genelgelerinde de açıklandığı gibi, 488 Sayılı Damga Vergisi Yasasının 6/2. Maddesi gereğince, bir sözleşme içinde o mukavelenin mevzuu, cezai şart, pey akçesi, zamanı rücu gibi çeşitli meblağ bulunduğu takdirde, damga vergisinin bunlardan en yüksek olanı üzerinden alınması gerektiğinin unutulmaması,

11- Cezai şart içeren sözleşmelerin incelenmesinde;

a) 2003/530 yevmiye sayılı aylık 100.000.000 lira değer içeren, bir yıl süreli ve 1.500 euro (1.950.000) lira teminat alındığı belirtilen kira ektinde, sürenin bitiminde kiralanan yer teslim edilmez ise her geçen gün 20.000.000 lira cezai şart olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığı, bu hususun 20.000.000 x 365 = 7.300.000.000 lira değerlendirilip damga vergisi matrahı olarak alınması sonucu, 21.937.500 lira yerine 32.812.500 lira fazlası ile 54.750.000 lira,

b) 2003/12314 yevmiye nolu 3.000.000.000 lira değer ihtiva eden kat karşılığı inşaat mukavelesinde, inşaatın belirlenen süre sonunda bitirilip teslim edilmediği taktirde arsa sahibine düşecek 21 adet daire için ayrı ayrı 100 usd (1.498.736) gecikme cezası ödeneceğinin kararlaştırıldığı işlemde, 100 x 21 = 2.100 x 12 = 25.200 usd'nin matrah olarak kabul edilmesi sonucu damga vergisinin 22.500.000 lira yerine 260.761.104 lira fazlası ile 283.261.104 lira,

c) 2003/31197 yevmiye nolu, iki imzalı, 10.000.000.000 lira değerli, arsasına yapacağı inşaatın müteahhitliğini, 4708 sayılı İmar Denetimi Hakkındaki Kanunun 9. maddesindeki müteahhit sorumluluğu ile ilgili İmar Kanunundaki (42. madde de öngörülen 56.786.128.528 lira üzerinden) cezai hükümleri kabul ettiğine ilişkin taahhütname işleminde harcın da bu değer üzerinden alınması sonucu, 18.000.000 lira yerine 84.215.031 lira ziyadesiyle 102.215.031 lira,

Olarak tahsil edildiği görülmüştür.

492 sayılı Harçlar Yasasının 38. maddesi uyarınca, cezai şart, zımanı rücu, ücret tevkifi veya pey akçesi gibi değerler başlı başına bir akte konu olmadıkça harca esas olamazlar ise de, HİGM'nin 10/11/1969 tarih ve 79/7-26732 sayılı genelgelerinde de açıklandığı üzere, bir aktin içinde sözleşmenin mevzuunu teşkil eden değer ile cezai şart bir arada bulunduğu takdirde 488 sayılı Kanunun 6/2. maddesi gereğince bunlardan en yüksek olanı üzerinden ve nisbi esasa göre damga vergisi alınabileceği, ancak müteahhidin taahhüdünü kaç ay geciktireceği önceden bilinemeyeceği için kesin cezai şartın hesaplanmasının mümkün olmadığı gibi, 492 sayılı Kanunun 43. maddesinde belirtilen ve müddeti belli olmayan kira mukavelelerinin değerinin tespitinde söz konusu olan bir yıllık sürenin karşılığı olan kira parasının esas alınmasının cezai şart miktarının tayininde kıyasen uygulanamayacağının unutulmaması,

21- CİLBENT

Cilbent: Protesto Evrakının Ayrıca Özel Cilbende Konulması - Hacmi Müsait Olan/Olmayan İş Kağıtları - İş Kağıtlarını Cilbent Dışında Saklama

1- Bütün protesto evrakının sırf bu işlemlere ayrılmış ayrı cilbentlerde ve bir kısım iş kağıtlarının da hacim itibariyle müsait olduğu halde ayrı bir dolapta saklandığı görüşmüştür.

Hacim itibariyle cilbentlere konulması mümkün olmayan iş kağıtları dışındaki evrakın tarih ve sıra numarası teselsül edecek şekilde cilbentlerde konulmasının usul ittihazı, Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkındaki Yönetmeliğin 23/08/2014 tarihinde değişen 9. maddesi gereğince, cilbentlerin A, B, C ve D cilbendi olarak tasnif olunması, 1, 2. ve 3. Sınıf Noterliklerde, bu yönetmeliğin uygulanmasının zorunlu bulunduğunun bilinmesi, sırf belirli iş kağıtları için ayrı cilbentler ihdas olunmaması, aynı gruba giren kağıtların kendi aralarında sıralanıp, dillere yapıştırılması,

Cilbent: Defter Tasdiki İşlemleri İçin Dillere Kağıt Yapıştırmama

2- Defter tasdikleri ile ilgili olarak cilbentler içindeki dillere kağıt konulmadığı görülmüştür.

NKY' nin 23/son maddesine riayetle, defter onaylamalarında tasdik edilen defterler için, onaylama şerhinde bulunması gerekli bilgileri kapsayan kağıtların sıra takip etmek üzere cilbentteki yerine konması, bu suretle kontrol imkanı yaratılması,

Cilbent Grubu: İş Kağıtlarının İlgisiz Cilbende Takılması

3- Zaman zaman, A, B, C ve D cilbentlerine konacak iş kağıtlarının, ilgisiz yere yapıştırıldığı belirlenmiştir. (Örneğin, yediemin senediyle … taahhütnamenin ve yevmiye sayılı kefaletnamenin B cilbendine, buna karşılık yevmiye sayılı kamulaştırma tebliğinin A cilbendine takıldığı)

Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkındaki Yönetmelik'in 9. maddesi gereğince, iş kağıtlarının özel cilbent gruplarına konulması, özellikle bilgisayar tarafından yazılan cilbent nevinin, yapıştırma işlemi sırasında göz önünde bulundurulması, katip işlemlerinin zaman zaman denetlenmesi,

Cilbent: Sonlarının Onaylanmaması - Dillerin Mühürlenmemesi

4- Cilbentlerin sonlarının onaysız, dil ile iş kağıtlarının yapıştığı kısımların mühürsüz olduğu görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 56/2.maddesi uyarınca, cilbentlerin sonlarının onaylanması, dil ile iş kağıtlarının yapıştığı kısımların noterlik mührü ile mühürlenmesi gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması, eksikliklerin en kısa sürede giderilmesi,

22- ÇIKINTI

Çıkıntı: İmzasız Bırakma

1- ... sayılıda, daktilo ile yapılan çıkıntının imzasız bırakıldığı anlaşılmıştır.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 81/1 maddesi gereğince, bu kabil ilavelerin noterin onayı ile birlikte, ilgilisinin imzasını taşıması halinde muteber olabileceğinin hatırda tutulması,

23- ÇIRAKLIK SÖZLEŞMESİ

Çıraklık Sözleşmesi: Harç

1- … yevmiye sayılıda, bir anonim şirketin kurduğu iş yerinde çırak olarak öğrenmek, aynı zamanda günlük 2.895 TL para almak suretiyle çalışacak olan, 18 yaşından küçük çocuğun velisi ile şirket temsilcisi arasında imzalanan "çıraklık mukavelesinin" harca tabi tutulmadığı anlaşılmış, bir yıl itibariyle 1.056.675 liralık meblağdan hesaplanan asgari harç noksanlığı ikmal ettirilmiştir.

3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nda bu durumdaki çıraklara harç muafiyeti tanınmadığının hatırdan çıkarılmaması, "çıraklık sözleşmesinin" İş Kanununda izah edilen "iş akdinden" ayrı bir müessese olduğunun bilinmesi,

Çıraklık Sözleşmesi: Damga Vergisi

2- 18 yaşını doldurmayan şahıslarla ilgili çıraklık sözleşmelerinden, damga vergisi tahsil edildiği anlaşılmıştır.

TNB'nin 22/3/1991 gün ve 17 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı gibi, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun değişik 2 sayılı Tablosunun, öğrenci ve askerlerle ilgili kağıtlar bölümün II/1. maddesine göre, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu kapsamındaki çırakların öğrenciler gibi korunup onlara ait çıraklık sözleşmelerinin damga vergisinden istisna sayıldığının, bundan böyle göz önünde tutulması,

Kimlerin çırak olduğunun ve bu statünün hangi tarihe kadar devam ettiğinin söz konusu Yasa'nın 3, 10 ve 13. maddeleri gereğince belirlenmesi,

Söz konusu Yasanın uygulanması dışında kalan çıraklarla ilgili çıraklık sözleşmelerine ise, böyle bir bağışıklık tanınamayacağının, bu hali ile uygulamanın belirtilen durumda doğru olabileceğinin bilinmesi, her iki durumun birbirinden dikkate ayrılması,

24- DAİRE

Daire: Yangından Korunma Malzemesi Bulundurmama - Düzen ve Tertibin Gözetilmemesi - Sağlık Koşullarını Gözetmeme

1- İş hacmi itibariyle dar ve yetersiz, yazın sıcaktan durulması zor, iş sahiplerinin dik merdivenden çıkıp, inmeleri güç ikinci kat bir yerde hizmet verilmeye çalışıldığı görülmüştür.

Aynı Yönetmelik'in 6. maddesi uyarınca, dairenin işlerin yoğunluğu göz önünde tutularak hizmetin ifasına elverişli ve sağlık koşulları bakımından da mahsur arz etmeyen, ilgililerin gelip gitmesi açısından zorluğu olmayan bir yere nakledilmesi,

Dairenin resmi niteliği de göz önünde tutularak daha tertipli ve temiz şekilde bulundurulması,

Daire Dışında İşlem Yapılması: Sebebini Göstermeme

2- … yevmiye sayılıda, muamelenin daire dışında yapıldığı belirtilmesine karşın, sebebinin açıklanmadığı görülmüştür.

Noterlik Kanununun 83. maddesinde işaret edildiği üzere, işlemin dairede yapılmasının gecikmeye neden olması veya başka bir zorluk arz etmesi halinde, sebebi iş kağıdında gösterilmek suretiyle muamelenin daire haricinde yapılabileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

25- DEFTER TASDİKİ

Defter Tasdiki: Harç - Kooperatif - Özel Fon Yönetimine Ait Defter

1- Sınırlı Sorumlu ... Esnaf ve Kefalet Kooperatifi üyelerinin kendi aralarında istekle katılanlarının kurduğu, kooperatif niteliği bulunmayan özel Fona ait bir kısım defterlerin, kooperatif defteri mahiyetinde kabulü suretiyle harç alınmadığı belirlenmiş, birlikte hesaplanan eksiklikler tamamlattırılmıştır.

Bir kooperatifin gönüllü üyelerinin kendi aralarında kuracakları bu nevi birliklerin tüzel kişiliği bulunmadığı gibi, 1163 sayılı Yasa'da nitelenen şekilde özellikler taşımayan birliklerin bu yasadaki bağışıklıklardan istifade edemeyeceklerinin hatırdan çıkarılmaması,

Defter Tasdiki: Cilbende Kağıt Takmama

2- Defter tasdikleri ile ilgili olarak, cilbentlerdeki ilgili dillere kağıt konulmadığı görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 23/son.maddesine riayetle, defter onaylamalarında onaylanan defterler için, onaylama şerhinde bulunması gerekli bilgileri kapsayan kağıtların sıra takip etmek üzere cilbentteki yerine konması,

26- DEĞER

Değer: Araba Kampanyasına Katılan Şahsın Hakkını Devretmesi - Alacak Hakkının Devri - Araba Sıra Hakkının Devri Talepnamesi

1- … sayılıda, (RB)'nin Motar Anonim Şirketi'ne yatırdığı 107.255 lirayı (RT)'ye devrettiği ve araba sırasını verdiği anlaşıldığı halde, sözleşmenin değersiz sayılması suretiyle, iki imza üzerinden harç ve damga karşılığı hesaplandığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Mukavele muhtevalarının dikkatle incelenmesi suretiyle harç ve damga vergisi matrahlarının hatasız saptanması ve harç ve vergi zıyaına neden olunmaması,

Devredenin, evvelce yatırmış olduğu bedeli, müşteriden almış olmasının, devreden ile devralan arasında hukuki bağlılık oluşturduğunun bilinmesi,

TNB'nin 14/01/1980 gün ve 1 sayılı Genelgesi'ne konu olan ve Maliye Bakanlığı GGM'nin 22/11/1975 tarih ve 2232314-150/96072 sayılı Mütalaası'nda sözü edilen talepnamelerde, sıra hakkını devretmeyi düşünen şahsın değersiz başvurusunun söz konusu olduğunun unutulmaması,

Değer Gösterme Zorunluluğu: Petrol Bayiliği - İntifa Tesisi Vaadi

2- … yevmiye sayılıda, bayi (MA), Petrol Ofisi'nden yılda 3000 ton akaryakıt ve 20 ton madeni yağ almayı, 15 yıllığına da bir arsada idare lehine intifa hakkı tesis etmeyi taahhüt ettiği halde, teminat tutarı üzerinden harç ve damga vergisi alındığı belirlenmiş, maliyeye gerekli ihbarda bulunulmuştur

Maliye Bakanlığı GGM'nin 22/11/1975 tarih ve 2232314-150/2332 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı veçhile, Bu şekilde intifa hakkı tesisi taahhütnamelerinde, gayrimenkulün tapudaki değerinin esas alınması suretiyle harç ve damga vergisi tahakkuk ettirilmesi, 492 sayılı Yasa'nın 42. maddesi mucibince, bu kabil taahhütlerde değer gösterilmesi zorunlu bulunduğu gibi, alınıp, satılması yüklenilen akaryakıt ve madeni yağın piyasa fiyatı resmen belli olduğundan, geçer fiyatın taahhüt edilen tutarla çarpımı suretiyle oluşacak matrah üzerinden harç ve damga vergisi hesaplanıp alınmasının ihmal olunmaması,

Değer Gösterme Zorunluluğu: Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi

3- … sayılıda, sahibi bulunduğu arsanın mülkiyetinin, bu arsa üzerine inşa olunacak apartmanın, bodrum, zemin ve birinci katlarının verilmesi şartıyla devrine mütedair muamelenin değersiz sayılarak maktu harç ve damga vergisi alındığı belirlenmiştir.

Kat karşılığı arsa devri ve inşaat sözleşmelerinde değer gösterilmesi zorunluluğuna ve bu değerin inşaata tahsis edilen arsanın emlak vergisine esas değerinden az olamayacağına değinen Türkiye Noterler Birliği’nin 1991/7, 53, 1995/59 (2007/6 sayılı genelgesi ile noterlerin belediyelerden arsanın rayiç değerini sorma zorunluluğu getirilmiştir.) sayılı Genelgeleri'nin dikkate alınması, konuya ilişkin 2006/31 sayılı Genelge'nin de gözden ırak tutulmaması,

27- DEĞERLİ KAĞIT

Değerli Kağıt: Sayfaya Göre Alma - Kağıdın Arka Yüzüne Yazılan İşlemler

1- Zaman zaman, harç ve yazı ücreti için kabul edilen esasın, değerli kağıt için de, geçerli olduğu düşüncesiyle, işlem kağıdının harca esas olan sayfa sayısınca değerlendirme konusu yapıldığı, bazen de arka sayfaya yazılmamış olsa idi ayrı bir kağıda yazılması gerektiği için daha çok değerli kağıt bedeli alınacağı görüşü ile ön ve arka sayfalarına yazı yazılan işlemlerden yaprak nazara alınmadan, (ön sayfa) için bir, (arka sayfa) için bir olmak üzere bulunan sayıya göre değerli kağıt bedeli tahsil olunduğu belirlenmiştir.

Danıştay 11. Dairesi'nin 14/5/1973 gün ve 1972/1137 E, 1145 K. sayılı kararı ile MB. GGM' nin 27/4/1973 gün ve 27452 sayılı Mütalaası'nda belirtildiği gibi; Harçlar Kanunu'nun sayfa hesabı konusunda getirdiği esas değerli kağıtları konusunda geçerli olmadığından, üzerine ne kadar yazı yazılırsa yazılsın her kağıt yaprağının ayrı bir birim sayılması, ön yüzü ile birlikte kağıdın arka sayfasına yazı yazılmış olmasının da sonucu değiştirmeyeceğinin bilinmesi,

Değerli Kağıt Bedeli: Harç ve Damga Vergisinden Müstesna İşlemler

2- Harç ve damga vergisinden müstesna sayılan işlemlere ait iş kağıtlarından, aynı zamanda değerli kağıt bedeli de tahsil edilmediği anlaşılmış, noksanlık tamamlattırılmıştır.

210 sayılı Kanun'a tevfikan alınması icap eden bedel, vergi, resim ve harç mahiyetinde olmadığı için özel yasalarında bunlardan istisna sayılan işlemler sebebiyle düzenlenen veya tasdik edilen iş kağıtlarının her birinin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğinin, Özel Yasalarla değerli kağıttan bağışıklık için özel hüküm getirilmediği gibi 210 sayılı Kanun ile de hiç bir kağıda bu konuda istisna imkanı tanınmadığının, hiç bir kişiye muafiyet getirilmediğinin unutulmaması,

28- DEĞİŞİKLİKLERİ İŞLEMEME

Değişiklikleri İşlememe: Azilname - Fesihname

1- … sayılı iş kağıdı ile evvelce atanan vekil azledildiği, … sayılı işlemle de … yevmiye sayılı satış feshedildiği halde, bu hususta evvelki kağıtlara bir not konulmadığı değişikliğin işaretlenmediği görülmüştür.

Noterlik Kanununun 81. maddesi gereğince, tamamlanan noterlik işleminin değiştirilmesine veya feshine ya da iptaline, düzeltilmesine dair sonraki iş kağıtlarının tarih ve yevmiye numaralarının evvelki işleme ait kağıda yazılmasının unutulmaması, Sonradan suret çıkarılırsa veya başka yerlere örnek verilirse, son durumun da not edilmesinin ihmal olunmaması,

Değersiz Taahhütname: Harç - İmza Başı/İşlem Başı

2- … sayılı değersiz taahhüt, iki şahıs tarafından noterlikte imzalandığı halde, yalnız tek bir imza için harç alındığı anlaşılmış, noksanlık ikmal ettirilmiştir

Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin ll. maktu harçlar bölümünün 1. maddesi gereğince, değer taşımayan taahhütlerde, harcın "imza başına"… TL olarak hesaplanıp, alınması gerektiğinin unutulmaması,

29- DERNEK KURULUŞU

Dernek Kuruluşu: Ana Sözleşme Tasdiki - Harç

1- … Otomobilciler ve Şoförler Derneğinin, 5 imzalı ve … yevmiye sayılı değersiz dernek ana sözleşmesinin tasdikinde, muaf olduğu gerekçesiyle harç alınmadığı saptanmış, noksanlık tamamlattırılmıştır.

5253 sayılı Dernekler Kanunu'nda bu hususta bir muafiyet bulunmadığı için, söz konusu işlemin tasdikinden, Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tablonun 11/1. maddesi gereğince imza başına maktu harç alınması,

30- DEVLET SU İŞLERİ

DSİ: Harç Bağışıklığı (Muafiyet) - İmzasını Harçlandırma

1- Gölet ve sulama tesisi ikmali inşaatı ile ilgili olup, müteahhit ile DSİ temsilcisi arasında imzalanan ihale sözleşmesinde, söz konusu idare mümessili imzasının harca esas alındığı belirlenmiştir.

Bakanlık HİGM'nin 06/08/1971 tarih ve 22302 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, bu gibi sözleşmelerde 6200 sayılı Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğü Teşkilat ve Vazifeleri Hakkındaki Kanun'un 49. maddesi uyarınca, DSİ'yi temsilen iş kağıdına, imza koyan şahsın imzasının harca esas alınamayacağının, kurumun harç "muafiyeti olduğunun" bilinmesi, işlem sebebiyle, yalnızca muafiyetsiz tarafın imzası göz önünde tutularak harç tahakkuk ettirilmekle yetinilmesi,

2- 2007/11911 yevmiye numaralı, DSİ ve yapımcı firmaca imzalanan, kuruma ait ortak tesis ve birimleri kullanılmaksızın enerji üretim tesisinin su kullanım hakkı ve işletme esaslarına ilişkin sözleşmede, şirket tarafından inşa edilecek 8,28 MWm / 7,70 MWe kurulu gücündeki regülatör ve hidroelektrik üretim tesisinin kurulması ve bu tarihten itibaren 49 yıl süre ile işletilmesi kararlaştırılmıştır. Akdin 28. maddesinde enerji üretim lisansı verilen ve şirket tarafından idareye ödenmesi taahhüt edilen elektriğin birim kilowattsaat başına 2,76 yeni kuruş yıllık enerji üretimi ile çarpılması sonucunda hidroelektrik kaynak katkı payı tutarının da belirlendiği sözleşmede harç ve damga vergisi alındığı müşahede olunmuştur.

6200 sayılı DSİ Yasasının geçici 14/e maddesine göre 26/06/2003 tarihinden itibaren yapılmış olan ortak tesis yatırım bedeli geri ödemesi ihtiva etmeyen su kullanım hakkı ve işletme esaslarına ilişkin anlaşmalar ile ilgili olarak düzenlenen kağıtların harç ve damga vergisinden muaf olduğu belirtilmiştir. Ancak DSİ'ne ait ortak tesis birimlerini kullanarak, yatırımı gerçekleştirecek olan yatırımcılarla yapılmış olan ve değer içeren anlaşmalara istisna getirilmemiştir. Türkiye Noterler Birliği’nin 2008/29 sayılı genelgesinde de konu açıklanmıştır. Genelgede 4628 sayılı Kanunun kapsamında gerçekleştirilecek elektrik enerjisi üretim tesisi yatırımlarıyla ilgili olarak yapılacak işlemlerle bu konuda düzenlenen kağıtların damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir. Ancak anılan istisna için yatırımcının üretim ve otoprodüktör lisans sahibi olması, yatırımın da 31/12/2012 tarihine kadar işletmeye girecek olması gerekmektedir.

31- DEVRE MÜLK HAKKI

Devre Mülk Hakkı: Devri - İşlemin Yapılış Biçimi

1- …yevmiye sayılıda, (BÜ)'nün sahibi bulunduğu Marmaris'te yapılmış bir binadaki devre mülk hakkını, (BS)'ye devrettiğine dair muamelenin, imza onaylaması şeklinde ve yalnızca devredenin, tek taraflı imzasıyla yapıldığı anlaşılmıştır.

634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 65. maddesi uyarınca, devre mülk sahiplerinin hak ve borçları, yetki ve sorumlulukları hakkında 634 sayılı Yasa'da hüküm bulunmayan hallerde Türk Medeni Kanunu'nun ilgili hükümleri tatbik edileceğinden, bu gibi işlemlerin gayrimenkul irtifak hakkı satış vaadi olarak nitelenmesi halinde de bunların Noterlik Kanununun 89. maddesi gereğince düzenleme şeklinde ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15/9/1965 tarih ve 191 E.1/316 K. sayılı kararında da açıklandığı gibi, iki tarafın da imzasını ihtiva edecek biçimde yapılması, aksi halde tarafları bağlıyıcı bir mahiyeti olmayacağının bilinmesi,

32- DÖVİZ

Yabancı Para: Döviz Satış Kuru - Türk Parasına Çevirme

1- Yabancı para ile değer belirlenen sözleşmelerde zaman zaman efektif satış kurunun, bazen de 1993/... numaralı işlemde olduğu gibi efektif alış kurunun esas alındığı anlaşılmış, ikinci muamelenin gerektirdiği eksiklik birlikte hesaplanıp, tamamlattırılmıştır. .

Türkiye Noterler Birliği’nin 17/06/1985 tarih ve 50 sayılı Genelgesi'ne konu yapılan ve Resmi Gazetede 11/11/1980 günü yayınlanan 14 sayılı Damga Vergisi Genel Tebliği'nin 1. bölümünde açıklandığı veçhile, "yabancı paraların Türk parasına çevrilmesinde, Türkiye Merkez Bankası'nca saptanmış bulunan son döviz satış kurunun esas alınması" gerektiğinin bilinmesi,

Yabancı Para: Döviz Bedelini Belgeleme

2- Muamelelerin konusu yabancı ülke paraları teşkil eden bazı iş kağıtlarında, bunların Türk parasına çevrilmesinde döviz satış fiyatlarını gösterir dayanak belgenin eklenmesine itina gösterilmediği saptanmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün Damga Vergisi Kanunu 14 sayılı Genel Tebliği uyarınca, işlemlerin konusunu yabancı paraların teşkil etmesi hallerinde, bunların T.C. Merkez Bankası tarafından tespit edilmiş bulunan döviz satış kurları üzerinden Türk parasına çevrilmesi gerektiğinden, Merkez Bankasının her günkü kurlarını gösterir resmi bültenin bir nüshasının veya suretinin ilgili iş kağıdına eklenmesinin usul edinilerek denetimde kolaylık sağlanması,

TNB'nin 2015/2 sayılı Genelgesinde de açıklandığı üzere, internet kullanımının yaygın hale gelmiş olması nedeniyle T.C. Merkez Bankasınca saptanmış bulunan güncel cari döviz satış kurunun anılan bankanın internet sitesinden tespiti suretiyle işlem yapılabileceği ve döviz satış kuru ile işlem tarihini gösteren internet çıktısının işleme eklenebileceği hususunun unutulmaması,

Döviz: Döviz Kurunu Belgeleme

3- Sözleşmedeki değerin "döviz" olarak gösterildiği … yevmiye sayılı işlemlerin tetkikinde, dövizin cinsine göre, o günkü kurun re'sen tespit edilmediği, işlemin arkasına tükenmez kalemle bir rakam yazılmakla yetinildiği müşahede edilmiştir.

Kontrolde gereken kolaylığın sağlanması ve durumun belgelendirilmesi açısından; o günkü resmi kuru gösteren "Resmi veya Özel gazete ilanının" işleme eklenmesi veya Merkez Bankasından keyfiyetin resmen sorularak alınacak cevabın işleme iliştirilmesi, TNB'nin konuya ilişkin 2006/59 sayılı Genelgesi'nin de göz önünde bulundurulması,

Yabancı Para - Türk Parasına Çevirme Tarihi - Tercüme

4- ... sayılı iş kağıdında, Peter Draga ile alıcı Otto Maier arasında 25/05/1988 tarihinde haricen kendi aralarında almanca olarak yapılan menkul satış sözleşmesinin tercümesi yapılırken, Türkiye'de bunun hükümlerinden de yararlanıldığı halde, 5.100 DM ve 18/10/1990 tarihi itibariyle 10.179.000 TL tutan meblağa göre damga vergisi karşılığının ikmal ettirilmediği belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

İlgililerin noterlikte yabancı dilde yazılmış özel evraklarını tercüme ettirmeleri halinde, bunların içindeki akitlerin hükümlerinden yararlanılmış olacağından, çeviri esnasında ayrıca Damga Vergisi Kanunu'nun 3. maddesi uyarınca alınmayan damga vergisinin de tahsili icabettiğinin, işlemdeki imzalama tarihine doğru geri gidilerek, geçmişteki döviz satış kurunun esas alınmasının söz konusu olamayacağının; damga vergisi borcunun doğmadığı bir tarihe göre vergi matrahı bulunmasının, Vergi Hukukunun ana ilkelerine uymayacağının; bu esasın dövizin değerinin yükselmesi veya düşmesi arasında farklılık yaratamayacağının hatırdan çıkarılmaması,

33- DÜZENLEME İŞLEM

Düzenleme İşlem: İlgiliye Verilen Sureti Harca Tabi Tutmama

1- … sayılılarda, düzenleme şeklinde yapılan iş kağıtlarının, ilgililerine verilen suretinin, bağışık olduğu düşüncesiyle, onaylama işlem nüshası ile benzerlik kurularak, bunların örnek harcına tabi tutulmadığı görülmüş, sayfaları itibariyle hesaplanan suret harçları tamamlattırılmıştır.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 84. maddesine göre, düzenleme şeklinde yapılan iş kağıtlarının, aslı noterlikte saklanıp, örneği ilgilisine verildiği cihetle, bundan böyle sözü edilen kağıtlardan da suret harcı tahsil edilmesi, Adı geçen Yasa'nın 90/2. maddesi ile getirilen düzenlemenin yalnızca "onaylama" şeklinde tasdik olunan işlemlere mahsus olduğunun, benzeri bağışıklığın düzenleme işlemlere tanınmadığının bilinmesi,

Düzenleme İşlem: İlginin Aldığı Asılların Harç Ve Damga Vergisi

2- Düzenleme olarak yapılan iş kağıtları ilgililer istediği için, birden çok (asıl) (nüsha) şeklinde tanzim edildiği ve ilk asıl dairede saklanıp, diğer asıllar kendilerine verildiği halde, onlardan yalnızca (suret harcı) ve (suret damga vergisi) tahsil edildiği anlaşılmış gereği yapılmıştır.

Düzenleme işlemlerin dairede kalıp, cilbende eklenecek olan asıllarını noterle birlikte ilgililerin de imzalaması gerektiği, istek üzerine ilgililerin alacağı kağıtların da aynı şekilde imzalanması suretiyle oluşturulan (asıl nüshalarının) her birinin asıllar gibi ayrı ayrı, asıllara denk maktu veya nispi harç ve damga vergisine tabi bulunduğu, (suret) sayılan işlemde ilgililerin değil yalnızca (noterin imzasının) bulunacağı, suretlerin de asıllardan ayrı olarak sayfa başı harç bulunduğunun hatırdan çıkarılmaması, (Not: 09/08/2016 tarihinden önceki işlemlere yöneliktir.)

6728 sayılı Yasanın 23 maddesi uyarınca 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının birinci cümlesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. "Bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir, yine aynı yasanın 30. maddesinde de 492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir. "Birden fazla nüsha olarak düzenlenen muayyen bir bedeli ihtiva eden kağıtlarla ilgili nispi harca tabi işlemlerden sadece bir nüsha için harç tahsil olunur hükmü karşısında nispi harç ve damga vergisi gerektiren noterlik işlemlerinde nüsha sayısının önem arz etmeyeceği, kaç nüsha olduğun bakılmaksızın sadece bir nüsha için harç ve damga vergisi alınacağının bilinmesi, (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

Düzenleme Ücreti: Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi - Ölüme Bağlı Tasarruf Biçiminde Yapma

3- …yevmiye sayılı değersiz ölünceye kadar bakma sözleşmesinden, ölüme bağlı tasarruf şeklinde yapıldığı gerekçesiyle harca bağlı ücretle birlikte ayrıca düzenleme ücreti de alındığı belirlenmiştir.

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 2. maddesi ile yalnız vasiyetname ve vakıf senedi işlemlerinin düzenleme ücretine tabi tutulduğunun, bunun dışındaki sözleşme ve işlemlerin ölüme bağlı tasarruf biçiminde yapılsalar bile düzenleme ücreti tahsil edilemeyeceğinin bilinmesi, iş sahiplerine gereksiz külfet yüklenmemesi,

34- EMANET PARA

Emanet Para: Hizmet Bedelini Kabul - Ödünç Parayı Kabul

1- …sayılılarda, alacaklıların temerrüdü sebebiyle, birincide hizmet, ikincisinde ödünç akdinden doğan borçların kabul edilip, emanete alındığı anlaşılmıştır.

Borçlar Kanunu'nun 91. maddesinin (6098 sayılı YBK'nin 107. maddesi) uygulanmasının söz konusu olduğu bu gibi ahvalde, tevdi yerini ancak tediye mahalli hakiminin tayin edeceğinin ve dolayısıyla mahkemece kararlaştırılmadıkça noterin tevdi mercii olamayacağının, aksi takdirde borçlunun borcundan kurtulamayacağının, noterin yaptığı işlemin de hiç bir hukuki yarar sağlamayacağının bilinmesi,

Emanet Para: Damga Vergisi - Tutanağın Mahiyeti

2- Emanete alınan paralar sebebiyle düzenlenen tutanakların damga vergisine tabi tutulduğu görülmüştür.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 17/11/1971 gün ve 2232314-111/69715 sayılı Tamimi uyarınca, saklanmak üzere notere tevdi edilen değeri belli emanetler dolayısıyla düzenlenecek kağıtlar, 488 sayılı Kanun'un uygulama ve sınıflandırmasına göre "imza veya mührü ihtiva eden, kabzı mutazammın kağıtlar", yani makbuzlar olarak nitelenebilir ise de, halen bir bölümü hariç bunların damgaya tabi makbuz ve kağıtlar içinde sayılmadığının ve dolayısıyla damga vergisine tabi tutulmayacağının, bundan sonraki uygulamalarda göz önünde bulundurulması,

Emanet Para: Harç - Ticari Senet Bedeli

3- …sayılı, Türk Ticaret Kanunu'nun 624. (YTK 541. maddesi) maddesi uyarınca noterliğe tevdi edilen 16.500'er liralık emre muharrer senet bedellerinin tevdiine ait iş kağıtlarında, 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin l/1. maddesine göre harç alındığı saptanmıştır.

Saklanmak üzere noterlere tevdi edilen değeri belli emanetlere ilişkin benzer iş kağıtlarının 492 sayılı Harçlar Yasası'na bağlı 2 sayılı Tarifenin l/2. maddesi uyarınca harca tabi olduğunun ve harcın yıllık olarak hesaplanması gerektiğinin, ayrıca asgari harcın (…) liradan az olamayacağının unutulmaması.

Emanet Para: Harç - Emaneti İade Tutanağı Yapma - Harç

4- … yevmiyeli sayılı tutanakla kabul edilen 9.400.000 liralık çek bedeli sebebiyle TNB'nin gönderdiği fotokopi tarife örneğiyle bağlı kalındığı için yanlışlıkla asgari miktar fazla görülerek binde 1'den 9.400 TL yerine 14.000 TL harç bedeli tahsil edildiği,

Yine bunun … yevmiye sayılı iş kağıdı ile iadesi konusunda ikinci bir tutanak yapılıp, noterin de ibra edildiği gerekçesiyle, önceden olduğu gibi ikinci bir defa aynı miktarda harç karşılığı tahsil olunduğu görülmüştür.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı tarifenin 1-2. maddesi uyarınca, noterliğe emanet olarak bırakılan paralar sebebiyle … liradan az olmamak üzere nispi harç alınması gerektiğinin, Noterlik Kanununun 64. maddesi uyarınca emanet paranın ödenmesi sırasında hak sahibine ödemeye ilişkin makbuzun ve emanet defterinin ilgili hanesinin imzalatılmasının yeterli olduğunun; bu sebeple yeniden bir emanet iade zaptı ve ibraname düzenlenmesinin icap etmediğinin, kaldı ki, Noterlik Yasası'nın 76. maddesinin açık hükmü karşısında bir noterin kendisinin ibrasına dair evrakı kendi dairesinde düzenleyemeyeceğinin bilinmesi,

Emanet Para: Saklama Ücreti - Harçtan Ücret

5- Tanzim edilen harca tabi emanet tutanaklarında, yalnızca harca bağlı ücret alınmakla yetinildiği görülmüştür.

Bu gibi işlemlerden, Noterlik Ücret Tarifesi'nin 1. maddesi uyarınca harca bağlı nispi ücret ile birlikte 7. madde gereğince, yıllık emanet saklama ücreti tahsil edilmesi,

Emanet Para: Kabul ve Ödeme Makbuzu Bulundurmama

6- Emanet paranın kabul ve ilgilisine ödenmesinde kullanılmak üzere tahsilat ve reddiyat makbuzu bulundurulmadığı belirlenmiştir.

Her ne kadar emanet para intikal etmemiş ise de, gerektiğinde kullanılmak üzere, Noterlik Kanununun 64. maddesi uyarınca, tahsilat ve reddiyat makbuzlarının şimdiden hazır edilmesi,

Emanet Saklama Ücreti: Sendika Mal Bildirimi

7- … sayılıda, sendika denetim kurulu üyesi olan şahsın, mal bildirimi nedeniyle indirimsiz, tam, emanet saklama ücreti ile harç alındığı saptanmıştır.

2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 64. maddesi uyarınca, "Bu kanuna göre noterlere tevcih edilmiş görevler" nedeniyle yapılan işlemlerden harç ve vergi alınamayacağı gibi, noter ücretlerinin de % 50 oranında indirimli tahsil edilmesi gerektiği ve emanet saklama ücretinin de yarı oranında alınması icabettiğinin unutulmaması,

Emanet Para: Zamanaşımına Uğrayan Para - Fon Ve İkramiye Geliri - Merciine Yatırmama

8- Emanet para hesabının tetkikinde;

a) Noterliğe tevdiinden bu yana 10 yıldan fazla süre geçmiş bulunan 67.80 liranın Hazineye aktarılmadığı,

b) 1973 yılı içinde emanet para hesabına bankadan çıkan 100 TL ikramiyenin faiz dışında mütalaa edilerek Türkiye Noterler Birliğine intikal ettirilmediği,

Tespit edilerek, teftiş sırasında zamanaşımına uğrayan paranın Hazineye, bankadan çıkan ikramiyenin ise Türkiye Noterler Birliğine intikali sağlanmıştır.

Borçlar Kanunu'nun 125. (YBK 146. maddesi) ve Noterlik Kanununun 66. maddesi uyarınca, emanet olarak alınan paralardan 10 yıllık zamanaşımı süresi dolanların geciktirilmeden Hazineye aktarılmasında, Noterlik Kanununun 189. maddesi 7. fıkrasındaki Türkiye Noterler Birliği’nin gelirleri meyanında gösterilen noter emanet paralarının faizleriyle bu paralarla ilgili sair gelirler, emanet paralara isabet edecek ikramiyeleri de kapsadığından emsali hallerde geciktirilmeden bu paraların faizlerde olduğu gibi ilgili yere gönderilmesinde, gerekli hassasiyetin gösterilmesi,

35- ESNAF

Esnaf Kefalet Kooperatifi: Üyelik Taahhütnamesi - Harç ve Damga Vergisi

1- Esnaf Kefalet Kooperatifine ortak olmak isteyen esnafın, Kooperatif Başkanlığına hitaben düzenleyip imzaladığı taahhütnamenin tasdiki işleminin, muaf olduğu düşüncesiyle, harç ve damga vergisine tabi tutulmadığı görülmüştür.

5362 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar Meslek Kuruluşları Kanunu ve 1163 sayılı Kooperatifler Yasası'nda bu nevi kooperatiflere ortak olmak isteyen şahısların başvuru taahhütnamelerinin, harç ve damga vergisinden bağışık sayılmadığının, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun V/18. maddesinin Esnaf ve Kefalet Kooperatifi ile ortak ilişkisine belirli işlemler için damga vergisi istisnası getirdiğinin, ortaklık taahhütnamesinin buna dahil edilmediğinin, bundan sonraki uygulamada dikkate alınması;

36- FAKTORİNG SÖZLEŞMESİ

1- 2008/281 yevmiye sayılı bir imzalı 1.686.807,94 TL bedelli faktöring şirketi lehine düzenlenen temlik sözleşmesinde, harç istisnası bulunmadığı halde, bu hususun nazara alınmaması sonucu, 1.518,13 TL noksan harç alındığı izlenmiş, rızaen tahsil olunmuştur.

TNB'nin 2007/5 sayılı genelge ile duyurulduğu üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na ekli (2) sayılı tablonun " IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar " başlıklı bölümünün (20) numaralı fıkrasında, " Faktöring şirketlerinin müşterileriyle yaptıkları faktöring sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kağıtların" damga vergisinden istisna olacağı hükmüne yer verilmekle birlikte harçtan istisna edildiklerine dair herhangi bir düzenleme bulunmadığının hatırlanması,

37- FAZLA VERGİ VE ÜCRET

Fazla Alınan Damga Vergisinin İadesi: On Beş Günlük Dönem Geçtikten Sonra İade Etme

1- ... günü tanzim edilen yevmiye sayılı iş kağıdından fazla alınan ... TL damga vergisinin, kendi döneminin toplamından düşülerek, toplamada yapılan düzeltme üzerine daha sonraki bir tarihte ilgilisine iade edildiği anlaşılmıştır.

Adalet Bakanlığı HİGM'nin 17/11/1966 tarih ve 24817 sayılı Mütalaa'sı ile TNB'nin 1979/16 sayılı Genelgesi'ne konu olup, Maliye Bakanlığı GGM'nin 30/04/1979 gün ve GEL: UYG:2362915-06/24/31641 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı gibi, yanlış hesaplama veya hatalı uygulama sonunda fazla alınan harç veya damga vergisinin, ancak o dönem içinde ve yatırma süresi geçmeden toplamdan düşülerek alakalısına iade edilebileceğinin, bundan sonraki devrede 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun, 22/7/1998 gün ve 4369 sayılı Yasa'yla değişik 112/4 ve 120. maddeleri uyarınca, keyfiyetin vergi dairesine bir yazı ile bildirilmesi gerektiğinin, ilgili başvurduğu takdirde de bu yola müracaat edilmesi icabettiğinin bilinmesi,

Fazla Noter Ücreti Alma: Kamulaştırma Tebliği - Harçtan Ücret - Kamulaştırma Ücreti Vasiyetname: Harçtan Ücret - Asgari Harcın İmza Başı Alınması ve Ücret Fazlalığı

2- İki vasiyetnamede de, iş kağıdı bizzat dairede düzenlendiği halde düzenleme ücreti ile birlikte, harçtan noter ücreti alındığı belirlenmiş, gereğine tevessül olunmuştur.

İş kağıtlarının ücretlerinin tespitinde hassas davranılması, Vasiyetnamelerde, düzenleme ücreti dışında harçtan ücret tahakkuk ettirilmemesi,

Harçlar Kanunu'nun 2366 sayılı Yasa ile değiştirilen ve 01/01/1981 tarihinde yürürlüğe giren 2 sayılı Tarifesine göre, bütün imzalar için alınacak harcın değerli işlerde aşağı düşemeyeceğinin, imza itibariyle bunun arttırılmayacağının unutulmaması, dolayısıyla ilgililerden fazla ücret alınmaması,

38- FESİHNAME

Fesihname: Değerli İşlemin Değersiz Feshi - Harç ve Damga - İbradan da Söz Edilmesi - Umumi İbra Sayarak Harç ve Damga Vergisi Alma

1- Önceki sözleşmelerin feshine ilişkin işlemlerin tetkikinde;

Belli bir borç ve taahhüt ikrarını tazammum eden sözleşmenin, feshine mütedair olan bir kısım işlemlerde, feshi söz konusu önceki akdin değerinin gösterilmediği, harcın imza adedine göre maktuen, damga vergisinin ise maktuen tahakkuk ve tahsil olunduğu,

Bir kısım fesihnamelerde, aynı zamanda "ibra" deyiminin de geçmesi nedeniyle işlemin umumi ibra kabulü ile harcın ... olarak, damga vergisinin ise yine maktuen ... alındığı tespit edilerek, bu mahiyetteki iş kağıtlarının tamamı gözden geçirilmiş, ilk değerleri esas alınmak suretiyle noksan harç ve damga vergisi ikmal ettirilmiştir.

Anlam itibariyle "ibra", belirli bir borç veya taahhütten karşı tarafı ber'i kılmayı tazammum eder. Sözü edilen tavsiye konusu işlemler ise, gaye, mahiyet ve muhteva itibariyle fesihname vasfını haizdirler. Belli bir borç veya mükellefiyet, taahhüt bahis konusu olmadığı hallerde de tarafların birbirini ibraı, feshin tabii bir sonucudur. İbra deyiminin kullanılmamış olması bir noksanlık teşkil etmeyeceği gibi kullanılması da o sözleşmeye ikinci bir vasıf yani hem fesihname ve hem de ibraname vasıflarını kazandıramaz. Sonuç itibariyle taraflar için bir mükellefiyet veya bir borç veya taahhüt ikrarı yaratan mukavelelerin feshine ilişkin işlemlerden, ilk mukavele değeri üzerinden Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin I/1 sırasına tevfikan nispi esas üzerinden, taraflar için bir mükellefiyet veya bir borç veya taahhüt ikrarı yaratmayan, münhasıran bir ortaklık veya sözleşmenin feshine ait işlemlerde ise aynı Tarifenin II/10. sırasına göre maktuen imza başına harç tahakkuk ve tahsil olunması ve bu nedenle fesihnamelerde, feshedilen ilk mukaveledeki değerin behemehal belirtilmesi, Damga vergisinin ise, atıfta bulunulan ve feshe konu teşkil eden asıl sözleşmenin muayyen bir değer ihtiva eylemesi halinde 488 sayılı Kanun'a bağlı 1 sayılı Tablonun I/6-a. sırasına göre nispi, belli bir değer ihtiva eylememesi halinde ise, aynı Tablonun konuya ilişkin I/6-b sırasına göre maktu esas üzerinden alınması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Fesihname: Damga Vergisi Oranı - Asıl Sözleşme Oranında Damga Vergisi Alma

2- Fesihnamelerin bir kısmında, damga vergisinin binde 9,48 nispetinde aldığı görülmüştür.

488 sayılı Yasa'ya bağlı 1 sayılı Tablonun I/6-1. maddesi gereğince, ilerisi için bir borç taahhüdünü kapsamayan bu kabil fesihnamelerden binde 1,89 nispetinde damga vergisi alınması,

Fesihname: Hiç Damga Vergisi Almama

3- ... sayılı fesihname sebebiyle damga vergisi alınmadığı görülüp, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I-6/a, b, bentleri mucibince, değerli ise binde 1,89 oranında damga vergisi alınması icap ettiğinin unutulmaması ve fesihnamelerin aynı zamanda tarafların karşılıklı olarak birbirlerini ibrası olayını da içermesi ve de değersiz olması halinde değersiz sözleşmenin değer gösterilmeden feshi ve tarafların ibrası durumunda ayrıca 488 sayılı Kanun'un 7/2. maddesinin de göz önünde tutulması,

Fesihname: Maktu Damga Vergisi Alma

4- ... sayılıda, ... TL değerli, iki imzalı, evvelce yapılan sözleşmenin feshine dair iş kağıdından ... TL maktu damga vergisi alındığı saptanmıştır.

Belli parayı ihtiva eden fesihnamelerden, 488 sayılı Kanun'a bağlı 1 sayılı Tablonun değişik I/6-a bendine göre, binde 1.5 (binde 1,89) (nispetinde damga vergisi alınması gerektiğinin benzeri işlerde göz önünde bulundurulması,

Fesihname, Damga Vergisi Oranı, Şirket Feshi, İlerisi İçin Borç Üstlenme

5- …yevmiye sayılı işlemle, 21.000 TL ana sermayeli kolektif şirketin ilerisi için borç yüklenilmeden feshi üzerine 1,5 (binde 1,89) yerine 7,5 (binde 9,48) üzerinden damga vergisi tahsil olunduğu, (6)

DVK'na bağlı I sayılı tablonun I/6-a pozisyonu gereğince ilerisi için borç yüklenilmeyen fesihnameler nedeniyle ihtiva ettiği veya taalluk ettiği değer itibariyle binde 1,5 (binde 1,89) nisbetinde damga vergisinin tahsilinin icabettiğinin,

Fesihname: Değerli Sözleşmenin Feshi: Harç - Değerli Taahhüt İçeren - Değerli Taahhüt İçermeyen - Değersiz Sözleşmenin Feshi - Harç

6- ... gün ve ... sayılı 195 TL muhtevalı, 2 imzalı fesihnameden, maktuen harç alındığı görülmüş, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Değeri belli bir borç veya bir taahhüdün ikrarını tazammum eden mukavelelerin feshi dolayısıyla düzenlenen fesih sözleşmelerinden, feshi istenen sözleşmenin ihtiva ettiği değer, Belli bir borç veya taahhüdün ikrarını tazammum etmeyen mukavelelerin feshi dolayısıyla düzenlenen fesih sözleşmesi ile belli bir borç veya taahhüt ikrar olunmakta yahut fesih sonucunda taraflar için akdi veya kanuni mükellefiyet doğmakta ise fesih sözleşmesinin taşıdığı meblağ üzerinden beher imza için binde 0.90 (binde 1,13) oranında nispi harç alınması, belli bir borç veya bir taahhüdün ikrarını tazammum etmeyen mukavelelerin feshi dolayısıyla düzenlenen fesih sözleşmesi ile belli bir borç veya taahhüt ikrar olunmamakta yahut fesih sonucunda taraflar için akdi veya kanuni bir mükellefiyet doğmamakta ise fesih sözleşmesinin beher imza için maktu harca tabi tutulması,

Fesihname: Harç - Gelecek İçin Borç Üstlenilmeyen Fesihname - İbraname

7- İlerisi için bir borç taahhüdünü taşımayan fesihnamelerle, ... sayılı ibranamelerde değer de gösterildiği halde imza başına maktu harç alındığı anlaşılmış, her biri için birlikte hesaplanan noksanlık mutabakata varılması üzerine ikmal ettirilmiştir.

Belli bir değeri olan sözleşmelerin feshi sebebiyle, feshi istenen mukavelenin ihtiva ettiği değer nazara alınarak imza başına binde 0,9 (binde 1,13) harç, Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. maddesine girmeyen ve umumi ibra sayılmayan, bu kabil değerli ibranamelerden de yine imza başına binde 0,9 (binde 1,13) harç alınmasının unutulmaması,

Fesihname: Önceki İşleme Not Düşmeme

8- … sayılı fesihname ile evvelce taraflar arasında yapılan sözleşme feshedildiği halde, noterlikteki önceki işleme not düşülmediği anlaşılmıştır

1512 sayılı Noterlik Kanununun 81. maddesi uyarınca, tamamlanmış bulunan bir noterlik işleminin değiştirilmesi, feshi yahut iptali için sonradan gerçekleştirilen işlemlerin, dairedeki evvelki işleme tarih ve numarası yazılmak suretiyle işlenmesi, ilgili önceki işlemi başka bir noterlikte yapmışsa, sonraki işlemin bir örneğinin alakalı iş kağıdına eklenmek üzere ilgili noterliğe gönderilmesi,

Fesihname: Gemi Satışının Feshi - Damga Vergisi Nispeti

9- ... sayılı, evvelce 61060 yevmiye ile yapılan yolcu gemisi satışında, bedelin nakden ve tamamen ödendiği belirlendiği halde, alıcının aynı eşyayı bilahare ilk satıcıya yeniden 200.000.000 TL değer göstererek satıp, mülkiyetini intikal ettirmesi nedeniyle yazılan işlemin fesihname olarak neticelenmesi sonucu damga vergisinin %7.5 yerine %1,5'den tahsil edildiği saptanmış, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Gayrimenkul hükmünde olmakla birlikte Türk Ticaret Kanunu'nun 868. maddesi uyarınca, gemi siciline kayıtlı bulunan bir geminin mülkiyetinin iktisap edene intikali için akit tarafların anlaşmaları kafi olup, Belirli hak ve menfaatler, kişiler arasında devredilip edalar yerine getirildikten, paralar tümü ile ödendikten, böylece taraflar arasındaki borç münasebeti nihayete erdikten sonra, aynı mal ve hakların üçüncü şahıslara devri ile evvelki satana aktarılması arasında hiçbir fark olmadığından, borç ilişkisinin koptuğu böylesi durumlarda akdin feshinden değil, yeni bir sözleşmeden bahsedilebileceğinden damga vergisinin de buna göre alınmasının benzeri işlerde hatırda bulundurulması,

Fesihname: İş Akdinin Feshi - Damga Vergisi Almama

10- Futbol kulüpleri ile teknik adamlar, antrenörler ve sporcular arasında düzenlenen sözleşme ve fesihnamelerin tetkikinde;

… Futbol Yatırımları Sanayi ve Ticaret A.Ş ile teknik sorumlu (JT) arasında akdedilen 4.600.000 Euro bedelli sözleşmenin feshine dair iki imzalı 2007/13484 yevmiye sayılıda, TNB'nin 2006/70 sayılı genelgesinin yanlış yorumlanarak harç ve damga vergisinden istisna olduğu düşüncesiyle, 4.600.000 x 1.8079 = 8.316.340,00 TL matrah üzerinden 13.755,10 TL harç ve 12.474,51 TL damga vergisi,

Tahsil edilmediği izlenmiş, eksiklikler rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

TNB'nin 2006/70 sayılı genelgesi ile duyurulduğu üzere, 30 iş gününden fazla çalışma süresini ihtiva eden iş sözleşmesi ile çalışan amatör, profesyonel ayrımı olmaksızın sporcu antrenörleri ile işveren arasında düzenlenen hizmet akitlerinin 4857 sayılı İş Kanununun 8 inci maddesindeki damga vergisi ve harç istisnasından yararlanması gerekmekte ise de; TNB'nin 2002/12 sayılı genelgesinde belirtildiği şekilde sözü edilen sözleşmelere düzenleme esnasında tatbik edilen damga vergisi ve harç istisnasının, bunların feshi işlemlerine de tatbikinin mümkün olmadığının, zira kanunun münhasıran hizmet akdine istisna öngördüğünün, fesih işlemlerinin ise bir hizmet akdinin düzenlenmesini değil, bu sözleşmenin hükümlerinin ortadan kaldırılmasını ifade ettiği cihetle damga vergisi ve harç istisnasının kapsamı dışında kaldığının bilinmesi,

11- 2005/9808 yevmiye sayılı taraflar arasında 2004 yılında yapılmış, birincisi 578.821,29 TL ve 500.000 TL teminatını oluşturan ipotek verilmiş olan, ikincisi 97.847,75 TL değer içeren ve 500.000 TL teminatını teşkil eden ipotek işlemi tesis edilen finansal kiralama işleminin feshinde, tarafların yanı sıra bir de iki şirket ile de alakası olamayan müteselsil kefil imzasını içerdiği halde, matrahın teminat nazara alınmadan sadece kira akitlerinin toplamı üzerinden yapılması sonucu harcın, 2.912,81 TL yerine 1.694,81 TL eksiğiyle 1.218 TL, damga vergisinin ise 8.091,15 TL yerine 7.076,15 eksiğiyle 1.015 TL alındığı müşahede edilmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin; 1993/75 sayılı genelgesinin finansal kiralama sözleşmesinin feshinde, 2000/4 sayılı genelge ile akte konu işle ilgili olarak yapılacak teminat ve ipotek işlemlerinin de muafiyet kapsamında bulunduğuna ilişkin olup, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanununun sözleşmenin feshinin sonuçları başlıklı 25. maddesi uyarınca aktin kiralayan tarafından feshi halinde kiracı malı iade ile birlikte vadesi gelmemiş finansal kiralama bedellerini ödemek yükümlülüğü altında olduğu gibi kiralayanın bunu aşan zararından da sorumlu olduğu, kiracı tarafından fesih halinde ise kiracı malı geri vermekle birlikte uğradığı zararın tazminini de kiralayandan talep edebileceğine ilişkindir. Bu durumda kiralayan tarafından feshedilen işlemde borçlu ve müteselsil kefil olarak imza koyan 3. kişinin varlığı da nazara alınarak kiralama konusu malın bedelinden daha yüksek olan ipotek değerinin matrah olarak kabulü ile harcın bu değer üzerinden alınmasının gerektiği gibi damga vergisinin kefilin yükümlülük altına girmiş bulunması ayrıca işlemin de adı her ne kadar kira olsada tipik kiralama olmaması ve normal sözleşme kapsamında değerlendirilmesi nedeniyle binde 1,5 (binde 1,89) yerine 7,5 (binde 9,48) oranında tahsili gerektiğinin unutulmaması,

12- 2000/13083 yevmiye numaralı, iki imzalı, 1.240.017.000.000 lira değer içeren çeşitli hisse senetlerinin karşılıkları olan hisselerin temlik edilmesine ilişkin temliknamenin feshi işleminde, hisselerin mülkiyetinin de el değiştirdiği nazara alınmadan damga vergisinin 9.300.127.500 lira yerine 7.440.102.000 lira eksiğiyle 1.860.025.500 lira olarak alındığı anlaşılmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 10/11/1986 tarih ve 2121348-3-3569/79032 sayılı mütalaalarında da açıklandığı üzere, evvelce taraflar arasında kurulmuş bulunan sözleşmenin onlara yüklediği yükümlülüklerin yerine getirilmesinden, edaların ifasından ve tasarruf işlemlerinin yapılıp, ilgililer arasındaki borç ilişkisi sona erdikten sonra yapılacak olan akitten dönme işlemlerinin, geçmişte yapılan nev'iden (satış, alacağın temliki gibi...) yeni bir akitle mümkün olabileceğinin, fesih işleminin süregelen işlemlerden söz konusu olup, edimleri yerine getirilmiş sözleşmenin hukuken feshinin zaten mümkün olamayacağıda nazara alınarak bu gibi muamelelerin fesih sayılamayacağının bilinmesi, damga vergisinin de sözleşmelerdeki gibi tahakkuk ettirilmesi,

13- 2002/13925 yevmiye sayılı su deposu ve isale hattının yapımına ilişkin 266.507.500.000 lira değerindeki müteahhit ile taşeron arasındaki sözleşmenin, 2001 birim fiyat farkı ile 49.415.180.000 liranın da ilave edilmesi sonucu 140.744.210.000 liralık kısmının tamamlanıp, geriye kalan 175.178.470.000 liralık bölümünün feshedildiğinin belirtildiği işlemde harcın, 253.339.578 lira yerine 226.373.922 lira fazlası ile 479.713.500 lira, damga vergisinin, 211.116.315 lira yerine 188.644.935 lira fazlası ile 399.761.250 lira olarak tahsil edildiği görülmüştür.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1993/2 sayılı genelgesinde de açıklandığı üzere, bu nitelikteki kağıtların ihale bedelinden değil tamamlanan iş bedeli üzerinden matrahın hesaplanarak harç ve damga vergisi tahsilinin gerektiğinin unutulmaması,

14- 2004/8519 sayılı, fesih protokolü başlıklı ... inşaat sanayi ve ticaret anonim şirketi ile ... mesken ve yapı organizasyon inşaat taahhüt anonim şirketi arasında imzalanan 08/09/2003 tarihli alt müteahhitlik sözleşmesi ile alt müteahhidin işbu akit nedeniyle herhangi bir alacağı kalmadığı, tarafların birbirlerini ibra ettikleri, birbirlerinden herhangi bir hak veya alacak talebinde bulunmayacakları, bu mukavele nedeniyle hiçbir sebep, iddia veya talep ile şirket aleyhine dava açamayacağı, icra takibi gibi hukuki yollara başvuramayacağı hususlarında anlaştıklarını ve bu feshedilen taşeronluk sözleşmesinin bedel ihtiva etmediğine ilişkin beyanda bulundukları işlemin değersiz olarak yapıldığı müşahede edilmiş, ilgili vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

Bilindiği üzere 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır. Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nev'i mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir denilmektedir. Yine Türkiye Noterler Birliği'nin 1993/2 sayılı genelgesinde de izah edildiği üzere tasfiye sözleşmesi başlıklı fesihname mahiyetindeki kağıdın, fesih bedeli (ihale bedeli - tamamlanan iş bedeli) üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli 1 sayılı tablonun I- 6/a fıkrasına göre binde 1.5 (binde 1,89) nisbetinde damga vergisine tabi tutulması, diğer taraftan Harçlar Kanununa bağlı 2 sayılı tarifenin 1/1 pozisyonunda muayyen bir meblağı ihtiva eden her nev'i senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için binde 0.90 (binde 1,13) nisbetinde harç alınacağı hükme bağlandığından, söz konusu fesihnamenin yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanan fesih bedeli üzerinden beher imza için binde 0.90 (binde 1,13) oranında harca tabi tutulması gerektiğinin akılda tutulması,

39- FİNANSAL KİRALAMA

Finansal Kiralama: Yazı ve Karşılaştırma Ücreti

1- 2006/46837, 46846, 47182, 47452, 48119, 50733, 2007/727, 4726, 7944, 13923, 24191, 50733, 2008/18623 yevmiye sayılı dışarıda yazılarak getirilen ve düzenleme metnine eklenen finansal kiralama işlemlerine ait sözleşmelerden karşılaştırma ücreti alınması gerekirken işlemin tamamından yazı ücreti alındığı izlenmiştir.

Türkiye Noterler Birliği Başkanlığının 1997/54 sayılı genelgesinde belirtildiği üzere; düzenleme şeklinde yapılması gereken işlemin bir bölümünün matbu şekilde eklenmesi zorunluluğu doğarsa, eklenen matbu kısımlar için yazı ücreti alınamayacağı, karşılaştırma ücreti alınması gerekeceği, bizzat yazılan kısımları için ise yazı ücreti alınacağının göz önünde bulundurulması,

Finansal Kiralama: Mahsus Deftere Kayıt

2- Finansal kiralama mukavelelerinin, " Mülkiyeti Muhafaza Kaydı İle Araç Satışını İçeren Sözleşmelerin Kaydına Mahsus Deftere" tescil edildiği beyan ve müşahede olunmuştur.

3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nun 8. maddesi icabı bahse konu işlemlerin ayrı deftere kayıt ve tescil olunması,

Finansal Kiralama: Menkul Rehni İle Teminat Altına Alma

3- 2008/281 yevmiye sayılı iki imzalı 1.686.807,94 TL bedelli finansal kiralama sözleşmesinin teminatı olarak düzenlenen rehin sözleşmesinde, sözleşmede belirtilen teminatın hangi finansal kiralama sözleşmesinin teminatını teşkil ettiğinin belirlenmediği, akdedilmiş ve akdedilecek tüm finanssal kiralama sözleşmelerini kapsadığı bu nedenle harçtan ve damga vergisinden muaf olmadığı düşüncesi ile 1.518,13 TL harç ve 12.651,05 TL damga vergisini alınmadığı görülmüştür.

Türkiye Noterler Birliği Başkanlığı'nın 2016/1 sayılı Genelgesinde de belirtildiği üzere ; Finansal kiralama teminatına dair kağıdın / işlemin finansal kiralama sözleşmesinden doğmuş ve doğacak borçlar dışında başkaca borçların da teminatına ilişkin olması durumunda damga vergisine tabi tutulması gerektiği, Diğer taraftan, finansal kiralama sözleşmesinin düzenlenmesinden önce, söz konusu sözleşmelerin teminatını teşkil etmek üzere düzenlenen teminat ve rehin sözleşmelerine, içeriklerinden münhasıran finansal kiralama sözleşmelerinden kaynaklanan borçların teminatını teşkil etmek üzere düzenlendiğinin belirlenmesi, başkaca borçların teminatını teşkil edeceğine ilişkin ifadelere yer verilmemesi halinde, 6361 sayılı Kanun kapsamında istisna uygulanmasının mümkün bulunduğunun belirtildiğinin unutulmaması,

Finansal Kiralama Sözleşmesinin Devri - Sigorta Yaptırma Taahhüdü

4- 2006/... yevmiye sayılı 10 yıl süreli, daha önce aynı noterlikte yapılan, 14.907.518 Usd x 1.3538 = 20.181.797,86 TL bedelli, uçak sigorta değerinin 50.000.000 USD (67.690.000 TL) olarak belirtildiği finansal kiralama sözleşmesinin devrine dair üç imzalı sözleşmede, finansal kiralama sözleşmesinin her türlü devri harç ve damga vergisinden muaf olmasına rağmen, kira tutarı 9.491.361,82 Usd, (14.018.741,41 TL)'nin matrah kabulü neticesi harç ve damga vergisi tahsil edildiği saptanmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından 25/07/2011 tarih ve 072905 sayılı yazısı ile TNB 2011/10 sayılı genelgesinde de açıklandığı üzere, bundan böyle finanssal kiralama sözleşmesinin hem kiracı hem de kiralayan tarafından devrinin mümkün hale geldiği ve bu gibi durumlarda yapılan devir işleminin harç ve damgadan istisna edildiğinin bilinmesi,

40- FOTOĞRAF

Fotoğraf: Tapuda İşlem Yapmaya Dair Özel Vekaletname

1- ... sayılı, tapuda da işlem yapılmasına yetki veren özel vekaletnameye, fotoğraf yapıştırılmasının unutulduğu görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 93.maddesi mucibince, niteliği bakımından tapuda işlem yapılmasını gerektiren bu kabil işlemlere mutlaka fotoğraf ilsak edilmesi, asıllarına fotoğraf yapıştırılan iş kağıtlarının çıkartılacak örneklerine de keza fotoğraf yapıştırılmasının hatırda bulundurulması,

Fotoğraf Yapıştırma: Boşanma Davasına Ait Vekaletname

2- Münhasıran boşanma konusunda düzenlenen özel vekaletnamelerde, vekalet verenin resminin bulunmadığı anlaşılmıştır.

Noterlik Yasası'nın 80 ve buna dayanılarak çıkarılan Yönetmelik'in 93/k maddeleri gereğince, bu tür vekaletnamelerin fotoğraflı olması icabettiğinin unutulmaması, boşanma vekaleti verenin kadın veya erkek olması arasında bir fark bulunmadığının bilinmesi,

Fotoğraf Yapıştırma: Gayrimenkul Satış Vaadi

3- Gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinin, zaman zaman resimsiz yazılıp imzalandığı belirlenmiştir.

Noterlik Kanununun 80. maddesi ve Yönetmelik'in 93/e maddeleri hükmü uyarınca, niteliği bakımından tapuda işlem yapılmasını gerektiren sözleşmelerle, gayrimenkul satış vaadi mukavelelerinin fotoğraflı olarak yapılması icabettiğinin unutulmaması,

Fotoğraf Yapıştırma: Mülkiyeti Muhafazalı Satış

4- Mülkiyeti muhafaza kaydı ile yapılan satışa ilişkin senedin, resimsiz olarak yazıldığı müşahede edilmiştir.

Noterlik Kanununun 80. maddesi ve Yönetmelik'in 93/d maddeleri hükümleri uyarınca, bu tür işlemlerin fotoğraflı olarak yazılıp, tanzim edilmesi gerektiğinin, aksine davranışın sorumluluğu mucip olabileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

Fotoğraf Yapıştırma: İlgiliye Verilene Yapıştırma - Cilbende Takılan İş Kağıdına Yapıştırmama

5- ... sayılı, gayrimenkul alıp, satma yetkisini de veren düzenleme vekaletnamede, müvekkilin birinin fotoğrafının bulunmadığı saptanmış, yapılan soruşturmada ilgiliye verilende böyle bir eksiklik olmadığı belirlenmiş, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

Noterlik Kanununun 80. maddesi ve Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 93/son maddeleri gereğince, gayrimenkule müteallik muamelelerin yapılması hususunda verilen ve re'sen tanzim edilen vekaletnamelere, müvekkilin yeni ve net çekilmiş vesikalık fotoğraflarının ilsak olunmasının ihmal edilmemesi,

İş kağıtlarının asılları ile nüsha veya örnekleri arasında bulunması gereken şekil benzerliği nedeniyle ilgiliye verilen suretler gibi resmen saklanan asıllarına da aynı fotoğrafın benzerinin yapıştırılmasının unutulmaması,

Fotoğraf Yapıştırma: Tüzel Kişi İşlemi - Temsilcinin Fotoğrafı

6- Mülkiyeti muhafaza kaydı ile yapılan vasıta satışı ile ilgili ... yevmiye sayılı iş kağıdında, satıcı ve alıcı olan şirket temsilcilerinin, ... yevmiye sayılıda, satıcı anonim şirket temsilcilerinin fotoğraflarının bulunmadığı, tarafları şirket olan işlerde uygulamanın bu şekilde yürütüldüğü beyan ve tespit edilmiştir.

TNB'nin 1985/7 sayılı Genelgesi'nde bahsedildiği, Adalet Bakanlığı HİGM'nin 24/12/1984 tarih ve 35607 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, işlemin ilgilisinin tüzel kişi olması halinde, işleme imza koyan akdi ve kanuni temsilcilerin fotoğraflarının da iş kağıdına yapıştırılması gerektiğinin, benzeri işlerde nazara alınması,

Fotoğraf: Son Durumu Yansıtmayan Fotoğraf - Hatalı Çekim: Gözün Kapalı Olması

7- ... yevmiye sayılı işlemin incelenmesinde; 1953 doğumlu olup, 31/01/1992 tarihinde 39 yaşında olan şahsın yaptırdığı özel vekaletnameye, ilgilinin çocukluk fotoğrafının yapıştırıldığı,

…sayılıda, ilgilinin fotoğrafta gözünün kapalı olduğu, kendisinin kör olduğu gibi bir anlam çıktığı,

Belirlenmiştir.

Noterin işlem yapıldığı sırada ilgiliyi ne halde görmüş ise, işlemin de onu yansıtması gerektiğinden, iş kağıtlarına ilgilinin kimliğini ve durumunu aktarmayan fotoğraf yapıştırılması ile yetinilmemesi, Noterlik Kanununun 73. maddesi, ilgilinin kör veya sağır olması halinde işlemin iki tanık huzurunda yapılmasını gerektirdiğinden, ilgililerin benzeri eksiklikle malul olup olmadıklarının fotoğrafları ile de açıklığı kavuşturulması,

41- FUTBOLCU SÖZLEŞMESİ

NOT : TNB'nin 2006/70 sayılı genelgesinin esaslarına göre sporcu antrenörlerinin işverenle yaptıkları sözleşmeler hizmet akdi sayılmaktadır. Tüm teknik direktörler bu kapsamda kalmaktadır.

Futbolcu Sözleşmesi: Harç ve Damga Vergisi - Transfer Ücreti-Süreye Bağlı Ücret - İş Akdi Sayma (Kısmen)

1- ... yevmiye sayılı iki imzalı 5.000 TL transfer ücreti belirlenen üç yıl süreli futbolcu transfer akdinde, ayrıca maç başı (32) 500 TL ve aylık asgari ücretinde ödenmesi belirlendiği halde maç başı ödenecek miktarın matraha eklenmemesi sonucu, harcın 115,22 TL yerine 85,5 TL eksiğiyle 29,72 TL, damga vergisinin, 480,12 TL yerine 356,25 TL eksiğiyle 123,87 TL olarak tahsil edildiği belirlenmiş,

Maliye ve Gümrük Bakanlığından verilen 18/06/1990 tarih ve DMG: 21011O2-617/57657 sayılı yazısı ve 1990/47 sayılı Türkiye Noterler Birliği Genelgesi'nde de belirtildiği üzere, tek tip profesyonellik sözleşmesinde belirtilen brüt aylık ücretin sözleşme süresi ile çarpımı sonucunda bulunacak miktara sözleşmede belirtilen transfer ücreti ile futbolcuya maç başı ödenecek miktarın da ilave edilmesi sureti ile bulunacak matrah üzerinden yani akitte belirlenen değerlerin toplamından nisbi harç ve damga vergisi alınması, Bir mukaveledeki birden çok parçadan oluşan bedellerin, başka bir hukuki işlemin konusunu oluşturmadığı takdirde, parçalara ayrılmış bedellerin toplanması suretiyle harç ve vergi matrahının bulunması icabettiğinin bilinmesi, bu gibi durumlarda transfer ücreti ile buna ilave edilecek olan yıllık ücretin de süresine göre hesaplanıp, diğeri ile toplanarak harç ve vergisinin tahakkuk ettirilmesi,

Futbolcu Sözleşmesi: Başka Bir Kulübe Transfer Halinde - Ödenecek Bedel - Harç Ve Damga Vergisi

2- ... sayılı, tek tip profesyonellik sözleşmesinde, harç ve damga vergisinin, sözleşmenin 17. maddesinde belirtilen ve daha yüksek değerdeki 'sözleşme sonunda futbolcunun başka bir kulübe transferi için gerekli görülen tutar 1.200.000.000 TL yerine, 10. maddede belirtilen brüt aylık ücretin, sözleşme süresi ile çarpımı sonunda bulunan meblağa, 15. maddede yazılı ücretin eklenmesi ile belirlenen 245.000.000 TL miktar üzerinden hesaplandığı, bunun sonucu olarak da ... TL harç ve ... TL damga vergisi eksikliği yaratıldığı saptanmış, birlikte yapılan hesaplamalar sonucu bulunan eksiklikler tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 18/06/l990 gün ve 2101102-617/57657 sayılı Yazıları'nda da belirtildiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 6/2 ve Harçlar Yasası'nın 46. maddeleri dikkate alınarak, brüt aylık ücretin sözleşme süresi ile çarpımı sonucu bulunacak miktara, transfer ücretinin de katılmasıyla elde edilecek miktar ile sözleşme sonunda futbolcunun başka bir kulübe transferi için gerekli ücret miktarından hangisi en yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiriyorsa, o işlem üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınması,

3- Profesyonel futbol kulüplerinin futbolculara yaptıkları sözleşmelerde bir kısım hatalara sebebiyet verildiği;

a) 2006/16063 yevmiye sayılı iki imzalı 270.000 TL transfer bedelinin yanı sıra asgari ücret ve futbolcunun yirmi beş maçta oynaması halinde bu bedele 50.000 TL, takım birinci lige çıktığı takdirde 100.000 TL daha ödeme yapılacağının kararlaştırıldığı bir yıl süreli sözleşmede matraha 50.000 TL'nin dahil edilmemesi sonucu harcın, 767,46 TL yerine 89,99 TL eksiğiyle 677,47 TL, damga vergisinin, 3.197,79 TL yerine 375 TL eksiğiyle 2.822,79 TL,

b) 2006/16135 yevmiye nolu, iki imzalı, yıllık asgari ücret, 225.000 TL transfer ücreti, beş yıl süreli, takım bir üst lige çıktığı takdirde 50.000 TL prim verileceği ve futbolcunun diğer yıllardaki ücretinin %50 oranında artırılarak ödeme yapılacağının belirtildiği nazara alınmaksızın matrahın, 3.049.047,50 TL yerine 1.206.860 TL olarak alınması neticesinde harcın, 5.488,29 TL yerine 3.315,94 TL eksiğiyle 2.172,35 TL, damga vergisinin, 22.867,86 TL yerine 13.816,41 TL eksiğiyle 9.051,45 TL,

Bir kısmında prim, bir bölümünde ise artırımın hatalı olarak uygulanması sonucu matrahın yanlış belirlendiği; 2006/16064, 16065, 2007/20287, 20288, 20289, 20291, 20295 yevmiye sayılılarda eksik olarak harcın, 861,86 TL, damga vergisinin, 3.591,03 TL,

Olarak tahsil edildiği gözlenmiştir.

1990/47 sayılı Türkiye Noterler Birliği Genelgesinde de belirtildiği üzere; tek tip profesyonellik sözleşmesinde belirtilen brüt aylık ücretin sözleşme süresi ile çarpımı sonucunda bulunacak miktara sözleşmede belirtilen transfer ücreti ile futbolcuya maç başı ödenecek miktarın da ilave edilmesi sureti ile bulunacak matrah üzerinden yani akitte belirlenen değerlerin toplamından nisbi harç ve damga vergisi alınması gerektiğinin bilinmesi,

42- GAYRİMENKUL SATIŞ VAADİ

Gayrimenkul Satış Vaadi: Onaylama Şeklinde Yapma

1- ... sayılı gayrimenkul satış vaadinin, onama şeklinde yapıldığı görülmüştür.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 89. maddesinin, diğer bir kısım işlemlerde olduğu gibi gayrimenkul satış vaadi muamelelerinin de mutlaka düzenleme şeklinde yapılmasını amir bulunduğunun, bunun bir muteberiyet şartı sayıldığının unutulmaması,

Gayrimenkul Satış Vaadi: Tapu Kaydını Eklememe

2- Genellikle, satış vaadi sözleşmelerine müstenidat olarak tapu kaydı ve senet gibi belgelerin eklenmediği görülmüştür.

Bakanlık HİGM'nin 07/01/1969 gün ve 1/1-480 sayılı Mütalaaları'nda açıklandığı üzere; Satış vaadinde bulunan kimseden, mevcut ve ilerde doğacak mülkiyet hakkının dayanağı belge/senet ibraz etmesinin sağlanması, söz konusu belge ve senedin ibrazını isteyip istemediğinin alıcıdan sorulması, ancak ibrazını talep etmediğini sarahaten beyan etmesi halinde, müstenidat eklenmeden işlem yapılması,

Gayrimenkul Satış Vaadi: Arsa Satış Vaadi - Konut İnşa Gayesiyle Bağışıklık Belgesi Alma - Harç Ve Damga Vergisi

3- Gayrimenkul satış vaadi ile ilgili işlemlerin tetkikinde; 2982 sayılı Yasa'nın bu kabil işlemleri kapsamadığı düşüncesiyle maliyeden alınmış bağışıklık belgesi de ibraz edildiği halde, bunlardan harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

İlk düzenlemede ayni hak tesis etmeye yönelik işlemler ve bunlarla gerçekleştirilmek istenen arazi ve arsa devir ve temlikleri 2982 sayılı Yasa'daki bağışıklık alanında tutulmuşken, 1987 yılında 3393 sayılı Yasa ile sözü geçen Kanun'un 3. maddesinde yapılan değişiklikle, konut inşa etmek amacı ile satış vaadi yolu ile arsa veya arazi temininin de harç ve damga vergisi istisnası kapsamına konulduğunun bilinmesi,

(NOT: 1995 tarihli 4134 sayılı Yasa gereğince söz konusu muafiyet 1997 takvim yılı sonuna kadar geçerlidir.)

3- ... sayılı iki imzalı 100.000,00 TL bedelli kefil, teminat ve üçüncü bir kişinin taahhüdünü de içermeyen gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden, harç doğru alınmakla birlikte, muaf olmasına karşın 948,00 TL damga vergisi alındığı, (Not: 03/02/2017 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

... sayılı, 100.000,00 TL bedelli, alıcı ve satıcı ile birlikte, iki kişinin adi kefil ve bir kişinin de garantör olarak imza koyduğu gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden, harç doğru alınmakla birlikte, damga vergisinin; adi kefil işleminden binde 9,48, garantör işleminden de binde 9,48 oranıyla ayrı ayrı yapılacak hesap sonucu bulunacak değerler toplamı (100.000,00x9,48+ 100.000,00 x 9,48 =) 1.916,00 TL olarak alınması gerekirken muaf olduğu düşüncesiyle hiç alınmadığı,

Belirlenmiş, eksiklik alınan damga vergisi ilgilisinin rızası ile tamamlattırılmış, fazla alınan kısım için uyarı yapılmakla yetinilmiştir.

TNB'nin 2017/2 sayılı Genelgesine de konu olduğu üzere, 03/02/2017 tarihli ve 29568 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 31/01/2017 tarihli ve 2017/9759 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün "A. Belli parayı ihtiva eden kağıtlar" başlıklı fıkrasının; (8) numaralı bendinde yer alan "Resmi şekilde düzenlenen gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri" ile (10) numaralı bendinin (b) alt bendinde yer alan "7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun kapsamında düzenlenen ön ödemeli konut satış sözleşmeleri"ne ait damga vergisi oranı "0" (sıfır) olarak uygulanır." hükmü karşısında, belirtilen tarihten sonra gayrimenkul satış vaadi sözleşmelerinden damga vergisi tahsil edilmesinin mümkün olmayacağı, bu sözleşmelerle ilgili noterlik işlemlerinden değer üzerinden yalnızca nispi harç tahsil olunacağının,

Ancak damga vergisi muafiyeti olan bu tür işlemlerle birlikte muhtemel kefalet, teminat veya üçüncü bir kişinin garanti taahhüdünün muafiyet kapsamında sayılmayacağından 488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 6. maddesi uyarınca bu işlemlere ait hesaplanacak damga vergisinin alınması gerekeceğinin,

bilinmesi,

Gayrimenkul Satış Vaadi: Ayrıca Üçüncü Şahsa Vekalet Verme - Harç (Eksik Kalmış)

4- ... yevmiye sayılı iş kağıdında, satış vaadinde bulunan kimse, aynı zamanda üçüncü bir şahsa tapuda işlem yapmak üzere vekalet verdiği halde, sırf taşınmaz satış vaadindeki değere göre harç alındığı, özel vekalet nedeniyle harç tahakkuku yapılmadığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 6. ve Harçlar Yasası'nın 46. maddeleri gereğince, bahsi geçen ve bir iş kağıdında toplanan işlerden, ancak, birbirine hukuken bağlı ve müessese olarak bir asıldan doğma ve aynı gayeye matuf olma şartlarını birlikte gerçekleştirenlerin "birbiri ile ilgili iş" sayılabileceğinin, "satış vaadi" ile daha sonradan idare nezdinde iş görmeye matuf "özel vekaletin" bir arada yazılsalar da bu koşulları taşımadıklarının, muhatap ve taraflarının ayrı kişiler olduğunun, her iki muamele nedeniyle ayrı harç tahakkuku yapılması icabettiğinin unutulmaması,

Gayrimenkul Satış Vaadi: İşlemi Tek Taraflı Yapma-Yalnızca Satış Vaadinde Bulunanın Beyanını Belgeleme

5- ... yevmiye sayılı işlemin incelenmesinde, alımı vaadedenin de aynı yerde oturduğu ve işlemi o anda imzalaması için bir engel bulunmadığı halde, gayrimenkul satış vaadi işleminin yalnızca satıcının beyanının resmileştirilmesi ile kabul edildiği anlaşılmıştır.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 15/09/1965 gün ve 191 esas, 1/316 sayılı kararında da açıklandığı üzere, gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinin resmileşmiş olması için, hem alıcının ve hem de satışı vadedenin beyan ve imzalarını taşıması gerektiğinin, aksi halde işlemin tek yanlı hali ile hukuken geçerli sayılamayacağının bilinmesi, Tarafların bir arada olmamaları durumunda "icap" gibi "kabulün" de aynı şekle uyularak resmileştirilmesi konusunda ilgilinin açıkça uyarılması,

Gayrimenkul Satış Vaadi: Tapusuz Taşınmazlar - Hukuki Geçerlilik

6- Tapusuz taşınmazın, satışının vaadine dair işlemin kabul edildiği görülmüştür.

Türkiye Noterler Birliği’nin 1986/85 sayılı Genelgesi'nde açıklandığı üzere ancak hukuken gayrimenkul niteliği taşıyan ve tapuya kayıtlı olan taşınmazlar gayrimenkul satış vaadi konusu olabileceğinden, tapusuz taşınmazların böyle bir sözleşmenin konusu yapılamayacağının unutulmaması,

Gayrimenkul Satış Vaadi: Hisse Satış Vaadi - İmar Planı Olmayan Yerler - Yasağın İstisnası ile İlgili - Araştırma Yapmama

7- F … ilçesi ... Köyü ... Mevkiindeki, tapunun ... nolu parselinde kayıtlı tarlanın, 3/8 payının, satışının vaadi ile ilgili işlemin, o çevrede imar planı yapılıp yapılmadığı, Yasa'nın belirlediği şartların mevcut olup olmadığı araştırılmadan, kabul edilip, işlemin resmileştirildiği belirlenmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18/son. maddesi gereğince, sağlıksız yapılaşmayı önlemek amacıyla, imar planı yapılmayan yerlerde arsa veya parselleri hisselere ayıracak özel parselasyon planları ile satış vaadi sözleşmelerinin yapılmasının yasaklandığının, Yalnız bu kurala, veraset yolu ile intikal, İmar Kanunu'na göre gerçekleştirilen şuyulandırmalar, Kat Mülkiyeti Kanunu uygulanması, tarım ve hayvancılık, turizm, sanayi ve depolama amacı ile yapılan hisselendirmelerle, cebri icra yolu ile yapılan satışların, istisna hali olarak tanındığının,

TNB'nin 1985/94 ve 1986/85 sayılı Genelgeleri'nde belirtildiği gibi, bu istisnalara, mahkeme ilamlarına dayanan hisse verme ile bu yasanın yürürlüğe girdiği 09/05/1985 tarihinden önce satılmış hisselerin bölünmeden aynı miktarda bir başka şahsa devriyle, ifrazı gerektirmeden tüm pay oranı üzerinden yapılacak satış vaatlerinin de doğal sonuçları gereği eklendiğinin bilinmesi,

Hisse devri işlemi yapılmadan taşınmazın belediye sınırı içinde olup olmadığına bakılmaksızın o yörede imar planı yapılıp yapılmadığının, yapılmamışsa, istisnai durumların söz konusu olup olmadığının ilgili belediye veya mülki amirliklerden sorulup belgelenmesi, ilgililerin istisnaya ilişkin beyanlarının da düzenleme tutanağına geçirilmesi,

43- GECEKONDU

Gecekondu Enkaz Satışı

1- ... sayılılarda, gecekondu enkazlarının menkul mal olacağı kanaatiyle, ilgili sözleşmelerin düzenlenmesinin kabul edildiği tespit olunmuştur.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 05/01/1967 gün ve 06-20/5167-00076 sayılı Mütalaaları'nda açıklandığı üzere, bu kabil işlemlerin yapılmasının ne şekilde nitelendirilirse nitelendirilsin 775 sayılı Gecekondu Kanunu'na göre yasak olduğunun ve Noterlik Kanununun 53. maddesi gereğince de yasal yolla engellenmiş muamele taleplerinin kabul edilmemesi gerektiğinin unutulmaması,

44- GEMİ ADAMI İŞ SÖZLEŞMESİ

Gemi Adamı İş Sözleşmesi: Harç Alma

1- ... sayılılarda, yat işletmeciliği ile yatta kaptanlık yapacak şahıs arasında imzalanan "gemi adamı iş sözleşmesinin" onanması üzerine, damga vergisi alınması doğru olmakla birlikte bundan harç alındığı saptanmıştır.

854 sayılı Deniz İş Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca, gemi adamlarıyla işveren veya vekili arasında yapılacak hizmet akitlerinin harca tabi olmadığının hatırda tutulması,

45- HAKEM KARARI

Hakem Kararı: Damga Vergisi - Tercüme İşlemi

1- İlgililerce ibraz edilen ve tercümesi istenen hakem kararının çeviri sırasında, bunun icabettirdiği damga vergisinin ödenip ödenmediğinin araştırılmadığı, hakemlerin kurduğu kararın ihtilafı çözen bir mahkeme kararı gibi değerlendirilip, damga vergisi borcunun doğmayacağının düşünüldüğü anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun (1) sayılı Tablosunun II/1. maddesi ile ilgililerin hakeme başvurmaları suretiyle ihtilafı çözmeleri, bir nevi sulh olmaları anlamına geldiği ve hakemlerin verdiği kararlar onların anlaşmasını da gösterdiği için, bunların davaları sona erdiren mahkeme kararları gibi telakki edilmelerine imkan bulunmadığından, değerli iseler nispi, değer ihtiva etmiyorlarsa maktu damga vergisine tabi tutulduklarının, bu vergi borcu yerine getirilmemişse, söz konusu eksikliğin ikmalinden sonra işlemin yapılması icabettiğinin bilinmesi,

Hakimin Çıkardığı Örnek: Aslın Örneği - Tasdiki Yazı İşleri Müdürünün Yapması

2- … sayılı vasiyetnamelerin, 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nce çıkarılıp cilbende konulan örneğinin, hakim yerine o mahkemenin yazı işleri müdürü tarafından imzalandığı görülmüştür.

Noterlik Kanununun 55. maddesi uyarınca, mahkemece dava sonuna kadar dosyada kalmasına karar verilen evrakın, cilbende konulacak örneğinin hakim tarafından aslına uygunluğunun tasdik edilmesi icabettiğinin unutulmaması,

46- HARCA GÖRE ÜCRET

Harçtan Muaf İşlerde Noter Ücreti: Defter Tasdikinde

1- Harçtan bağışık bulunan defterlerin onaylanmasından, bağışıklığın bulunmaması halinde tahakkuk ettirilecek harç bulunup, bunun üzerinden nispi noter ücreti tahsil edildiği belirlenmiştir.

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 1. maddesindeki Noter Ücretinin, bağışıksız işlemler nedeniyle tahakkuk ettirilip tahsil olunan harca oranla alınan bir ücret olup, harçtan bağışık olan defter tasdiklerinden Noter Ücret Tarifesi'nin 9/son maddesi uyarınca, açılış tasdiklerinde sayfaya göre ara ve kapanış tasdiklerinde de maktu ücret tahsil edilmesi, söz konusu uygulamadan vazgeçilmesi, iş sahiplerine yasal olmayan külfet yüklenmemesi,

Harç ve Damga Vergisi Gelirlerinin Maliyeye Geç Yatırılması

2- ... 24/4/2002 ila 25/4/2002 tarihleri arası, harç, damga gelirinin haziran ayı ikinci dönem geliri ile birlikte maliyeye yatırıldığı,

Anlaşılmış, sorumluluğun araştırmasına girilmiştir.

1512 sayılı Yasa'nın 119. maddesiyle ilgili Yönetmelik gereğince, harç ve damga ve değerli kağıt gelirlerinin her dönem itibariyle en geç onu takip eden 7 iş günü içinde yatırılması, bu işlerin özellikle personele bırakılmayarak bizzat takibi, sayfa toplamlarının da eksiksiz bir sonrakine aktarılması,

Harç ve Damga Vergisini Maliyeye Yatırmama

3- Bir kısım ödemelere ait harç, damga ve değerlendirme bedellerinin, kanuni süresinde maliyeye yatırılmadığı saptanmış, o devrede sorumlu olan Yazı İşleri Müdürü hakkında Cumhuriyet Başsavcılığına ihbar yazısı yazılmış, bazı iş kağıtlarındaki vergi miktarlarının da yevmiye defterine eksik intikal ettirilip, noksan tediye olunduğu belirlenmiş, maliyeye müzekkere bırakılmıştır.

1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 118 ve 119. maddelerine göre, her on beş günlük dönemlerde tahsil edilen harç, damga ve değerlendirme tutarlarının, 7 iş günü sonunda mutlaka maliyeye yatırılması, makbuzunun da alınıp özel kartonunda saklanması,

İşlemlerdeki vergilerin, noterlik makbuzlarına ve yevmiye defterine hatasız aktarılması,

Harçsız İşlemlerden Alınacak Noter Ücreti: Daire Nüshasındaki İmzaların da Sayılması

4- Harç, vergi ve resimden bağışık işlerde, daire nüshasındaki imzalardan da ücret alındığı görülmüştür.

Sözü edilen iş kağıtlarının daire nüshasındaki imzalardan, bundan böyle Noter Ücret Tarifesi'nin 8. maddesi gereğince ücret tahsil edilmemesi,

Hesap Hatası: Harç, Vergi ve Ücretlerin Hatalı Hesaplanması

5- Zaman zaman harç, damga vergisi ve ücretlerin tarife ve tablolara uyulmadan veyahut ta çarpımların yanlış yapılması ya da imza sayısı ile matrahların hatalı belirlenmesi sonucu, yanlış hesaplanıp, alındığı anlaşılmıştır.

Bundan böyle Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 21 ve 23. maddelerine daha dikkatle uyulmak suretiyle, vergi ve ücretlerin tahakkuk ve tahsili için yetişmiş kimselerden "Hesap İşleri Servisinin" oluşturulması, aynı zamanda iş kağıtlarının imzalanması sırasında makbuzlardaki tahakkukların bir kere daha gözden geçirilmesi,

Tebliğ Harcı

6- ... yevmiye sayılı temliknamelerden, işlemde belirtilen nisbi değer üzerinden harç alındığı, yapılan ihbar için tebliğ harcının alınmadığı görülmüş, belirlenen eksiklik ikmal ettirilmiştir.

İlgilinin istemi üzerine başka bir kişi veya kuruluşa mevcut durumu ihbar için yapılan tebliğle ilgili harcın, düzenleme veya imza onaylama harcından ayrı olarak Haçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II – 2 pozisyonu gereğince tahsil olunmasının göz ardı edilmemesi,

47- HİBE

Hibe: Değer Gösterme Zorunluluğu

1- Muristen kalan kırma av tüfeğindeki hissesini hibe eden mirasçının ... sayılı işleminde, değer gösterilmediği ve vergilendirilirken de damga vergisi bedeli alınmadığı anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır. (6)

Bu kabil malların hibe suretiyle intikallerinde düzenlenen kağıtlarda, Harçlar Kanunu'nun 42 ve Damga Vergisi Yasası'nın 11. maddeleri uyarınca, değer gösterilmesinin mecburi olduğunun unutulmaması,

Hibe: Değerli İşlemden Maktu Harç ve Damga Vergisi Alma

2- Belli parayı kapsayan hibe senedinden, böylece borç altına giren olmadığı, işlemin karşılık beklenmeden yapıldığı düşüncesiyle değersiz olarak nitelenip, maktu harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

Hibe işlemi tek taraflı olarak yazılıp imzalanınca, hibede bulunan hukuken borçlandığı gibi, onun, bundan vazgeçme imkanının olması veya karşı tarafın da buna mukabil bir borç altına girmemesi, bir başka deyişle akdin tek tarafa borç yükleyen işlemlerden olmasının yapılan hukuki muameleyi değersiz saydıramayacağının ve dolayısıyla değer beyan edildiğinde, bu miktara göre imza başına harç ve nispi esasa göre damga vergisi tahsil edilmesi, değer bildirilmez ise, yine de harca esas olmak üzere bir emsal karşılığın sorulup, işlemin buna göre yapılması icabettiğinin bilinmesi.

48- İBRANAME

İbraname: Damga Vergisi Alma

1- ... yevmiye sayılı 460.000 TL değerli ibranameden, binde 7,5 hesabı ile 3,450 TL damga vergisi alındığı saptanmıştır.

488 sayılı Kanun'a bağlı 1 sayılı Tablonun IV- Makbuzlar ve diğer kağıtlar bölümünün, "makbuzlar" yanında "ibra senetleri ve ibranamelerle" "kabzı mutazammın imza ve mühürleri ihtiva eden kağıtları" kapsamına alıp, kademeli ve maktu sistemde vergilendirme düzenlemesi yapmışken, söz konusu maddenin (a-f) bentlerinin 01/01/1985 tarihinden itibaren 3230 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırıldığının, böylece kişiler arası ilişkilerdeki makbuz ve ibra senetlerinin Tabloda kalanlar hariç damga vergisi mevzuu olmaktan çıkarıldığının hatırda tutulması,

İbraname: Damga Vergisi - Önceden Yapılan Sözleşmenin Damga Vergisi - Sözlü Aşamada Kalmış Önceki Sözleşme

2- ... sayılıda, müteahhit ile yaptığı harici sözleşme gereğince kendisine verilecek olan 25.000.000 TL değerli apartman dairesinin teslim alındığını, karşı tarafın ibra olunduğunu ifade eden şahsın, aynı zamanda "başkaca para almadığını da" yazdırmasının bir nevi taahhütname addedilmesi, diğer taraftan da noterlikte yapılmayan önceki işlemin de böylece "belgelendiği" düşüncesiyle buna dair akit unsurları nazara alınarak, bu yönü ile de "bir yükümlülük" belgesi olarak nitelenmesi suretiyle, Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunda vergi mevzuu olarak kalan ibranamelere dahil olmayan, kişiler arası ibraname sebebiyle %7,5 oranında damga vergisi karşılığı tahsil olunduğu belirlenmiştir.

İbraname, yerine getirilen eda veya edim parçasının alacaklı tarafından kabul edilip, borçlunun bu kadarlık borcundan kurtulmasını belgeleyen bir hukuki işlem olup, önceki akdin noterlikte veya hariçte kurulmasının hukuki sonucu değiştirmeyeceğinin, dışarıda yazıya dökülmüş ise ona ait damga vergisinin yeniden alınamayacağının ancak, Damga Vergisi Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca, ilk iş kağıdına ait damga vergisinin evvelce tahsil edilip edilmediğinin kontrol edilebileceğinin, eğer akit sözlü aşamada kalmış ise Damga Vergisi Kanunu'nun kağıda dökülmeyen hukuki muamele sebebiyle damga vergisi borcu doğmayacağının,

İbraname içinde, ibra edenin yerine getirdiği edimden de söz edilmesinin kağıdı imzalayanın durumu itibariyle ancak işlemin değerini gösteren bir unsur olduğunun bilinmesi, başkaca para alınmadığı yolundaki beyanın bir yükümlülük oluşturmadığı göz önüne alınarak artık taahhütnameden bahsedilemeyeceğinin nazara alınması,

İbra: Umumi İbra Sayma - Harç

3- ... sayılıda, alacaklı, borçlu ile aralarında yapılan ve tarihi, yeri, nitelikleri belirtilen alım-satım akdinden doğan alacağını, tamamen tahsil ettiğini ve bu nedenle borçluyu ibra eylediğini bildirdiği halde "bu olaydan dolayı umumi olarak" terimi kullanıldığı düşüncesiyle Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı tarifesinin II/11 pozisyonu uyarınca harç alındığı tespit olunmuştur.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. maddesinde düzenlenen "umumi ibra" müessesinin değersizlikle ilgisi olmaksızın ve tarafların kullandıkları sözlere bakılmaksızın, hukukta önemli olduğu üzere arzu ve kasıtlarına bakılarak, taraflar arasında geçmiş tek veya belirli bir iki sözleşmeyi aşan ve daha geniş ilişkileri içine alan ibra hallerini kapsadığının bilinmesi ve harcın da buna göre tahsili,

İbraname: Harç - İbra Edilenin de İşlemi İmzalaması - İmza Sayısı

4- ... sayılı ibranamede, satım akdinin alacaklısı ile birlikte, aynı sözleşmenin borçlusu tarafından da imza edilince, "borçlu olup ibra edilenin" imzasının harç konusu yapılmadığı görülmüştür.

İbra işlemi, hukuki muamele olarak, hak sahibinin, herhangi bir hukuki münasebetten doğan hakkının gerektirdiği edayı, daha sonra borçludan istemeyeceğini, şimdi bunu kısmen veya tamamen elde ettiğini gösteren, borçluyu yükümlülükten kurtaran, iki taraflı bir "sözleşme" olarak tanımlandığı gibi, bir feragat sayılmadığından, gerçekleştirilen akdin, böylece tarafların hepsi için hukuki hüküm ve sonuç doğuracağının, bu sebeple de borçlu açısından yükümlülük doğurmasa bile akdi tamamlayan irade sahibinin imzasının da harcandırılması gerektiğinin bilinmesi,

İbraname: Rehin Şerhinin Kaldırılması

5- … sayılılarda olduğu gibi, taşıt kredilerinin teminatını oluşturan rehin şerhlerinin kaldırılmasına ilişkin kredi veya rehin miktarı bakımından değer ihtiva eden bazı iş kağıtlarının, bankanın kredi borçlusunu ibra ettiğine dair ifadelere de yer verilmediği halde ibraname şeklinde vasıflandırılıp nispi harca tabi tutuldukları anlaşılmıştır.

TNB'nin 1995/81 ve 2004/22 sayılı Genelgeleri'nde değinildiği üzere, sadece kredi veya rehin değerine yer verilmesinin, bu kabil iş kağıtlarına ibraname vasfını kazandırmayacağının bilinmesi, bu tür işlemlerin beyanname olarak kabul edilmesi gerektiğinin bilinmesi,

49- İBRAZ EDİLEN KAĞITLARIN DAMGA VERGİSİ

1- Değişik nedenlerle noterliğe ibraz olunan kağıtların asıllarının damga vergisine tabi tutulup tutulmadığı hususunda, gerekli dikkatin sarfedilmediği; Örneğin;

İşyerinde tespit isteyen şahsın başka firmalara ait meşrubat satıp satmadığının belirlenmesi amacıyla düzenlenen ... yevmiye sayılı işlemlere, müstenit olarak alınan Özdağ A.Ş. ile müşteri arasında imzalanan 30.000.000'ar TL cezai şartlı sözleşme örnekleri de fotokopi olarak eklendiği ve bunun üzerinde 500 liralık damga pulu bulunduğu halde, noksanlığın üzerinde durulmadığı,

Anlaşılmış, denetim sırasında gereği yaptırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 26 ve 27. maddeleri uyarınca, resmi dairelerin ilgili memurları, kendilerine ibraz edilen kağıtların damga vergisini aramaya ve vergisi hiç ödenmemiş veya noksan ödenmiş olanları bir tutanakla tespit etmeye veya bunları tutanağı düzenlemek üzere vergi dairesine bildirmeye mecbur oldukları gibi, aynı Yasa'nın 24/4. maddesi ile aynı sorumluluğun noterlere de yüklendiğinin ve kendilerinin vergiden mükellefle birlikte müteselsilen, verginin cezasından da müstakilen sorumlu sayıldıklarının bilinmesi, bundan böyle daha dikkatli hareket edilmesi,

50- İFADE TESPİT TUTANAĞI

İfade Tespit Tutanağı: Evvelki Akdin Konusunu Değiştirme - Düzeltme İşlemi Sayma - Harç Ve Damga Vergisi

1- ... yevmiye sayılı tek imzalı ve "düzenleme ifade tespit tutanağı" başlığı altında kaleme alınan işlemde, ilgili (TK) "... gayrimenkuldeki bana ait ... hissemin tamamını bilvekale 100.000 TL bedelle noterlikte satışı yapılmış ise de, bu satış aslında ... (AY)'den almış olduğum 4.500.000 liralık koyun ile borçlu bulunduğum 500.000 liralık ipoteğe karşılık trampa yapılmış bulunduğundan ... bu hissemin adı geçen (AY)'ye geçtiğini beyan ederim..." şeklinde ifade olunmasına rağmen, yapılan muamelenin değerli bir düzeltme olduğu, aradaki farka göre harç ve damga alınması icabettiği göz önünde tutulmadan, (5.000.000 ilk işlem 100.000=4.900.000 TL) üzerinden harcın 2.450 TL yerine maktu 600 TL alındığı, 24.500 TL yerine hiçbir damga vergisi bedeli tahsil olunmadığı anlaşılmış, birlikte hesaplanan eksiklikler tamamlattırılmıştır.

İfade tespiti, bir sözleşmeye ait 'icap veya kabulü" değil, maddi şeylerle olayların durum ve niteliklerini belirleyen, yükümlülük ve taahhütleri içermeyen bir işlem nevi olduğundan, evvelce yapılmış hukuki muamelelere ait irade beyanlarındaki değişikliklerin ancak düzeltme olarak değerlendirilmesi, buna göre haçlandırılması ve vergilendirilmesi icabettiğinin unutulmaması,

İfade Tespiti: Cezai Konularda

2- Bir erin nöbet sırasında yaralanması olayı ile ilgili olarak, cezai konuda ifade tespiti yapıldığı anlaşılmıştır.

TNB'nin 1976/43 ve 1981/76 sayılı Genelgeleri'ne konu olduğu üzere noterlerin cezai konuda Cumhuriyet savcısı veya hakim yerine geçerek ifade tespiti yapamayacağının unutulmaması,

İfade Tespiti: Harç-Re'sen Tutanak Harcı

3- Münhasıran ifade tespiti ile ilgili ... sayılı işlemin, re'sen düzenlenen tutanak addedilerek, Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifenin II/1l. Pozisyonu uyarınca harca tabi tutulduğu anlaşılmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü’nün 19/12/1969 gün ve 2232311-12/46818 sayılı Mütalaaları'nda da belirtildiği veçhile, 492 sayılı Yasa'ya bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11 son cümlesindeki "re'sen düzenlenecek tutanaklar" sözünün, kapalı bir vasiyetnamenin açılması için veya emaneten bırakılan menkuller konusunda tanzim edilecek kağıtları kapsadığının, ifade tespiti halinde, aynı Tablonun II/7 pozisyonu gereğince, iş başına maktu harç alınması icap ettiğinin, benzeri işlemlerde göz önünde bulundurulması,

İfade Tespiti: Harç - İmza Başı/İşlem Başı

4- ... sayılıda, iki şahidin ifadesinin tespiti işleminde, imza başına ... liradan ... TL harç alındığı müşahede olunmuştur.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar Bölümünün 7. fıkrasında imza sayısının değil, işlemin esas alındığının bundan böyle göz önünde bulundurulması,

İfade Tespiti: İbraname - Harç

5- … sayılıda, (MAB)'nin noterlikte değil, haricen tanzim edilen 10/02/1985 günlü, 300.00 TL değerli, özel ibranamedeki imzanın, kendisine ait olduğunu beyan etmesinin, " ifade tespiti" olarak nitelendiği ve o tarihteki tarifeye göre 600 TL harç alındığı belirlenmiş, tek imzalı işlemde, asgari harç ile aradaki fark tamamlattırılmıştır.

Noterlik Kanununun 61. maddesi uyarınca, "bir şeyin veya bir yerin hal ve şeklini, kıymetini, ilgili şahısların kimlik ve ifadelerini tespit etmek" de noterlere bir görev olarak verilmiş ise de, bir kişinin kendisi ile diğer şahıslar arasındaki borç ilişkisine ait olup, onu kaldıran, değiştiren beyan ve taahhütlerin ifade tespiti olarak değerlendirilemeyeceğinin bilinmesi,

51- İHALE

İhale: Muhammen Bedel (Keşif Değeri) - İhale Bedeli - Harç ve Damga Vergisi Matrahı

1- Müteahhit ile idare arasında imzalanan ... sayılıda, kiloda 300 kuruş eksiltme ile iş ve taahhüt kabul edildiği halde, muhammen kilo başı bedele göre (220.00 X 4.000= 880.000 lira) hesaplanan matrah üzerinden harç ve damga vergisinin tahakkuku yapıldığı,

Buna karşılık ... numaralı 850.000 TL muhammen bedelli ihale, %5 zamla (892.500 lira) müteahhit tarafından üstlenilmesine rağmen, birinci tutara göre harç ve damga vergisi hesaplandığı, anlaşılmış, ikinci muameledeki eksiklik tamamlattırılmıştır.

Danıştay 9. Dairesi'nin 14/10/1971 tarih ve 1971/989-2485 sayılı kararında da açıklandığı veçhile, bu gibi durumlarda muhammen bedel veya keşif tutarı ile bağlı kalınmayarak taraflar arasında akde konu teşkil eden ve eksiltme veya zamlı tutara göre oluşan ihale değerinin vergiye matrah alınması suretiyle harç ve damga vergisi tahsili,

İhale: Tahmini Bedelin Ödendiğinin Belirtilmesi - Değersiz İşlem Gibi Harç ve Damga Vergisi Alma

2- Orman İdaresince Belediyeye tahsis edilen odunların, nakil ve tevzii işini üstlenen müteahhidin, 21.600.000 liralık muhammen bedeli de yatırdığı ... yevmiye sayılı iş kağıdından anlaşılmasına rağmen, belediye ile (HC) arasında imzalanan ihale sözleşmesinden değersizmişçesine 21.600 lira yerine 21.450 lira eksiğiyle 300 TL harç, 108.000 lira yerine 107.850 lira eksiğiyle 150 TL damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

Düzenleme veya onama şeklinde yapılan bu kabil işlemlerde akit değerinin iyi bir şekilde belirlenmesi, ilgililerin sözleşmeye aktarılmış iradeleri içinde geçen değerin dikkatle saptanması,

İhale: Harç ve Damga Vergisi Matrahı - İhale Değeri / Teminat Değeri

3- İhale işlemlerinde getirilen matbu kitapçığa bakılarak orada yazılı kesin teminat miktarının vergiye esas alındığı,

Örneğin;

a) ... sayılıda, ihale değeri 9.875.375 TL olduğu halde iki imza itibariyle 592.523 liralık teminat üzerinden 593 TL harç, 2.965 TL damga vergisi,

b) ... numaralıda da, artırma tutarı 6.435.000 TL olduğu halde, iki imza itibariyle 386.100 liralık teminata göre 387 TL harç, 1.931 TL damga vergisi,

c) ... sayılıda, müteahhit 15.000 ton tahılı, tonu 1.687 liradan Bismil'den, Mersin'e taşımayı taahhüt ettiği halde, iki imza itibariyle asıldan, teminata göre 2.374 TL harç, 23.740 TL (binde 10'dan damga vergisi alındığı saptanmış, (15 000 x 1.687.- = 25.305.000 liralık değere göre) eksik bulunan harç ve damga vergisi için Maliyeye yazı yazılmıştır.

İhale işlemlerinde sözleşme değerinin esas alınması, teminatın bunun ancak çok küçük bir bölümünü oluşturduğunun bilinmesi,

Kabule göre damga vergilerinin de Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/1-a maddesine göre (binde 9,48) tahakkuk ettirilmesi,

İhale: Tescil Etmeme - Tescil Ücreti Almama

4- ... sayılılarda, Devlet Hastanesinin muhtelif menkul mal ihtiyacı İhale Kanununa göre, açık eksiltmeye çıkarılmış ve iş kağıtlarını imzalayan şahıslara ihale edilmiş olmasına ve ihalede sözleşmenin noterde onaylatılmasının ve tescilinin zorunluluğundan bahsedilmesine rağmen, imza onaylaması muamelelerinin yapılması sırasında, tescil ücreti alınmadığı gibi işlemin özel defterine tescil edilmediği saptanmış, denetim esnasında gereği yaptırılmıştır.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun, 30/07/2003 gün ve 4964 sayılı Yasa ile değişik 46. maddesi uyarınca, "ihale dokümanında aksi belirtilmedikçe sözleşmelerin notere tescili ve onaylattırılması zorunlu değildir" hükmü getirildiğinden, ancak dokümanda bu kaydın varlığı halinde sözleşmenin tanzimi sırasında Noterlik Ücreti Tarifesi'nin 6. maddesi mucibince, bunlardan tescil ücreti alınması ve ayrıca özel defterine tescil edilmelerinin ihmal olunmaması,

İhale: İhale Değeri - Arttırma Değerinin Belirli Miktarı Geçmesi - Cezai Şart - Harç ve Damga Matrahı

5- ... sayılı Beden Terbiyesince ihaleye çıkarılarak (İÇ)'ye kiralanan dükkanla ilgili, bir sene süreli ve kira bedeli 628.000 TL olan muameleye 500.000 TL cezai şart konulup, ayrıca sözleşmeye eklenen ihale şartnamesinde "kira bedelinin 3.000.000 lirayı geçmesi halinde bunun taksitlerle ödenebileceği" hakkındaki, değere etkisi olmayacak nitelikteki hüküm de göz önünde tutularak (628.000 + 500.000 + 3.000.000 = 4.128.000 TL) üzerinden 4.128 TL harç ve 20.645 TL damga vergisi bedeli tahsil olunduğu belirlenmiştir.

Sözleşmelere konulan cezai şartların Harçlar Kanunu'nun 38. ve Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddeleri karşısında birbiri ile ilgili iş sayıldığının, özel hüküm gereği harca tabi tutulmayıp bu gibi işlemlerden en yüksek tutardaki damga vergisinin alınabileceğinin, bu hali ile her ikisindeki harç ve vergi matrahlarının birbiri ile toplanamayacağının, İhale şartnamelerine önceden konulup, ilgililere duyurulacak hususları ihtiva eden ve fakat sözleşmenin tarafları için hiç bir yükümlülük yaratmayan açıklamaların harç ve damga vergisinin konusu olamayacağının, bu şekli ile sözleşmedeki taksitli ödeme sınırını gösteren miktarın taahhüt niteliğini kazanamadığının bilinmesi,

52- İKRAMİYE ÇEKİLİŞİ

İkramiye Çekilişi: Damga Vergisi

1- ... sayılı, bir bankaya ait ikramiye çekilişi sebebiyle düzenlenen tutanaktan, damga vergisi alındığı görülmüştür.

488 sayılı Kanuna bağlı 2 sayılı Tabloda belirtilen iş kağıtlarına dahil olmayan "kur'a ve ikramiye çekilişi tutanakları" sebebiyle damga vergisi alınamayacağının, bundan böyle göz önünde bulundurulması,

53- İHRACATIN TEŞVİKİ

İhracat: Alacağını Bankaya Temlik Etme - Harç Ve Damga Vergisi

1- ... sayılı, ihracat nedeniyle, aldığı veya alacağı ihracat kredilerine karşılık olmak üzere T.C. Merkez Bankasınca ödenecek 9.526 Amerikan dolarının bir bankaya temliki işleminin, harç ve damga vergisinden bağışık olduğu nazara alınmadan vergilendirildiği tespit edilmiştir.

İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkındaki 2 seri nolu Tebliğ'de de açıkça belirtildiği üzere, döviz kazandırıcı faaliyetlerden sayılan bu işlemlerin de harç ve damga vergisi bağışıklığından yararlandırılması, 5035 sayılı Kanun ile getirilen geniş kapsamlı istisna kapsamına, kredi nedeniyle kredinin teminatına dair işlemlerde de bağışıklık getirildiğinin unutulmaması,

İhracatçılar Birliğine Üyelik Başvurusu: Harç Ve Damga Vergisi

2- İhracatçılar Birliğine üye olmayı amaçlayan taahhütnamelerde, 492 sayılı yasanının 42. maddesinin 2 fıkrası uyarınca değer gösterilmesi zorunluluğu bulunmadığı göz ardı edilerek, giriş ve yıllık aidat miktarlarının Birlikten sorulması suretiyle bildirilen miktar üzerinden nispi harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 11/11/2011 tarih ve 104487 sayılı yazısı ile TNB'nin 2011/16 sayılı genelgesin de de belirtildiği üzere; Birliklere üyelik başvurusu sırasında yasa ve yönetmeliklerdeki esaslara uyacağına ve üyelik aidatını ödeyeceğine dair taahhüt içeren ve 492 sayılı Kanunun 42/2 maddesi uyarınca "değer gösterilme zorunluluğu" bulunmayan taahhütnamelerden 492 sayılı yasanın 2 sayılı tarifenin II-1 inci maddesi gereğince maktu harca tabi tutulması, diğer taraftan söz konusu kağıtların belli parayı ihtiva etmesi durumunda 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun I/A-1 fıkrası uyarınca damga vergisine tabi tutulması,

54- İHTARNAME

İhtarname: İmza Onaylaması Yolu İle Yapılan - Harç

1- İmza onaylaması da yapılan ... sayılı ihtarnamelerde, harç alınmadığı anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 1986/58 sayılı Genelgesi'ne konu olan Adalet Bakanlığı HİGM'nin 21/7/1986 gün ve 23453 sayılı Mütalaası'nda açıklandığı üzere, ihtarnamedeki imzaların da onaylanması durumunda, tebliğ harcı yanında Harçlar Kanunu'na ekli 2 sayılı Tarifenin II/1. maddesinde yazılı miktarda, her bir imza için de harç tahsili icap ettiğinin unutulmaması,

Hesap Özeti Bildirimlerinin Harca Tabi Olduğu Hakkında

2- ... sayılıda ödemede gecikme olmaksızın ... Bankasınca kredi borçlusuna, borcun bildirim tarihindeki mevcut durumunu göstermek üzere gönderilen hesap özeti bildirimlerinden harç alınmadığı müşahede olunmuş, eksiklik rızaya istinaden ikmal olunmuştur.

TNB'nin 2008/7 sayılı genelgesinde belirtildiği üzere ödemede gecikme olmaksızın Bankalarca kredi borçlularına borcun bildirim tarihindeki mevcut durumunu göstermek üzere gönderilen hesap özeti bildirimlerine harç istisnası uygulamasının mümkün olmadığının bilinmesi.

55- İLGİLİNİN KİMLİĞİ

İlgilinin Ad ve Kimliğinin Tasdik Şerhinde Gösterilmemesi

1- ... sayılılarda, Halk Bankası veya Ziraat Bankası Sarıgöl Şubesince muhtelif şahıslara açılan kredilerle ilgili işlemlerin imzalanması sırasında, adı ve adresi belirtilen borçlular ile işleme katılan banka görevli ve yetkililerin kimlikleri zikredilmeden "zat ve hüviyetleri dairece maruf Halk/Ziraat Bankası yetkililerince" işlemin imzalandığının yazılmasıyla yetinildiği, bunların isimlerinin meskût bırakıldığı belirlenmiştir.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 84. maddesi ve 92. maddesi mucibince, düzenleme veya onaylama şeklinde yapılan muamelelerde, iş kağıdına imza atacak ilgilinin, kimlik ve adresinin mutlaka yazılması icabettiğinin, söz konusu uygulamanın ileride mahsurlar ortaya çıkarıp noterin sorumluluğunu mucip olabileceğinin unutulmaması,

İlgililerin Sıfatlarını Yazmama: Temsilci Olup Olmadığı - Kefil Olup Olmadığı

2- İş kağıtlarını imzalayan kimselerin, kimliklerinin tespiti ile yetinildiği, kendilerinin hangi tüzel kişinin temsilcisi ya da asil veya kefil olup olmadıklarının, sıfatlarının yazılmadığı belirlenmiştir.

Noterlik Kanununun 79. maddesi gereğince, başkaları adına temsilci olarak hareket edenlerin sıfat ve yetkilerini belgelemeleri yanında tasdik şerhinde kimlikleri ile birlikte imza koyma nedenlerini ve isteklerini gösterir şekilde sıfatlarının da yazılmasının usul ittihazı,

İlgili İsmi: Alıcının İsminin Değişik Yerlerde Farklı Yazılması

3- ... sayılıda, menkulü alan şahıs, birçok sayfada "Mustafa Ç." olarak gösterildiği halde, sonraki imza üzerinde "Mehmet Ç." şeklinde yazıldığı ve bu farklılığın iş kağıdında açıklanmadığı anlaşılmıştır.

İş kağıtlarının tanzim ve imzalattırılmasında daha dikkatli davranılması, ilerde ihtilaf yaratması muhtemel bu kabil durumlardan çekinilmesi,

İlgili: Aynı Kurumu Temsil Eden Birden Çok Şahsın İmzası İmza Sayısı: Harç

4- ... sayılı, bir tarafta müteahhit, diğer tarafta Cumhuriyet savcısı ve cezaevi ikinci müdürünün imzaladığı cezaevinin ihtiyacına ilişkin ihalede, işlemin üç imzalı sayıldığı ve buna göre harç tahakkuk ettirildiği anlaşılmıştır.

Cumhuriyet savcısının taraf ve ita amiri olarak işleme imza koyduğu durumlarda, cezaevi ikinci müdürünün bir başka kuruluşu temsil ettiği söylenemeyeceğine göre, her iki imzanın da tek bir kuruluşun temsilcilerine ait imzalar olarak nitelenmesi gerektiği, böylece "tek" addedilmesi icabettiğinin unutulmaması,

İlgili: Aynı Tarafı Birden Çok Şahsın Temsil Etmesi İmza Sayısı: Harç

5- Devlete ait iş yapımı ile ilgili ihaleden sonra, bununla ilgili sözleşmenin il valisi ile ona bağlı ihalenin ilgili olduğu tüzel kişiliği bulunmayan kurum müdürü tarafından imzalanması üzerine, işveren imzasının (iki) sayıldığı ve müteahhit ile birlikte üç imza üzerinden harç hesaplandığı saptanmıştır.

İşveren kuruluşu (tüzel kişiyi) temsil eden görevli ve yetkili ile birlikte bir başka resmi sıfatlı kişinin de fazladan imza koyması, kendisi gibi bağlı olduğu tüzel kişiyi de borç altına sokmayacağı, Devlete ait işin temsil yetkili ve görevlisinin her defasında tek olduğu, bir başka görevlinin yetkisi olmadan imza koymasının yeni bir borçlu yaratmayacağı, göz önünde tutularak sözleşme ile işverenin (tek) olduğu belli iken, işlemin resmileştirilmesi sırasında zorunlu olmayan imza sahibinin de imzasının tasdikinin yeni bir harç sorumlusu yaratmayacağının bilinmesi,

56- İLKÖĞRETİM

İlkokul: Sıra ve Kürsü Yaptırma - 222 Sayılı Kanun'a Göre İhale - Harç ve Damga Vergisi

1- İlkokula öğrenci sırası ve öğretmen kürsüsü yapacak olan (HC) ile valilik arasında imzalanan işlemden, ihalenin 222 sayılı Yasa'ya dayanılarak ve orada gösterilen usulle yapılıp yapılmadığı aranmadan, harç alınmakla birlikte, damga vergisi karşılığı tahsil olunmadığı belirlenmiş, denetim esnasında idarenin verdiği ve iş kağıdına eklenen cevaptan muamelenin sözü edilen kanuna göre yapıldığı anlaşılmıştır.

222 sayılı Kanunun 78 ve 83 üncü maddelerindeki muafiyet hükmünün uygulanması için;

1- İlköğretim kurumlarının ve öğretmen evlerinin yapımı, tadili, onarımı ile okul eşyası, ders aletleri tedariki ve arsa veya arazi iktisabı için yapılacak harcamalara ait olmak ve bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla, düzenlenen sözleşmeler ve ihale kararları damga vergisine konu olmayacaktır.

2- Sekiz yıllık kesintisiz zorunlu ilköğretim okulları inşaatları ile ilgili müşavirlik, mühendislik ve kontrollük hizmetleri işi ile ilgili olarak düzenlenen sözleşmelerin de bir tarafı ilköğretim idaresi teşkil etmek kaydıyla damga vergisinden istisna edilmesi gerekmektedir.

3- İlköğretim işlemleri ile ilgili olmakla beraber doğrudan doğruya harcamanın konusuna girmeyen veya idarenin taraf olarak temsil edilmediği işlemler damga vergisi istisnasından yararlanamayacaktır. Buna göre, ihale ve sözleşme safhasında net ve gerçek harcama tutarı belirlenmiş ve buna ilişkin işlemlerde düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiş olacağı için artık ilköğretimin değil müteahhitlerin gideri mahiyetinde bulunan, hakediş ve avanslarla ilgili makbuzların, müteahhitlerle taşeronlar ve hizmet satın alınan üçüncü kişiler arasındaki sözleşmelerin, müteahhitlerce bankalardan alınacak geçici veya kat'i teminat mektuplarının ve kredilere ilişkin sözleşme ve teminatların damga vergileri 488 sayılı Kanun esaslarına göre ödenecektir.

4- 83 üncü maddedeki muafiyet sadece vergi ve resme ait olup, harçları kapsamamaktadır. Bu nedenle, yapılacak işlem 78 inci maddede belirtilen işlerle ilgili olsa dahi 492 sayılı Kanuna göre harca tabi tutulması gerekmektedir.

2- 2006/3303 yevmiye sayılı iki imzalı 2.161.806,71 TL bedelli, ilköğretim okulu inşasına dair ihale sözleşmesinin tasdikine dair işlemde 3.891,25 TL harcın tahsil edilmediği gözlenmiş, vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

TNB'nin 1998/44 sayılı genelgesinde de değinildiği üzere, 222 sayılı İlk Öğretim Kanunu'nun 78 ve 83 maddeleri gereğince anılan işlemlerin her türlü resim ve vergiden muaf olmakla birlikte, harçtan istisna edildiklerine dair bir hüküm bulunmadığının gözden ırak tutulmaması,

İlk Öğretmen Lisesi: Tamirat İşi - Damga Vergisi

3- ... sayılı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na göre yapılan ihale sonucu, imzalanan Muş Kız İlk Öğretmen Lisesi tamirat işine ait, 2.420.056 TL değerli, iki imzalı sözleşmeden 2.420 TL harç alındığı halde, muaf olduğu düşüncesiyle 12.100 TL tutarındaki damga vergisinin tahsil edilmediği anlaşılmış, rıza tahtında tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 26/10/1976 gün 2101107-776/59361 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı veçhile, 222 sayılı Kanun kapsamına giren kurumlara ait olsalar dahi, 4734 sayılı Yasa'ya göre yapılan sözleşmelerin, söz konusu Yasa'nın 83. maddesinde yazılı muafiyetten istifade edemeyecekleri gibi, bahis konusu Kız İlk öğretmen Lisesinin 222 sayılı Yasa'nın 6. maddesinde yazılı ilköğretim kurumları arasında bulunmadığının, benzeri uygulamalarda nazara alınması, 2982 sayılı Yasa "okullarımda konutlar gibi korumaya almış olup, bunların yapımı ve yarım kalmış inşaatlarının tamamlanmasına dair işlemler sebebiyle harç ve damga vergisi alınamaz ise de, "tamirat" işlerinin bu kapsamda sayılmadığının, bilinmesi,

İlk-San Araba Taahhütnamesi: Alım Satım Değeri - Taahhüt Değeri – Kefaletname - Harç/Damga

4- ... sayılıda, İlksen A.Ş'nin verdiği 39.120.000 liralık arabanın bir kısım borcunun ödenmesi sonucu, bakiye 30.400.000 liralık borç sebebiyle bir alıcı ile onun iki müteselsil kefili tarafından imzalanan taahhütnamede, aracın (satım konusu değerinin) harç ve damga vergisi konusu yapıldığı, iş kağıdı (taahhütname) ile (müteselsil kefaletten) (müteselsil borçluluk) oluştuğu halde bunlardaki imzaların toplandığı ve iki imzalı sayılıp buna göre harç tahakkuk ettirildiği belirlenmiştir.

TNB'nin 26/04/1989 gün ve 38 sayılı Genelgesi'nde bahsedilen, Maliye Bakanlığı GGM' nin Zirai Donatım Kurumunca verilen tarım aletleri ile ilgili bakiye borcu gösteren taahhütnameler hakkındaki, 14/6/1988 tarih ve 2101102-72/36898 sayılı Mütalaa'larında da açıklandığı üzere, alıcı ile satıcı arasında imzalanmayan işlem satış akdi değil, onunla ilgili bir taahhütname oluşturduğu ve taahhütnamelerde de sorumluluk altına girilen miktara göre harç ve vergi alınması gerektiğinden, seri halinde gelebilecek bu gibi işlemlerde (araç değerinin) değil (borçlanılan tutarın) esas alınması,

Harçlar Kanunu'nun 46 ve Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddeleri uyarınca, aynı iş kağıdında bir araya gelen (taahhütname) ve (müteselsil kefalet) gibi birbiri ile ilgili işlerin her birinin imza sayılarının kendi içinde ayrı ayrı belirlenmesi, harçlarının ve vergilerinin ayrı ayrı hesaplanıp, bunlardan en yüksek olanın alınması ile yetinilmesi,

57- İMZA

İmza: Tasdik Edilmeyen İmza Sebebiyle Harç Alma - İş Kağıdına Önceden Atılan İmza

1- ... sayılı, bankaca verilen kredilerle ilgili taahhütname ve buna ilişkin müteselsil kefaletnamelerin incelenmesinde, iş kağıdının banka görevlilerince daire dışında yazılıp imzalandıktan sonra getirildiği kağıtta, onların da imzaları bulunduğu düşüncesiyle, yalnızca kredi alanla, müteselsil kefiller tarafından imzalanıp, onların imzaları onaylanmasına rağmen, taahhütnamedeki imzanın (tek) yerine (iki) sayıldığı ve iki imza itibariyle harç tahakkuk ettirildiği belirlenmiştir.

Daire dışında yazılıp getirilen bir iş kağıdının, noterlikte imzası onaylanmayan kimseler tarafından da imzalanmış olması, onların imzaları sebebiyle harç tahakkuk ettirilmesini gerektirmediğinden, noterin ilgili sıfatıyla hizmet verdiği kişilerinden, imzaları nedeniyle harç karşılığı alması icap etmekle, bu gibi durumlarda noterlikçe imzası onaylanmayan banka temsilcilerinin imzası da varmış gibi harç bedeli alınamayacağının bilinmesi,

İmza Sirküleri: İki İmza Attırma

2- ... sayılı imza sirkülerinin incelenmesinde, ilgilinin iki imzasının alınmasıyla yetinildiği görülmüştür.

Ticaret Sicili Nizamnamesi'nin 21/son maddesi gereğince, noterce tasdik edilecek bu kabil imzaların iş kağıdına en az üç defa attırılması lüzumunun nazara alınması,

İmza Sirküleri: Karar Ekleme - İş kağıdının İçine Yetki ile Yetki Süresinin Yazılmaması

3- Zaman zaman şirketlere ait imza sirkülerinin, yetki niteliği, süresi gibi unsurlar kaleme alınmadan, buna dair karar fotokopisi işleme eklenerek, "ekli kararla birlikte kullanılmak üzere" biçimindeki bir ibare ile yazıldığı belirlenmiştir.

Ekli kararın iş kağıdından ayrılıp, bunun yerine başka bir karar örneğinin eklenebileceği, bu yolla imza sirkülerinin yetkisi sona eren kimselerce kullanılabileceği ihtimali de göz önünde tutularak, mahiyetleri gereği, aynı zamanda yetki içeriği ve süresini de ihtiva edecek imza sirküleri oluşturulmasının usul ittihazı,

İmza Sirküleri: Yabancı Dilde Yazılmış Beyanın Tercümesi ile Yetinme – Harç - Tercüme İşlemi Sayma

4- ... sayılı, ilgilinin Fransızca yazıp getirdiği imza sirkülerinin, Türkçe'ye çevrilmesi ile yetinildiği, işleme bunun Fransızca, hariçte yazılmış el yazılı örneklerinin eklendiği, muamelenin tercüme olarak nitelendiği görülmüştür.

Bir işlemin imza sirküleri olarak kullanılabilmesi için, imzaların noterlikte atılması veya noter iş kağıdındaki imzanın kendisine ait olduğunun ikrar edilmesi, imzaların (noterlikte yapılmış) işlem üzerinde bulunması icap ettiğinden, bu kabil muamelelerin, Türkçe bilmeyen ilgililerin beyanının da çevirisi suretiyle gerçekleştirilmiş imza sirküleri olarak oluşturulması halinde, iş kağıdının tanzimi sırasında gerçekleşen işlemlerin çoğaldığı da nazara alınarak, hem İmza sirküleri hem de Tercüme nedeniyle iki ayrı harç alınması, imza örneklerini havi olmayan iş kağıdındaki eksikliğin müstenidat sureti ile tamamlanamayacağının hatırdan çıkarılmaması,

İmza Sirküleri: Şirketin Tescili Amacıyla Geçerli

5- ... sayılı işlemlerin birlikte incelenmesinde, 21/05/1991 günü 13494 yevmiye ile kuruluşu imzalanan ve onaylanan Asena ... A.Ş'nin, Ticaret Siciline tescil ve ilanı yapılmadan defterleri tasdik olunmadan, aynı gün / sayı ile karar aldıklarından bahisle (Yönetim kurulu başkanlığına ... ın üyeliklere de ... ların seçildiği ve şirketi her hususta temsil ve ilzama ... ya yetki verildiğine dair karar) verildiği gerekçesiyle, 13495 yevmiye sayı ile Ticaret Siciline tescil ve ilan içindir notu ile imza sirküleri düzenlendiği görülmüştür.

TNB'nin 20/09/1984 gün ve 41 sayılı Genelgesinde de açıklandığı üzere, Şirketler için tanzim edilecek imza sirkülerinin yapılabilmesi, şirketin tesciline bağlı, ilan edilmese bile kararın tescil olunması koşulu gerçekleştikten sonra yapılabilecek bir işlem olduğundan, Ticaret Siciline şirketin tescili amacıyla hazırlanan işlem imza sirküleri değil, imza beyannamesi (tescil talepnamesi) sayıldığından, üzerine "tescil için geçerlidir" şeklinde not konulsa bile üçüncü kişileri aldatıcı ve yanıltıcı nitelikte işlem muhtevası yazılmaması,

İmza Sirküleri: Damga Vergisi

6- ... sayılı imza sirkülerlerinden, damga vergisi tahsil olunduğu müşahede edilmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun I/1. maddesi ile bu Yasa'ya bağlı 1 sayılı Tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulduğunun, imza sirkülerlerinin ise, bu listede ismen sayılmadığı gibi mahiyeti gereği damga vergisine tabi diğer bir işlem de ayniyet arz etmediğinin bilinmesi,

İmza Sirküleri: Beyanname Sayma - Damga Vergisi

7- Mühür ve imza tasdikleriyle, sirkülerlerin, resmi daireye sunulacak beyanname mahiyetinde kabulüyle damga vergisine tabi tutuldukları görülmüştür.

488 sayılı Yasa'da mühür ve imza tasdikleriyle, imza sirkülerlerinin damga vergisine tabi tutulacağına dair bir hüküm bulunamadığından, bu gibi kağıtlardan damga vergisi alınmaması,

İmza Sirküleri: Harç - Tüzel Kişi Temsilcilerinin İmzalarını Tek Sayma

8- Geçen denetimden sonra yapılan imza sirkülerinin incelenmesinde, bir yanlış anlamaya dayalı olarak, aynı hükmi şahsiyetin yönetim kurulu başkan veya üyelerinin imza sirkülerleri tasdik edilirken, birden çok imzanın tek sayıldığı anlaşılmış, özel bir inceleme ile yevmiye defteri ve cilbentler üzerinde yapılan araştırmada bulunan eksiklikler listeye dökülerek tamamlattırılmıştır.

Harçlar Kanunu'nun 46. maddesine uygun olarak, bir hükmi şahsiyetin diğer tarafa karşı temsili söz konusu olmadığı gibi, aynı Yasa'ya bağlı 2 sayılı Tarifenin II/1. bendinde imza sirküleri için imza sayısının belirlenmesi sırasında, bunların her bir hakiki şahsa ait olanının ayrıca harca tabi tutulduğunun bilinmesi,

İmza Sirküleri: Fiziki İmza Sayısı - Harç

9- ... sayılı, tek kişiye ait imza sirküleri, 4 asıl yazılıp, 3'ü ilgiliye verilince, her bir kağıtta fiziki olarak 3 imza atıldığı ve her birinin ayrıca harcı gerektirdiği düşüncesiyle, her bir asıldan (3 X 1.000 = 3.000 TL, toplam 9.000 TL) harç alındığı görülmüştür.

İmza sirkülerine atılan imzanın üç adet olması, işlemde çokluğu gerektirmediğinden, her bir muamelede şahıs değişmediği, çoğalmadığı sürece tek bir asıl harcı alınması, ilgiliye verilen asılların bu şekilde harçlandırılması icabettiğinin unutulmaması,

İmza Sirküleri: Örnek Verme - Örnek Harcı Alma

10- ... sayılı, imza sirkülerlerinde, verilen bir kısım imzalı örneğin, suret sayılması suretiyle bu şekilde noksan harç alındığı saptanmış, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

TNB'nin 1988/42 sayılı Genelgesi'nde bahsedilen Maliye Bakanlığı GGM'nin 5/5/1988 tarih ve HARÇ:2232314-147/30187 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı veçhile, imza sirkülerlerinin özelliği, tasdike konu olan imzayı ihtiva etmeleri olduğundan, ilgililerce imzalanmak suretiyle verilen kağıtların tamamının asıl sayılması ve buna göre harç alınmasının unutulmaması, üzerinde ilgili imzası bulunan kağıtların Noterlik Hukuku uygulamasında (suret) değil, (asıl=nüsha) olarak nitelendiğinin ve ilgili işlemin harcının da buna göre tahsili icapettiğinin, mahiyetleri gereği imza sirkülerlerinin asıl olarak ibrazı gerektiğinin bilinmesi,

İmza: Aynı Tarafı Oluşturan Birden Çok Şahıs-Ayrıca Borç Altına Girmemesi -

Harç

11- Memurların taşınması ile ilgili işlemde, Hazine temsilcisi (vali) tarafından imzalanırken, aynı zamanda (kurum) müdürü de iş kağıdını imzalayınca, işveren imzasının bir yerine, iki sayıldığı ve harcın da ona göre alındığı belirlenmiştir.

Borçlar Hukuku açısından borç doğuran hukuki münasebete katılan ve böylece "edada bulunma yükümlülüğü altına giren" şahsın birliği göz önünde tutularak, bu gibi durumlarda Hazine temsilcisi yanında imzası, şart olmayan ve ayrıca yükümlülük altına girmeyen kurum müdürünün de işlemi imzalamasının, imza sayısını çoğaltmayacağı gibi, harcı da arttırmayacağının bilinmesi,

İmza: İlgiliye Verilen İş Kağıdını İmzaya Yetkili Başkatibin - Cilbende Takılanın da Noter Tarafından İmzalanması

12- ... sayılıda, dairede kalan nüshaların noter, ilgilisine verilen nüshaların da imzaya yetkili başkatip tarafından imzalandığı tespit olunmuş, durum bir tutanakla tevsik olunarak ilgilisi hakkında tevessülata geçilmiştir.

Belirtilen şekli ile yapılması hiçbir şekilde terviç olunamayacak olan bu tarz işlemin yapılmasından kat'i olarak sakınılması, cari tatbikatın yeni ihtilaflar yaratabilecek vüs'atte kabul edilebileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

İmza: İşlemin Noter Yerine Başkatip Ya da Katip Tarafından İmzalanması

13- Noterin izin, rapor veya mazereti söz konusu olmadığı halde, dairede düzenlenen iş kağıtlarının genelde yeminli başkatip veya yeminli katip tarafından imzalandığı göze çarpmıştır.

(... yevmiye sayılılarda olduğu gibi)

Noterlik Yasasının 35. maddesinde açıklandığı üzere; noterlik görevinin bizzat noter tarafından yapılmasının asıl olduğu nazara alınarak, iş kağıtlarının imzalanmasının usul edinilmesi, imza yetkisi olan başkatibin veya katibin bu yetkisini ancak hastalık, izin gibi engel hallerinde kullanabileceğinin hatırda tutulması,

İmza: Gayrimenkul Satış Vaadi - Alıcı İmzasının Bulunmaması

14- ... sayılı gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinde, alıcı (NE)'nin imzasının bulunmadığı saptanmıştır.

Noterlik Kanunu'nun 84. ve 92. maddelerinin amir hükmü karşısında, daha dikkatli davranılması, iş kağıtlarının muteberiyetini etkileyecek ve sorumluluk doğurabilecek benzeri hareketlerden kaçınılması, eksikliğin giderilmesi,

İmza: Noterin İş Kağıdında İmzasının Bulunmaması

15- ... sayılı iş kağıtlarını kapsayan cilbentlerin tamamında, noterin imzasının bulunmadığı görülerek, teftiş esnasında ikmal ettirilmiştir.

Konu ile ilgili olarak Noterlik Kanunu'nun 84. ve 92. maddeleri hükümlerinin titizlikle yerine getirilmesi, muhtemel mahzur ve sorumluluk tevlit edebilecek hallerin daima söz konusu olabileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

İmza: Eczane Devri - Hükümet Tabibinin İmzası - Harç Hesabı

16- İlçedeki eczanenin iki şahıs arasında devrine dair sözleşme, bu yerde bulunan uyuşturucu maddeyi ve miktarını da tespit eden ve duruma şahit olan hükümet tabibince imzalanınca, onun da imzası hesaba katılarak harç tahakkuku yapıldığı anlaşılmıştır.

Tanzim edilen iş kağıdı ile borç altına girmeyen, bir taahhütle bulunmayan, akitte "taraf" sıfatı taşımayan şahısların imzasının harca esas alınamayacağının bilinmesi, evrakın bu bölümünün mümkünse şahidin ifadesinin tespiti olarak değerlendirilmesi, harç uygulamasında, bunlar beraber yazıldığı takdirde hizmetin verilebildiğinin göz önünde tutulması, aynı nedenle yasa gereği birbiri ile ayrılmaz bir bütün olan bu kısım sebebiyle ayrı bir harç tahsil edilmemesi,

İmzaların Tutarlılığı: Noter İmzasının, Farklı Atılması

17- Cilbentlere yapıştırılan iş kağıdı asıl ve örneklerinin incelenmesinde, bunlara bir birinden farklı imzalar atıldığı, zaman zaman da bunlar arasında benzerlik bulunmadığı müşahede edilmiştir.

Tek bir Noter görevlisine ait tasdik şerhlerinin altındaki imzaların değişik iş kağıtlarında da olsa birbiri ile tutarlı ve benzer olması gerektiğinin ve evvelce tanzim edilen imza sirkülerine de uyması icabettiğinin, aksine uygulamanın ileride hukuki ihtilaflar çıkarabileceğinin unutulmaması,

İmza: İş Kağıtlarının Her Sayfasının İmzalanması

18- Zaman zaman birden çok sayfadan oluşan iş kağıtlarının, ilk ve son sayfalarının ilgililere imzalatıldığı ve aynı yerlere noter yetkili imzası konulduğu, sayfa numaraları yazılmasının unutulduğu görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 132.maddesi uyarınca birden fazla sayfayı kapsayan işlemin yapılması sırasında her sayfanın ilgililerle noter tarafından imzalanması, yevmiye numaralarının da her sayfaya yazılması gerektiğinin,

Ancak, ciltli kitap halinde ve sayfa numaraları teselsül eden basılı işlem kağıtlarının bu kaydın duşunda tutulabileceğinin hatırda bulundurulması,

İmza Sayısı: Aynı Tüzel Kişinin Temsilcileri - Harç

19- ... sayılı, 15.484.500 liralık taşıma sözleşmesi, taşıyıcı kooperatif adına 2 temsilci, diğer yan adına da 2 yetkili tarafından imzalanınca, iş kağıdında imzanın 4 sayılması suretiyle 30.969 TL harç tahsil edildiği görülmüştür.

Harçlar Kanunu'nun 44/3. maddesinde hükme bağlandığı üzere, bir işte müştereken hareket eden vekil ya da temsilcilerin imzalarının tek sayılması gerektiğinden, aynı tüzel kişi adına hareket eden yetkililerin sayısının çoğalmasının imza sayısını da arttırmayacağının hatırdan çıkarılmaması,

İmza Sayısı: Birden Çok Müteselsil Kefil - Harç

20- ... sayılı, 30.000.000 lira bedelli, 1 borçlu ve ayrıca 2 müteselsil kefil tarafından imza edilen taahhütnamede, 1 imza yerine 3 imzadan 45.000 TL harç alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 44/3. maddesi uyarınca, bir işte müştereken hareket eden müteselsil kefillerin adedi kaç olursa olsun imzaları tek sayılacağından, söz konusu iş kağıtlarındaki "kefaletname muamelesinde" tek bir imza, bir biri ile ilgili iş olarak da "taahhütnamede" tek bir imza bulunduğuna göre, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi gereğince, her iki işlemin harçlarından hangisi en yüksek ise, o tutar, harç olarak alınacağından öncelikle her muamelenin harcının ayrı ayrı kendi içindeki imza sayısına göre hesaplanması ve aynı kağıtta toplanan bu kabil işlerin en yüksek olan harcının tahsili ile yetinilmesi,

İmza Sayısı: Aynı Murisin Mirasçılarının İmzalarını Tek Sayma

21- ... sayılı iş kağıdında, bir alıcı ile birlikte diğer bir şahsın kendisine asaleten ve bir başkasına vekaleten evraka imza koyduğu anlaşıldığı halde, ... sayılı da aynı murisin mirasçılarının imzaları "tek" sayılarak noksan harç tahakkuk ettirildiği belirlenmiş, gereği yaptırılmıştır. (6), (8)

Harçlar Kanunu'nun 44/4. maddesi gereğince, bir şahsın imzasının değerlendirilmesinde dayanılan "sıfatın" esas alınması, bu nedenle hem "asaleten", hem de "vekaleten" konulan imzanın iki sayılması, ölümden sonra külli halefiyet yoluyla malı kendiliğinden iktisap etmiş olan şahısların, murisi temsil etmediklerinin, imzalarının ancak kendilerine asaleten atıldığının kabulü icabettiğinin bundan böyle göz önünde tutulması,

22- 2004/8229 yevmiye nolu, iki müteselsil kefil imzalı, orman idaresi tarafından el konulan aracın değeri olarak belirlenen 31.000.000.000 lirayı ödeyeceklerine dair işlemden harcın, bir yerine iki imza üzerinden alınması sonucu 27.900.000 lira yerine 27.900.000 lira fazlası ile 55.800.000 lira tahsil olunmuştur.

Harçlar Kanunu 44/3. maddesi gereğince aynı borca kefalet eden birden çok müteselsil kefilin bir kağıda koyacakları imzaların harcın hesabında bir sayılmasının, (Harç-imza sayısına eklenecek)

Bir İşte Müştereken Hareket Eden Vekil Ya da Temsilcinin İmzalarının Tek Sayılması Gerektiği

23- 2004/217 yevmiye sayılı 400.000.000.000 TL değerindeki taşınmaz mal satış vaadi sözleşmesi; satış vaadinde bulunan " Varnalı Karacalar Un Sanayi ve Ticaret A.Ş." adına 2 yetkili ile satış vaadini kabul eden (MD) isimli şahıs tarafından imzalanınca, iş kağıdında imzanın 3 sayılması suretiyle 1.080.000.000 TL harç tahsil edildiği görülmüştür.

Harçlar Kanunu'nun 44/3. maddesinde hükme bağlandığı üzere; bir işte müştereken hareket eden vekil ya da temsilcinin imzalarının tek sayılması gerektiğinden, aynı tüzel kişi adına hareket eden yetkililerin sayısının çoğalmasının imza sayısını artırmayacağının hatırdan çıkarılmaması,

58- İNTİFA

İntifa Hakkı Tesis Vaadi: Gayrimenkulün Emlak Değerini Sorup Belirlememe - Cezai Şarta Göre Harç ve Damga Vergisi Alma

1- ... sayılı iş kağıtlarında, Petrol Ofisi lehine taahhütte bulunan şahısların, intifa hakkı bakımından gayrimenkulün değerini 150.000 TL olarak beyan ettikleri yolunda özel not düşülerek buna göre 1 imza itibariyle 75 TL harç, 750 TL damga vergisi,

... sayılı aynı mahiyetteki iş kağıdında da, 25 yıl süreli intifa hakkı tesis edilirken konulan 100.000 liralık cezai şart ve bu kadar tutarlı müteselsil kefalet esas alınarak, 5 asıl itibariyle (1 asıl için 50.00x5 asıl) 250.00 TL harç, (1 asıl için 500.00x5=) 2.500 TL damga vergisi alındığı belirlenmiş, maliyeye gerekli duyuruda bulunulmuştur.

TNB'nin 1976/3 sayılı Genelgesi'nde örneği yayınlanan, Maliye Bakanlığı GGM'nin 15/1/1976 tarih ve 2232314-150/2332 sayılı Mütalaa'larında da açıklandığı veçhile, bu kabil intifa taahhütlerinde "Gayrimenkulün tapu sicilindeki kayıtlı değerinin" esas alınmasının unutulmaması, sırf ilgilinin beyanı ile yetinilmemesi,

İntifa Hakkı Tesis Vaadi: Ormandan Uzun Süreli Arazi Zilyetliği Elde Etme – Kira - Matrah ve Damga Vergisi

2- Orman İdaresi tarafından 49 yıllığına intifa hakkı tanınan şahısların imzaladıkları taahhütnamelerin incelenmesinde; toplam (1.997.240 TL

... sayılıda; 49 sene için her yıl 40.760'şar TL ve ayrıca bir defaya mahsus 72.000 TL ağaçlandırma bedeli ve 49.489 TL fon karşılığı ödenmesi, tek imza ile taahhüt edilince toplam 40.760x49=1.997.240 liralık matrah itibariyle 14.979.30 TL yerine 13.353,30 TL eksiğiyle 1.626 TL damga vergisi,

... sayılıda da, 49 yıl için her sene 84.000 TL ödenmesi yanında, bir kereye mahsus 109.200 TL ağaçlandırma karşılığı ile 72.021 TL fon bedeli tediyesi taahhüt olunmasına rağmen, 84.000x49= 4.116.000 liralık matrah itibariyle 30.870 TL yerine 29.544 TL eksiğiyle 1.326 TL damga vergisi bedeli,

Alındığı hesaplanmıştır.

Söz konusu taahhütnamenin muhtevasından da anlaşılacağı üzere, işlem intifa hakkı tesisi karşılığı taahhüt, kira değil bir borç yüklenimi olduğu için binde 7,5 (binde 9,48) oranında damga vergisine tabi bulunduğundan, işlemlerin hukuki mahiyetlerinin daha dikkatli bir şekilde tavsifi ile vergi zıyaına neden olunmaması,

59- İPOTEK

İpotek Taahhüdü: Hukuki Geçerlilik - Harç ve Damga Vergisi - Kredi Değeri - İpotek Değeri

1- ... sayılı borç senetlerinde, borcun teminatını teşkil etmek üzere kabul edilen daha büyük miktardaki gayrimenkulün ipotek taahhüdü üzerinden harç ve damga vergisi alındığı müşahede edilmiştir.

TNB'nin 1988/10 sayılı genelgelerinde açıklanan, Maliye Bakanlığı GGM'nin 21/9/1971 gün ve 2101103/861-58179 sayı ile 4/2/1988 tarih ve DMG:2101103-861/07307 sayılı Mütalaaları'nda da açıkça belirtildiği üzere, bahis konusu iş kağıtlarında taahhüt edilen ipotek işlemi, sözleşmenin imzası ile değil, Medeni Kanunu'nun 856. maddesine göre tapu siciline kayıt ile tekemmül ve hüküm ifade edebileceğinden, bilahare tapu idaresinde tanzim edilecek evrakın mahiyetine göre orada harç ve damga vergisine tabi tutulacağı cihetle, bu gibi işlerde alınan kredi veya taahhüt miktarı üzerinden harç ve damga vergisi tahakkuk ve tahsil edilmesi icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması ve gayrimenkul ipoteği taahhüdüne esas olacak miktarın harç ve damga vergisi matrahı olarak nazara alınmaması, yapılışı itibariyle hukuki geçerlilik taşımayan işlemlerin harç ve vergi mevzuu yapılamayacağının bilinmesi,

60- İSTİFA

İstifa: Sendikadan İstifa - Kimliği Belirleme - Nüfus Kaydını Görme

1- İşçilerin mensup bulundukları sendikalardan çekilmeleri ile ilgili olarak, muhatap sendika ve sair kanuni mercilere tebliğ olunmak üzere onaylanan istifanamelerin, çoğunlukla bu kişilerin kimliğini kanıtlayan resmi mercilerden verilmiş belgelerin görüldüğüne dair gereken meşruhatı ihtiva etmeksizin tekemmül ettirildikleri tespit olunmuştur.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 12/07/1972 tarih ve 1066-1/3-5921 sayılı Mütalaa'ları ile Bakanlığın 16/9/1972 tarih ve 9/69-29820 sayılı Tebliğ'lerinde de açıklandığı üzere, 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25. maddesi ile Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 90.maddesi hükümlerine göre, çekilme bildiriminin noter huzurunda, münferiden kimliğin tespiti ve istifa edecek kişinin imzasının tasdiki ile tekemmül edeceğinin bilinmesi,

61- İŞ AKDİ

İş Akdi: Damga Vergisi Alma

1- ... sayılı, aylığı 2.000.000 liradan, iki yıl süreli olarak yapılan, iki imzalı iş akdinden muaf olmadığı gerekçesiyle damga vergisi bedeli alındığı görülmüştür.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 8/2. maddesi gereğince, süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılmasının zorunlu olduğu ve bunların da her türlü harç ve vergiden muaf bulunduğunun hüküm altına aldığının bilinmesi,

İş Akdi: Emeğini Tahsis Etmeden İş Yapma - Eser Sözleşmesi

2- … sayılıda, (SK) isimli şahsın, kendi işini devam ettirerek belediyeye ait araçların tamirat, bakım ve yedek parça değiştirilmesi gibi işlerini yapması konusundaki eser sözleşmesi nedeniyle, bunun bir iş akdi olduğu gerekçesiyle hiçbir harç ve damga vergisi karşılığı alınmadığı,

... yevmiye sayılarda da benzer şekilde hareket edildiği,

Görülmüş, bunlardaki harç ve damga vergisi noksanlıkları birlikte hesaplanıp ikmal ettirilmiştir.

İş akdi, işçi sayılan kimsenin fikri veya bedeni emeğini, işverene tümü ile tahsis etmesi olduğundan, bunun dışında mütalaa edilmesi gereken emek ve maharete dayalı (eser sözleşmelerinin), bu kapsamda bulunmadıklarından harç ve damga vergisi konusu yapılması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Hizmet Akdi, (Harç ve Damgadan Muaf Olduğu) İşveren İle Personeli Arasında Yapılan Mesul Müdürlük Sözleşmelerinin Harç ve Damga Vergisine Tabi Tutulduğu

3- 1999/ 3309, 33791, 33838 yevmiye sayılılarda olduğu gibi; bir kısım işveren ile personeli arasında yapılan mesul müdürlük sözleşmelerinin harç ve damga vergisine tabi tutulduğu müşahede edilmiştir.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 13/09/1996 tarih ve 42983 sayılı görüşlerinde açıklandığı üzere; 4857 sayılı İş Kanununun 2. maddesine göre, bir hizmet ektine dayanılarak her hangi bir ücret karşılığında çalışan kişinin işçi, çalıştıran gerçek ya da tüzel kişinin işveren ve işin yapılacağı yerin de iş yeri diye tanımlanacağı hükme bağlandığı gibi 8/2. maddede de süresi bir yıl ya da daha uzun süreli hizmet akitlerinin yazılı olarak yapılmalarının zorunlu bulunduğu ve anılan akitlerin damga vergisi ile her türlü resim ve harçtan muaf tutulduğu nazara alınarak bundan böyle, hizmet akitlerinden harç ve damga vergisi alınmaması,

İş Yapma Taahhüdü: İş Akdi - Harç ve Damga Vergisi

4- İleride müteahhidin ihaleyi alması halinde, bazı işlerini, ayda belirli bir bedelle yapmayı taahhüt eden teknik eleman taahhütnamelerinin, iş akdinin bir parçası sayılarak harç ve damga vergisine tabi tutulmadığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

İş akdi, işçi ile işveren arasında, yapılan bir sözleşme olup, teknik eleman taahhütnamesi ile müteahhit olan şahıs işveren, teknik eleman da işçi haline gelmediği gibi; bu işlemin işi ihaleye çıkaran kuruluş lehine düzenlendiği, amacın ihale konusu hizmetin yapılacağının üçüncü şahsa belli edilmek istendiği göz önünde tutularak, iş akdinin bir parçası sayılamayacak bu nevi işlemler nedeniyle harç ve damga vergisi tahsili,

İş Kağıdı: Cilbende Konulmayan

5- ... yevmiye sayılı iş kağıtlarının cilbentteki yerinde bulunmadığı görülmüş, ilgili hakkında düzenlenen zabıt Cumhuriyet başsavcılığına teslim edilmiştir.

Yapılan işlemlerin Noterlikte kalan örneklerinin mutlaka sırasına konulması, sorumluluğu gerektiren benzeri hareketlerden kesinlikle çekinilmesi, söz konusu iş kağıtlarının bulunması, bulunamazsa, ilgililerinden asıl veya nüshalarının temini ve bir tutanakla gereğinin ifası,

İş Kağıdı: Matbu Kağıtlar - Noterin Değişmesi

6- Önceki noter tarafından matbu olarak hazırlatılmış imza beyannamelerinin kullanılmaya devam edildiği, zaman zaman da yeni noterin isminin bunların üzerine eskisi çizilip yazılmadığı, diğer bir kısım hatalı karalamalar karşısında iş kağıdını ibraz edenler açısından muhatapları üzerinde tereddüt yaratacak bir durum ortaya çıkmasına neden olunduğu gözlemlenmiştir.

Noterlik işlemleri, bunlara dayanarak iş yaptırmak isteyen kişilere ellerindeki belge sebebiyle tereddütsüz güvenilmesini gerektirdiği gibi, müesseseye olan itimadın sarsılmaması bakımından söz konusu uygulamaya son verilmesi, geçmiş noter döneminden kalan matbu iş kağıtlarının kullanılmaması,

İş Kağıdı Yazımı: İlgili İsteğinin Elle İşlem Arkasına Yazdırılması - Başkasını Tevkil, Teşvik Yetkisini Elle Yazdırma

7- İş kağıtlarının kaleme alınması sırasında gerekli özenin gösterilmediği,

Örneğin;

... sayılıda, iki şahıs birlikte düzenleme vekaletname tanzim ettirip, işlem imzalatıldıktan sonra, kendilerinin ek isteklerinin olması sebebiyle, iş kağıdının arkasına kendilerine, arzularına ve ek yetkilere ait ibarelerin yazdırılıp o bölümün de imzalattırıldığı,

... sayılı vekaletnameye asilin elle eklediği başkasını tevkil ve teşvik yetkisinin, yalnızca kendisine imzalatıldığı,

Çıkma niteliğindeki bu kayıtların ayrıca noter tarafından imzalanmadığı,

Belirlenmiştir.

İş kağıtları kaleme alınmadan iş sahiplerinin gerçek arzularının neler olduğunun eksiksiz belirlenmesi, gerekli ihtimallere göre kendilerinden soru sorulup olayın aydınlatılması suretiyle benzeri şekilde çıkmalar yapmaya mecbur kalınmaması, zorunlu olarak kaleme alınanların da daktilo ile yazılıp ilgililerle birlikte noter tarafından da imzalanması, konuyu düzenleyen Noterlik Kanununun 81. maddesine titizlikle uyulması,

62- İŞLEM TEKRARI

İşlem Tekrarı: Evvelce Bir Kiracı İle İmzalanan İhalenin Daha Sonra Diğer Kiracıların Katılımı ile Birlikte Yeniden İmzalanması - Sonraki İşlemi "Örnek" Sayma - Harç

1- İzmir Belediyesinin evvelce kiraya verdiği gayrimenkul için, kiracılar sadece bir şahsın katılması nedeniyle yeniden ayrı yevmiye numarası altında düzenlenen 1.150.000 TL muhtevalı, mal sahibi ve kiracı sıfatı ile hareket edenlere ait 4 imzayı taşıyan ... sayılı kira mukavelesinde, harcın 3 imza süresinden 1.725 TL olarak hesaplandığı, buna rağmen işlemin "örnek" kabul edilmesi suretiyle de bir TL damga vergisine tabi tutulduğu görülmüş, eksiklikler ikmal ettirilmiştir.

Muamele, kiracılara katılan bir akidin yeni irade beyanında bulunması, düzenleyenden başka tarafların imzalarını da ihtiva etmesi, ayrı tarihte yapılıp değişik yevmiye numarası alması dolayısıyla "örnek" kabul edilemeyeceğinden, "asla" göre tahakkuk yapılması gerekeceğinin emsali işlemlerde göz önünde bulundurulması,

63- İZALE-İ ŞUYU

İzale-i Şüyu Alacağını Haricen Alma: İbraname - Damga Vergisi

1- ... sayılı işlemde, 5 mirasçının izale-i şüyu konusu malın ihalesi sonunda oluşan alacaklarını, ihale alıcısından haricen aldıklarına dair 39.000.000 TL toplam değerli ibranamenin, damga vergisine tabi tutulmadığı görülmüş, 195.000 liralık eksiklik tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 10/03/1987 tarih ve 2101104-1780/19934 sayılı Mütalaa'larında da açıklandığı veçhile, satış bedelinin kısmen de olsa verilen süre içinde izale-i şüyu satış memurluğuna yatırılmamasının zorunlu olarak ve re'sen ihalenin feshini gerektirdiği, haricen parayı alanın, bunu aldığını beyan edip, yazılan ibranameyi imza eden hissedarın hukuki külfeti ile parayı memur aracılığıyla alan hissedarın hareketi arasındaki farkın kanuna karşı hileyi oluşturabileceği göz önünde tutularak, bu gibi durumlarda Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/I-h bendi gereğince "kişiler tarafından belli parayı ihtiva eden resmi dairelere verilen ... ibra senedi" olarak, hissedarın kendisine ödenen tutardan (% 07.5) nispi damga vergisi alınmasının unutulmaması.

64- KANUNİ MÜŞAVİR

Kanuni Müşavir: İdare Müşaviri - İşlemdeki İmza Sayısı

1- Kendisine kanuni müşavir tayin edilen şahıs ile birlikte, müşavirin de işlemi imzalaması üzerine, tek alıcı ile yapılan alım satım sözleşmesinde, imzanın iki yerine üç sayıldığı ve harcın da buna göre tahakkuk ettirildiği, dolayısıyla fazla noter ücreti alındığı belirlenmiştir.

Medeni Kanun'un 429. maddesi uyarınca tayin edilecek kanuni müşavir, korunacak kimsenin vasisi veya temsilcisi değildir. Müşavir, yapılacak işlemlerde yardımcı olmak üzere oy (iştirak) müşaviri olarak atanmışsa, onun işlem sırasında veyahut ta daha sonra olur vermesi yeterlidir, malların idaresi için atanan müşavirin yetkisi daha geniş olmakla birlikte, onun varlığı, kendisine kanuni müşavir tayin edilen şahsı ehliyeti sınırlı kişi haline getirmez. Açıklanan nedenlerle, müşavirin işleme katılması, taraflar arasında kurulan hukuki münasebete muvafakat etmek niteliğinde olup, (muvafakatname) yapılan (asıl işlem) ile birlikte bir araya geldiğinde, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi anlamında, bir biri ile ilgili işlem oluşturduğundan, bunların ayrı ayrı harçlarının hesaplanıp, yalnızca en büyük olanın alınması ile yetinilmesi icabettiğinin,

Bir biri ile ilgili bile olsa, ayrı hukuki muamele sebebiyle atılan imzaların, asıl işlemin taraflarına ait imza ile toplanamayacağının,

Uygulamada gözden uzak tutulmaması,

Kanuni Müşavir: Yapabileceği İşler - Kendisine Kanuni Müşavir Atananlar

2- Özel ehliyet durumu nedeniyle, kendisine kanuni müşavir tayin edilen (DB)'nin sahip olduğu otomobilin satışı ile ilgili işlemin, satıcı tarafta yalnızca müşavirin katılması ve işleme imza atması ile gerçekleştirildiği ve resmileştirildiği anlaşılmıştır.

Medeni Kanun'un 429. maddesi uyarınca, zihni gelişim, anlama, kavrama, deneyimsizlik, irade yetersizliği gibi sebeplerle kişilik veya mal varlığına ilişkin işlerini tek başına yapma yeteneğine sahip olmayan ancak, vesayet altına alınacak derecede temyiz kudretini kaybetmemiş olan reşit kişilere, yararlarını koruyabilmek için kanuni müşavir (danışman) atanabilir. Bir kimseye kanuni müşavir atanması, onun medeni haklarını kullanma ehliyetini ortadan kaldırmaz, Onun reşit ve mümeyyiz olma ve dolayısıyla işlerini bizzat yapma ehliyeti devam eder. Kanuni müşavir, ister oy ve görüşe katılma, isterse idare (yönetim) amacıyla veyahut ta her ikisini gerçekleştirmek üzere atansın, asilin yerine geçerek, bizzat onun ad ve hesabına işlem yapma hakkına sahip olmadığından, başkalarının kanuni temsilcisi durumunda bulunmayan kanunu müşavirin taraf olarak işleme katılmasının yeterli sayılamayacağının, kendisine kanuni müşavir atanan kimsenin de işlemi imzalaması icabettiğinin bilinmesi, Yargıtay 2. HD'nin 23/03/1994 gün ve 2054/2859 sayılı İçtihadının da bunu doğruladığının unutulmaması,

65- KAT MÜLKİYETİ

Kat Mülkiyeti: Bağımsız Bölüm Listesi - Harç Ve Damga Vergisi

1- Kat malikleri arasında tanzim edilen bağımsız bölüm listesine ait işlemin imzalarının tasdiki nedeniyle maktu harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 12/d. maddesi uyarınca düzenlenen bağımsız bölümleri gösterir listelerdeki imzaların tasdikinden, mülkiyetin başkasına devrini ihtiva etmedikçe, harç ve vergi alınmaması, bu konudaki Yasa'nın 55. maddesinin titizlikle uygulanması,

66- KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİ

Arsa Sahibine Ödenecek Kira Yardımı - İkinci Değerin Kira Sözleşmesi Olarak Nitelenmesi - Damga Vergisi Oranı

1- 2982 sayılı Yasa'dan yararlanmak istemeyen kat karşılığı inşaat yapılması ile ilgili mukavelelerin incelenmesinde, taraflarca gösterilen arsa bedeli dışında, müteahhidin inşaat yapılacak yerdeki binadan çıkmak durumunda kalan gayrimenkul sahiplerine ayrıca yapım süresince kira bedeli de ödeyeceği kabul edildiği halde, sırf kiraya ait taahhüdün kira akdi sayılması suretiyle, bu meblağdan %1,5 nispetinde damga vergisi alındığı saptanmış, ... yevmiye numaralı muamelelerdeki eksikliklerin ikmali sağlanmıştır.

Kira akdi, belirli bir bedel karşılığında, gayrimenkul veya menkul bir malın kullanma hakkının kiralayana devrinden ibaret olup, söz konusu sözleşmeler nedeniyle, inşaatı yapanın kendisine ait bir meskeni diğer akide belirli bir ücret gösterip, bunu mahsup ederek tahsisi durumu hariç evsiz kalan mal sahiplerine bir mesken kiralamaları konusunda nakden yardımda bulunmayı vaadetmesi, bu mahiyette sayılamayacağı ve bu hali ile sıradan bir taahhütname olduğu için, bu konudaki yüklenimlerin de 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-1 maddesi uyarınca % 7,5 nispetinde damga vergisine tabi tutulması icabettiğinin unutulmaması,

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Arsa Bedeli - Kira Yardımı-Birbiri ile İlgili İş Sayma - Harç ve Damga Vergisi

2- Kat karşılığı inşaat yapılması ile ilgili mukavelelerin incelenmesinde, taraflarca gösterilen arsa bedeli dışında, müteahhidin inşaat yapılacak yerdeki binadan çıkmak durumunda kalan gayrimenkul sahiplerine, ayrıca yapım süresince kira bedeli de ödeyeceği kabul edildiği halde, bu meblağın hesaba katılmadığı, bunların birbiri ile ilgili iş sayıldığı,

Örneğin;

... yevmiye sayılı 3 imzalı muamelede, 22.500.000 TL değerli arsa üzerine 20 ay süre içinde apartman inşası hususunda anlaşıldığı sıra, yapımcının bu müddet içinde her ay 50.000 TL toplam olarak 1.000.000 TL da kira yardımı yapması konusunda mutabık kalındığı halde, 63.450 TL yerine 2.700 TL eksiğiyle 60.750 TL harç, 176.250 TL yerine 7.500 TL eksiğiyle 168.750 TL damga vergisi,

... yevmiye numaralı, üç imzalı sözleşme ile 8.000.000 TL değerli, üzerinde eski bir ev bulunan taşınmaza, müteahhitçe apartman yapılırken, 21 ay müddet boyunca mal sahiplerine ayda 100.000 TL kira bedeli verilmesi kabul olunmasına rağmen 27.270 TL yerine 5.670 TL eksiğiyle 21.600 TL harç, 75.750 TL yerine 15.750 TL eksiğiyle 60.000 TL damga vergisi,

Alındığı görülmüş, birlikte hesaplanan noksanlıklar için gereği ifa ettirilmiştir.

İnşaat mukavele değeri ile binanın yapımı sırasında müteahhitçe verilecek kira yardımı sebebiyle taahhüt edilen yüklenim arasında birbirinin yerine geçmek ve Harçlar Kanunu'nun 46 ve Damga Vergisi Yasası'nın 6. maddesindeki anlamda birbiri ile ilgili olmak gibi bir durum olmadığından, bunların mukayesesi suretiyle harç ve vergi alınamayacağının, her iki işlem ve bunların konusu vergi matrahları ayrıca harçlandırılıp, vergilendirilerek, hepsinin toplanması gerektiğinin bilinmesi,

(Not: Matrahın belirlenmesine ilişkin 2006/31 sayılı Genelgeye dikkat edilmelidir.)

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Alınacak Daire (Arsa Payı) Bedeli - Ayrıca Nakit Para Verme - Kira Yardımı

3- Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin tetkikinde;

... sıra sayılı işlemde, taraflarca arsa değeri 1.000.000 TL olan yere müteahhitler (MAY) ile (SK) tarafından yapılacak apartmandan, mülk sahibi (AKK)'ya üç daire verileceği, ayrıca muhtelif tarihlerde aşamalı biçimde 500.000 liranın da nakden ödeneceği kabul olunduğu halde, yalnız arsa bedeli esas alınarak 3 imza itibariyle asıl için, 4.050 TL yerine 2.700 TL harç, 11.250 TL yerine 7.500 lira damga vergisi hesaplanıp alındığı,

... numaralı da 4 arazi malikinden (AE)'ye 4.050.000 liralık taşınmaz üzerine inşa olunacak dairelerden bir bölümü ile birlikte 4.000.000 liranın da para olarak tediyesi yanında, yapım işinin devam edeceği 16 ay boyunca İzmir'de adresi verilen bir meskenin tahsis olunacağı ve buna ilaveten geçinmesi için ayda 20.000 TL ödeneceği belirtilmesine rağmen, sırf 8.050.000 liranın matrah olarak kabul olunduğu, 5 imza itibariyle 36.225 TL harç, 60.375 TL damga vergisi bedeli alındığı, …..Bakım giderinin (16X20.000.-=320.000 liranın) vergi değerine katılmadığı saptanmış, iş kağıdında zikri geçen rakamlara göre eksik olan 1.440 TL harç ile 2.400 TL damga vergisi alındığı,

Saptanmış, ilk muameledeki noksanlıklarla birlikte tamamlattırılmıştır.

Harçlar Kanunu'nun 38/2. maddesinde gösterilen, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütler hariç, söz konusu durumlarda olduğu gibi asıl akdin ya da yüklenimin konusunu oluşturan değerlerin; muhtelif bölüm ve parçalardan ve sebeplerden meydana gelmesi halinde, bunların toplanması suretiyle mukavele veya taahhüt harç ve vergi matrahının saptanması,

Yine Harçlar Kanunu'nun 42. maddesi mucibince, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavelede, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburi olduğundan,

Taraflar arasında kurulan sözleşme ile akdin ana unsurlarını oluşturan birden fazla değerlerin toplanması suretiyle (mukavele konusunun) ortaya çıkarılması icabettiğinden cezai şart, pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi gibi akdin müeyyidesi kabilinden olanlar hariç diğer edim karşılıklarının bir araya getirilmesi sonucu oluşacak rakama göre harç ve damga vergisi alınması,

3- Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin tetkikinde;

... sıra sayılı, taraf olan 2 kişi ile birlikte bir müteselsil kefilin de imzaladığı, taraflarca arsa değeri 100.000,00 TL olan taşınmaza müteahhitler (MAY) ile (SK) tarafından yapılacak apartmandan, mülk sahibi (AKK)'ya üç daire verileceği, ayrıca muhtelif tarihlerde aşamalı biçimde 500.000 liranın da nakden ödeneceği kabul olunduğu halde, yalnız arsa bedeli esas alınarak 3 imza itibariyle asıl için, 4.050 TL yerine 2.700 TL harç alındığı,

... numaralı da 4 arazi malikinden (AE)'ye 4.050.000 liralık taşınmaz üzerine inşa olunacak dairelerden bir bölümü ile birlikte 4.000.000 liranın da para olarak tediyesi yanında, yapım işinin devam edeceği 16 ay boyunca İzmir'de adresi verilen bir meskenin tahsis olunacağı ve buna ilaveten geçinmesi için ayda 20.000 TL ödeneceği belirtilmesine rağmen, sırf 8.050.000 liranın matrah olarak kabul olunduğu, 5 imza itibariyle 36.225 TL harç, alındığı, …. bakım giderinin (16X20.000.-=320.000 liranın) vergi değerine katılmadığı saptanmış, iş kağıdında belirtilen rakamlara göre eksik olan 1.440 TL harç,

Saptanmış, ilk muameledeki noksanlıklarla birlikte tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 2017/5 sayılı Genelgesinde de açıklandığı üzere, 13/03/2017 tarihli 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; Kat karşılığı veya hasılat paylaşımlı inşaat, bunlarla ilgili alt müteahhitlik, danışmanlık ve yapı denetim sözleşmelerinde damga vergisi alınmayacağının belirtilmesi karşısında, bu sözleşmelerde yer alan kefalet, teminat ve üçüncü şahısların garantisinin olması hali hariç bu işlemlerden damga vergisinin alınmayacağının göz ardı edilmemesi,

Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi: Arsa Değeri ve Vergi Borcunu Ödemede Yardımcı Olma Taahhüdü - Kira Yardımı

4- Zaman zaman işlemler birden çok değeri muhtevi bulunduğu halde, bunların bir bölümünün nazara alınmadığı,

Örneğin;

... yevmiye sayılı kat karşılığı inşaat sözleşmesinde, üzerine bina yapılacak arsanın değeri (1.200.000 TL) olarak kabul edilip, mukaveleye (2.500.000 TL) cezai şart konurken, taraflardan yapımcının akdin 6. maddesi inşaat bitip, iskan ruhsatı alınacağı zaman emlak sahibine ayrıca Emlak Alım Vergisine katkıda bulunmak üzere 500.000 TL vermeyi de taahhüt ettiği göz önünde tutulmadan, yalnız ilk değer üzerinden harç tahakkuk yapıldığı, böylece (2) imza itibariyle (900 TL) harç eksikliğine neden olunduğu,

... yevmiye sayılı, (600.000 TL) değerli, ayni nitelikteki mukavelede, müteahhit, apartmanın yapılacağı arazi üzerindeki eski binada oturduğu için orayı boşaltmak durumunda kalan arsa sahibi için yapım süresi olan 24 ay müddetle ayrıca muntazaman (10.000.-er TL) kira yardımı vermeyi kabul ettiği iş kağıdına yazılmasına rağmen, (3) imza itibariyle (840.000 TL) toplam değer matrah alınarak (2.268 TL) harç, buna nazaran da damga vergisi (6.300 TL) tahakkuk ettirilmesi icap ederken, (4.680 TL) harç, (4.500 TL) damga karşılığı alındığı,

Anlaşılmış, belirtilen işlemlerdeki noksanlıklar denetim sırasında tamamlattırılmıştır.

İşlemlerin muhtevalarının iyi bir şekilde okunması, eğer taraflara yükletilen mükellefiyetler birden çok unsurdan oluşuyorsa, bunların toplamının alınması,

Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa değeri yanında, müteahhidin, arsa sahibine kendisine düşen işleri yapabilmek için parasal yardımda bulunmayı vaad etmesinin veya sözleşme sırasında kira yardımında bulunmasının birer ek yüklenim ve değer oluştuğunun bilinmesi,

Ancak asıl yükümlülüğün dışında kalan cezai şart, pey akçesi, zamanı rücu gibi değerler için 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38/2 ve 488 sayılı Damga Vergisi Yasası'nın 6. maddelerinin göz önünde bulundurulması,

4- Zaman zaman işlemler birden çok değeri muhtevi bulunduğu halde, bunların bir bölümünün nazara alınmadığı,

Örneğin;

... yevmiye sayılı iki imzalı 1.200,000,00 TL arsa değeriyle birlikte 2.500.000,00 TL cezai şart içeren ayrıca müteahhit tarafından, iskan ruhsatı alınacağı zaman arsa sahibine Emlak Alım Vergisine katkıda bulunmak üzere 500.000,00 TL verilmesinin taahhüt edildiği kat karşılığı inşaat ve gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinde,

a) Harç hesabında; müteahhidin ayrıca ödemeyi taahhüt ettiği 500.000,00 TL'nin rayiç değere eklenmemesi sonucu 3.842,00 TL yerine 1.130,00 TL eksiğiyle 2.712,00 TL,

b) Damga vergisi hesabında da; 09/08/2016 tarihinde 6728 sayılı yasayla 488 sayılı yasanın 6.maddesine eklenen fıkra ile, yalnız başına bir akde konu olmadıkça, başka işlemlerle birlikte düzenlenen cezai şartın artık damga vergisi hesabında da nazara alınmayacağı, yine 13/03/2017 tarihli 2017/9973 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla Damga Vergisi Kanununda yapılan değişiklikle, kat karşılığı ve hasılat paylaşımlı inşaat sözleşmelerinin damga vergisinden muaf tutulduğu hususlarının gözden kaçırılarak cezai şartın damga vergisi hesabında esas alınması soncu, 23.700,00 TL,

Alındığı belirlenmiştir.

İşlemlerin muhtevalarının iyi bir şekilde okunması, eğer taraflara yükletilen mükellefiyetler birden çok unsurdan oluşuyorsa, bunların toplamının matraha esas alınması gerektiğinin dikkate alınması,

Kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde, arsa değeri yanında, müteahhidin, arsa sahibine kendisine düşen işleri yapabilmek için parasal yardımda bulunmayı vaat etmesinin veya sözleşme sırasında kira yardımında bulunmasının birer ek yüklenim ve değer oluşturduğunun bilinmesi,

Ancak asıl yükümlülüğün dışında kalan cezai şart, pey akçesi, zamanı rücu gibi değerler için 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38/2 ve 488 sayılı Damga Vergisi Yasası'nın 6/son maddelerinin göz önünde bulundurulması,

Kat Karşılığı İnşaat Akdi Birim Fiyat ve Cezai Şart

5- 2005/5523 yevmiye nolu, önceden yapılmış kat karşılığı inşaat akdine ek olarak yapılan, 1.000,00 TL değerli, dairelerin paylaşımını belirleyip yapılan sözleşmeye uymayan tarafın iki villanın bedelini (toplam 90.000,00 TL) cezai şart olarak ödeyeceğinin de belirtildiği halde, bunun nazara alınmaması neticesinde, damga vergisinin 675,00 TL yerine 667,50 TL noksan olarak 7,50 TL,

2005/10498 yevmiye nolu, 100. yıl 2. küçük sanayi sitesi yapı kooperatifinin, işyeri yapılması amacı ile taşeron olarak müteahhit ile yaptıkları sözleşmede, yapılacak inşaatın 1488 metrekare olup, metrekare birim fiyatının ise 315,00 TL olarak belirlendiğinin ve bunun tek fatura ile gösterileceğinin, ödemelerin ise inşaatın geldiği aşamaya göre bölümler halinde yapılacağının kararlaştırıldığı işlemde, matrahın 468.720,00 TL yerine işlemde bahsi geçen ve ödenecek prim ve keseneklerin 13.150,00 TL'nden aşağı olamayacağının değer olarak nazara alınıp harcın, 843,70 TL yerine 808,19 TL eksiğiyle 35,51 TL, damga vergisinin, 3.515,40 TL yerine 3.416,77 TL eksiğiyle ile 98,63 TL alındığı belirlenmiştir.

Taraflar arasında kurulan sözleşme ile aktın ana unsurlarını oluşturan birden fazla değerlerin toplanması suretiyle mukavele konusunun ortaya çıkarılması icabettiğinden, cezai şart, pey akçesi, zamanı rücu ve ücret tevkifi gibi mukavelenin müeyyidesi kabilinden olanlar hariç diğer edim karşılıklarının bir araya getirilmesi sonucu oluşacak rakama göre harç ve damga vergisi alınmasının,

Harçlar Kanununun 46. maddesi uyarınca bir tek gayeye matuf olarak düzenlenmiş olan birbiriyle ilgili işlemlerin bir arada bulunduğunun kabulü iktiza ettiğinden, bunlardan en yüksek değerde harç alınmasını gerektiren iş üzerinden harç, Damga Vergisi Kanununun 6/2. maddesi gereğince de bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları taktirde damga vergisinin en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem üzerinden alınacağının hatırdan çıkarılmaması,

5- 2017/5523 yevmiye sayılı önceden yapılmış kat karşılığı inşaat akdine ek olarak yapılan, 50.000,00 TL değerli, dairelerin paylaşımını belirleyip yapılan sözleşmeye uymayan tarafın iki villanın bedelini (toplam 100.000,00 TL) cezai şart olarak ödeyeceğinin de belirtildiği sözleşmede, cezai şartın damga vergisi matrahında esas alınması sonucu, alınmaması gerekirken 948,00 TL damga vergisi,

2017/10498 yevmiye sayılı 100. yıl 2. küçük sanayi sitesi yapı kooperatifinin işyeri yapılması amacı ile taşeron olarak müteahhit ile yaptıkları sözleşmede, yapılacak inşaatın 1.488 metrekare olup, metrekare birim fiyatının ise 315,00 TL olarak belirlendiğinin ve bunun tek fatura ile gösterileceğinin, ödemelerin ise inşaatın geldiği aşamaya göre bölümler halinde yapılacağının kararlaştırıldığı işlemde, matrahın 468.720,00 TL yerine ödenecek prim ve keseneklerin 13.150,00 TL'den aşağı olamayacağının belirtilmesi nedeniyle bu değerin esas alınması sonucu, harcın 1059,30 TL yerine 993,61 TL eksiğiyle 65,70 TL alındığı belirlenmiştir.

6- 2004/863 yevmiye sayılı, 60.000 TL arsa değeri belirlenen ve müteahhit firmanın inşaatı zamanında bitirememesi veya taraflardan birinin akdi haksız olarak feshetmesi halinde arsa sahiplerine isabet eden ve iş kağıdında belirtilen yapılacak olan dairelerin %30'u ve iş yerlerinin % 40'ının bayındırlık maliyet bedeli kadar cezai şartı da içerdiği halde, bunun nazara alınmaması sonucunda, dairelerin metrekaresinin belirlenmemesi nedeniyle matraha ilave edilmemesi uygun ise de, işyerlerinin 15.815 metrekare olup arsa sahiplerine verilecek % 40'ının da, 6.326 metrekare olduğu, 2004 yılı bayındırlık maliyeti olan 402,00 TL ile çarpımı sonucu bulunan miktar olan 2.543.052,00 TL matrah üzerinden damga vergisinin, 19.072,89 TL yerine 18.622,89 TL eksiğiyle 450,00 TL tahsil olunduğu müşahede edilmiş, vergi dairesine ihbar müzekkeresi yazılmıştır.

TNB'nin 2009/18 sayılı genelgesinde de belirtildiği üzere 492 sayılı Harçlar Kanununun 38. maddesinin 2. fıkrasındaki "pey akçesi, zamanı rucü, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir akdin müeyyidesi kabilinden olan taahhütlerden, başlı başına bir akde konu olmadıkça harç alınmaz." hükmü gereğince, inşaat sözleşmesinin müeyyidesini teşkil eden cezai şart taahhüdünün aynı akit muhtevasında düzenlenmiş olmasından dolayı, bu taahhüdün ihtiva ettiği para miktarının harç uygulamasında dikkate alınmaması gerektiği, Damga Vergisi Kanununun 6. maddesi uyarınca, birbiri ile ilgili ve bir arada yapılan inşaat sözleşmesi ve cezai şart gibi işlemlerden, bunlardan en fazla olan damga vergisinin tahsil edilmesi icabettiğinin göz önünde bulundurulması,

7- Bir kısım inşaat akitlerinin incelenmesinde;

a) 2006/25379 yevmiye sayılı beş imzalı 21.000 TL asgari emlak değeri yanında, 15.000 TL'nin arsa sahibi (MA)'ya ödeneceği ve inşaat süresi olan 18 ay boyunca toplam 4.500 TL'nin da kira parası olarak müteahhit tarafından bir diğer arsa sahibine ödeneceğinin kararlaştırıldığı işlemde sadece ilk değerin esas alınması sonucu harcın, 182,25 TL yerine 87,75 TL eksiğiyle 94,50 TL, damga vergisinin 303,75 TL yerine 146,25 TL eksiğiyle 157,50 TL,

(2007/5524 yevmiye nolu, üç imzalı, 115.200 TL emlak değeri olan ve müteahhidin 40 ay boyunca kira parası olarak aylık 200 USD (1,4360) ödemeyi taahhüt ettiği işlemde bu miktarın matraha eklenilmemesi sonucu harcın, 31,02 TL, damga vergisinin 86,16 TL eksik alındığı)

b) 2007/27055 yevmiye numaralı, üç imzalı, 79.000 TL arsa bedelli, haksız yere sözleşmeyi fesheden tarafın akdin 5. maddesine göre arsa değeri ile birlikte müteahhidin yapmış olduğu belgeli masrafların beş katının tazminat olarak ödeneceğinin kararlaştırıldığı kat karşılığı inşaat akdinde, arsa değerinin 79.000x5=395.000 TL, noter masrafının 1.041,86 TL x 5 = 5.209,30 TL olmak üzere toplam 400.209,30 TL matrah yerine 79.000 TL'nin alınması neticesinde damga vergisinin 3.001,57 TL yerine 2.409,07 TL eksiğiyle 592,50 TL,

Olarak tahakkuk ve tahsil edildiği anlaşılmış, noksanlıklar rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

Taşınmaz satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin kat karşılığı inşaata tahsis olunan arsanın işlem tarihindeki emlak vergisine esas değerinin ilgili belediyeden temin edilecek bir yazı ile belgelendirilmek suretiyle tanziminin veya taraflarca daha yüksek bir değer beyan edilmiş ise bu değerin esas alınması, harç ve damga vergisinin hesabında da 2006/31 sayılı genelgenin göz önünde bulundurulması, ayrıca arsa sahibi ve müteahhit arasında arsa bedelinin dışında karşılıklı veya tek taraflı bir para ödenmesi söz konusu olduğu takdirde belirtilen genelge esaslarının dikkate alınacağının da unutulmaması,

Asıl işlem veya mukavelenin damga vergisi nisbeti ile cezai şart, tazminat taahhüdünün damga vergisi oranı arasında bir bağlılık bulunmadığından, her halükarda cezai şart veya tazminat taahhüdünün damga vergisinin binde 9,48 oranında tahakkuk ettirilmesi,

Kat Karşılığı İnşaat Akdi, Yüzde Hesabı Arsanın Tamamının Değerinin Belirlenmesi Gerektiği

8- … yevmiye sayılı iki imzalı sözleşmede, …. mevkiinde kain ve tapuda 31 pafta, 5759 parselde kayıtlı 288400 m2 arsanın 45/100 hissesinin 19.800 TL bedelle müteahhide satışının vaad ve taahhüt edilerek düzenlenen satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yüzde oranlaması yapılmak suretiyle arsa değerinin (100/100)'ünün 33.000 TL matrah olarak kabulü gerekirken, 45/100 hissenin değerinin matrah alınması sonucunda 59,40 TL yerine 23,76 TL eksiğiyle 35,64 TL harç, 247,50 TL yerine 99 TL eksiğiyle 148,50 TL damga vergisi alındığı görülmüştür.

GİB'nin 05/03/2009 gün ve B.07.1.GİB.0.02.63/6314-193-025425 sayılı mütalaalarına göre; toplam hisse değeri hesaplanarak, bu değer üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38 ve 42 inci maddeleri uyarınca nispi harç ve 488 Sayılı Yasanın 6. maddesi gereğince damga vergisi alınması gerektiğinin unutulmaması,

67- KATİP

Katip Olma: Katip Olma Şartları - Kardeşi İstihdam Etme - Sözleşmenin Tasdiki

1- Birlikte oturulan bir kız kardeşin 8.000.000 TL maaşla katip olarak alındığı, bu konuda Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 9. maddesindeki şartların belgelenmediği, memur alımında 10. madde hükmüne uyulmadığı, Noter Odasına bilgi verilmediği, terfi için de şart aranmadığı, katiplerle yapılan mukavelelerin başka bir notere tasdik ettirilmediği, iki tarafça imzalanarak bırakıldığı anlaşılmıştır.

İş hacmi itibariyle katip alırken Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 9.maddesi ve sonraki maddelerinin geçerli hükümlerinin mutlaka nazara alınması, aynı Yönetmelik'in 12/1. maddesi mucibince bu sözleşmelerin mutlaka bir notere onaylattırılması, memur dosyalarının bu şekilde tamamlanması ve noter odasına da bilgi verilmesi,

68- KATMA DEĞER VERGİSİ

Katma Değer Vergisi: Beyannameyi Zamanında Vermeme - Vergiyi Eksik Yatırma - Mahsubu Yanlış Yapma

1- Toplanan katma değer vergilerinin yatırılışı ile ilgili işlemlerin incelenmesinde;

- Son üç aya ait katma değer vergisinden ödenmesi gereken ilk ikisinin vergi dairesine yatırılmadığı, beyannamelerin de verilmediği,

- Yevmiye defterindeki katma değer vergisinin beyannameye eksik intikal ettirildiği, vergi dairesine de noksan ödeme yapıldığı, böylece bir kısım verginin noterin uhdesinde kaldığı,

- Toplanan katma değer vergisinden ödenen katma değer vergisinin mahsubu esnasında da:

Noterlik dairesi ile ilgisi olmayan giderler için ödenen katma değer vergisinin de mahsuba dahil edildiği,

Muvazene Defterinin gider bölümünde, ödenen katma değer vergilerinin gösterilmediği, bunların bulunması için tüm gider evrakının gözden geçirilmesinin mecburi hale getirildiği, denetimin güçleştirildiği, yazar kasa fişlerinde olduğu gibi ayrıca katma değer vergisinin gösterilmediği belgelerdeki katma değer vergisinin ayrıca hesaplanarak mahsup edilecek tutara ilave olunduğu,

1. Gider sayfası ile bunun müstenidatı olan belgelerin ve katma değer vergisi beyannamelerinin incelenmesinde; alınan faturalarda katma değer vergisi ayrı olarak gösterilmeyip fiyata dahil olarak kesildiği halde toplam 257.155.644 lira KDV'nin hesaplanıp ödenecek vergiden indirildiği,

Anlaşılmış, ilgili mercilere ihbarda bulunulmuştur.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 40. ve 41. maddeleri uyarınca, Maliye Bakanlığınca yayınlanan 14 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile bir aya indirilen vergilendirilme dönemine ait beyannamelerin, onu takip eden ayın 25. günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine verilmesi ve aynı Yasa'nın 46. maddesi gereğince de, beyanname vermeye mecbur olan mükelleflerden olan noterin, geçmiş her aya ait katma değer vergisi toplamını beyanname verme süresi içerisinde ödemesi icabettiğinin bilinmesi,

Makbuzlarla tahsil olunup, Yevmiye Defterine aktarılan katma değer vergilerinin her aya ait toplamının, beyannamelere eksiksiz aktarılması suretiyle Hazine zararına sebep olunmaması,

Söz konusu Kanun'un 29. maddesi ile kabul olunan mahsup (indirim) müessesinin, ancak ilgilinin (faaliyetine ilişkin olarak ödenen katma değer vergilerini) kapsamına aldığının, bu sebeple noterlikçe gider kabul edilemeyecek alımlar nedeniyle ödenen katma değer vergilerinin, bu arada evde kullanılmak üzere temin edilen eşya sebebiyle tanzim edilen faturadaki katma değer vergisinin noterlikçe toplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceğinin unutulmaması,

Muvazene Defterinin gider bölümündeki her sütunun yanında, o fasıl için ödenen katma değer vergisinin ayrıca gösterilmesi ve her ay bunların toplamının da alınması suretiyle, beyannamedeki indirim tutarının kontrolünde kolaylık yaratılması, bu konudaki TNB'nin 28/02/1985 gün ve 20 sayılı Genelgesi'ne uygun davranılması,

Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 29/I-a maddesi gereğince ödenen katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, fatura veya benzeri belgede ne kadar olduğunun ayrıca gösterilmesinin şart koşulduğunun unutulmaması,

2. Türkiye Noterler Birliği'nin 1986/43 sayılı Genelgeleri'nde de belirtildiği gibi, "Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 34. maddesine göre verginin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesi gerekir." denilmektedir. Bu itibarla noterlerin daire için satın aldıkları demirbaş, kırtasiye v.s şeyler için alacakları faturalarda katma değer vergisinin ayrıca gösterilmesi halinde tahsil etmiş oldukları ve her ay yatıracakları katma değer vergisinden ödedikleri katma değer vergisini indirebileceklerinin hatırlanması,

69- KARZ

Karz: Borç Senedi - Normal Akitlerle İlgili Taahhütnameler Gibi Damga Vergisine Tabi Tutma

1- ... sayılı borç senetlerinde, ilgililer iş kağıdını imzalamayan kimselerden bir miktar parayı karzen aldıklarını beyan ettikleri halde, bunlardan % 6 yerine, % 7,5 den damga vergisi karşılığı tahsil olunduğu belirlenmiştir.

Bilahare iade edilmek üzere alınan paraların karz akdini oluşturup, bununla ilgili olarak borçlananın imzaladığı senetler 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na bağlı 1 sayılı tablonun IV/1-c bendi uyarınca ödünç alınan paralar için verilen makbuzlar olarak %06 nispetinde damga vergisine tabi olduğunun hatırdan çıkarılmaması,

Karz: Yabancı Para - Damga Vergisi Oranı

2- ... yevmiye sayılı olup, 08/06/2000 tarihinde tanzim edilen, kefaletnamesiz para borcu senedinde, ödünç olarak alınanın yabancı para olduğu, bunun karz akdine konu yapılmasının mümkün olmadığı düşüncesiyle Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/1-c bendi yerine, değerli genel sözleşmeler gibi aynı Tablonun I/1-a maddesi mucibince (%7,5 dan) damga vergisi karşılığı tahsil edildiği belirlenmiştir.

Karz akdi, Türk parası veya misli eşya niteliğinde olan yabancı para veyahut ta diğer bir misli eşyanın, ödünç alana bir süre sonra misli ile iade edilmek üzere verilmesi olup, paranın her şekli ile ödünç sözleşmesinin ve buna dair senedin konusu olabileceğinin bilinmesi,

Dövizin (döviz satış kuru) esas alınarak Türk parasına çevrilmesi suretiyle oluşacak damga vergisi matrahından, bu gibi durumlarda Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/1-c bendi uyarınca (halen %07,59 oranında) damga vergisi tahsili,

1- Toplanan katma değer vergilerinin yatırılışı ile ilgili işlemlerin incelenmesinde;

2006 yılı Mayıs ayında tahsil edilen 26.310,46.- TL katma değer vergisinin, beyannamede 12.321,74.- TL eksiğiyle 13.988,26.- TL beyan edilerek ödendiği,

2006 yılı Temmuz ayına ait KDV'nin 26/08/2006 tarihine kadar ödenmesi gerekirken 05/09/2006,

2007 yılı Haziran ayına ait 21.059,30.- TL katma değer vergisinin yasal vadesi geçtikten sonra 30/07/2007 günü merciine yatırıldığı,

Görülmüş, gecikme zammı uygulanarak merciine yatırıldığı anlaşılmıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 41/1. maddesi uyarınca, mükellefler ve vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar Katma Değer Vergisi beyannamelerini, vergilendirme dönemini takip eden ayın yirmi dördüncü günü akşamına kadar ilgili vergi dairesine verilmesi, aynı Yasa'nın 46/1. maddesi gereğince de beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ile vergi kesmekle sorumlu tutulanların, bir vergilendirme dönemine ait katma değer vergilerini beyanname verecekleri ayın yirmi altıncı günü, tatil gününe rastlaması halinde takip eden mesai günü akşamına kadar ödemesi icabettiğinin bilinmesi, aksine davranışın sorumluğu gerektireceğinin hatırdan çıkartılmaması,

70- KEFALET

Kefalet: Kefilin Sorumlu Olduğu Miktarın Gösterilmemesi

1- ... sayılı kefaletnamelerde, kefilin mesul olacağı miktarın gösterilmediği anlaşılmıştır.

Yargıtay İçtihadı Birleştirme Genel Kurulu'nun 12/04/1944 tarih ve 14/13 sayılı kararında da açıklandığı üzere, Borçlar Kanunu'nun 484. maddesi (YBK 583.maddesi) gereğince kefalet akdinin muteber olabilmesi için kefilin mes'ul olacağı miktarın gösterilmesi gerektiğinin, aksi halde sözleşmenin hükümsüz sayılacağının bilinmesi,

Kefalet Mektubu Verme Taahhüdü: Taşıma Sözleşmesi - Teminat Değeri - Kefalet Mektubu Değeri

2- Bir kooperatif ile (muafiyetsiz) taşıyıcı 2 şahıs arasında yapılan ... yevmiye sayılı işlemde,

Karacasu'dan İzmir'e nakledilecek muhtelif cins malın ton başına fiyatı belirlendiği ve 400.000 TL teminat yatırılacağı gösterildiği halde, tahmini kaç ton eşya için mukavele yapıldığı saptanarak asıl akit konusu değerin tayin olunmadığı,

İşlem muhtevasına nazaran; taşıyıcıların kooperatife 5.000.000 liralık "kefalet mektubu" verme yüklenimleri vergiye esas alınmadan,

"Teminat" tutarı matrah ittihaz edilerek, asıl için 1.080.000 TL harç ve 3.000 TL damga vergisi bedeli alındığı anlaşılmış, 12.420 liralık harç ve 34.500 liralık damga eksikliği için gereği ifa ettirilmiştir.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 15/01/1976 tarih ve 2232314-150/2332 sayılı Mütalaaları'nda açıklandığı veçhile; bu kabil işlemlerle mahsullerin yükletilmesi, boşaltılması, taşınması için işveren ile müteahhit arasında yapılan sözleşmelerde Harçlar Kanunu'nun 42. ve Damga Vergisi Yasası'nın 11. maddeleri gereğince mutlaka bir değer gösterilmesi; söz konusu sözleşmelerle yükletilen, boşaltılan veya taşınan eşyaların tahmini miktarlarının ve bunlara dair birim ücretlerin belirttirilmesi, bunların çarpımı ile vergi matrahının saptanması,

Akit konusuna dahil olan yüklenimlerin daha dikkatli bir şekilde tespiti,

Birbiri ile ilgili olup, iş kağıdının muhtevasına dahil edilen yüklenimlerin daha dikkatli bir şekilde saptanması suretiyle harç ve vergilerin zıyaına neden olunmaması,

Teminatın, akit hükümlerinin yerine getirilmemesi, sebepsiz feshi halinde irat kaydedilecek, yani akdin diğer tarafında kalacak bir pey akçesi olduğunun, bu nevi sözleşmelerde getirilecek teminat mektubuna miktar konulmuş ise, bunun da akdi garanti altına almaya yönelik bir taahhüt sayıldığının, bu hali ile diğer tarafın asıl ediminin, yerine geçecek bir yüklenimi olduğunun, bunların birbiri ile ilgili işler olarak nitelendiğinin bilinmesi,

3- 2005/1538 yevmiye nolu, 25.000 TL değerindeki vergi borcuna kefalet işleminde, fazla olarak damga vergisinin 187,50 TL alındığı anlaşılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği 2003/26 sayılı genelgesinde de açıklandığı üzere, başkasının vergi borcuna kefalet işleminde, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun I/C-16. fıkrasında da 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 11. maddesi gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtların damga vergisinden istisna edildiğinin,

4- 2005/11619 yevmiye sayılı, başkasının vergi borcuna karşılık olarak vergi dairesi nezdinde markası ve modeli belirtilen aracını teminat olarak gösterdiğine dair bir imzalı taahhütnameden aracın kasko değeri olan 30.828,00 TL yerine borç miktarı olan 7.257,50 TL'nin alınması sonucu harcın, 27,74 TL yerine 4,84 TL eksiğiyle 22,90 TL, damga vergisinin, 231,21 TL yerine 176,78 TL eksiğiyle 54,43 TL olarak alındığı görülmüştür.

Türkiye Noterler Birliği 2003/26 sayılı genelgesinde de açıklandığı üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun I/C-16. fıkrasında da 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 11. maddesi gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir. Noterde düzenlenen ve üçüncü şahısların müşterek borçlu ve müşterek müteselsil kefil olarak imzaladıkları kefalet senedinin damga vergisinden istisna edilmesi, bunun dışında düzenlenen kağıtların ise damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin, işleme konu taahhütnamede teminat olarak gösterilmesi nedeniyle aracın kasko değerinin matrah olarak kabulü gerektiğinin anımsanması,

71- KIZILAY

Kızılay Derneği: Harç - Sözleşmede

1- Kızılay Derneği ile bir matbaacılık şirketi arasında yapılan alım-satım sözleşmesinin tasdiki sonunda, adı geçen cemiyet yetkilisinin imzasının da nazara alınması suretiyle harç hesaplandığı anlaşılmıştır.

1606 sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Yasa gereğince, diğer bir kısım kurumlarla birlikte Kızılay Kurumunun da kendisine terettüp eden her türlü harç ve vergilerden muaf olduğunun, iki taraflı sözleşmeleri imzalayanlardan birinin bağışıklığı varsa, işlemin harcının bağışıklığı olmayanların imzasına göre hesaplanacağının bilinmesi,

Kızılay: Harç - Asıl Harcı/Suret Harcı - İhtarname

2- Kızılay Derneği'nin kiracılarına çektiği ihtarnameler sebebiyle ... yevmiye sayılı işlemlerden harç alındığı görülmüştür.

1606 sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Yasa gereğince, diğer bir kısım kurumlarla birlikte Kızılay Kurumunun da kendisine terettüp eden her türlü harç ve vergilerden muaf olduğunun, ihtarname, protesto gibi tek taraflı hukuki işlemler sebebiyle hiçbir harç tahsil edilemeyeceğinin, asıl gibi suret harcının da bağışıklık içinde kaldığının bilinmesi,

72- KİRA

NOT: Kira sözleşmelerinde;

a) Sadece kiracı ile kiralayan arasında imzalanan kira sözleşmesine ait damga vergisi; mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının binde 1,5 (binde 1,89) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

b) Sözleşmenin kiracı ile kiralayan yanı sıra adi kefil tarafından da imzalanması halinde, söz konusu kira sözleşmesine ait damga vergisi, mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının (1,5+7,5= binde 9) (binde 1,89+9,48= binde 11,37 ) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

c) Sözleşmenin kiracı ile kiralayan yanı sıra müteselsil kefil veya müşterek borçlu tarafından da imzalanmış olması halinde, söz konusu kira sözleşmesine ait damga vergisi, mukavele süresine göre bulunacak toplam kira tutarının binde 7,5 ( binde 9,48) damga vergisi oranı ile çarpılmak suretiyle hesaplanacak tutar olacaktır.

Yukarıda belirtilen kira sözleşmeleri yabancı para cinsinden düzenlenir ise; ayrık bir durum bulunmamak kaydıyla kira sözleşmesinin düzenlendiği tarihteki T.C Merkez Bankası döviz satış kurunun TL'ye çevrilmek suretiyle hesaplanacak tutara yukarıdaki oranların uygulanması gerekmekte olup, ayrıca kira sözleşmesi bir nüshadan fazla düzenlenmiş ise sözleşmenin her nüshasının ayrı ayrı (aslı kadar) aynı miktar veya nispette harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Kira: Maktu Harç Ve Damga Vergisi Alma

1- Herhangi bir kefaleti içermeyen kira sözleşmelerinden, maktu damga vergisi alındığı anlaşılmış, noksanlıklar tamamlattırılmıştır.

Kira sözleşmelerinden 488 sayılı Yasa'nın 1 sayılı Tablosunun I/A-2. madde ve bendine göre binde 1,5 (binde 1,89) oranında damga vergisi alınması,

Kira: Peşin Ödenen Kısmı Ayrı Oranda Damga Vergisine Tabi Tutma

2- ... sayılı aylık kira bedeli 600.000 TL olan, ilk üç aylık tutar olan 1.800.000 lirası peşin ödenen, bir yıl süreli, toplam 7.200.000 TL değerli, kefaletsiz kira sözleşmesinde, 10.800 TL damga vergisi alınması gerekirken, peşin ödenen miktarın binde yedi buçuk, yıllık kira bedelinin de, binde bir buçuk oranında damga vergisine tabi tutulması sonucu 13.500 TL fazlası ile 24.300 TL tahsil edildiği anlaşılmıştır.

Kira sözleşmeleri her hangi bir kefaleti içermediği takdirde damga vergisinin, 488 sayılı Kanuna bağlı 1 sayılı Tablonun I-Akitlerle ilgili kağıtlar bölümünün A-2. bendi mucibince binde bir buçuk oranında alınması,

Kira bedelinin bir kısmının veya tamamının peşin ödenmesinin yahut ödenmemesinin (kira işleminin) damga vergisi oranına etkili olamayacağının, kiranın belirli bir miktarının peşinen ödenmiş olması, ödenen tutar için ayrı bir işlem (makbuz işlem kağıdı) oluşturur ise de, bunun özel şahıslar arasında yazılıp, imzalanmasının ayrıca damga vergisi borcu yaratmadığının, akitle beraber gerçekleşen peşin ödemenin avans makbuzu da sayılmayacağının, beraberce aynı kağıda yazılan bir işlemin diğer işlemin damga vergisi oranını da çoğaltmayacağının bilinmesi,

Kira: İşlemi İfade Tespiti Şeklinde Yapma - Sonra da Kira Sözleşmesi Tanzimi - Tatilde İş Yapma

3- Tatil zamanında iş yapabilmenin şartları yanlış değerlendirilerek ve "Kendilerinin mesai zamanında daireye gelemeyecekleri, müteakip iş gününde de İzmir'de olamayacakları" gibi 1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun konu ile ilgili 52. maddesinin hatalı bir biçimde yorumlanması sonucu;

Taraflar, Yu-pi Tavukçuluk İşletmesi Ticaret ve Sanayi A.Ş. adına H.B. ile Menteş Gıda Sanayi A.Ş. adına H.M. arasında bir seri beyan zaptı düzenlenmesi cihetine gidildiği, ancak muhteva itibariyle bunların kira sözleşmesi niteliği arzetmesi ve harç ve damga vergisinin buna göre alınmak istenmesi üzerine işin beyan ve teslim zaptına dönüştürüldüğü, esas maksadın temini için de müteakip iş gününde kira sözleşmelerinin düzenlenmesi zorunluluğu duyulup gereğinin buna göre yapıldığı,

Tatil zamanı yapılacak işler açısından takdirin yanlış yapılmasının ötesinde bir art niyet tespit edilmediğinden başkaca işlem ifasına gerek bulunmadığı,

Sonucuna varılmıştır.

Noterlik Kanununun 52. maddesine uygun hareket edilerek, gecikmesinde zarar umulan işlerin belirlenmesinde daha titiz hareket edilmesi, aksine davranışın sorumluluğun araştırılmasını gerektirebileceğinin unutulmaması,

Kira: İşletme Sözleşmesi - Büfe Baraka Kiralama - Damga Vergisi Oranı

4- Belediye sınırları içinde bulunan "Büfe", "Baraka" gibi arz üzerinde bir yer işgal eden şeylerin kullanılmasının kiraya verilmesi ile ilgili sözleşmelerde; akit tarafların sözleşmeye verdikleri "İşletme mukavelesi" deyimine dayanılarak ve gayrimenkul olmadıkları düşüncesi ile damga vergisinin binde 7.5 nispetinde tahakkuk ve tahsil olunduğu görülmüştür.

Sözleşmelerin mahiyetinin tayininde, taraflarca güdülen amaç ve mukaveleye kazandırılan muhtevaya bakılması ve başlık olarak seçilen terimlerle bağlı kalınmaması, vergilendirilmesinde de Damga Vergisi Kanunu'nun 4. maddesinin göz önünde tutulması, "Büfe" veya "Baraka" da olsa, arza doğrudan doğruya bağlı yerlerin kiralanmasında, kira süresine göre hesaplanacak bedel üzerinden damga vergisi alınması,

Kira: Menkul Mal - Damga Vergisi Oranı

5- ... sayılı, bir lokantada bulunan buzdolabı, tabak ve çatal gibi menkul malların kiralanmasına dair sözleşmeden, binde 7,5 nispetinde damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

Düzenlenen sözleşmelerin hukuki mahiyetlerinin tayininde taraflarca seçilen başlıkla bağlı kalınmaksızın, akitlerin bu işlerinin yapılması ile yüklendikleri taahhüt ve altına girdikleri borcun nev'inin nazara alınması ve Borçlar Kanunu'nun 248. maddesi gereğince menkul malın da kira konusu olabileceğinin, buna göre damga vergisi tahsili gerektiğinin hatırda tutulması,

Kira: Araç Kirası - Damga Vergisi Oranı

6- ... sayılı araç kiralama işlemlerinden, %7,5 oranında damga vergisi alındığı saptanmıştır.

TNB'nin 09/03/1987 gün ve 10 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, MGB. GGM' nin 31/12/1980 tarih ve DMG; 2101120-1985/094023 sayılı Yazısında da açıklandığı üzere, yük veya eşyanın taşınması niteliğini ihtiva etmeyen kira mukavelelerinden, Gayrimenkul kiralarında olduğu gibi %1,5 (binde 1,89) oranında damga vergisi alınması icap ettiğinin, motorlu araçların da menkul gibi kira konusu yapılabileceğinin, Damga Vergisi Kanunu'nda kiracının korunması amacıyla ve kiraya vermeyi teşvik gayesiyle getirilen diğer akitlerden daha düşük (konut) ve (işyeri) kiraları ve dolayısıyla gayrimenkullerle sınırlı tutulmadığının, tüm kira sözleşmelerinin bu şekilde görüldüğünün unutulmaması,

Kira: Menkul Kirası (Otobüs Kiralama) - Gayrimenkul Kirası-Damga Vergisi Oranı

7- ... sayılı ve kefaleti içermeyen Karayolları idaresi personelinin taşınması için otobüs kiralanmasına ilişkin 2.940.000 TL değerli iş kağıdında, damga vergisinin binde 7.5 nispetinde hesaplanıp alındığı,

Keza Gayrimenkul kirasına ait 1981/7603 ve 7917 yevmiye sayılı sözleşmelerde de aynı nispette damga vergisi tahakkuku yapıldığı,

Buna mukabil ... yevmiye sayılı taşınmaz kira mukavelesinde ise, binde 1,5 dan damga vergisi hesaplandığı,

Saptanmıştır.

Danıştay 11. Dairesi'nin 08/02/1979 tarih ve 1978/1461 esas, 1979/291 karar sayılı kararında belirtildiği veçhile, taşıt kira sözleşmelerinde bunların nakliye mukavelesi olarak kabulleri mümkün olmadığından Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2. pozisyonu gereğince (binde 1.89 oranında), Damga vergisi alınması icabettiğinin hatırda tutulması,

Kira: Bir Yıldan Uzun Süreli - Harç ve Damga Matrahı

8- ... sayılı kira sözleşmesinde, damga vergisinin akitteki 5 yıllık süre nazara alınmadan bir yıllık tutar üzerinden hesaplandığı belirlenmiş ve eksiklik ikmal ettirilmiştir.

Bir yıldan fazla süreli sözleşmelerin harç ve damga vergisinin, akdin başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki tüm süre nazara alınarak hesaplanması,

Kira: Kira Bedelini Artırma Taahhüdü - Damga Vergisi

9- ... sayılı, evvelce imzalanmış kira mukavelesinin değerinin 01/03/1979 tarihinden itibaren 4.800 liradan, 6.000 liraya çıkarılmasına dair tek imzalı taahhütnamede, bir yıl itibariyle 72.000 liralık matrah üzerinden 65 TL harç, 108 TL damga vergisi alındığı saptanmış, 432 liralık damga eksiği tamamlattırılmıştır.

Bakanlık HİGM'nin 02/01/1974 tarih ve 29 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı üzere, kira ile ilgili olmasına rağmen, kira bedelinin arttırılmasını kapsayan taahhütnamelerin, kira sözleşmesi özelliği taşımadığı, iki tarafça yapılan yeni bir kira mukavelesi olmayıp, kiracının yüklenimini ifade ettiği nazara alınarak, 488 sayılı Kanunun 1 sayılı Tablosunun I/A-1. pozisyonuna göre (binde 9,48 ) damga vergisine tabi tutulması,

Kira Sözleşmesi: Evvelce Ödenmemiş Kira Borcunu Ödeme Taahhüdü - Damga Vergisi Oranı

10- ... yevmiye sayılı olup, 29/04/1994 günü gerçekleştirilen 3 yıl süreli ve 3.420.000.000 TL değerli kira sözleşmesi içine konulan özel bir hükümle, aynı yeri daha önceden de kiracı olarak işleten şahsın birikmiş 700.000.000 liralık kira borcunu da gösterilen tarihlerde ödemesi kararlaştırılınca, söz konusu ikinci değerin de kira sözleşme bedeli olduğu düşüncesiyle, kirada olduğu gibi Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2 maddesi uyarınca o tarihteki miktara göre% 1,5'dan damga vergisi karşılığı alındığı belirlenmiş, eksiklik tamamlatılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2 maddesi ile diğer sözleşmelere göre daha hafif bir vergi oranı saptanması, kiracı ile mal sahibi arasında kurulan kira mukaveleleri sırasında kiracıyı kısmen de olsa korumak olup, bu işlem (kira akdi) ile sınırlandırılmış bulunduğundan, kira akdi nedeniyle oluşabilecek başka taahhütlerin kira ile ilgili bulunsa bile (kira sözleşmesi özelliği) taşımadığı sürece diğer normal taahhütler gibi Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-1 maddesi uyarınca binde 9,48 oranında damga vergisine tabi tutulması icabettiğinin bilinmesi,

Kira: Turistik Otelin Kiralanması - Kiralayanın Turla Olan Anlaşmayı da Kiracıya Devretmesi

11- Otelin kiraya veren mal sahibi (...) kiracı (...) ya oteli kiraya verirken aynı zamanda (...)-(...) tarihleri arasında oteline gelecek olan turistler adına yapılan ... sterlinlik tur konaklama sözleşmesini de devrettiği halde, her iki değerin kira bedeli olarak kabulü suretiyle Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/A-2. bendi uyarınca damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

Otel sahibinin evvelce yaptığı sözleşmeden doğan haklarını bir başka şahsa devretmesi kiralanan yerle ilgili olmakla birlikte, ayrı bir hukuki muamele ve ayrı bir mukavelenin devrine ilişkin taahhüt niteliğinde bulunduğundan, her iki işlemin damga vergilerinin ayrı ayrı hesaplanıp toplanarak alınması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması, işlemin bu kısmının mukavele devri sayılabilmesi için, akdin diğer tarafının da buna muvafakat etmiş bulunması, ondan sonraki aşamada işleme Damga Vergisi Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca indirimli damga vergisi uygulaması yapılabileceğinin bilinmesi,

Kira: Cezai Şartlı - Cezai Şartın Damga Vergisinin (%01.5) dan Hesaplanması

12- 500.000.-'er TL cezai şartlı, daha düşük değerli kira sözleşmelerinde, damga vergisinin binde bir buçuk nispetinde hesaplanıp alındığı görülmüş, noksanlık ikmal ettirilmiştir.

488 sayılı Kanun'un 6. maddesi gereğince, bir sözleşme içinde o mukavelenin mevzuu, cezai şart ... gibi muhtelif meblağ bulunduğu takdirde, birbiri ile ilgili iş sayılan bu nevi işlemlerden, olayımızda da (kira) ile bununla ilgili (cezai şartın) damga vergisinin, bunlardan en yüksek olanı üzerinden alınması icabettiğinin bilinmesi,

Asıl işlem veya mukavelenin damga vergisi nispeti ile cezai şart taahhüdünün damga oranı arasında bir bağlılık bulunmadığı göz önünde tutularak, kira sözleşmelerinde damga vergisinin asıl değer için Damga Vergisi Kanunu'nun I. sayılı Tablonun I/A-2. pozisyonu gereğince binde 1,89 dan, cezai şart mevcut ise ona ait olanın da aynı Tablonun I/A-1 pozisyonu gereğince binde 9,48 dan hesaplanması suretiyle, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi gereğince bunlardan yalnız en yüksek olanının alınması,

12- ... sayılı iki imzalı toplamda 100.000,00 TL bedelli ayrıca 500.000,00 TL cezai şart içeren kira sözleşmesinde, damga vergisinin cezai şart üzerinden hesaplanması sonucu 189,00 TL yerine 4.551,00 TL fazlasıyla 4.740,00 TL hesaplanıp alındığı görülmüş, fazlalık için ilgilisi uyarılmıştır. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

TNB'nin 2016/93 sayılı Genel Yazısında da belirtildiği üzere, 09/08/2016 tarihinde yayımlanan 6728 sayılı Kanunla, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine eklenen fıkra ile asıl kağıtta yer alan pey akçesi, cayma tazminatı, ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin müeyyidesi mahiyetindeki taahhütlerden, asıl işlemden yüksek olsa bile, başlı başına bir akde konu olmadıkça damga vergisi alınamayacağının bilinmesi,

Kira: Zarar Karşılığı Teminat Verme - Harç Ve Damga Vergisi

13- (KE), maliki olduğu apartman dairesini (CV)'ye ... liraya kiraya verirken, aynı zamanda verilecek zararları karşılamak üzere ... TL da teminat verilmesini şart koştuğu, kiracı da bunu kabul ettiği halde, yalnızca kiranın damga vergisinin alınması ile yetinildiği görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 27/07/1990 gün ve 49 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı gibi, kiracının, kiralanana vereceği kullanma ve diğer zararlar karşılığı alınacak bedel, akdi garanti eden ve mal sahibinin haklarını teminat altına alan bir hüküm olduğu için, Harçlar Kanunu'nun 38. maddesi anlamında akdin müeyyidesi kabilinden işlemlerden sayıldığı için, kira ile birleştiğinde ayrıca veya kira bedeline eklenerek harç matrahı yapılamaz ise de, Damga Vergisi uygulamasında Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca bunun asıl işlemle bağlantısı nedeniyle birbiri ile ilgili işlem sayılması gerektiğinden, (kira) ile (teminatın) damga vergilerinin ayrı ayrı kendi matrah ve oranlarına göre hesaplanıp, bunlardan yalnızca en büyük olanın alınması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Kira: Müteselsil Kefilli - Damga Vergisi

14- ... yevmiye sayılı 2 imzalı ayrıca bir müteselsil kefil tarafından da imzalanan 15.190.000 liralık kira sözleşmesinde, kefalet akdi nazara alınmadan 27.342 TL harç ve 22.785 TL'de damga vergisi alındığı belirlenmiş, kefalete göre tahakkuk ettirilmesi gereken 113.925 liralık damga vergisinden tahsil olunan tutar indirilerek 91.140 liralık noksanlık ikmal ettirilmiştir.

Müteselsil kefaleti de ihtiva eden kira sözleşmelerinde, (kira) akdi ile müteselsil kefalet işlemi birbiri ile ilgili ve aynı asıldan doğma olarak bir araya geldiğinden, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca her biri muameledeki damga vergisinin ayrı ayrı tahakkuk ettirilmesi suretiyle bunlardan en yüksek olan miktarın tahsili icabettiğinin bilinmesi,

Kira: Adi Kefalet - Damga Vergisi (Her İki İşleme Ait)

15- ... sayılı kira mukaveleleri, adi kefiller tarafından da noterde imzalandığı halde, damga vergisinin binde bir buçuk nispetinde tahakkuk ve tahsil edildiği anlaşılmış, noksanlık ikmal ettirilmiştir.

Kira sözleşmesindeki kefalet, müteselsil nitelik taşıdığı takdirde Damga Vergisi Kanunu'nun 6/2. maddesi gereğince en yüksek vergi alınmasını gerektiren işlem üzerinden (binde 7,5),

Kefalet adi mahiyette olduğu takdirde alacağın asıl borçludan alınamaması veya herhangi bir sebeple tahsilinin mümkün olmaması halinde hüküm ifade edeceğinden, Damga Vergisi Kanunu'nun 6/3. maddesinde belirtildiği üzere, bir kağıtta asıl işlem ve akdin taraflarından başka bir şahsın akit ve işleminin de bulunduğunun kabulü iktiza ettiğinden 488 sayılı Kanun'un I sayılı Tablosunun I/A-2. bendi gereğince, sözleşmenin icar kısmı için (binde 1,89), I/A-3. bendi mucibince de kefalete taalluk eden kısım için (binde 9,48) olmak üzere cem'an (binde 9,48+1,89= 11,37) nispetinde damga vergisi tahakkuk ettirilmesi iktiza ettiğinin unutulmaması,

Kira: Peşin Alınan Bedel (Makbuz) - Ayrıca Damga Vergisi Alma

16- Kira sözleşmelerinde, kiracının kira borcunun tamamını ya da bir kısmını peşinen ödediği belirtilince, bu nedenle ve teslimat şerhi sebebiyle ayrıca damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

İcar akitlerinde aynı zamanda bir kısım bedelin ödenmesi söz konusu ise, o miktarın alınmasına dair (şerh) asıl sözleşme ile birlikte düzenlendiğinde, birbiri ile ilgili olmayan; (sözleşmeden) ayrı bir düzenlemeye göre (makbuz) oluşturur ise de, halen yürürlükte olan Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV. Makbuzlar ve Diğer Kağıtlar Bölümünün 1/a-d bentlerine giren (özel şahıslar arası makbuzlar) damga vergisine tabi bulunmadığından, kira dışında, makbuz nedeniyle ayrıca damga vergisi tahsil olunamayacağının unutulmaması,

Kişiler arası ilişkiye dayalı makbuzlar, Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablo IV/1-a gereğince avans makbuzu veyahut ta Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablo IV/1-c mad. gereğince ödünç alınan paralar için verilmiş makbuz değilse, bunların tanziminin damga vergisi borcu doğurmayacağının bilinmesi,

Kira: Resmi Daireye Kiralanan Taşınmaz - Peşin Alınan Bedel (Makbuz) - Makbuzun Ayrıca Damga Vergisine Tabi Tutulması

17- Resmi daire sayılan (belediye) ile mal sahibi (MA) arasında imzalanan (... liralık) kira sözleşmesinde, kira bedelinin yarısının (... TL) alındığı da açıklandığı halde, yalnızca kira sebebiyle damga vergisi alındığı, tüm makbuzların damga vergisi mevzuu olmaktan çıktığı düşüncesiyle ayrıca damga vergisi tahsil olunmadığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, tüm makbuzların değil, bunların bir bölümünün damga vergisi mevzuu olmaktan çıktığının, resmi dairelerden alınan paralar nedeniyle yazılan ve kişiler tarafından belli parayı mutazammın olarak resmi dairelere verilen makbuz veya ibra senetlerinin Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/1-a pozisyonu uyarınca (halen % 7,5) damga vergisine tabi bulunduğunun, özel kişiler arasındaki kiraya dayalı makbuzlarla arada fark yaratıldığının,

Kira sözleşmesi ile makbuz veya ibra senedi bu şekilde bir arada yazılırsa, bunların birbiri ile ilgili iş sayılmadığının her iki kağıdın hukuki mahiyetlerinin farklı olduğunun ve hem kiracının ve hem de makbuzun veya ibranamenin damga vergisinin tahsil olunması icabettiğinin bilinmesi,

Kira Sözleşmesinin Feshi: Harç Matrahı - Kalan Süreyi Belirlememe

18- ... sayılı, 3 mal sahibi ile (AG) arasında evvelce 06/01/1986 günü İzmir 1. Noterliğinde imzalanan 1.800.000 TL değerli kira sözleşmesinin, 11/12/1987 günü feshi üzerine, asıl mukaveledeki değere göre 4.860 TL harç alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 43/2. maddesi uyarınca, kira sözleşmelerinin feshinden "geriye kalan süreye göre" harç alınması icabettiğinden, diğer bir kısım mukavelelerde olduğu gibi önceki işlemdeki değerin harç matrahı olamayacağının bilinmesi,

Kira Sözleşmesinin Feshi: Harç/Damga Matrahı

19- ... sayılı işlemle evvelce 01/08/1988 tarihinde başlamak üzere yapılan kira sözleşmesi, 13/03/1990 günü doğal olarak geleceğe matuf şekilde feshedildiği halde, harç ve damga vergisi matrahı olarak tüm kira değerinin esas alındığı anlaşılmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 43/2. maddesi uyarınca, kiralamanın devir ve feshinde geri kalan süreye göre harç alınması icabettiğinin, istifade imkanı sağlanan geçmiş devre ait edimler yerine getirilip, taraflar arasında tartışmasız bir durum olduğu sürece geride kalan zaman parçası karşılığı olan kira bedelinin feshin konusu sayılamayacağının hatırdan çıkarılmaması,

Damga Vergisi Kanunu'nda, Harçlar Kanunu'ndakine benzer bir düzenleme bulunmamakla birlikte, feshin kira sözleşmesindeki hukuki sonucunun farklı bir yorum ve yaklaşıma imkan vermediğinin, dolayısıyla bu gibi durumlarda harç ve damga vergisi matrahlarının ayrı olmasına olanak kalmadığının

Hatırda tutulması,

Kira ve İşletme Akdi İlgili İşlem

20- 2004/7558 yevmiye sayılı iki imzalı yıllık 40.330.000.000 lira değerli ve dokuz yıl, yedi ay, beş gün süreli, Orman Bakanlığı ile müstecir arasındaki orman içi piknik alanının işletilmesi, şartnamede belirtilen kır gazinosu, iki adet tuvalet, yeni açılacak sahalarda alan düzenlemeleri, çeşitli piknik alanları gibi yerlerin iki yıl içinde yapılması, yapılacak inşaatların da süre sonunda idareye bırakılacağına ilişkin sözleşmede sürenin dikkate alınmayıp, (387.055.972.216 lira yerine) sadece bir yıllık değer üzerinden yapılması sonucu harcın, 696.700.749 lira yerine 624.106.749 lira eksiğiyle 72.594.000 lira, damga vergisinin, 2.902.919.791 lira yerine 2.600.044.791 lira eksiğiyle 302.475.000 lira olarak tahsil olunduğu anlaşılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1991/57 sayılı genelgesinde de açıklandığı gibi, ilgili olmaları nedeniyle kiracı tarafından yapımı üstlenilen işler nedeniyle, kira ile eser sözleşmesi birbiri ile aynı ve bir asıldan doğma iki ayrı hukuki işlem oluşturduklarından Damga Vergisi Kanununun 6/2 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca, bunlardan en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren işleme ait olanın alınması icabettiğinin emsali işlerde göz önünde tutulması,

Kira ve İşletme Sözleşmelerinin İncelenmesinde

21- a) 2006/20791 yevmiye sayılı iki imzalı 12 + 6 = 18 yıl süreli ve yıllık 19.920 TL bedelin ödenmesinin kararlaştırıldığı kira akdinde her yıl ödenecek ücretin % 10 oranında artırılacağının da belirtildiği, vakfa ait kiralanan üç katlı kargir yapının özel okul olarak kullanılacağının ve buna uygun olarak kiracı tarafından yaptırılacak hizmet binası ile müştemilatının bakım ve onarım giderlerinin kiracı tarafından üstlenileceğinin 2. maddede net bir şekilde belirtildiği halde, matrahın, 908.335,73 TL yerine 239.040 TL alınması sonucu harcın, 1.635 TL yerine 1.204,73 TL eksiğiyle 430,27 TL, damga vergisinin 6.812,52 TL yerine 6.453,96 eksiğiyle 358,56 TL,

b) 2008/242 yevmiye numaralı, suret tasdiki yapılan, 4 yıl süreli ve müteselsil kefil imzasını da içeren akaryakıt istasyonu kira akdinin yıllık 12.000 TL karşılığında kiraya verildiğinin belirtildiği halde damga vergisinin, 360 TL yerine 287,50 TL eksiğiyle 72,50 TL,

c) 2007/19449 yevmiye sayılı iki imzalı TCDD ile müstecir arasındaki 16 ay süreli ve KDV dahil, aylık 3.953 TL bedelli kira akdinde KDV düşüldükten sonra tarafların belirlediği rakam olan 3.350 TL'nın matrah alınmayıp, bir yıllık tutar olan 56.950 TL'nin esas alındığı ve anlaşmanın 3. maddesinde sözleşme yapılıp kiracının kiralananı teslim almaya yanaşmadığı veya teslim aldıktan sonra sözleşmenin bitiminden önce terk ettiği takdirde, TCDD kiralananı sözleşme kapsamında kullanıma hazır bulundurmuş sayılacağından kiracı, sözleşme dönemi sonuna kadar kira bedelinin tamamını ödemekle yükümlü bulunduğuna dair taahhüdün yer aldığı halde bu hususun da nazara alınmayıp harcın, 96,48 TL yerine 6,03 TL fazlası ile 102,51 TL, damga vergisinin ise 402 TL yerine 316,57 TL eksiğiyle 85,43 TL,

Olarak alındığı anlaşılmıştır.

Kiracı tarafından yapımı üstlenilen işler nedeniyle, kendisinin ayrıca kira bedeli ödemesi söz konusu olmayan veya ödenecek kira yanında yapılacak inşaat ve bina işlerinin yapılması taahhüt edilmese idi, tarafların kira tutarını daha yüksek tutmak durumunda kalacakları, yani iki akdi bir araya getirecek, kira bedelini yapılacak inşaatın gerektirdiği ekonomik külfet kadar küçülttükleri de nazara alınarak, kira akdi ile eser sözleşmesi birbiri ile ilgili ve aynı asıldan doğma iki ayrı hukuki muamele oluşturduğundan en yüksek vergi alınması gerektiren işleme ait olanın alınacağının,

Sözleşme içeriğinin iyi bir şekilde okunarak matrahın belirlenmesi ile aynı asıldan doğma iki ayrı hukuki muamele oluşturan işlemlerden Damga Vergisi Kanunu'nun 6/2. maddesi uyarınca bunlardan en yüksek vergi alınması gerektiren işlem üzerinden alınması icabettiğinin göz önünde tutulması,

Müteselsil kefalet asıl işlemle birlikte birbiri ile ilgili iş sayıldığı ve aynı asıldan doğma olduğu için Damga Vergisi Kanununun 6. maddesi uyarınca bunlardan en yüksek olanı üzerinden verginin alınması gerektiği,

Türkiye Noterler Birliği'nin 1997/3 sayılı genelgesi uyarınca KDV düşüldükten sonra kalan meblağın matrah olarak nazara alınması,

Hususlarının unutulmaması,

22- Suret çıkarmaya ilişkin 2007/55373 yevmiye sayılı, 885.750,00 TL toplam bedelli, kiracının kira bedeline karşılık kira dönemi sonuna kadar kambiyo senedi tanzimle kiralayana vereceğinin " kararlaştırıldığı işyeri kira sözleşmesinde, söz konusu teminatın gözden kaçırılarak 6.643,13 TL yerine 5.314,00 TL eksiğiyle 1.329,13 TL damga vergisi alındığı görülmüştür.

Kiracının, kiralanana vereceği kullanma ve diğer zararlar karşılığı alınacak bedel, akdi garanti eden ve mal sahibinin haklarını teminat altına alan bir hüküm olduğu; Damga Vergisi Kanunu uygulamasında bunun (DVK 6.md.) asıl işlemle bağlantısı nedeniyle birbiri ile ilgili işlem sayılması gerektiğinden; (kira) ile (teminatın) damga vergilerinin ayrı ayrı kendi matrah ve oranlarına göre hesaplanıp, bunlardan yalnızca en büyük olanın alınması icap ettiğinin,

23- Noterlik dairesi ile ilgili kira mukavelesine ait damga vergisinin yatırılmadığı saptanmış, 139,80 TL noksanlık tamamlattırılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Yasası' nın 1. maddesi ve ekli 1 sayılı tablonun I/1-c pozisyonuna göre, kira kontratlarının mukavele süresi ve kira bedeline göre damga vergisine tabi tutulacağının, noterliğin taraf olduğu sözleşmelerde de nazara alınması,

Yap - İşlet - Devret Modeli

24- 2011/1171 yevmiye sayılı yap işlet devret yöntemiyle kiraya verme sözleşmesinde, arsa üzerine yapılması ve işletme sonunda devredilmesi öngörülen otel için yatırım harcamasına yönelik bir beyan ve bilgi bulunmamasına, 25 yıllık kira döneminde ise toplam 1.626.846,16 TL ile ayrıca sözleşmenin haksız tasfiyesinde 450.000 TL cezai şart ödenmesinin öngörülmesi üzerine 3.712,50 TL yerine 9.708,98 TL fazlasıyla 13.421,48 TL damga vergisi tahakkuk ve tahsil edildiği belirlenmiştir.

TNB'nin 2006/39 sayılı Genelgesi ve dayanağı Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 09/03/2006 tarih ve 16073 sayılı yazısında da değinildiği üzere; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrası, "Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır." 492 sayılı Harçlar Kanununun 46 ncı maddesinde de, "Birbirleriyle ilgili işler bir arada bulunuyorsa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır." hükümlerini taşıdığı,

Buna göre, kiralayana kullandırılan gayrimenkulle ilgili sözleşmede, yapım işi ile işletme olmak üzere iki akit veya işlemin varlığı kabul edileceği, bu durumda aynı asıldan doğma bu iki işlem dikkate alınarak bu tür sözleşmelerden;

a) Yatırım harcamasının bilinen veya tahmini değeri üzerinden binde 8,25 nispetinde,

b) Kiralama işleminden ise kira bedelleri toplamı üzerinden 1,65 nispetinde,

Hesaplanacak damga vergisinden yüksek olanının tahsil edileceğinin,

Harçlar Kanununun 38/2. maddesinde gösterilen pey akçesi, zamanı rücu, ücret tevkifi ve cezai şart gibi bir aktin müeyyidesi kabilinden olan taahhütler hariç, söz konusu durumlarda olduğu gibi asıl sözleşmenin ya da yüklenimin konusunu oluşturan değerlerin, muhtelif bölüm ve parçalardan ve sebeplerden meydana gelmesi halinde, bunların toplanması suretiyle yani edim karşılıklarının bir araya getirilmesi sonucu oluşacak rakama göre damga vergisi (harç olması gerekir,) Harçlar Kanunun 46. maddesi uyarınca birbiri ile ilgili işlem sayıldığından yüksek olandan alınması gerekir.) alınması gerektiğinin,

Unutulmaması,

73- KREDİ

Kredi: Banka Tarafından Kredi Alacağının 3. Şahsa Temliki - Harç ve Damga Vergisi Alma

1- 2008/6636 yevmiye sayılı iki imzalı temliknamede, Şekerbank A.Ş' nin borçluların kullanmış oldukları kredilerden dolayı doğmuş bulunan alacaklarının tamamını 3.100.000 USD ( 3.701.090,00 TL ) bedelle 3. bir şahsa temlik ettiği iş kağıdında, temlik alan ve eden arasında herhangi bir kredi ilişkisi bulunmadığı da dikkate alındığında, kredi borçlarını tahsil edemeyen bankanın alacaklarını temlik etmesinde harç ve damga vergisi bağışıklığı söz konusu olmadığı halde 6.661,96 TL harç, 27.758,18 TL damga vergisi alınmadığı gözlemlenmiş, eksiklik ikmal ettirilmiştir.

TNB'nin 2007/13 sayılı genelgesinde açıklandığı üzere bu tür temliknamelerin kredinin geri dönüşü olarak değerlendirilemeyeceğinden harç ve damga vergisi tahsil edilmesi gerektiğinin anımsanması

1- 2017/6636 yevmiye sayılı iki imzalı temliknamede, Şekerbank A.Ş.'nin borçluların kullanmış oldukları kredilerden dolayı doğmuş bulunan alacaklarının tamamını 1.000.000,00 TL bedelle 3. bir şahsa temlik ettiği iş kağıdında, Banka tarafından kredi alacağının temliki işlemi damga vergisinden muaf olduğu halde 9.480,00 TL damga vergisi alındığı gözlemlenmiştir. (Not: 09/08/2016 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

Kredi: Yabancı Kişi - Damga Vergisi Muafiyeti

2- 2006/8491 yevmiye sayılı bir imzalı Kutlutaş-Dillingham adi ortaklığının, 1.100.000 Usd (1.3386) tutarındaki İzmir-Aydın otoyolu yapımı için kullanmış olduğu kredinin ödenmesi ve teminatını oluşturduğunun işlemde belirtilip, TNB genelgesinin de eklenilmesine rağmen yabancı ortağa isabet eden miktar üzerinden alınmaması gerektiği halde 677,81 TL harç ve 5.522,73 TL damga vergisinin alındığı görülmüştür.

(2006/11062, 13817, 16676, 19735, 31232, 43243, 2007/18438, 22966, 32938, 48887, 2008/508 yevmiye sayılılarda da aynı davranışın sergilenmesi sonucu toplam olarak 14.610,85 TL harç ve 138.540,06 TL damga vergisinin tahsil edildiği anlaşılmıştır.)

Türkiye Noterler Birliği'nin 2008/45 sayılı Genelgesinde aynı konuya değinilmiş, 5035 sayılı Kanun ile tüm kredilerin ve bunlara ilişkin teminatların harç ve damga vergisinden muaf hale getirildiğinin hatırda tutularak, kredilerle ilgili olarak 492 sayılı Harçlar Kanunun 123. maddesinde "…bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödemelerine ilişkin işlemler harca tabi tutulmaz" hükmü ile 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli tabloda yer alan istisna hükümlerinin IV - Ticari ve Medeni İşlerle İlgili Kağıtlar bölümünün 23. fıkrasında "Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile üzerine konulacak şerhlerin (kredilerin kullanımları hariç) (6728 sayılı Yasayla 09/08/2016 tarihinden itibaren kredilerin kullanımları da istisna kapsamına alınmıştır.) damga vergisinden istisna edildiğinin bilinmesi,

Türkiye'de faaliyet gösteren, yurt dışında yerleşik şirket tarafından kredinin kullanılması, geri ödenmesi ve teminatına ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden, yapılacak işlemlerin ise harçtan istisna edildiğine dair herhangi bir düzenlemeye ise yer verilmediğinin hatırda tutulması,

74- KOOPERATİF

Kooperatif Ana Sözleşme Tasdiki: Harç Alma - Damga Vergisi Alma

1- ... yevmiye sayılı kooperatif ana sözleşmesinin tasdikinden maktu harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 93/1-b maddesi gereğince, bütün kooperatiflerin diğer bir kısım işlemlerinde olduğu gibi, ana sözleşmelerinin tasdikinde de damga vergisi ve harç alınamayacağının bilinmesi,

Kooperatif Üyelik Başvurusu: Tarım Satış Kooperatifine - Harç ve Damga - Tarım Kredi Kooperatifine

2- Tarım Satış Kooperatifine üye olmak için taahhütte bulunan şahıslarca imzalanan iş kağıtlarından muaf olduğu düşüncesiyle harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Tarım Kredi Kooperatifleri hakkındaki 1581 sayılı Kanun'un 19. maddesinin getirdiği istisna ayrık olmak üzere diğer kooperatiflere ortak olma taahhüdünde bulunan şahısların işlemlerinden harç ve damga vergisi alınması, Tarım Satış Kooperatifleri Kanunu'nun 21. maddesinin bu hususta bir muafiyet getirmediğinin, Maliye Bakanlığı GGM'nin 9/10/1965 tarih ve 2101108-787/42655 sayılı Mütalaaları'nda da belirtildiği üzere, bu kooperatiflere ortak olmak isteyen şahısların imzaladıkları taahhütname veya mektuplarından harç ve damga vergisi tahsili gerektiğinin hatırda bulundurulması,

Kooperatif: Kalkınma Kooperatifi - İmza Sirküleri - Harç

3- ... sayılı Gürsu Köyü Kalkınma Kooperatifi başkanı ile iki üyesinin tanzim ettirdikleri imza sirkülerinden, muaf olduğu gerekçesiyle harç alınmadığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

1163 sayılı Kooperatifler Yasası'nın 93. maddesi ile her nevi kooperatiflerin defter ve ana sözleşme tasdikleri ile aynı Yasa'nın 13. maddesi uyarınca verilecek bildirimlerin harç ve damga vergisinden muaf tutulduğunun, imza sirkülerlerinin bunun içinde sayılmadığının, Kalkınma Kooperatiflerinin tabi oldukları özel bir yasa ve kendilerine bağışıklık sağlayan özel bir yasal hüküm bulunmadığının unutulmaması,

Kooperatif Hisse Devri: Mukavele Devri - Damga Vergisi

4- ... sayılı "kooperatif hisse devri" adı altında yapılan sözleşmelerin, "mukavele devri" niteliğinde sayılması suretiyle, bunlardan 1/4 oranında damga vergisi alındığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

1163 sayılı Kooperatifler Yasası'nın 14. maddesi yalnız "ortaklığın devrine" ilişkin olup, "payın devrini" düzenlemediği gibi, bu nitelikteki işlemlerin "bir hakkın başkasına aktarılması" mahiyetinde olup, Damga Vergisi Kanunu'nun 14/2. maddesinin kastettiği anlamda bir "mukavele devri" olmadığının ve dolayısıyla da damga vergisinin ¼ oranında alınamayacağının bilinmesi,

Kooperatif Hisse Devri: Ortaklık Payının Bölünmesi - Hukuka Aykırı İşlem

5- 2006/24841 yevmiye sayılıda; S.S Gaziantep Taksi ve Minibüs Galericileri Toplu İşyeri Yapı Kooperatifine ait 1/2 payın 24.000,00 TL' ye devrine ilişkin iki imzalı sözleşmede, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 19.maddesinin 1. Fıkrasında yer alan "Kooperatife giren her şahıstan (her şahıs tarafından) en az bir ortaklık payı alınması gerekir" hükmü karşısında, tasfiye halinde olsa bile kooperatif ortaklık payının bölünmesi mümkün bulunmamasına rağmen payın bölünmesi suretiyle işlem ifa edilerek harç ve damga vergisi alındığı gözlemlenmiştir.

TNB'nin 10/09/1996 gün ve 42 sayılı genelgelerinde de açıklandığı üzere 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 19.maddesinin 1.fıkrasında yer alan "Kooperatife giren her şahıstan (her şahıs tarafından) en az bir ortaklık payı alınması gerekir" hükmü karşısında, tasfiye halinde olsa bile kooperatif ortaklık payının bölünmesi, kooperatif ortaklık payının bölünmesine yönelik taahhütname veya muvafakatname düzenlenmesi mümkün bulunmadığının hatırdan çıkartılmaması, ayrıca anılan işlem nedeniyle de harç ve damga vergisi alınamayacağının bilinmesi,

75- KÖY

Köy: Harç Mükellefiyeti

1- ... sayılıda, Köy hükmi şahsiyeti adına muhtar PTT acenteliğini üstlenip, 2.000 liralık teminatı da yatırmayı üstlendiği halde, bu taahhütnameden köyün genel Bütçeye dahil kuruluş olduğu ve harçtan muaf bulunduğu düşüncesiyle harç alınmadığı belirlenmiş, 500 liralık noksanlık ikmal ettirilmiştir.

Köyler, Damga Vergisi Kanunu'nun 8. maddesi gereğince, resmi daire sayılarak damgadan muaf tutulmuş ise de, Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesinde sayılan Genel Bütçeye dahil kurum olmadığı gibi, bahsi geçen kuruluşların da yalnız 492 sayılı Yasa'ya bağlı 1 ve 3 sayılı Tarifelerdeki harçlardan muaf olduklarının, noter harçlarının ise 2 sayılı Tarifede gösterilip, bu kapsamda kalmadığının unutulmaması,

76- KUR'A

Kur'a: Harç: İşlem Başı/İmza Başı - Damga Vergisi Alma

1- ... sayılı işlemle, talep üzerine mahalline gidilerek Yalvaç'ta faaliyet gösteren bir yapı kooperatifinin gerçekleştirdiği daire ve dükkanların kur'a çekilişinin yapıldığı, bu tutanak sebebiyle imza başına maktu harç ile bunun yanında 150 TL damga vergisi bedeli tahsil olunduğu saptanmıştır.

Talepte bulunanın imza sayısı itibariyle herhangi bir harç eksikliğine neden olunmamakla birlikte, bu gibi davet üzerine hususi müesseselerin kur'a, seçim ve toplantılarında hazır olunarak düzenlenecek tutanakların, Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun II. Maktu harçlar bölümünün 8. maddesi mucibince, maktu ve işlem başına harca tabi tutulduğunun, bu kabil muamelelerin ismen sayılmadıkları ve mahiyetleri gereği vergili kağıtlardan sayılmadığı gibi, 488 sayılı Yasa'ya bağlı 1 sayılı Tabloda yer almamaları sebebiyle damga vergisine tabi bulunmadığının hatırdan çıkarılmaması,

77- MAL BİLDİRİMİ

Masraf Bildirimi: Sendika Üyesine Ait - Tam Ücret Alma

1- ... sayılı, sendika üyesinin 2821 sayılı Yasa gereğince 8 yıl için tevdi ettiği mal beyannamelerine ait işlemlerde, ...X8 sene =... TL tam ve indirimsiz emanet saklama ücreti alındığı görülmüştür.

2821 sayılı Sendikalar Yasası'nın 64. maddesi gereğince, bu nevi işlemlerden ancak yarı nispetinde ücret alınabileceğinin unutulmaması,

78- MİLYONLUK İŞLEM

Milyonluk İşlem: Gelirleri Ortak Cari Hesaba Yatırmayı Unutma

1- Özel milyonluk işlemlerin gelirlerinin ortak cari hesaba yatırılışı ile ilgili olarak yapılan incelemede; ... sayılı işlem gelirinin söz konusu hesaba yatırılmasının unutulduğu saptanmış, denetim sırasında gereği yaptırılmıştır.

Bu kabil işlemlerden alınan ücret ve sair hisse tutarlarının 1512 sayılı Noterlik Kanununun 109. maddesi hükmü gereği, en geç beş iş günü içerisinde, ortak cari hesaba yatırılması hususuna gereken önemin atfedilmesi, sorumluluk tevlit edebilecek bu neviden ihmali hareketlere bundan böyle yol açılmaması,

79- MİRAS-TAKSİM

Miras Taksim Sözleşmesi: Değersiz İşlem - İmza Başına Harç Alma

1- ... sayılı 8 imzalı değersiz miras taksim mukavelesinin tetkikinde, imza başına maktu ... liradan ... TL harç alındığı görülmüştür.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. bendi gereğince, miras taksim mukavelelerinden herhangi bir değer ihtiva etmiyorsa (işlem başına) maktu ... TL harç alınması gerektiğinin bilinmesi,

Miras Taksim Sözleşmesi: Değerli İşlem - Maktu Harç Alma

2- ... sayılı 4 imzalı ... TL değerli miras taksim sözleşmesinin incelenmesinde, işlem başı maktu harç alındığı anlaşılmıştır.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Noterlik Harçları Tarifesi'nin önceki şeklinde, değerli olan ve olmayan diğer bir kısım işlemler gibi miras taksim sözleşmelerinden de (maktu) harç alınması hüküm altına almış iken, söz konusu II/11. bendin başına sonraki değişiklikle (belli bir meblağı ihtiva etmeyen) cümleciği eklendiğinden, her iki nevi miras taksim sözleşmesi arasında harç hesabı yönünden farklı uygulama yapılması gerekmekle, taraflar bu nevi bir sözleşmede değer belirtmişlerse, imza sayısına göre nispi harç alınması icabettiğinin bundan böyle hatırda tutulması,

Miras Taksim Sözleşmesi: Veraset ve İntikal Vergisinden Yararlanarak Tereke Değerini Bulma

3- (AA)'nın ölümü üzerine, 6 mirasçı, kendi aralarında tüm terekeyi kapsar şekilde miras taksim sözleşmesi yaparlarken, ticarethaneyi devralan (BA) tüm veraset ve intikal vergisi olan ... lirayı da ödemeyi üstlendiği halde, yalnızca beyan edilen veraset ve intikal vergisi değeri üzerinden imza başı harç ve damga vergisi tahsil edildiği anlaşılmıştır.

Mirasçılar, terekeye dahil mallar için değer göstermeden, miras taksim sözleşmesi tanzim ettirebilirler ise de, tüm mallar nedeni ile yapılan taksim sözleşmesi içinde yer alan veraset ve intikal vergisi hısımlık dereceleri bilinen mirasçılar için parada belirlenen oranda hesaplanıp bulunduğuna göre, bu matematik işlemin geriye doğru izlenmesi suretiyle, tereke değeri tespit edilebileceğinden, bu gibi durumlarda yalnızca ödenmesi taahhüt edilen veraset ve intikal vergi miktarının harç ve damga vergisi yapılmaması, (tereke değeri) saptanarak daha yüksek tutarlı bu miktarın harç ve damga vergisi matrahı yapılması,

Mirasçının, diğerlerine ait vergi borcunu ödemeyi üstlenmesi olayı, Vergi İdaresine karşı değil de, başkaları lehine vuku bulmuşsa, bu işlemin kefaletname olarak kabulü suretiyle Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun I/C-16. Pozisyonuna dayanılarak damga vergisinden bağışık sayılamayacağının da göz önünde bulundurulması,

MİRASÇILIK BELGELERİ

4- Veraset İlamlarından Değerli Kağıt Bedeli Alınamayacağı

Düzenlenen veraset ilamlarından değerli kağıt bedeli/ damga vergisi/karşılaştırma ücreti alındığı saptanmıştır.

Noterlik Kanununun 71/B maddesinin 4. fıkrası uyarınca bu tür işlemlerin değerli kağıt bedelinden istisna tutulduğunun bilinmesi, keza, bu tür işlemlerin mahiyeti itibariyle damga vergisine tabi olmadığının ve suret veya nüshalar için her hangi bir karşılaştırma işlemi yapılmadığından ötürü de karşılaştırma ücreti alınamayacağının hatırdan çıkartılmaması.

5- Veraset İlamlarının Birden Fazla Suretlerinin Asıl Olarak Kodlanmayacağı

Birden fazla sayıda talep edilen veraset ilamlarının (mirasçılık belgelerinin) suret olarak girilmesi yerine hepsinin asıl gösterilmek suretiyle fazla ücret tahakkuk ettirildiğine sıklıkla rastlanılmaktadır.

4 Ekim 2011 tarih ve 28074 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin Adalet Bakanlığı’nca çıkartılan yönetmeliğin 4/3. maddesinde "…mirasçılık belgesi ve suretleri verilir." şeklindeki düzenlemeye uyulması.

6- Veraset İlamlarının Bizzat Noter Veya Kendisine İmza Yetkisi Verilmiş Olan Hukuk Fakültesi Mezunu Görevli Ya da Stajyeri Tarafından Tanzim Edilmesi Gerektiği

… yevmiye sayılılarda görüleceği üzere bazı mirasçılık belgelerinin hukuk fakültesi mezunu olmayan başkatip tarafından düzenlenip imzalandığı saptanmıştır.

4 Ekim 2011 tarih ve 28074 sayılı resmi gazetede yayınlanan mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin Adalet Bakanlığınca çıkartılan yönetmeliğin 11. maddesinde bu belgenin bizzat noter veya noterlik dairesinde kendisine imza yetkisi verilmiş olan hukuk fakültesi mezunu görevli ya da noter stajyeri tarafından yerine getirileceğinin unutulmaması.

Mirastan Feragat Sözleşmesi: Nüfus İdaresine Bildirmeme

4- Mirastan feragat sözleşmelerinin, nüfus müdürlüğüne bildirilmediği ifade ve müşahede edilmiştir.

Türkiye Noterler Birliği’nin 1989/15 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı veçhile, 1512 sayılı Noterlik Kanununun 68. maddesinin, vasiyetnameleri ve sair ölüme bağlı tasarrufları yapanların ölmeleri halinde bilgi verilmesi için, durumun kayıtlı oldukları nüfus idaresine yazı ile bildirilir, hükmünü taşıması ve Medeni Kanun'da miras mukavelelerini düzenleyen maddeler ölüme bağlı tasarruflar bölümünde yer alması sebebiyle, mirastan feragat sözleşmelerinin de, Noterlik Kanunu'nun 69. maddesi uyarınca, adı geçen idareye bildirilmesi,

NOT: TNB'nin 2003/45 sayılı genelgesi ile Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 29/08/2003 tarih ve 16259 sayılı yazısında da belirtildiği üzere; Mernis projesi çerçevesinde on-line sisteme geçildiğinden bu tür bildirimlerin noterlerin bulundukları yer nüfus müdürlüklerine gönderilmesinde yasal bir engel olmadığı, hizmette güven, sürat ve etkinlik sağlayacağı ve buna göre işlem yapılmasının uygun olacağı hususundaki görüşü doğrultusunda Nüfus Müdürlüklerine gönderilecek bildirimlerin işlemi yapan noterin bulunduğu yer nüfus müdürlüğüne gönderilmesi hususunun düşünülmesi

80- MOTORLU ARAÇ

Motorlu Araç Satış: Kasko - Listede Olmayan Araçlar - Rayiç Değer

1- ... sayılı, 1975 model Ford Minibüs satışı ile ilgili, 25/04/1991 günlü işlemde, Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tespit edilen o tarihte geçerli listede bu yıla ait modelin bulunmadığı düşüncesiyle, tarafların 500.000 liralık değer beyanı ile yetinildiği, son yılın değerine göre her yıl için %10 indirim yapılarak değerinin saptanması yoluna gidilmediği,

... yevmiye numaralı, 29/04/1991 günlü işlemde yine aynı marka 1973 model arabanın satışında 1.500.000 liralık değerin esas alındığı,

... sayılıda, Renault 1975 model arabanın değerinin, 30/04/1991 günlü satışında 1.000.000 liralık değer beyanı ile yetinildiği,

Görülmüş, durum maliyeye duyurulmuştur.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 43. maddesi uyarınca, motorlu kara taşıtları ile ilgili alım, satım ve her türlü taahhütte, Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tespit ve ilan edilen kasko değerlerinin esas alınacağı, eski model taşıtların asgari değerinin de o taşıtların listede yer alan en eski modelleri için belirlenen değerden, her model yılı için %10 indirim yapılmak suretiyle tespit olunacağının bilinmesi,

Motorlu Taşıtlar Vergisi: Ödendiğini Belgeleme

2- Bir kısım plakalı motorlu aracın satışına dair işlemde, motorlu taşıtlar vergisinin ödenip ödenmediğinin, bu yönü ile mükellefin ilgisi bulunup, bulunmadığının araştırılmadığı, bazılarında da önceki yıllar aracın noterlikte satıldığı gerekçesiyle bu verginin aranmadığı belirlenmiş, gereğine tevessül edilmiştir.

3418 sayılı Yasa ile değişik 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Yasası'nın 13/c-son maddesi mucibince, noterlerin motorlu taşıtların her türlü satış ve devir işlemlerini yapmadan önce, bu verginin ödendiğini gösterir belgeyi istemeye mecbur, aksi halde ödenmemiş olan vergiden mükellefle birlikte müteselsilen sorumlu olduğunun bilinmesi,

197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Yasası'nın 5, 6 ve 9. maddeleri gereğince, bu vergi yasa ve takvim yılına göre hesaplanıp alındığına nazaran, geçen seneler içinde aynı araba için satış işlemi yapılmış olmasının bu zorunluluğu kaldırmayacağının hatırda tutulması, son yıla ait verginin ödenmiş olması da daha evvelkilerin alınmış olmasına delalet etmeyeceğinden taşıtın kayıtlı olduğu vergi dairesinden "motorlu araçlar vergisi ile ilişiği bulunmadığı" yolunda belge istenmesi,

81- MUKAVELE DEVRİ

Mukavele Devri: Değerli Sözleşmenin Devri - Damga Vergisi (Tam) Alma

1- ... sayılı, 205.000 TL değerli mukavelenin aynen üçüncü bir şahsa devrine ilişkin işlemden 1.538 TL damga vergisi alındığı tespit edilmiştir.

Bu gibi mukavele devri işlemlerinden 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 14/2. maddesine tevfikan, aslından alınan verginin 1/4'ünün alınması,

Mukavele Devri: Taşeronluk Sözleşmesi - Damga Vergisi

2- Müteahhidin, kendi yapacağı işin bir kısmını, bir taşerona yaptırmasına dair sözleşmeden, mukavele devri olarak nitelenmesi suretiyle, aslından alınacak oranda hesaplanan damga vergisinin 1/4'ünün tahsil edildiği belirlenmiş, noksanlık için gereği ifa ettirilmiştir.

Taşeronluk sözleşmesi, hukuki hüküm ve etkileri itibarı ile mukavelenin yerine geçen bir sonuç yaratmadığından, bu nevi işlemlere Damga Vergisi Kanunu'nun 14/2. maddesinin uygulanma imkanının olamayacağının hatırda tutulması,

82- MUVAFAKATNAME

Muvafakatname: Anne ve Babanın Muvafakati - Müstenidat

1- Reşit olmayan kişilerin, yurt dışına çıkabilmesi için, velilerince verilen muvafakatnamelerde, sözü geçen iş kağıtlarına müstenidat olarak belge eklenmediği görülmüştür.

Noterler Birliğinin 1980/23 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı veçhile, reşit olmayan kişilerin, yurt dışına çıkabilmesi için tanzim olunan muvafakatnameler tanzim edilirken, gerekli belge veya örneklerinin ilgiliden istenip, müstenidat olarak işleme eklenmesinin usul edinilmesi,

Muvafakatname: Aynı Zamanda Değersiz Taahhüde İlişkin Olması - Damga Vergisi

2- 1992/12377 sayılıda, velayeti altındaki çocuğunun araba edinmesine muvafakat eden veli, aynı zamanda evladının verdiği her türlü zararı da karşılamayı şimdiden taahhüt ettiği halde, işleme yalnızca muvafakatname olarak bakılarak harç alınmakla yetinildiği, damga vergisi karşılığı tahsil olunmadığı belirlenmiş, eksiklik giderilmiştir.

Kişilerin, muvafakatname niteliğindeki beyanlarının aynı zamanda bir yükümlülüğü de içermesi halinde, o kağıdın ikinci bir işlemi ve taahhütnameyi de ihtiva ettiği kabul edileceğinden, damga vergisinin ilgili olan işlemlerin vergiye tabi olanına göre tahsil edilmesi gerektiğinin,

Muvafakatnameler, Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı tablosunda açıkça vergiye tabi kağıt olarak sayılmadıkları ve hukuki nitelikleri gereği diğer bir kağıda benzetilerek de damga vergisine tabi tutulamayacaklarından, muvafakat edilen husus (muvafakat işlemi) dışında (damga vergisine tabi bir işlemi) olayımızda olduğu gibi bir değersiz taahhütnameyi oluşturuyorsa, kağıdın o kısma ait işleminin mahiyetine göre damga vergisi konusu yapılması icabettiğinin unutulmaması,

Muvafakatname, Damga Vergisi Alma

3- Başka bir işlemle bir araya gelmeden, tek başına tanzim edilen muvafakatnamelerden, damga vergisi tahsil edildiği anlaşılmıştır.

HİGM'nin 12/10/1972 tarih ve 995 sayılı mütalaasında da belirtildiği üzere;

Muvafakatnamelerden tek başına oldukları takdirde damga vergisi alınamayacağının, başka bir işlemle birleştikleri takdirde ise, birleştiği işlemin niteliğine göre diğer işlemin damga vergisinin alınması gerektiğinin bilinmesi,

83- MUVAZENE DEFTERİ

NOT: Muvazene defteri incelenirken gider belgeleri dikkatli bir şekilde tetkik edilmelidir. Gayri safi gelir ve safi gelir arasında herhangi bir yüzdelik oran söz konusu değildir. Ancak bu iki kalem arasında açıklanması lazımgelen bir husus var ise bunun denetim raporunda açıklanması gerekmektedir. Gayri safi gelir ve safi gelir arasındaki izahı mümkün olmayan durumların belgeleri de (muvazene defterinin belirtilen ay ya da aylara ait fotokopisi) eklenilmek ve açık bir şekilde belirtilmek suretiyle ihbar edilmesi gerekir. Bunun haricinde %60-40 veya %50-50 oranlarındaki gelirin ihbar edileceği gibi bir genel uygulama bulunmamaktadır.

Muvazene Defteri Tutmama

1- Muvazene Defterinin 2005 yılından bu yana tutulmadığı anlaşılmış, denetim sırasında gereğine tevessül ettirilmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 47/5 ve 50. maddeleri uyarınca, gelir ve giderlerin yevmiye defteri ve faturalarda bırakılmayarak mutlaka özel muvazene defterine kaydedilmesinin ihmal edilmemesi,

Muvazene Defteri: Giderleri Belgelememe - Gider Belgelerini Düzenli Sıralamama

2- a) Harcama belgelerinin dağınık bir şekilde muhafaza edildiği,

b) Bazı dönemlerde gider olarak gösterilen unsurların harcama belgelerinin ibraz edilemediği, bu cümleden;

2006 yılı Eylül ayında 282,31.- TL tutarında belge mevcutken 245,69.- TL fazlasıyla 528,00.- TL meblağın kırtasiye harcaması olarak gösterildiği, keza, 50,81.- TL yerine 32,56.- TL fazlasıyla 83,37.- TL meblağın katma değer vergisi beyannamesinde mahsup edildiği,

2007 yılı Nisan ayında 1.055,97.- TL tutarında belge mevcutken 831,63.- TL fazlasıyla 1.887,60.- TL meblağın değişik gider olarak yazıldığı,

Saptanmıştır.

Muvazene defterine gelirlerle giderlerin gerçeği yansıtacak şekilde yazılması ve belgeleri ile birlikte konulmasının usul ittihazı,

Muvazene defterinin ilgili gider sütununa toplam olarak yazılan rakamın hangi tarihli alımlardan oluştuğunun, kolayca belirlenebilmesi bakımından, her birinin karşısına sıra numarası verilmiş belgelerin sıra numaralarının kaydedilmesi suretiyle, denetimde kolaylık sağlanması,

Muvazene Defteri: Gelir Gider Araştırması - Demirbaş ve Amortisman - Gider Belgelerinin Karışık Şekilde Tutulması

3- Muvazene Defterinin gider sayfası ile bunun müstenidatı olan belgelerin ve katma değer vergisi beyannameleri ile Yevmiye Defteri kayıtlarının tetkikinde;

Bilgisayar, bilgisayar masası gibi demirbaş niteliğinde olan eşyaların alınır alınmaz tüm bedellerinin gider olarak yazıldığı,

Aylık gider belgelerinin bir araya getirilmediği, ayrı fasıllara gider kaydedilenlerin, diğer fasıllara ait olanlarla karışık olarak bulundurulduğu, böylece denetim açısından güçlük yaratıldığı,

Anlaşılmış, denetim sırasında gereğine tevessül ettirilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesi ile amortisman mevzuu olacak mallar nedeniyle ödenen paraların, aynı Yasa'nın 315. maddesi uyarınca, her yıl yalnızca ve en çok %20'sinin, alındıkları aya "gider olarak" kaydedilebileceğinin bilinmesi,

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 212. maddesi ile noterlerin tuttukları ve gelir gideri gösteren muvazene defterinin aynı Yasa'nın 210. maddesinde sayılan serbest meslek kazanç defteri olup, bunların da, Yasa'nın 182. maddesindeki bilanço esasına göre tutulan defterlerden sayılmadığının hatırda tutulması,

Muvazene Defterinin ilgili gider sütununa toplam olarak yazılan rakamın hangi tarihli alımlardan oluştuğunun, kolayca belirlenebilmesi bakımından, her birinin karşısına sıra numarası verilmiş belgelerin sıra numaralarının kaydedilmesi suretiyle, denetimde kolaylık sağlanması,

TNB'nin 22/2/1999 Hukuk: 2129 sayılı Yazıları ile 2000/30 sayılı Genelgesi uyarınca, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30. maddesinin (b) bendinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağının hükme bağlandığı,

Diğer taraftan, Kanunun 58. maddesinde, mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile mükellefçe indirilebilecek katma değer vergisinin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacağı hükme bağlanmakta, ancak indirilmeyen katma değer vergisinin gider olarak göz önüne alınacağı konusunda Kanunda da bir hüküm bulunmadığı,

Bu hükme göre, noterliklerce iktisap edilen binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılması söz konusu olmayıp, indirim konusu yapılamayan katma değer vergisi otonun maliyetine ilave edilerek amortisman ayırmak suretiyle gider kaydedilebileceği gibi, ilgili dönemde Gelir Vergisi Kanunu'nun 68/10. maddesine göre gider olarak da dikkate alınabileceği,

Amortismana tabi olmayan mallarla ilgili katma değer vergilerinin tutarlarının Muvazene Defterindeki gider sütunu karşısında ayrıca gösterilmesi, giderlerin katma değer vergisi dışındaki tutarlar olarak kaydedilmesi suretiyle aylık katma değer vergisi beyannamelerinde mahsup edilen katma değer vergisi tutarının tespitinde güçlük yaratılmaması,

Muvazene Defteri: Amortismana Tabi Malların Tüm Bedellerini Hemen Gider Yazma - KDV'nin Mahsubu-Gider Belgelerini Düzenli Sıralamama - Giderin KDV'li Mahsubu

4- Muvazene Defterinin gider sayfası ile bunun müstenidatı olan belgelerin ve katma değer vergisi beyannameleri ile Yevmiye Defteri kayıtlarının tetkikinde;

2005 yılı eylül ayında alınan 8.000.000 liralık bilgisayar yazıcısının amortismana tabi tutulmadan tümü ile bu aya gider olarak kaydedildiği,

2006 senesi temmuz ayında iktisap olunan bilgisayarın da 1/2'lik tutarının bu ayda masraf gösterildiği,

Aynı ayda alınan masa ve sehpanın tüm tutarının gider olarak yazıldığı,

Aylık gider belgelerinin fasıllarına göre bir araya getirilmediği, ya da özel bir şekilde tarih sırasına göre numaralanıp, bunların hangileri olduğunun gider sütunu karşısına kaydedilmediği, böylece denetimde güçlük yaratıldığı,

Katma değer vergisi olarak ödenen tutarların ödendikleri ayda ancak 1/3'lük miktarı indirim konusu yapılabileceği halde, buna riayet edilmeyip, tümü ile indirim konusu yapıldığı,

Maliyeye verilen katma değer vergisi beyannamelerinin tanzimi sırasında, "noterlik ücretleri ve PTT ücreti nedeniyle tahsil edilen katma değer vergisi toplamından", "yapılan alımlar nedeniyle ödenen katma değer vergisinin ilgili bölümü toplamı" "mahsup edilerek, bakiye Vergi Dairesine yatırıldığı halde, masraf belgelerinin faturalarda görünen katma değer vergili tutarlarının, toplam olarak Muvazene Defterine gider olarak yazıldığı, böylece indirilmiş verginin bir de gelir vergisi matrahından mahsup olunduğu,

Belirlenmiş, denetim sırasında yasal gereği ifa ettirilmiş, Muvazene Defterindeki gider sayfasında gerekli değişiklik yaptırılmış, yeni cetveller tanzim ettirilmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesi ile amortisman mevzuu olacak mallar nedeniyle ödenen paraların, aynı Yasa'nın 315. maddesi uyarınca her yıl yalnızca ve en çok %20 sinin alındıkları aya "gider olarak" kaydedilebileceğinin bilinmesi,

Noterler "bilanço esasına göre defter tutan gelir vergisi mükellefi" olmadıklarından Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 315. maddesi gereğince, uygulamada "hızlandırılmış amortisman" denen yöntemle, azalan bakiyeler usulüyle amortisman uygulaması yapamayacaklarının, bu nedenle de amortismana tabi malların ½'lik tutarlarını, alındıkları ayda gider gösteremeyeceklerinin unutulmaması,

Muvazene Defterinin ilgili gider sütununa toplam olarak yazılan rakamın, hangi tarihli alımlardan oluştuğunun, kolayca belirlenebilmesi bakımından, öncelikle, gider belgelerine sıra numarası verilip, sonra da bu numaraların Muvazene Defterindeki ilgili hane yanına yazılması yahut ta aynı fasılla ilgili gider belgelerinin bir arada tutulması suretiyle, denetimde kolaylık yaratılması,

Katma Değer Vergisi Beyannamesi tanzim edilirken, "tahsil edilen toplamdan" "indirilen katma değer vergisinin, ayrıca "gider' olarak gösterilmesinin mükerrer düşme haline dönüştüğünün, bu sebeple Muvazene Defterine gider olarak yazılacak alımların faturalarındaki katma değer vergisi dışındaki miktarlarının masraf olarak yazılabileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

TNB'nin 2000/30 sayılı Genelgesi'nde zikredilen Maliye Bakanlığı GGM'nin 13/04/2000 gün ve 16814 sayılı Yazısında açıklandığı gibi, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 30. maddesinin (b) bendinde, faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerinin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları hariç olmak üzere işletmelere ait binek otomobillerinin alış vesikalarında gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı hükme bağlandığı,

Diğer taraftan, adı geçen Kanun'un 58. maddesinde mükelleflerin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi ile mükellefçe indirilebilecek katma değer vergisinin gelir ve kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider olarak dikkate alınamayacağı hükme bağlanmakta, ancak indirilmeyen katma değer vergisinin gider olarak göz önüne alınacağı konusunda Kanunda da bir hüküm bulunmadığı,

Buna göre de, noterliklerce iktisap edilen binek otomobillerinin alış belgelerinde gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılması söz konusu olmayıp, indirim konusu yapılamayan katma değer vergisi otonun maliyetine ilave edilerek amortisman ayırmak suretiyle gider kaydedilebileceği gibi, ilgili dönemde Gelir Vergisi Kanunu'nun 68/10. maddesine göre gider olarak da dikkate alınabileceğinin göz önünde bulundurulması,

Muvazene Defteri: Tayin Edilen Noterin Defteri Alıp Götürmesi

5- ... yıllarında kullanılan ve başka yere atanan noterin bu devreye ait muvazene defterini alıp götürmesi sebebiyle, denetime başlandığında yevmiye defteri kayıtları ile söz konusu defter kayıtlarının karşılaştırılması mümkün olmamış, teftiş sırasında irtibat kurularak bahsi geçen defter getirtilip bu karşılaştırma ancak o zaman yapılabilmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 47.maddesi gereğince tutulmakta olan ve 50. maddeye göre düzenlenen muvazene defterinin, noterin şahsına değil, noterlik dairesine ait olduğu göz önünde bulundurularak defterin nakil sebebi ile de olsa başka yer noterliklerine götürülemeyeceğinin, TNB'nin 1991/38 sayılı Genelgesi'nde bahsedildiği üzere, çekilen fotokopilerin noterlikte bırakılıp, defter aslının vergi mükellefi olan noterde kalabileceğinin,

Bilinmesi,

Muvazene Defteri: Gider Gösterilmeyecek Kalemler

6- Muvazene defteri ile harcama belgelerinin incelenmesinde, Noterin kendisi için yaptırmış olduğu şahıs sigortası primlerinin tamamının gelir vergisi matrahından indirildiği,

Ezcümle;

a) 2001 yılında gelir vergisi matrahından düşülebilecek azami tutarı gösteren aynı yılın ikinci yarısı için geçerli yıllık brüt asgari ücret tutarı olan 2.015.280.000 liranın üzerindeki 5.598.030.300 lira,

b) 2002 yılında gelir vergisi matrahından düşülebilecek azami tutarı gösteren aynı yılın ikinci yarısı için geçerli yıllık brüt asgari ücret tutarı olan 3.010.500.000 liranın üzerindeki 2.359.587.000 lira,

Prim ödemesinin yasaya aykırı şekilde gider gösterildiği,

Tespit edilmiş, ilgilinin 2001 yılı gelir vergisi matrahından fazladan indirilen miktar için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 371. maddesinde yer alan pişmanlık hükümleri çerçevesinde Vergi Dairesine ek beyanname vermesi sağlanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 89/1-1. maddesine göre, beyan edilen gelirin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için % 5'ini) ve her bir kişi için asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak ve sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin ve prim ve katkı tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait Türkiye'de kain ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilen hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarını, yıllık beyanname verilmesi sırasında bildirilecek gelirden indirilmesi imkanı tanındığının tatbikatta nazara alınması,

7- Muvazene Defteri İle Harcama Belgelerinin İncelenmesinde;

a) Vergi Usul Kanunu'nun 229 ila mükerrer 242. maddelerinde tanımlanan fatura ve fatura yerine geçen vesikalarla tevsik edilmesi gereken bir kısım harcamaların (muhasebe ücreti, cam bedeli, daktilo ve hesap makinesi bakım ücreti, sürekli form kağıdı bedeli vb.) bu türden belgeler olmaksızın gelir vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alındığı,

b) Envantere kayıtlı herhangi bir binek otomobil bulunmadığı halde, yüksek miktarda benzin, yedek parça ve bakım onarım harcamasının masraf gösterildiği,

c) Gelir Vergisi Kanunu'nun mesleki giderleri düzenleyen 68. maddesinde sayılmayan türden çok sayıda ve yüksek tutarlı ilaç faturalarının gider olarak hasılattan indirildiği,

d) 25/12/2001 tarihinde iktisap edilen KDV hariç 1.462.660.000 lira değerindeki bilgisayar ile 28/08/2002 günü iktisap olunan KDV hariç 5.508.475.000 lira kıymetindeki bilgisayar, yazıcı ve teferruatının envantere dahil edilmediği gibi muvazene defterine doğrudan gider olarak kaydedildiği,

e) Gelir Vergisi Kanunu'nun 68. maddesinde sayılan giderler arasında yer almayan ve serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmaksızın şahsi kullanım ve tüketime yönelik olduğu kanaati uyandıran bir takım harcamaların (kol saati, lens, kuru temizleme, giyim, fotoğraf baskısı, otomatik çamaşır makinesi deterjanı, tekel maddeleri, seyahat bileti, parfüm, balık, video kamera kaseti vs) yasal deftere masraf olarak yansıtıldığı,

f) 2001 ve 2002 yıllarında ifa edilen Noterlik faaliyetinin niteliği ve kapsamı ile mütenasip olmayan ölçülerde kırtasiye malzemesi alımlarının olduğu ve bu malzemelere ilişkin harcamaların tamamının muvazene defterine gider olarak yazıldığı, (ya da dairede bilgisayar kullanıldığı halde, 2000 ve 2001 yıllarında, noterlik iş hacmi ile mütenasip düşmeyecek miktarda görülen ve dairede varlığına rastlanmayan matbu iş kağıtları bastırıldığına ve kırtasiye malzemesi satın alındığına dair faturaların gider olarak gösterildiği,)

Belirlenmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 227. maddesinde yer alan, "Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir" kuralına uygun davranılması,

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 68. maddesinin 10. bendine göre, sadece envantere dahil olan binek otomobillerinin giderleri ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlarının serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak hasılattan indirilebileceğinin hatırdan çıkarılmaması,

Gelir Vergisi Kanunu'nun mesleki giderleri düzenleyen 68. maddesinin 6. bendine göre, sadece mesleğin ifasına lüzumlu aletlerin, eczaların ve sair maddelerin tedariki için yapılan giderlerin masraf gösterilebileceğinin unutulmaması,

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesine göre, amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider yazılabilecek alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar için geçerli olan sınırın 2001 yılında 150.000.000 lira, 2002 yılında 250.000.000 lira olduğunun hatırlanması ve her yıl yeniden değerleme oranında artırılan bu haddin ilanına ilişkin Maliye Bakanlığı tebliğlerinin titizlikle izlenmesi, keza doğrudan gider yazılabilecek sınırı aşan demirbaşların amortismana tabii tutulabilmesi için envantere kaydı gerektiğinin gözden ırak tutulmaması,

Serbest meslek kazancının tespitinde hasılattan indirilebilecek giderlerin sayıldığı Gelir Vergisi Kanunu'nun 68. maddesinde, serbest meslek faaliyeti ile ilgili olmayan şahsi kullanım ve tüketime yönelik harcamalara yer verilmediğinin tatbikatta nazara alınması,

Kırtasiye malzemesi ile ilgili harcamalarda iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve mutad olmayan bir durumun varlığına karine teşkil edebilecek ya da şüphe uyandıran gider kayıtlarından kaçınılması,

8- Fatura muhteviyatı malzemelerden 1.046.020.000 liralık kısmının iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz ettiği, tamir ve bakım giderlerinden ziyade, Noterlikte mevcut bilgisayarların iktisadi kıymetlerini ve kullanım sürelerini devamlı olarak artırmak amacına matuf olmasına rağmen amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider kaydedildiği tespit edilmiş, ilgilinin fazladan indirilen miktar için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 371. maddesinde yer alan pişmanlık hükümleri çerçevesinde Vergi Dairesine ek beyanname vermesi sağlanmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 269. maddesi uyarınca tesisat ve makinelerin gayrimenkuller gibi değerlendirileceği, aynı Yasa'nın 272. maddesine göre ise normal bakım, tamir ve temizleme giderleri dışında, gayrimenkulü genişletmek veya iktisadi kıymetini devamlı olarak artırmak maksadıyla yapılan giderlerin gayrimenkulün maliyet bedeline ekleneceği, gayrimenkuller için yapılan giderler hem tamir hem de kıymet artırma giderlerinden terekküp ettiği takdirde, mükelleflerin bu giderlerden maliyet bedeline eklenecek kısmı ayrı göstermek mecburiyetinde olduğu hususlarının tatbikatta nazara alınması, hakeza anılan Yasa'nın 313. maddesi gereğince, amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlarla ilgili haddin iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden sabit kıymetlerde topluca dikkate alınacağı ve alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar için geçerli sınırın 2001 yılında 150.000.000 lira olduğunun hatırlanarak her yıl yeniden değerleme oranında artırılan bu haddin ilanına ilişkin Maliye Bakanlığı tebliğlerinin titizlikle izlenmesi,

Alınan Kredi Faizinin Yıl İçinde Gider Gösterildiği

9- 10/10/2000 tarihinde iktisap edilen 06 GGP 61 plakalı otomobile ilişkin olarak kullanılan bir yıl süreli taşıt kredisinden doğan faiz tutarının tamamının 2000 yılı kayıtlarına doğrudan gider olarak yazıldığı belirlenmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 66. maddesi uyarınca serbest meslek erbabı sayılan noterlerin kazançlarının, aynı Yasa'nın 67. maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği, bu madde hükmüne göre, serbest meslek kazancının, bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğu, kredi faizlerinin vergi mevzuatı karşısındaki durumunu belirleyen 163 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği'nde, yatırımların finansmanında (sabit kıymet iktisabında) kullanılan kredilere ilişkin faizlerden yatırım dönemine ait olanların yatırımın maliyetine ilave edileceği, işletme dönemine ait olanların ise ilgili bulundukları yıllarda doğrudan gider yazılabileceği veya maliyete intikal ettirilmek suretiyle amortismana tabi tutulabileceğinin açıklandığı, keza, Gelir Vergisi Kanunu'nun serbest meslek kazancına ilişkin hükümlerinde tahsilat esasının benimsenmesi ve Maliye Bakanlığınca yayımlanan Tekdüzen Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nde muhasebenin temel ilkeleri arasında sayılan "dönemsellik ilkesi" göz önünde bulundurulduğunda, kredi faizlerinin taşıtın iktisap edildiği yılsonuna kadar ödenen kısmının taşıtın maliyetine ilave edilmesi gerektiği, daha sonraki yıllarda ödenecek kredi faizlerinin ise ödendiği yıllarda gider olarak dikkate alınabileceğinin uygulamada göz önünde bulundurulması,

Envantere Kayıtlı Olmayan ve Harcama Belgesi Bulunmayan Giderler

10- Harcama belgelerinin tetkikinde;

a) 2002 yılı Haziran ayında diğer gider harcamalarına dayanak gösterilen belgeler arasında bulunan 11/06/2002 -010206 tarih-sayılı ve KDV hariç 249.800.000 lira meblağlı, 20/06/2002-010212 tarih-sayılı ve KDV hariç 248.200.000 lira meblağlı, 27/06/2002-010215 tarih-sayılı ve KDV hariç 249.900.000 lira meblağlı, 28/06/2002-010216 tarih-sayılı ve KDV hariç 248.200.000 lira meblağlı, 29/06/2002-010217 tarih-sayılı ve KDV hariç 218.400.000 lira meblağlı faturalar ile yapılan bilgisayar malzemeleri alımının incelenmesinde, fatura muhteviyatı malzemelerin iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz ettiği ve tamamının envantere kayıtlı olmayan ve dairede varlığına rastlanmayan bir bilgisayara ait olduğu beyan edildiği halde, KDV hariç toplam 1.214.500.000 lira miktarın amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider kaydedildiği,

b) 2002 yılı Ağustos ayında KDV hariç 3.135.480.000 lira kırtasiye masrafı gösterildiği halde, 06/08/2002-51224 tarih-sayılı ve KDV hariç 219.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426137 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426138 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426139 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426140 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426141 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 2708/2002-426142 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426143 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426144 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı, 27/08/2002-426145 tarih-sayılı ve KDV hariç 254.000.000 lira meblağlı faturalar olmak üzere KDV hariç toplam 2.505.000.000 lira tutarında dayanak belge bulunduğu, bu veçhile 630.480.000 lira tutarındaki miktarın harcama belgesi bulunmaksızın gider olarak gösterildiği,

Belirlenmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 313. maddesi gereğince, amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlarla ilgili haddin iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden sabit kıymetlerde topluca dikkate alınacağı ve alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar için geçerli sınırın 2002 yılında 250.000.000 lira olduğunun hatırlanarak, her yıl yeniden değerleme oranında artırılan bu haddin ilanına ilişkin Maliye Bakanlığı tebliğlerinin titizlikle izlenmesi,

Muvazene defterine gelirlerle giderlerin gerçeği yansıtacak şekilde belgeleri ile birlikte konulması ve yazılmasının ve alınan ilgili belgelerin özel kartonunda saklanmasının usul ittihazı,

Muvazene Defteri: Amortismana Tabi Malların Tüm Bedellerini Hemen Gider Yazma

11-Muvazene defteri ile harcama belgelerinin tetkiki kapsamında;

Miktar ve bedel itibariyle amortismana tabii tutulması gereken bazı demirbaş malzeme alımlarının muvazene defterine doğrudan gider yazıldığı,

Bu cümleden;

- 31/01/2007 tarih ve 31536 nolu fatura ile alınan katma değer vergisi hariç 1.257,00.- TL ederindeki masa ve koltuk takımı,

- 17/05/2007 tarih ve 360400 nolu fatura ile alınan ve iktisadi ve teknik anlamda bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç toplam 1.715,04.- TL ederindeki masa ve koltuk takımı,

- 05/10/2007 tarih ve 018971 nolu fatura ile alınan katma değer vergisi hariç 1.461,86.- TL değerindeki cep telefonu,

- 25/12/2006 tarih ve 207700 nolu faturayla alınan ve iktisadi ve teknik anlamda bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç toplam 1.539,78.- TL ederindeki bilgisayar malzemesi,

- 03/04/2007 tarih ve 207307 nolu, 24/04/2007 gün ve 21939 nolu, 27/04/2007 tarih ve 694262 nolu faturalarla alınan ve iktisadi ve teknik anlamda bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç toplam 2.126,60.- TL ederindeki bilgisayar malzemesi,

- 21/05/2007 tarih ve 15354 nolu faturayla alınan ve iktisadi ve teknik anlamda bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç toplam 1.404,00.- TL ederindeki kamera sistemi,

- 12/07/2007 tarih ve 68784 nolu faturayla alınan katma değer vergisi hariç toplam 594,87.- TL ederindeki klima,

- 31/10/2007 tarih ve 10573 numaralı fatura ile iktisap edilen ve iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç 600,00.- TL bedelli tül perde ve güneşlik,

- 11/11/2007 tarih ve 058553 numaralı fatura ile iktisap edilen ve iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç 1.043,00.- TL bedelli sehpa, koltuk ve sandalye takımı,

- 12/11/2007 tarih ve 115713 numaralı fatura ile iktisap edilen ve iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden katma değer vergisi hariç 593,22.- TL bedelli masa ve koltuk takımı,

Alımlarına ait ödemelerin, amortismana tabi tutulmadan doğrudan gider kaydedildiği belirlenmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 313. maddesi gereğince, amortismana tabi tutulmaksızın doğrudan gider yazılabilecek demirbaşlarla ilgili haddin iktisadi ve teknik bakımdan bütünlük arz eden sabit kıymetlerde topluca dikkate alınacağı ve alet, edevat, mefruşat ve demirbaşlar için geçerli sınırın 2007 yılında 560,00.- TL olduğunun hatırlanarak her yıl yeniden değerleme oranında artırılan bu haddin ilanına ilişkin Maliye Bakanlığı tebliğlerinin titizlikle izlenmesi,

Muvazene Defteri: Gider Gösterilmeyecek Kalemler

12- a) Noterin, kendisi, eşi ve çocukları için yaptırmış olduğu bireysel emeklilik primi tediyelerinden, 2005 yılında 25.420,00.- TL, 2006 yılında ise 2.727,83.- TL tutarında ödeme belgesi mevcutken 6.000,00.- TL meblağın gelir vergisi beyannamesinde matrahtan mahsup edildiği,

b) Noterin, çocuğu için yapmış olduğu eğitim harcamalarının, Vergi Usul Kanunu'nda tanımlanan geçerli bir belge bulunmadan, 2005 yılında 9.000,00.- TL, 2006 yılında da 9.000,00.- TL tutarındaki vergi mükellefiyeti bulunmayan bir vakıf üniversitesine yapılan ödemeleri gösteren banka dekontlarına dayanarak, yıllık gelir vergisi beyannamelerinin mahsus sütununda mahsup edildiği,

c) Noterin önceki görev yerinde iktisap ettiği ve gelmeden önce devrettiği demirbaş malzemelere ait toplam 660,72.- TL meblağın amortisman gideri olarak gösterildiği,

d) 2006 yılında Belediye Başkanlığına ödenen çevre temizlik vergisine ait toplam 289,56.- TL tutarındaki gecikme zammı ve özel usulsüzlük cezasının masraf gösterildiği,

e) Kamuya yararlı statüsü bulunmayan bir derneğe 2006 yılında yapılan 3.400,00.- TL ve 2007 yılında ödenen 4.000,00.- TL tutarındaki bağışların gider yazıldığı,

f) Soğuk damga alımına ait 19/12/2005 tarih ve 124513 nolu faturaya ait toplam 540,00.- TL ödemenin, 2006 yılı Şubat ayında gider yazılarak ait bulunmadığı yılın gelir vergisi beyannamesinde kardan mahsup olunduğu,

g) Noterin kendisinin lisan öğrenimine dair kurs bedeli için 22/03/2005 tarih ve 112979 nolu fatura ile ödenen 2.344,00.- TL meblağın, eğitim harcaması olarak, ilgili yılın gelir vergisi beyannamesinin mahsus sütununda mahsup edildiği,

Belirlenmiş, gereğine tevessül olunmuştur.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89/1-1. maddesine göre; beyan edilen gelirin % 10'unu (bireysel emeklilik sistemi dışındaki şahıs sigorta primleri için % 5'ini) ve yıllık asgari ücret tutarını aşmamak ve sigortanın veya emeklilik sözleşmesinin ve prim ve katkı tutarlarının gelirin elde edildiği yılda ödenmiş olması şartıyla, mükellefin şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait Türkiye'de kain ve merkezi Türkiye'de bulunan bir sigorta veya emeklilik şirketi nezdinde akdedilen hayat, ölüm, kaza, hastalık, sakatlık, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta primleri ile bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının yıllık beyanname verilmesi sırasında bildirilecek gelirden indirilmesi imkanı tanındığının gözden ırak tutulmaması,

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89. maddesinin 5281 sayılı Kanunun 43/8-c maddesiyle değişik 2. bendine göre, beyan edilen gelirin % 10'unu aşmaması, Türkiye'de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim harcamalarının, yıllık beyanname verilmesi sırasında bildirilecek gelirden indirilmesi imkanı tanınmışsa da, lisan öğrenimi için yapılan harcamaların bu kapsamda değerlendirilmesine olanak bulunmadığının gözden ırak tutulmaması,

Noterin devrettiği ve atandığı dairenin mahsus defterine kaydetmediği ve fiilen de kullanmadığı demirbaş malzemelere ait giderlerin masraf yazılmasına imkan bulunmadığının unutulmaması,

Gelir Vergisi Kanununun 68. maddesinin son fıkrası uyarınca, serbest meslek kazancının belirlenmesinde, ödenen vergi cezalarının gider olarak dikkate alınamayacağının tatbikatta nazara alınması,

Anılan Yasanın 89/1-7. maddesi uyarınca, derneklere yapılan bağışın gelir vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılmasının bahse konu derneğin, kamu yararına faaliyet göstermesi koşuluna bağlandığının göz ardı edilmemesi,

Muvazene defterinin tutulmasında gerekli hassasiyetin gösterilerek bir daha bu tür hatalara yer verilmemesi,

Muvazene Defteri: Toplama Hatası Sonucu Gelir Vergisi Matrahını Eksik Belirleme - Rakamlar Üzerinde Silinti, Kazıntı Yapma

13- Muvazene defteri ile harcama belgelerinin tetkiki kapsamında;

a) Bazı toplama hataları sonucu gelir vergisi matrahının eksik belirlendiği, ezcümle;

- 2006 yılı Haziran ayı gayri safi gelir bölümü toplamının 30.849,80.- TL yerine 6,51.- TL eksiğiyle 30,843,29.- TL,

- 2006 yılı Temmuz ayı (1-15) gider toplamının 12.068,31.- TL yerine 2.741,43.- TL fazlasıyla 14.809,74.- TL,

- 2006 yılı Eylül ayı gelir toplamının 34.862,14.- TL yerine 1.011,50.- TL eksiğiyle 33.850,64.- TL,

- 2006 yılı Ekim ayı gelir toplamının 86.209,06.- TL yerine 1.505,50.- TL eksiğiyle 84.703,56.- TL,

- 2006 yılı Kasım ayı gelir toplamının 47.570,76.- TL yerine 1.005,50.- TL eksiğiyle 46.565,26.- TL,

- 2006 yılı Aralık ayı gelir toplamının 99.031,76.- TL yerine 1.005,50.- TL eksiğiyle 98.026,26.- TL,

Olarak deftere aktarıldığı,

b) Gelir ve giderler bölümünde gösterilen miktarların bir bölümünün çizilerek yerine yeni rakamlar yazıldığı,

Tespit olunmuştur.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 46.maddesi uyarınca tutulması zorunlu defterlerden olan muvazene defterinin tanziminde daha titiz davranılarak, gelir ve gider bölümünde yer alan miktarların sıhhati konusunda tereddüt oluşturacak toplama hatası, silinti ve kazıntılardan kaçınılması,

Muvazene Defteri: Giderleri Ait Olduğu Yıl İçinde Göstermeme

14- a) Noterin kendisi için yaptırmış olduğu hayat sigortası poliçesi için, 2004 yılı Aralık ayında ödenen 336,88.- TL tutarındaki meblağın, 2005 yılı gelir vergisi beyannamesinde mahsus bölümde matrahtan mahsup edildiği,

b) Soğuk damga alımına ait 19/12/2005 tarih ve 124513 nolu faturaya ait toplam 540,00.- TL ödemenin, 2006 yılı Şubat ayında gider yazılarak ait bulunmadığı yılın gelir vergisi beyannamesinde kardan mahsup olunduğu,

Belirlenmiş, gereğine tevessül olunmuştur.

Yıllık beyan esası üzerine vergilendirme usulünü benimseyen 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 66. maddesi uyarınca serbest meslek erbabı sayılan noterlerin kazançlarının, aynı Yasa'nın 67. maddesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiği, bu madde hükmüne göre, serbest meslek kazancının, bir hesap dönemi içinde serbest meslek faaliyeti karşılığı olarak tahsil edilen para ve ayınlar ve diğer suretlerle sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerden bu faaliyet dolayısıyla yapılan giderler indirildikten sonra kalan fark olduğunun tatbikatta nazara alınması,

Ölüm Yardımının Gider Olarak Gösterildiği

15- Muvazene defteri ve dayanağı belgelerin incelenmesinde; 2004 yılı Şubat, Mart, Nisan, Haziran, Temmuz ve Ekim aylarında, 345.000.000 lira, 2005 yılı Mayıs, Haziran, Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında toplam, 308.000.000 lira ölüm yardımının,

2004 yılı Şubat ve Eylül aylarında noterin çocuğuna ait okul aidatları olduğu belirtilen toplam, 1.173.000.000 lira,

2004 yılı Ağustos ayında katma değer vergisi ayrı olarak gösterilmeyen sağlık gideri faturasına ilişkin, 39.661.017 lira KDV,

2005 yılı Nisan ayında değişik giderler bölümünde fazla olarak toplanılan 60 TL,

Gider olarak gösterilip gelirden mahsup edildiği anlaşılmış, anılan giderler 2006 yılı Mart ayı gelirine ilave ettirilmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin, Hukuk – 19429 sayılı mütalaalarında da açıklandığı gibi serbest meslek faaliyetleri ile ilgili safi iradın tesbitine ilişkin mesleki giderler 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 68. maddesinde düzenlenmiş olup, burada on fıkra halinde sayılan bu tür giderler, mesleki faaliyetin idamesi ve gereği olarak yapılan masrafları kapsamaktadır. Noterlerin, çocuklarının okul aidatları ve ölüm yardımı anlaşması gereğince yaptıkları yardımlar ise burada sayılan mesleki giderler arasında yer almadığı cihetle safi iradın tesbitinde gider olarak kaydedilemeyeceğinin,

2004/10 sayılı genelgesinde de belirtildiği gibi personel için ödenen yemek bedelleri, kırtasiye, demirbaş alımı, demirbaş kirası için yapılan ödemelere ait Katma Değer Vergisi ise düzenlenen fatura veya gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış ve yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilmesi halinde indirim konusu yapılabileceği, bunun haricinde iç yüzde ile hesaplanan kalemler hariç, belge üzerinde miktar olarak gösterilmeyen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılması mümkün bulunmadığının hatırda tutulması,

84- MÜHÜR BASMA

Mühür Basma: İlgilinin İmza Atamaması - Parmak İzini Almama

1- ... yevmiye sayılı iş kağıtlarında, tarafların imza atamaması sebebiyle ilgilinin mührünün bastırılmasıyla iktifa olunduğu anlaşılmıştır.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 75. maddesi gereğince, ilgilinin mühür kullanması halinde parmak izinin da alınması zorunlu olduğunun göz önünde bulundurulması,

85- MÜLKİYETİ MUHAFAZALI SATIŞ

Mülkiyeti Muhafazalı Satış: İşlemin Düzenlenme Yeri - Alıcının Yerleşim Yeri Noterliğine İhbar

1- ... yevmiye sayılı Muğla'da mukim alıcının imzaladığı mülkiyeti muhafaza suretiyle satım sözleşmesinin ilgili Noterliğe gönderilmeden, sicil defterine işlendiği anlaşılmıştır.

Noterler Birliği'nin 19/02/2002 tarih ve 2002/10 sayılı Genelgeleri'nde de izah edildiği gibi, 4721 sayılı Türk Medeni Yasası'nın 764. maddesinin "Başkasına devredilen bir malın mülkiyetinin saklı tutulması kaydı, ancak resmi şekilde yapılacak sözleşmenin, devralanın yerleşim yeri noterliğinde özel siciline kaydedilmesiyle geçerli olur" hükmünü içerdiğinden, artık bu tür muamelelerin; alıcının ikamet noterliğinde yapılması mecburiyetinin ortadan kalkmakla birlikte, bu yerde tescili icabettiğinin daima hatırda tutulması,

Mülkiyeti Muhafazalı Satış: Taksit ve Vadeyi Defterde Göstermeme

2- ... yevmiye sayılı mülkiyeti muhafaza kaydıyla araç satışını içeren sözleşmelerin mahsus defterine tescilleri sırasında, taksitlerin vade ve miktarlarının yazılmadığı gözlenmiştir.

Borçlar Kanunu'nun 182. maddesi muvacehesinde, mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlara ait sözleşmelerin mahsus defterine tescilleri sırasında, taksitlerin vade ve miktarlarının da behemehal derci gerektiğinin unutulmaması,

Mülkiyeti Muhafazalı Satış: Tescil Edildiğini İşleme Not Etmeme

3- Mülkiyeti muhafaza kaydı ile yapılan satışlara ait sözleşmelere, mahsus deftere tescil edildiği hususunun dercedilmediği gözlenmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 23.maddesi uyarınca, bu konuda gerekli meşruhatın verilmesinin unutulmaması, noksanlığın ikmali,

86- MÜSTENİDAT

Müstenidat: Temsilcilik Belgesi Ekleme - Değerli Kağıt Bedeli Almama

1- Temsilci aracılığı ile yapılan sözleşmelerde mümessilden alınan vekaletname veya temsilcilik belgesi örneği iş kağıtlarına müstenit olarak eklendiği halde, ... yevmiye sayılı işlemlerde bu kağıtların değerlendirmeye tabi tutulmadığı anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Yasal yükümlülük gereği olarak iş kağıtlarına eklenen bu kabil kağıtların da işlemin ayrılmaz bir parçası olduğu göz önünde tutularak, bunların da değerli kağıt bedeline tabi tutulması gerektiğinin unutulmaması,

87- MÜTESELSİL KEFALET

Müteselsil Kefalet: Aynı Zamanda Müteselsil Borçlu Olma - Orman İdaresinden Alınan Bina Onarım Kredisi

1- Orman idaresinden tek senetle bina onarım için birden çok şahsın aynı zamanda birbirlerine toplam borç üzerinden müteselsil kefil ve idareye karşı da müteselsil borçlu olarak kredi almalarına dair iş kağıdının imzalanmasında, tek bir şahsın borçlu, diğerlerinin müteselsil kefil kabulü ile tek imza üzerinden harç alındığı görülüp, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Müteaddit kişilerin aynı zamanda birbirlerine müteselsil kefil olarak bir kurum ya da bankadan borç para almaları halinde, bütün şahıslar tek tek toplam parayı idareye karşı borçlu olacaklarından bu sıfatla hesaplanacak harç, müteselsil kefillerin imzalarının "tek" sayılması sebebiyle kefalet için tahakkuk edecek olandan daha fazla olacağından, bütün şahısların borçlu sıfatının nazara alınması suretiyle harç hesabı yapılması ve müteselsil borçluluk sıfatının, kefillikle karıştırılmaması,

88- NOTERLERİN YAPAMAYACAKLARI İŞLEMLER

1- 2005/21563 yevmiye sayılıda; ilgilinin, "tapu sicilinde annesi (HÖ) adına kayıtlı olan, Ankara İli Yenimahalle İlçesi Varlık Mahallesi 5044 Ada 2 Parsel sayılı taşınmazda ilerde doğacak tüm miras hak ve alacaklarından kardeşi (SÖ) lehine bedelsiz olarak feragat ettiği; kardeşi (SÖ)'nün, ister annesi (HÖ)'nün vefatından önce isterse vefatından sonra anılan gayrimenkulün tüm kayıt ve tescillerini kendi adına yaptırmasına muvafakati bulunduğu" şeklinde beyanını ihtiva eden, bir imzalı ve değer içermeyen düzenleme biçiminde mirastan feragat sözleşmesi tanzim olunduğu; buna bağlı olarak da 22,90 TL maktu harç alındığı müşahede olunmuştur.

4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 528, 529 ve 530. maddelerinde, 'Ölüme Bağlı Tasarrufların Çeşitleri' başlığı altında tanzim olunan 'Mirastan Feragat Sözleşmesinin', miras bırakan ile feragat eden mirasçı arasında düzenlenmesi gerektiğinin hatırlanması; arzulanan maksadı sağlamayacak işlem ifasından kaçınılması,

89- NOTER KATİPLERİ ve PERSONELİ

Noter Katipleri: Ücret Artışları İçin Ek Sözleşme Yapmama

1- Noter katipleri ile 2002 yılında, yapılan sözleşmelerde yazılı ücretlerde önemli değişikliklerin olduğu maaş bordrolarının tetkikinden anlaşılmasına rağmen, bu hususun ayrıca yazılı sözleşmeye bağlanmadığı müşahede edilmiştir.

TNB'nin 1979/22 sayılı Genelgesi'nde bahsedilen ve Noterlik Kanununun 45. maddesi ve Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 12.maddesinin ve sonrası maddeleri gereğince; hizmet münasebetinin devam ettiği süre içinde ücrette vaki olacak değişikliklerin de yazılı sözleşmeye bağlanması ve ödenen ücret miktarının sicil defterine işlenmesi,

Noter Personeli: Sözleşme Değişikliklerini Yazılı Hale Getirmeme

2- Personel ile 2003 yılında sözleşme yapıldıktan sonraki değişiklikler için yeni sözleşme yapılmadığı belirlenmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 12.maddesi gereğince, değişikliklerin de yazılı hale getirilmesi ve bir notere onaylattırılması, bir örneğinin de odaya gönderilmesinin ihmal olunmaması,

Noterlikte Tutulan Defterlerin Kontrolünde

3- Noter Başkatibi olan (MD) ile katipler (FYB) ve (SD)'nin bir yılı aşkın süredir çalışmalarına karşın, henüz personel sicil defterine kayıtlarının yapılmadığı, kayıtlı olan personelin sadece ad ve soyadlarının yazılması ile yetinildiği, diğer mahsus bölümlerin doldurulmadığı, katip (YB)'nin resminin deftere yapıştırılmadığı, ayrılan bir kısım personelin ayrılış sebebi ve ayrıldığı tarihlerin yazılmadığı,

Personel izin defteri tutulmakla birlikte, bir kısım personelin isimlerinin yazılması ile yetinildiği, diğer bölümlerin doldurulmadığı,

Anlaşılmıştır.

Noterlik dairesinde çalışan personele ait bilgilerin, Noterlik Kanunun Yönetmeliğinin 54. maddesi uyarınca personel sicil ve izin defterine kaydedilmesine özen gösterilmesi, aynı madde gereğince mahsus defterlerin amacına uygun kullanılması,

90- NOTERLİK MAKBUZU

Noterlik Makbuzu: İlgiliye Vermeme - Dairede Müsvedde Olarak Kullanma

1- Talep vaki olmadığı gerekçesiyle bir kısım noterlik makbuzlarının ilgilisine verilmediği ve kalemde bırakılıp dairede müsvedde olarak kullanıldığı anlaşılmıştır.

Noterlik Kanununun 114. maddesi gereğince, tanzim edilecek makbuzların bir örneğinin mutlaka iş sahibine verilmesi,

Noterlik Makbuzlarındaki Miktarların Yevmiye Defterine Aktarılması: Maliyeye Eksik Yatırma - Fazlalığın İadesi - Fazlalığın TNB'ne Gönderilmek İstenmesi

2- Hesap çekimi ve makbuzlarla yevmiye defteri karşılaştırması sırasında;

… sayılıda, ilgiliden makbuzla 22 TL harç tahsil edildiği halde, bunun yevmiye defteri ve beyannameye 12 TL olarak geçirildiği ve maliyeye eksik yatırıldığı,

... sayılısında da damga vergisi için aynı şekilde 50 liralık hata yapıldığı,

Tespit edilmiş, maliyeye yatırılmayan tutarların ilgililerine noterlikçe iadesi, olmadığı takdirde de Türkiye Noterler Birliği'ne tevdii için beklendiği öğrenilmiştir.

TNB'nin 1979/16 sayılı Genelgelerine konu, Maliye Bakanlığı GGM' nin 30/04/1979 gün ve GEL: UYG:2362915-06/24/31641 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, noterler tarafından hiç alınmaması gereken veya fazla alınan harç ve damga vergilerinin, Vergi Dairelerince iadesi zaman aldığından, gereksiz formalitelerin önlenmesi bakımından, fazlalığın, maliyeye yatırılmadığı dönemde ilgilisine noter tarafından, maliyeye tevdi olunmuş ise, vergi dairesince iadesi gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Noterlik Kanununun 189. maddesinin 8. fıkrası ancak, 120. maddeye göre hesaplanacak "gecikme zamlarının" Türkiye Noterler Birliğine gönderilmesini amir bulunduğundan, hatalı da olsa fazla alınan vergilerin Birliğe tevdi edilemeyeceğinin bilinmesi,

Her iki iş kağıdı sebebiyle eksik yatırılan miktarın Noterlik Kanununun 120. maddesi mucibince ilgili mercie yatırılmasının temini,

91- NÜSHA

Fazla Olarak Düzenlenen Asıl İş Kağıdının Harç ve Damga Vergisi

1- 2004/4000 yevmiye sayılı işlemde, Tekirdağ Belediyesi ile kiracı arasında akdedilen yıllık 2.220.000.000 lira değerli, bir yıl süreli ve bir de müteselsil kefil imzası bulunan işyeri kira sözleşmesinin üç nüsha olarak yapıldığının işlemde de belirtildiği halde damga vergisinin, 49.950.000 lira yerine 33.300.000 lira eksiğiyle 16.650.000 lira olarak tahsil edildiği,

(2004/4235 ve 13872 sayılı yine Tekirdağ Belediyesi ile kiracılar arasındaki işyeri kiralanmasına ilişkin sözleşmelerde de birden fazla nüsha olarak düzenlenmelerinin nazara alınmaması sonucu, harç asgari sınırda bulunmakla birlikte damga vergisinin 58.500.000 lira eksik olarak tahsil edildiği,)

Belirlenmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1999/24 sayılı genelgesinde; "... düzenleme şeklinde yapılan işlemden talep halinde birden fazla asıl (nüsha) düzenlenebileceğinin, ancak her bir nüshanın ayrı ayrı işlem kabul edilerek harç alınması gerektiği..." belirtilmiştir.

Noter harçları yönünden asıl ile nüshaya aynı hükümler uygulanmaktadır. Düzenlemede verilen ilk ve fazlası nüsha ile onaylamada ilgililere verilen imzalı ikinci ve fazlası kağıtlardan da ayrı ayrı asıl harcın alınması gerektiği, bunların diğer işlem nevilerinden (Noterlik Kanunu 100. madde ve sonrası) olmasının sonucu değiştirmeyeceği, Harçlar Tarifesinin II/5-a maddesi dışındaki tüm harçların asıl harçlardan oluştuğu, ilgililerin imzasını taşıyan tutanak şeklindeki işlemlerden onlara verilenlerde de yalnız noterin imzası bulunması gerektiği, aksi halde ona da nüsha niteliği kazandırılmış olacağı,

Damga Vergisi Kanununun 5. maddesinde, bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kağıtların her nüshasının ayrı ayrı aynı miktar veya nisbette damga vergisine tabi tutulacağı, nüshanın ise yukarıda da açıklandığı gibi "aslında bulunan ifadelerin aynısını ihtiva eden ve düzenleyen tarafların imzasını taşıyan aynı konudaki müteaddit kağıtlar" olarak belirlenmiş olup, işlemin aslı nispi vergiye tabi olduğu takdirde ise nüshaların her birinin de ayrı ayrı aynı nisbette vergiye tabi olduğunun,

Bilinerek bundan sonraki uygulamalarda nazara alınması,

Fazla Olarak Düzenlenen Asıl İş Kağıdının Harç ve Damga Vergisi

1- 2017/4000 yevmiye sayılı işlemde, Tekirdağ Belediyesi ile kiracı arasında akdedilen yıllık 2.220,00 TL değerli, bir yıl süreli ve bir de müteselsil kefil imzası bulunan işyeri kira sözleşmesinin üç nüsha olarak yapıldığının işlemde belirtmesi karşısında harç ve damga vergisi hesabında nüsha sayısı kadar ayrı ayrı alınması sonucu, harcın 65,40 TL yerine 130,80 TL fazlasıyla 196,20 TL damga vergisinin 21,05 TL yerine 42,10 TL fazlasıyla 63,15 TL tahsil edildiği belirlenmiştir. (Not: 03/02/2017 tarihinden itibaren yapılan işlemlere yöneliktir.)

09/08/2016 tarihli 6728 sayılı Yasayla 492 sayılı Kanunun 38 inci maddesine eklenen fıkra gereğince birden fazla nüsha olarak düzenlenen muayyen bir bedeli ihtiva eden kağıtlarla ilgili nispi harca tabi işlemlerden sadece bir nüsha için harç tahsil olunması,

Yine aynı Yasayla 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 5 inci maddesinde yapılan değişiklik sonrası, evvelce birden fazla nüsha olarak düzenlenen ve nispi damga vergisine tabi olan kağıtların her bir nüshası ayrı ayrı damga vergisine tabi iken yapılan değişiklikle bu kağıtların sadece bir nüshasının damga vergisine tabi tutulması,

Gerektiğinin bilinmesi,

92- NOTER ÜCRETİ VE İMZA YETKİSİ

Okuma Yazma Bilmeyen Şahsın Düzenleme İşlemi: Tanık Bulundurma - Tanık Sayısı

1- İlgilileri okuma yazma bilmeyen ve düzenleme şeklinde yapılan vekaletnamelerde, iki tanığın hazır bulundurulması gerekirken, bazılarında bir tanığın hazır edildiği, bir kısmında da tanık bulundurulmadığı gözlenmiştir.

Noterlik Kanununun 87. maddesi, düzenleme şeklinde yapılan iş kağıtlarında, ilgilinin okuma yazma bilmemesi durumunda iki tanığın hazır bulundurulmasını amir olduğundan, bundan böyle anılan hükmün göz önünde tutulması,

Onaylama İşlem: Damga Vergisi - Hem Daire Nüshasından Damga Vergisi Alma - Hem de İlgiliye Verilen Nüshadan Damga Vergisi Alma

2- İmza onaylaması şeklinde yapılan taahhütname veya sözleşmeler nedeniyle, hem ilgiliye verilen (asıl damga vergisi) ve hem de cilbende takılan (daire nüshası) sebebiyle damga vergisi tahsil edildiği saptanmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun I/C-11. bendi uyarınca, kişiler tarafından imzalanan veya imzası ikrar olunan (düzenleme sayılmayıp) onaylama biçimde gerçekleştirilen iş kağıtlarının (noterlik dairesinde saklanacak) imzalı nüshalarının damga vergisinden bağışık olduğunun, eğer ilgililer kendilerinin imzası bulunan birden çok nüsha isterlerse ancak onlar sebebiyle (asıl damga vergisi) tahsil edilebileceğinin unutulmaması, taraflara gereksiz külfet yüklenmemesi,

Onaylama Şerhi: Tarihi Rakamla Yazma - Yazı ile Yazmama

3- Onay suretiyle yapılan ... yevmiye sayılı iş kağıtlarında olduğu gibi, tasdikin sadece tarih konulmak suretiyle yapıldığı müşahede olunmuştur.

Onaylama suretiyle yapılan işlemlerin, 1512 sayılı Noterlik Kanununun 92. maddesinde yazılı esaslara uygun şekilde yapılması, işlemin yapılış tarihinin hem rakam ile hem de yazı ile yazılması gereğinin uygulamada ihmal olunmaması,

Onaylama Şerhi Yazmadan İş Kağıdı Tasdik Etme

4- Türkiye Halk Bankası Bitlis Şubesince verilen ticari kredi sözleşmelerinde, hariçte iş kağıdını imzalayıp, bunu noterlikte kabul eden ilgililerin imzalarının ve işlem tarihinin onaylanmasına dair bir şerh yazılmadan, sırf noterlik kaşesi basılıp, kağıdın mühürlenmesi ile yetinildiği ve imza ile iktifa olunduğu görülmüştür.

1512 sayılı Noterlik Kanunu'nun 90-92. maddeleri uyarınca dışarıda yazılıp, imzalanmış iş kağıdı üzerindeki imzanın noter huzurunda kabul olunduğuna dair şerh yazılmadan ve bunun üzerine iş kağıdının tasdik edildiği tarih de konulmadan, sırf imza ve mühür koymanın işlemin onama şeklinde yapıldığının kabulü için yeterli sayılamayacağının bilinmesi,

Onaylama Şerhi: İmzanın Kime Ait Olduğu Belirtmeme

5- Ziraat Bankasından alınan ve dışarıda yazılan tarımsal kredilerle ilgili olarak yapılan onaylama işlemlerin onaylama şerhlerinin usulünce yazılmadığı, atılan imzaların kime ait olduğunun, şerhte belgelenmediği gözlemlenmiştir.

Noterlik Kanunu'nun 90-93. maddeleri mucibince, Onaylama imzanın noter huzurunda atılması veya kendisine ait olduğunun ilgili tarafından kabulü ile mümkün bulunduğundan, iş kağıtlarına yazılan şerhlerde, işlemin yapıldığı yer ve tarih ile birlikte, ilgilinin kimliğinin ve adresinin noter ilgiliyi tanımıyorsa kimlik hakkında gösterilen ispat belgesinin, imza huzurda atılmışsa bu hususun, imza dışarıda atılıp da huzurda imzanın kendisine ait olduğu kabul edilmişse, bu konudaki beyanın, onaylama şerhinde açıkça yazılması, yalnızca borçlu veya kefil gibi sıfatların yazılmasının yetmediğinin bilinmesi,

Onaylama İşlem: Harç - Hem İlgiliye Verilen Asıldan Harç Alma – Hem de Daire Nüshası Sebebiyle Harç Alma

6- ... sayılı şirket kuruluş işlemlerinde, ilgiliye verilen tek bir nüshanın, diğer örneklerle birlikte harçlandırılması sırasında, "ikinci bir asıl olduğu" düşüncesiyle, bunun da "asıl olarak" harca tabi tutulduğu ve bu yüzden asılla ilgili imza sayısının her defasında, mevcudun iki katı olarak bilgisayara verildiği görülmüştür.

Noterlik Kanununun 90. maddesi gereğince, imza onaylaması şeklinde yapılan iş kağıdının "aslı ilgilisine" verileceği, imzalı bir örneğinin dairede saklanacağı ve bunların ikisinden biri harca tabi olmadığından, ilgiliye fazla asıl verilmemişse tek bir asıl harcı alınması, söz konusu uygulamanın hatalı olduğunun bilinmesi,

İlgililere "tek asıl" dışında başkaca ilgililerin imzasını taşıyan örnek nüsha verilirse, bunların hem asıl harcına ve hem de asıl damga vergisine tabi olacağının hatırdan çıkarılmaması,

93- ORMAN KÖYLÜLERİ

Orman Köylülerini Kalkındırma Kooperatifi: Kredi – Rehin - Harç ve Damga Vergisi

1- Orman Köylülerini Kalkındırma Kooperatifinin 270.000 liralık borç için bir kamyonu rehin ettiğine dair taahhüdün muaf olduğu düşüncesiyle harç ve damgaya tabi tutulmadığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Tarım Satış, Tarım Kredi ve Esnaf Kefalet Kooperatiflerine tanınan bazı muafiyet halleri hariç, diğer kooperatiflerin 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 93. maddesinde tadadi olarak sayılan işlemler dışında muafiyetten yararlanamayacaklarının bilinmesi, adı geçen kooperatiflerin 6831 sayılı Kanun'a 1744 sayılı Yasa ile eklenen 3. maddesindeki istisnadan da istifade edemeyeceklerinin göz önünde bulundurulması,

94- ORTAK GİRİŞİM

1- 2004/21301 yevmiye nolu, 892.000.000.000 lira değerindeki Tekirdağ Valiliği ile ortak girişim beyannamesi vermek suretiyle ihaleye katılan firmaların imzalarının ayrı ayrı harca esas alınması nedeniyle harcın, 1.605.600.000 lira yerine 802.800.000 lira fazlası ile 2.408.400.000 lira, olarak alındığı belirlenmiş, fazla harcın iadesi için düşünce yazısı yazılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1989/1 sayılı genelgeleri gereğince ortak girişim adına bir kağıda imza koyan şahısların imzalarının bir kabul edilerek harcın bu esas üzerinden tahsili gerektiğinin hatırlanması,

95- ÖDÜNÇ SENEDİ: DAMGA VERGİSİ ORANI

2- ... sayılı, ödünç alınan para ile ilgili senette, damga vergisinin %0 9,48 oranında hesaplandığı görülmüştür.

Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/1-c bendi gereğince, ödünç alınan paralar için verilen makbuz veya bu mahiyetteki senetlerin binde 7,59 oranında damga vergisine tabi bulunduğunun bilinmesi,

96- ÖĞRENCİ İŞLEMİ

Öğrenci İşlemi: Lehine İşlem Yapılan Kuruluş - Harç

1- ... sayılı taahhütnamelerde, Sağlık Sosyal Yardım Bakanlığı hesabına ... Sağlık Meslek Lisesinde öğrenim yapacak öğrenciler, okul idaresi lehine borçlandıkları, velileri buna muvafakat ettiği ve birer şahıs da müteselsil kefil olduğu halde, 443.600.-'er liralık işlemlerden harç bedeli tahsil olunmadığı saptanmış, 2.000.-'er liralık harç noksanlığı ikmal ettirilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ile bu kabil öğrenci taahhütname ve müteselsil kefaletnamelerine damga vergisi bağışıklığı tanınmış ise de, lehine taahhütte ve kefalette bulunulan kuruluşun Genel Bütçeye dahil olması gerekçesiyle Harçlar Kanunu'nun 13/j maddesi mucibince, işlemlerin aynı zamanda harçtan da bağışık sayılamayacağının, bu gibi kağıtlarda harç sorumlusunun muameleyi imzalayan özel şahıs olduğunun hatırdan çıkarılmaması,

Öğrenci İşlemi: Lehine İşlem Yapılan Kuruluş - Harç

1- ... sayılı taahhütnamelerde, Sağlık Sosyal Yardım Bakanlığı hesabına ... Sağlık Meslek Lisesinde öğrenim yapacak öğrenciler, okul idaresi lehine borçlandıkları, velileri buna muvafakat ettiği ve birer şahıs da müteselsil kefil olduğu öğrenci işleminde harç alındığı gözlenmiştir.

... sayılı işlemlerde, yurt dışında öğrenim için giden şahısların taahhütname ve müteselsil kefaletnameleri, doğru bir yaklaşımla, damgadan müstesna tutulmasına karşın, bu tür işlemlerin harçtan da muaf olduğu düşünülmeden harca tabi tutulduğu izlenmiştir.

TNB'nin 2016/19 ve 2017/3 sayılı Genelgelerine konu olan Gelir idaresi Başkanlığının 26/01/2017 günlü ve 10314 sayılı yazısında da açıklandığı üzere, 09/08/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Yasayla 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu ve 492 sayılı Harçlar Kanununun da yapılan yeni düzenlemeye göre, öğrenci ve askerlerin eğitim ve öğrenim nedeniyle düzenledikleri kağıtlar için Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulama Prensipleri aşağıda belirtilmiş olup;

a) Öğrencilerin Kredi Yurtlar Kurumu veya diğer kurum ve kuruluşlardan burs ve öğrenim kredisi almak amacıyla düzenlenen sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlarla, bu kağıtlara ilişkin işlemlerden,

b) Öğrencilerin okula veya öğrenci yurduna girebilmek için düzenledikleri sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlarla bu kağıtlara ilişkin işlemlerden,

c) Devlet memurlarının kurum içi eğitim kapsamındaki (Örneğin; Maliye meslek kursu, Polis eğitim merkezi ve Askeri kurs ve benzeri kurum içi) kursların yanı sıra, bilgi, görgü artırmak üzere gönderildikleri yurt dışı programlara katılmaları amacıyla düzenlenen sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlarla ilgili işlemlerden,

d) Pilot adaylarının Türk Hava Yollarının pilot eğitim kursuna katılmaları amacıyla düzenlenen sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlarla ilgili işlemlerden,

e) Üniversite mezunlarının gerek yurt içi ve gerekse yurt dışı yüksek lisans, doktora ve benzeri uzmanlık konularındaki ihtisas programlarına katılabilmeleri amacıyla düzenlenen sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtlara ilişkin işlemlerden,

Damga vergisi ve harç alınmayacağının,

Ancak meslek edinmek isteyenlerin katıldığı yabancı dil, bilgisayar vb. özel kurslara katılmak amacıyla düzenlenen sözleşme, taahhütname, kefaletname ve benzeri kağıtların ise harç alınmakla birlikte damga vergisinden muaf tutulacağının,

Gözden uzak tutulmaması,

Öğrenci İşlemi: Harç Bağışıklığı - Yanlış Mütalaa

2- Maliye Bakanlığınca yanlış olarak kaleme alınmış yasal dayanağı da bulunmayan bir görüşe istinat edilerek, bunun geçerli olup olmadığı aranmadan, ... sayılı işlemlerde, yurt dışında öğrenim için giden şahısların taahhütname ve müteselsil kefaletnameleri damgadan müstesna ancak, harca tabi iken bir imzalı muamelelerde hiç harç alınmadığı belirlenmiş, birlikte hesaplanan 284.000 liralık noksanlık tamamlattırılmıştır.

Öğrenim amacıyla yapılan düzenleme, Damga Vergisi Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tablonun II/1. maddesinde gösterilmiş olup, bu hususlarda öğrencilere veya eğitim göreceklere harç bağışıklığı tanınmadığının, diğer öğrenci işlerinde olduğu gibi yurt dışına gidecek olanlar için de aynı kuralın geçerli bulunduğunun unutulmaması,

Öğrenci İşlemi: Okuldan Atılan Öğrencinin Borcu ile İlgili Taahhüt ve Kefalet

3- ... sayılı iş kağıdı da, oğlu (MM)'nin Kara Harp Okulundan ayrılması sebebiyle idareye ödenmesi gereken 13.196.500 liralık borcun üç taksitte ödenmesine dair bir imzalı taahhütname ile bununla ilgili müteselsil kefaletname işleminden damga vergisi alınmadığı belirlenmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Damga Vergisinden İstisna edilen kağıtlarla ilgili Tablosunun II/1. maddesi ile tanınan bağışıklık, öğrencilerin okula girebilmeleri, okudukları sırada yurtlarda barınabilmeleri, okuma ve eğitim amacıyla bilgi, beceri ve kültürlerini geliştirmeleri amacına matuf olup, okuldan ayrılma olayının Devletçe teşvik edilmesi söz konusu olamayacağından, istisna hükmünün gayesine uygun olmayan işlemlerde tatbik edilmemesi gerektiğinin bilinmesi,

Öğrenci İşlemi: Sosyal Hizmetler ve Dayanışma Vakfından Alınan Kredi

4- ... sayılı, öğrenciye ait, Sosyal Hizmetler ve Dayanışma Vakfından, okuma amaçlı kredi almaya ilişkin taahhütnameden, damga vergisi tahsil edildiği belirlenmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun II/1. maddesi uyarınca: öğrenim kredisi, burs gibi yardımlar alan öğrencilerin okul idareleri gibi kendilerine yardımda bulunan diğer kurum ve kuruluşlara verdikleri taahhütname ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin de damga vergisinden istisna edildiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Öğrenci İşlemi: Sosyal Hizmetler ve Dayanışma Vakfından Alınan Kredi

4- ... sayılı öğrenciye ait Sosyal Hizmetler ve Dayanışma Vakfından okuma amaçlı kredi almaya ilişkin taahhütnameden, damga vergisi tahsil edildiği belirlenmiştir.

09/08/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Yasayla öğrenci işlemleriyle ilgili getirilen yeni düzenlemeyle; 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun II/1. maddesi uyarınca: öğrenim kredisi, burs gibi yardımlar alan öğrencilerin okul idareleri gibi kendilerine yardımda bulunan diğer kurum ve kuruluşlara verdikleri taahhütname ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin hem harç hem de damga vergisinden istisna edildiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Öğrenci İşlemi: Öğrenim ve Katkı Kredisi - Damga Vergisi Alma

5- ... sayılı, yüksek okulla ilgili öğrenim veya katkı kredisine dair taahhütname ve bunlarla birlikte yapılan kefaletnamelerden damga vergisi alındığı belirlenmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunda 3482 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten sonra diğer bir kısım işlemler gibi öğrenciler tarafından verilen bu nevi öğrenim kredilerinin de damga vergisinden müstesna olan kağıtlara katıldığının hatırdan çıkarılmaması, yasal değişikliklerin vaktinde izlenmesine özen gösterilerek, kimseye gereksiz kamusal külfet yüklenmemesi,

Öğrenci İşlemi: Öğrenim ve Katkı Kredisi - Damga Vergisi Alma

5- ... sayılı yüksek okulla ilgili öğrenim veya katkı kredisine dair taahhütname ve bunlarla birlikte yapılan kefaletnamelerden harç ve damga vergisi alındığı belirlenmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunda 3482 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikten sonra diğer bir kısım işlemler gibi öğrenciler tarafından verilen bu nevi öğrenim kredilerinin de hem harç hem de damga vergisinden müstesna olan kağıtlara katıldığının hatırdan çıkarılmaması, yasal değişikliklerin vaktinde izlenmesine özen gösterilerek, kimseye gereksiz kamusal külfet yüklenmemesi,

Öğrenci İşlemi: Burs Alma İşlemi ile İlgili Taahhüt ve Kefalet - Damga Vergisi Alma

6- Doğrudan doğruya okul idaresine öğrenci ve velileri veya üçüncü şahıslar tarafından verilen taahhüt ve kefaletnamelerin, öğrencilerin burslu olması gerekçesiyle damga vergisine tabi tutulduğu müşahede olunmuştur.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 9/4/1965 tarih ve 2101104-970/15016, 12/10/1965 gün ve 2101104-1013/47344 ila 3 Nisan 1972 tarih ve 2101107-887/17662 sayılı Mütalaalarında da belirtildiği üzere, okul idarelerine verilmek maksadıyla düzenlenen bu tür taahhütname ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin damga vergisinden muaf olduğunun ve öğrencinin burslu olmasının neticeyi değiştirmeyeceğinin bilinmesi,

Öğrenci İşlemi: Eğitim Merkezine Gitme İle İlgili Taahhüt - TEV'in Verdiği Burs - Damga Vergisi

7- Eğitimle ilgili iş kağıtlarının incelenmesinde;

Zaman zaman parasız yatılı Orman Muhafaza ve Ağaçlandırma Eğitim Merkezine öğrenim için gidecek olan şahısların imzaladıkları taahhütname ve kefaletnamelerin,

Türk Eğitim Vakfının liselerde tahsil gören öğrencilere verdiği burslar nedeniyle tanzim edilen taahhütname ve bunlarla ilgili kefaletnamelerin,

Damga vergisine tabi tutulduğu müşahede olunmuştur.

Damga Vergisi Kanunu'na bağlı ve Damga Vergisinden Bağışık Kağıtlarla ilgili 2 sayılı Tablonun II/1. maddesinde 1988 yılında 3482 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle, eğitimin kolaylaştırılıp, teşviki amacıyla sırf okula girebilmek için bile olmasa, eğitime tabi tutulacak kimselerin öğrenim, ihtisas ve benzeri gayelerle bilgilerinin arttırılması amacıyla düzenlenen faaliyete katılabilmeleri için okul veya ilgili kuruluşlara verdikleri taahhütname ve kefaletnamelerle, yine aynı hükümle öğrenim görecek olan kişilere burs, kredi gibi isimlerle veya benzeri gayelerle verilecek olan ekonomik desteklerle alakalı taahhütname ve kefaletnamelerin,

Damga vergisinden müstesna hale getirildiğinin ve eğitim ve öğrenimle ilgili bağışıklık sınırının genişletildiğinin bilinmesi,

Öğrenci Lehine Kefalet: Damga Vergisi Alma - Öğrenci İşleminden Ayrı Tanzim Etme

8- Öğrencilerin okula girebilmek için okul idareleri lehine verdikleri taahhütnamelerle ilgili kefaletnamelerin, öğrenci işleminden ayrı imzalandığı gerekçesiyle damga vergisine tabi tutulduğu tespit edilmiştir.

TNB'nin 2001/55 sayılı Genelgesi'nde açıklandığı üzere, okula girebilmek için öğrenci veya velileri tarafından verilecek taahhütnamelerle ilgili kefalet şerhlerinin veya daha sonra tanzim edilecek kefaletnamelerin, veli dışındaki kimseler tarafından verilmiş olsa bile damga vergisinden müstesna olduğunun unutulmaması,

Bağışıklığın, taahhütname ile kefaletnamelerin birlikte yapılıp imzalanmış olması koşuluna bağlı bulunmadığının hatırdan çıkarılmaması,

97- ÖLÜNCEYE KADAR BAKMA SÖZLEŞMESİ

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi: İmza Başına Maktu Harç Alma - Değersiz İşlem

1- Değer ihtiva etmeyen ölünceye kadar bakma akdinin iki kişi tarafından imzalandığı gerekçesiyle, imza başına maktu harç alındığı anlaşılmıştır.

Ölünceye kadar bakma akdi ile ilgili işlemlerden 492 sayılı Yasa'nın 2 sayılı Tarifesinin değişik 1. Maktu harçlar bölümünün 11. bendi uyarınca değersiz olduğu takdirde, işlem başına maktu harç alınması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi: Düzenleme Ücreti Alma

2- Ölünceye kadar bakma akdinden, ölüme bağlı tasarruf şeklinde yapıldığı gerekçesiyle harçtan ücretle birlikte ayrıca ... lirası düzenleme ücreti alındığı görülmüştür.

Noterlik Ücreti Tarifesi'nin 2. maddesi ile yalnız vasiyetname ve vakıf senedi işlemlerinin ... TL düzenleme ücretine tabi tutulduğu, bunun dışındaki sözleşmelerde düzenleme ücretinin alınmaması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması, ilgilere fazla külfet yüklenmemesi,

Ölüme Bağlı Tasarruf: Tescili

3- Ölüme bağlı tasarrufların Tescil Defterine tescil edilerek, tescil ücreti alındığı belirlenmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin hazırlanıp yayınlanmasından önce Bakanlık HİGM' nin 02/12/1974 tarihinde temenni niteliğinde olmak üzere verdiği 34536 sayılı Mütalaa'dan sonra, Bakanlığın katkısı ile oluşturulan özel yönetmeliğin tescille ilgili 49. maddesinde hangi işlemlerin tescile tabi olacağı gösterildiğinde, bunlara dahil olmayan ölüme bağlı tasarrufların Fihrist Defterine, işlem tarih ve numarası ile kaydedilmelerinin yeterli olduğunun, bunların tescili ile tescil ücreti alınamayacağının bilinmesi,

98- PARMAK İZİ

Parmak İzi: Hangi El ve Parmağın İzi Olduğunu Yazmama

1- İmza bilmedikleri için parmak izi kullananlara ait işlemlerde, parmak izlerinin hangi elin ve parmağının izi olduğunun belirtilmediği ve genellikle izlerin karakteristiklerinin silik bir görüntüden ibaret olduğu müşahede olunmuştur.

1512 sayılı Kanun'un 75. maddesi gereğince, kullanılan izin hangi parmağa ait olduğunun, tasdik şerhinde sarahaten belirtilmesi ve söz konusu izlerin, gerektiğinde mukayeseye imkan verecek derecede belirgin olarak tespit edilmesi,

99- PİYANGO

Piyango: Harç - Değersiz İşlem Harcı - Tarifedeki Özel Düzenleme

1- ... sayılı piyango ve kur'a tutanaklarından, bir tespit işlemi yapıldığı gerekçesiyle Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/7. pozisyonu gereğince işlem başına ... harç alındığı anlaşılıp, her birindeki ... 'er liralık noksanlık ikmal ettirilmiştir.

492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/8. bendi gereğince, piyango, seçim ve toplantılarda hazır bulunulması sebebiyle düzenlenen tutanaklardan diğer tespit tutanaklarından farklı olarak maktu ... TL harç alınmasının unutulmaması,

100- PROFORMA FATURA

1- 2003/3560 sayılı 04/03/2003 tarihli çeviride, yabancı şirketin düzenlediği 300.000 USD değerli proforma fatura altında kabul eden sıfatıyla Albim Şirketinin kaşesi ve imzası bulunduğu bu nedenle de sözleşmenin tamamlandığı ve Noterde tercüme ettirilmesi ile de hükmünden yararlanıldığı dikkate alınmadan 300.000 x 1.651.912 = 495.573.600.000 TL üzerinden 3.716.802.000 TL yerine 3.711.502.000 TL eksiğiyle 5.900.000 TL,

2004/1683 sayılı 2.000.000 dolarlık proforma faturanın 26/01/2004 tarihli çeviri işleminde, Albim şirketi adına (MA)'nın imzası bulunduğu ve belgenin Telekomünikasyon Kurumuna sunulduğu dikkate alınmadan, 2.000.000 x 1.327.332 = 2.654.664.000.000 TL matrah üzerinden 19.909.980.000 TL yerine 19.904.080.000 TL eksiğiyle 5.900.000 TL,

Damga vergisi alındığı belirlenmiş eksiklik rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

488 sayılı Yasanın 1/3. maddesi çerçevesinde yabancı memleketlerde düzenlenen kağıtların damga vergisine tabi olduğun, TNB'nin 2001/ 43 sayılı genelgesiyle Maliye Bakanlığının 17. seri numaralı Damga Vergisi tebliğinde de açıklandığı üzere esas itibarıyla teklifname hükmünde olan proforma fatura üzerinde teklifin kabul edildiğine dair şerh bulunması halinde içerdiği değer üzerinden nispi damga vergisine tabi bulunduğu,

101- PROTESTO

Protesto: Tebliğe Vermeme - Oluşacak Suç: Zimmet

1- Bir kısım protesto evrakı sebebiyle tahsil edilen posta tebliğ ücretlerinin, bunlar PTT kanalıyla tebliğe verilmediği ve muhataba hiçbir surette ulaştırılmadığı için zimmete geçirildiği saptanmış, bununla ilgili olarak hazırlanan liste Cumhuriyet başsavcılığına tevdi olunmuştur.

Yargıtay 5. Ceza Dairesinin 4/2/1986 tarih ve 1985/6271 Es. 1986/306 Karar sayılı onama kararı ile de kabullenildiği üzere, söz konusu eylem adiyen zimmet suçunu oluşturduğundan, belirtilen hareketten kesin olarak kaçınılması, protesto evrakı tanzim edilir edilmez, evrakın, PTT den gerekli pulu alınarak, hemen tebliğe çıkarılması,

Protesto: Tebligat Parçalarının PTT'den Dönüp Dönmediğinin İzlenmesi

2- Protesto evrakının tetkikinde, Zimmetle PTT'ye teslim olunan tebligatların parçalarının dönüp dönmediğinin kontrol edilmediği ve bazen da dönen parçaların yerine takılmadığı gözlemlenmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 97.maddesine uygun olarak, muhataba gönderilen protestoların tebliğ veya ademi tebliğ tutanaklarının ilgili iş kağıtlarına eklenmesine dikkat edilmesi; zamanında dönmeyenlerin arkasının aranması,

Protesto: Tanzim Tarihi Olmayan Senet, Senet Sureti: Harç

3- Ticari senet protestolarıyla ilgili evrakın tetkikinde;

a) … sayılılarda, tanzim tarihi taşımayan senetlerin protestoya esas sayıldığı,

b) … sayılılarda ise, talepte bulunan tarafından ayrıca örneği getirilmediği için usulünce sureti çıkarıldığı halde bunun için ayrıca suret harcı alınmadığı,

Tespit edilmiştir.

Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 11/12/1962 tarih ve 20700 sayılı Mütalaaları'nda da belirtildiği üzere, Türk Ticaret Kanunu'nun poliçede müracaat hakkını düzenleyen 629/2 ve bu maddeye atıf yapan bono ile ilgili 690. maddeleri gereğince protesto evrakına senedin aslı ile birlikte bir suretinin de ilgilisince eklenmesi ve notere böylece ibrazı gerektiğinden, aksine davranan şahıslardan "usulünce" çıkarılan örnekler sebebiyle de harç ve ücret alınması icap ettiğinin,

Türk Ticaret Kanunu'nun 583 ve 688. maddelerinde gösterilen asli ve zaruri şartları taşımayan senetlerin, aynı Yasa'nın 584 ve 689. maddeleri gereğince senet niteliğinde sayılması mümkün olmadığından, tanzim tarihi bulunmayan bu kabil senetlerin, yalnızca bu cins senetlere tanınan usulle protesto edilemeyeceğinin, ancak ihtarname keşidesine dayanak olabileceğinin bilinmesi,

102- REHİN

1- Borç ödeninceye kadar aracın başkasına satılamayacağı ve devredilmeyeceğine ilişkin taahhüdü de içeren rehin ve yediemin sözleşmelerinin tetkikinde;

a) 2006/9936 yevmiye sayılı iki imzalı aracın başkasına satış ve devrinin yapılmayacağına ilişkin rehin verenin taahhüdünün de yer aldığı rehin ve yediemin sözleşmesinde, 7.500 TL rehin değerinin yanında 16.850 TL tutarındaki kasko değerinin esas alınmaması sonucu harcın, 60,66 TL yerine 35,56 TL eksiğiyle 25,10 TL, damga vergisinin, 252,75 TL yerine 196 TL eksiğiyle 56,75 TL,

(Benzer şekilde davranılarak 2006/10172, 10176, 10427, 10976, 12352, 12942, 12960, 13023, 13078, 13237, 14494, 14554, 14689, 14756, 14844, 14845, 14846, 14847, 14848, 14849, 14850, 14851, 14852, 14853, 14854, 14855, 15759, 15763, 16684, 17285, 18222, 18720, 18769, 19530, 19949 yevmiye nolu işlemlerde de toplam 6.517,97 TL harç, 26.955,08 TL damga vergisinin alınmadığı,)

b) 2006/20457 yevmiye nolu, iki imzalı, borçlunun rehin verdiği aracı başkasına satamayacağı ve devrini yapamayacağına ilişkin taahhüdünün yer aldığı 50.000 TL değerinde rehin ve 70.000 TL kasko değeri bulunan sözleşmede birinci değerin esas alınması akabinde harcın, 126 TL yerine 36 TL eksiğiyle 90 TL, damga vergisinin ise 525 TL yerine 150 TL eksiğiyle 375 TL,

(Benzer şekilde davranılarak 2006/21821, 22556, 23715, 24714, 28066, 28099, 28100, 28305, 30300, 2007/1048, 1049, 1050, 1051, 1532, 1535, 3930, 4697, 5447, 5448, 5449, 5450, 5451, 5452 yevmiye sayılılarda da toplam olarak harcın 2.584,32 TL, damga vergisinin 10.062,12 TL noksanıyla tahsil olunduğu,)

Olarak alındığı anlaşılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1990/77 sayılı genelgesinde de açıklandığı gibi rehin işlemi ve buna ilaveten yediemin sözleşmesine ilişkin esasları ihtiva eden hususlar iki ayrı hukuki muameleyi oluşturduklarından, yediemin tarafını, rehin veya kredi borçlusunun teşkil etmesi halinde de birbirinden tamamen ayrı hukuki işlem vasfındaki her iki sözleşmenin aynı kağıt üzerinde düzenlenmiş olması halinde dahi ayrı ayrı nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin hatırlanması,

Türkiye Noterler Birliği'nin 1994/45 ve 2004/35 sayılı genelgeleri ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 43. maddesine 3689 sayılı Yasa ile eklenen fıkra ve bu hükmün uygulanmasına ilişkin 17 seri nolu Harçlar Kanunu Genel Tebliği uyarınca, motorlu kara taşıtlarının noterliklerde yapılacak alım, satım, devir ve taahhüt ile ilgili işlemlerde nisbi noter harcına esas olmak üzere yürürlükteki kasko değerinden az olmamak üzere bir değer gösterilmesi gerektiği gibi rehinli araçların da noterliklerde satışının yapılabileceğinin, bu durumda da aracın satış ve devrine ilişkin taahhüt bulunması nedeniyle kasko değerinin esas alınması gerektiğinin bundan sonraki işlemlerde nazara alınması,

2007/3 sayılı genelgede de borç ve rehin işleminin ilgili ve bir asıldan doğma olduğunun kabul edilip, uygulamanın da Harçlar Kanununun 46 ve Damga Vergisi Kanununun 6/2. maddesi hükümleri gereğince her iki işlemden en yüksek harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren işlem üzerinden nisbi olarak tahsil edilmesinin gerektiği belirtilmiş olup, bu işleminde belirtilenden farklı olmadığının göz ardı edilmemesi,

103- RESEN TUTANAK

Re'sen Tutanak: Tespit Tutanağı - Harç

1- ... sayılı şirket sermayesinin tespiti ile ilgili işlemden, bilgisayardaki parametreye tarifedeki 7.000 TL yerine diğer bir pozisyondaki re'sen tutanakla alakalı 23.800 liranın yazılması sebebiyle bu kadar harç alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. pozisyonuna giren olaylar sebebiyle re'sen düzenlenen tutanaklar ile aynı tarifenin II/7. bendinde hükme bağlanan "... yazılı kağıtların veya bir şeyin, bir yerin hal ve şeklinin ... tespitine ilişkin tutanaklar" arasında harç alınması bakımından farklılık yapıldığı, sermaye tespitine ait tutanakların birinci guruba girmediği göz önünde tutularak bundan böyle parametrelerin daha dikkatli bir şekilde değiştirilmesi,

Re'sen Tutanak: Değerli Kağıt - Tespit Tutanağı

2- Şirket sermayesinin ödenip ödenmediğinin tespiti ile ilgili tutanağın incelenmesinde, bunların da Noterlik Kanununun 84. maddesindeki düzenleme işlemler gibi nitelenmesi suretiyle, Değerli Kağıtlar Kanununun I/c maddesi uyarınca değerli kağıt bedeli tahsil edildiği belirlenmiştir.

Değerli Kağıtlar Kanunu'nun I/c maddesinde sözü edilen (re'sen senet), Noterlik Kanunu'nun onaylama saymadığı diğer işlemler anlamına gelmediği, yalnızca aynı Yasa'nın 84. maddesinde tanımlanan işlemleri kapsamına aldığından, tespit tutanaklarının, değerli kağıt bedeli hesaplanırken bunların normal (noterlik kağıdı) sayılması icabettiğinin unutulmaması, ilgililere, yasal olmayan yükümlülük yükletilmemesi,

104- RESMİ DAİRE

Resmi Daire: Resmi Daire Sayılan Kuruluşlar - Her İki Tarafı Resmi Daire Olan İşlem - Damga Vergisi

1- ... sayılı iş kağıdında, belediyeye ait bir taşınmazın Maliye Bakanlığına kiralanması işlemi sebebiyle damga vergisi karşılığı alındığı görülmüştür.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinde belirtilen ve resmi daire sayılan tüzel kişi ve kuruluşların Genel ve katma bütçeli daire ve idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerin aynı Yasa'nın 9. maddesi delaletiyle kanuna ekli 2 sayılı Tablonun I-A kısmı gereğince damga vergisinden muaf olduğunun ve akitteki iki tarafın da bu nitelikte bulunması halinde işlemden hiç damga vergisi alınamayacağının bilinmesi, bu hususa açıklık getiren TNB'nin 03/10/2003 tarih ve 37 sayılı Genelgesi'nin de gözden ırak tutulmaması,

Resmi Daireye Bağlı İktisadi İşletme: Damga Vergisi

2- Belediyenin sermaye katkısı ile oluşturulan ...'ın, ayrı bir tüzel kişiliği olan iktisadi işletme olduğu gözetilmeden, adliye ile yaptığı taşıma sözleşmesi sebebiyle, resmi dairenin damga vergisinden bağışık olduğu düşüncesiyle damga vergisi karşılığı alınmadığı anlaşılmıştır.

Resmi daire sayılan belediyenin katkısı ile kurulan ulaşım şirketi, ayrı bir tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletme olması sebebiyle resmi daire ile bağlılığı kopmuş kuruluş olarak Damga Vergisi Kanunu'nun 8. ve 3/2. maddesindeki bağışıklıktan yararlanamayacağı için, bu kabil işlemlere ait damga vergisinin mükellef olan şirketten alınması gerektiğinin hatırda tutulması,

105- SAĞIR VE DİLSİZ ŞAHSIN İŞLEMİ

Sağır Dilsiz Şahsın İşlemi: Tercüman Bulundurmama - Tanık Bulundurmama

1- Sağır dilsiz olan bir kişi tarafından verilen ... yevmiye sayılı özel vekaletname düzenlenirken, alakalı ile anlaşmanın imkansız olması nedeniyle tercüman bulundurulurken, işlemin iki tanık huzurunda yapılmadığı tespit olunmuştur.

İlgilinin sağır veya kör yahut dilsiz olması halinde, işlemin iki tanık huzurunda yapılacağını öngören Noterlik Kanununun 73. maddesi ile ilgilinin okuma ve yazma imkanına sahip olmaması durumunda, iradenin iki tanık önünde notere beyan edileceğini amir olan anılan Kanun'un 87. maddesi hükümlerinin hatırdan çıkarılmaması, aksine davranışların işlemlerin geçersiz olması sonucunu doğurabileceğinin bilinmesi,

106- SEÇİM TUTANAĞI

Seçim Tutanağı: Harç - Damga Vergisi

1- ... sayılı iş kağıdında, ön seçim dolayısıyla düzenlenen tutanak nedeniyle Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin II-7. maddesi uyarınca …TL harç ve 10 TL damga vergisi alındığı görülmüş, harçtaki eksiklik tamamlattırılmıştır.

492 sayılı Harçlar Yasası'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar bölümünün 8. maddesi gereğince "Davet üzerine gidilerek ... hususi müesseselerin seçim ve toplantılarında düzenlenecek tutanaklardan ... TL" harç alınması,

Damga Vergisi Kanunu'na bağlı tabloda vergiye tabi tutulmadığından bu nev'i tutanaklardan damga vergisi karşılığı tahsil edilmemesi,

Gerektiğinin bilinmesi,

107- SENDİKA

Sendikadan İstifa: Tebliğ İşlemi - İmza Onaylama İşlemi - Harç

1- Toplu istifa dilekçesinin muhatap sendikaya tebliğine dair olan muameleden 2821 sayılı Sendikalar Kanunu öncesi dönemde, tebliğ işlemi nedeniyle harç alınmamakla birlikte imzaların da tasdik olunduğu gerekçesiyle imza başına maktu ... TL harç alındığı görülmüştür.

Bakanlık HİGM'nin 09/04/1971 gün ve 9848 sayılı mütalaaları'nda belirtildiği gibi, bahse konu edilen dilekçelerin muhatap sendika tebliği için yapılan müracaat sırasında, ayrıca imzaların tasdiki talep edilse dahi, tasdik keyfiyeti tebliğ işleminin mahiyetine tesir etmeyeceğinden bu kabil muamelelerden muhatap adedine göre sadece tebliğ harcı alınması gerekmiş ise de, 2821 sayılı Yasa'nın 64. maddesi ile 05/05/1983 tarihinden sonra noterlere yöneltilmiş bu gibi görevler dolayısıyla harç bedeli alınmayacağının bilinmesi,

Sendikadan İstifa: Tebliğ Etmeme - Kimliği Belirleme - Harç Alma - Ücreti Tam Alma

2- Sendikalardan istifayı içeren iş kağıtlarının tetkikinde;

- Hüviyet cüzdanlarına itibar edilmeksizin bu kişilerin dairece maruf olduklarından bahisle istifaya mütedair işlemlerin ifa olunduğu,

- Harç tahakkuk ettirildiği,

- Yazı ücretlerinin de tam olarak alındığı,

Görülmüştür.

Konu ile ilgili olarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 12/07/1972 gün ve 1066-1-3/5921 sayılı Mütalaası ile Bakanlığın 16/09/1972 gün ve 9/69-29820 sayılı Tebliğleri'nde hatırlatıldığı üzere, bu işlemlerin yasada gösterilen mercilere (...) ulaştırılmasının ihmal edilmemesi,

Konunun her an ihtilaf yaratmaya müsait bir görünüm arz etmesinin yanı sıra 2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 25. maddesi hükmüne göre, çekilme bildiriminin noter huzurunda münferiden ve kimliğin de tespiti ve imza edecek kişinin imzasının da tasdiki ile olabileceğinin, noterin marufu olan kimse için de farklı bir uygulama yapılamayacağının bilinmesi,

Bu tür işlemlerin 2821 sayılı Yasa'nın 64. maddesi karşısında harçtan müstesna olduğunun, bundan böyle uygulamada göz önünde tutulması,

Yine aynı Yasa'nın 25. maddesi gereğince sendika işlemleri sebebiyle noterin alınması gerekenin yarısı nispetinde noter ücreti tahsil edebileceğinin bilinmesi, ilgililere fazla külfet yükletilmemesi,

Sendika Mal Bildirimi: Emanet Saklama Ücreti - Saklama Süresi

3- ... sayılı sendika yönetim kurulu üyesinin mal bildiriminden, yalnızca "görev süresi" için muhafaza ücreti alındığı saptanmıştır.

TNB'nin 14/06/1983 tarih ve 28 sayılı Genelgesi'nde de izah olunduğu veçhile, sendika başkan veya yöneticilerinin mal bildirimleri, "görev sürelerinin bitiminden sonraki beş yıl müddetle" saklanacağı için, kendilerinden hizmet müddetlerinin sorulması ve buna 5 senenin ilavesi suretiyle muhafaza ücreti hesaplanıp, bunun yarısının tahsil edilmesi gerektiğinin bilinmesi,

Sendika Mal Bildirimi: Harç - Ücret

4- ... yevmiye sayılı sendika denetim kurulu üyesi olan şahsın mal bildirimi nedeniyle, indirimsiz, tam emanet saklama ücreti ile harç alındığı saptanmıştır.

2821 sayılı Sendikalar Kanunu'nun 64. maddesi uyarınca, "Bu kanuna göre noterlere tevcih edilmiş görevler" nedeniyle yapılan işlemlerden harç ve vergi alınamayacağı gibi, noter ücretlerinin de %50 oranında indirimli tahsil edilmesi gerektiğinin unutulmaması,

Sermaye Tespiti: Harç/Damga - Değere Göre

5- ... sayılı işlemin incelenmesinde; Güven Otobüs İşletmesi Limited Şirketi'nin 1.871.000 liralık sermayesinin ödenmiş olduğunun tespiti istenince, söz konusu (değer) göz önünde tutularak asgari ... TL harç ile şirketin nevine göre %010 dan 18.700 TL damga vergisi karşılığı tahsil edildiği belirlenmiştir.

Mukavele, senet veya yazılı kağıtların veya bir şeyin veya bir yerin "hal ve şeklinin, " ilgili şahısların hüviyet ve ifadelerinin tespiti işlemi her hangi bir taahhüdü veya taraflar arasında kurulmuş bir sözleşmeyi içermediği için, bunların Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II. Maktu harçlar bölümünün 7. bendi uyarınca, işlem başı maktu harca tabi tutulması icabettiğinin,

Bu muameleler nedeniyle düzenlenen kağıtlar Damga Vergisi Kanunu'nun vergiye tabi kağıtlara ilişkin 1 sayılı Tablosunda sayılanlara dahil olmadığı için, bunların damga vergisine tabi tutulamayacağının,

Hatırdan çıkarılmaması,

Silinti: İlgili ve Notere İmzalatmama

2- … sayılı iş kağıdında, zaman zaman evvelce taraf isminin, sözleşme veya taahhüde konu değerin silinip değiştirildiği, son işlemde de cezai şarta ilişkin paragrafın tamamen şerh verilmeden karalandığı müşahede edilmiştir.

Bundan böyle Noterlik Kanunu'nun 84 ve 92. maddelerine titizlikle uyulması, işlemlerin her türlü maddi hatadan salim şekilde yazılmasına azami dikkat gösterilmesi, değiştirilmesi zorunlu hususların iş kağıdında ayrı bir şerhle yazılması ve ilgililerle birlikte noter tarafından da bunun imzalanmasının usul ittihazı,

108- SOSYAL YARDIMLAŞMA VE DAYANIŞMAYI TEŞVİK VAKFI

Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakfı: Kuruluş İşlemi - Harç ve Damga Vergisi

1- Yeni kurulan Çeltik İlçesinde oluşturulan 1.000.000 TL sermayeli Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Vakfının kuruluşu sebebiyle, tek kurucudan harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmış, eksiklik 15.500 TL harç ile 5.000 TL damga vergisi tamamlattırılmıştır.

3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu'nun 9. maddesiyle Kurulup tüzel kişilik kazanmış olan bu kabil vakıfların bir kısım işlemlerine bağışıklık tanınmış olup, "yapacağı her türlü muameleler dolayısıyla damga vergisinden muaf" ve fon veya vakfa yapılacak bağış ve yardımlar her türlü vergi, resim ve harçtan bağışık ise de, bunun "kuruluş işlemleri" ile bir ilgisi bulunmadığının unutulmaması,

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu: Harç - Damga

2- … sayılı yiyecek ihalelerinde, alıcı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu temsilcisinin imzasının da harç mevzuu yapıldığı görülmüştür.

1606 sayılı Yasanın 1. maddesi ile diğer bir kısım kuruluşlar gibi Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü'nün ve ilde onun adına iş yapan İl Müdürlüğünün "kendisine terettüp eden bütün vergi ve harçlardan muaf sayıldığının", Başkaları ile imzalanan sözleşmelerde bağışıklığı olmayan kişinin imzası nedeniyle harç ve damga vergisi alınması doğru ise de, söz konusu bağışıklı kurum temsilcisinin imzasının harç mevzuu haline getirilemeyeceğinin hatırdan çıkarılmaması,

Damga vergisi, kağıtlar nedeniyle alındığı için, bunun işleme imza koyan ve muafiyeti olmayan kişiden tahsil edilmesi,

Sosyal Güvenlik Kurumu: İhtarname

3- Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü temsilcisinin tanzim ettirdiği, kiracıya çekilen ihtarnameler nedeniyle harç bedeli alındığı görülmüştür.

5502 sayılı Yasa'nın 36. maddesi ile "Kurumca yapılan bütün işlemler" sebebiyle harç alınamayacağının hükme bağlandığının; dolayısıyla bu teşekkülün, tek taraflı ihtarname gibi muamelelerinden harç tahsil edilemeyeceğinin benzeri uygulamalarda nazara alınması,

109- SÖZLEŞME

NOT: Sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken önemli hususlar;

-Taraf ya da işlemin harç - damga vergisi muafiyeti, (resmi kurum ve kredi işlemi gibi)

-Sözleşmenin süresi,

-İmza sayısı,

-Değeri,

-Cezai şartın bulunup bulunmadığı,

-Sözleşme içeriğinde birden fazla işlemin bulunup bulunmadığı,

Belirlendikten sonra esas alacağımız matrah yani sözleşme değeri ile harç açısından imza sayısının çarpımı, damga vergisi bakımından ise tablodaki oranın çarpılması suretiyle alınması gereken miktarlar belirlenir. Bunların haricinde farklı özellikte sözleşmeler de olabilmektedir.

Sözleşme: Matrah Belirleme - İlgili İşlem

1- Harç ve damga vergisi matrahlarının yanlış belirlenmesi sonucu;

a) 2007/16275 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Antalya ili Manavgat ilçesi Kızılağaç köyünde yapılacak olan 615 yataklı beş yıldızlı otel inşaatı için 34 yıl izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 426.179,54 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 1.130.064,90 TL, proje maliyetinin % 3'ü olan teminatın ise yine 1.130.064,90 TL olarak belirtildiği işlemde, verilen iznin sonunda 6831 sayılı Kanunun 17/3. maddesi gereğince her türlü bina ve tesislerin çalışır durumda, eksiksiz ve bedelsiz olarak, sökülmeden ve yıkılmadan idareye bırakılacağının da açık olarak kararlaştırıldığı halde, matrahın yapılacak tesisin proje maliyet bedeli olan 37.668.830 TL yerine arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan 16.750.234,16 TL'nin alınması neticesinde damga vergisinin 282.516,22 TL yerine 156.889,46 TL eksiğiyle 125.626,76 TL olarak tahsil edildiği,

b) 2006/11767 yevmiye sayılı iki imzalı Hisarkent Yapı Kooperatifi ile Hazar İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret Limitet Şirketi arasında akdedilen konut yapım sözleşmesinde kooperatifin 27 üyesi olup, üyeler için 27 daire karşılığında toplam 342.000 TL sabit bedeli ödeyeceklerinin kararlaştırıldığı, kalan 33 dairenin ise üyelik şartlarına haiz olmak koşulu ile müteahhit veya kooperatifçe bulunacak üyelerden alınacak üye giriş aidatı ve maliyet bedellerinin tamamının müteahhide ödeneceğinin de açık bir şekilde ifade edilmesine rağmen tüm dairelerin değerinin matrah olarak alınması yerine 342.000 TL'nin alınması sonucu harcın,1.367,99 TL yerine 752,39 TL eksiğiyle 615,60 TL, damga vergisinin, 5.699,99 TL yerine, 3.134,99 TL eksiğiyle 2.565,00 TL alındığı,

c) 2006/18764 yevmiye nolu, iki taraf ve müteselsil kefil imzası içeren, Tigem'e ait Kumkale tarım işletmesinin, kiralayanın faaliyet konuları içerisinde kalmak şartıyla tarımsal üretim yapmak, konuyla ilgili tesisler kurmak ve pazarlama faaliyetlerinde bulunmak üzere yapılan kira ektinin eki olan proje, yönetim kurulu kararı ve ilanın 1, 3 ve 4. maddelerine göre istekliler tarafından sunulan projede, yapılacak yatırımın miktarı, projelendirilen yatırımın işletmeye uygulanabilirliği, yeni teknoloji kullanımı ve transferi, projenin verimlilik ve karlılığı, projenin gerçekleştirilmesi için gerekli kaynakların ne şekilde temin edileceğinin açık bir şekilde belirtilerek Tigem tarafından oluşturulacak komisyonca değerlendirilip uygun görülenlere yeterlilik belgesi verilecek ve buna istinaden kiralama ihalesine katılabilecekleri belirtilmiştir. Yeterlilik alıp, ihale üzerlerinde kalan istekliler kiraladıkları işletme faaliyetlerini yeterlilik aldıkları proje çerçevesinde yürütecekler, ileride bu proje dışına çıkmak istendiği taktirde Tigem'in onayı ile ve yine tarımsal amaç ve faaliyet konularında kalmak şartıyla kabul edilen projede değişiklik yapılabileceği belirlendikten sonra sözleşme süresinin 30 yıl, değerin ise yıllık 1.751.000,00 TL olarak kararlaştırıldığı, sözleşmeye ekli proje uyarınca kiralayan tarafından işletmeye 12.431.550 TL değerinde yatırım yapılacağı, sözleşmenin ayrılmaz parçası konumunda olan ve kiralayana sunulan projeye göre firmanın süt ve yem fabrikası, yollar, ahırlar, sulama ve hibrit tohum üniteleri vb gibi yatırımları yaptıktan sonra ürettiği ürünlerin pazarlamasını da yapacağının belirtildiği, bu faaliyetleri neticesinde 2006 yılı için 1.110.000,00 TL, 2007 yılı için 3.274.000,00 TL, 2008 ve diğer yıllar için ise yıllık 20.328.000,00 TL gelir elde edeceğinin açıklandığı projenin onaylandığı ve taahhüdün açık olarak belirtildiği halde bu yatırım değeri olan 12.431.550 TL yerine sadece kira değerinin nazara alınması neticesinde damga vergisinin 878.400,00 TL yerine 484.425,00 TL eksiğiyle 393.975,00 TL tahsil edildiği,

d) 2006/13278 yevmiye sayılı iki imzalı sözleşmenin 3. maddesinde; işverenin ihtiyacı olan 500.000 port garanti olmak üzere toplam 1.000.000 port IP tabanlı XDSL ile buna ilişkin İpdslam cihazları, service selection gateway, yönetim ve sunucu sistemlerini toplam 65.182.267 EURO (1.8388) değer içeren teklifi üzerinden alınıp-satılacağının karşılıklı olarak taahhüt edildiği, bir sonraki paragrafta neden olduğu açıklanmaksızın sözleşme bedelinin 37.802.544 EURO olarak esas alınacağının belirtildiği, ayrıca akdin diğer hususlar başlıklı 36. maddesinde de açıklandığı gibi ilk 100.000 portluk ipdslam deneme sisteminin yükleniciye kurdurulacağının ve bunun için herhangi bir ödeme yapılmayacağının, işveren kurumca 100.000 portluk deneme sistemi kurdurulacak diğer firmanın başarısız, yüklenicinin deneme sisteminin başarılı olması durumunda, yükleniciye deneme sistemine ilave olarak 900.000 port daha sipariş verilerek miktarın 1.000.000 porta tamamlanacağı, ödemenin ise yüklenicinin 65.182.267 EURO'luk teklifinde belirtilen birim fiyatlar esas alınarak yapılacağı, akabinde ise her iki firmanın da kuracağı deneme sisteminin başarılı olması durumunda, 100.000 portluk sisteme ilave olarak 400.000 port daha sipariş verilerek miktar 500.000 porta tamamlanacak, bu durumda ödeme ise 61.274.358 EURO tutarında olan diğer yüklenicinin teklif ettiği birim fiyatlar üzerinden yapılacağının belirtildiği işlemde, matrahın en yüksek bedel olan 65.182.267 EURO olarak alınmayıp, 37.802.544 EURO kabul edilmesi sonucu damga vergisinin, 898.400,00 TL yerine 377.065,14 TL eksiğiyle 521.334,86 TL olarak alındığı,

Müşahede edilmiş, eksikliklerin bir kısmı rıza tahtında ikmal edilmiş, bir kısmı içinde vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

1991/58 ve 1997/27 sayılı Türkiye Noterler Birliği’nin genelgelerinde de açıklandığı gibi, her iki işlemde de orman arazisinde alınan izin üzerine yapılacak olan proje bedelinin belirtilip, izin süresi olan 34 yılın sonunda bu tesis ve binaların idareye bedelsiz ve eksiksiz olarak geçeceğinin de taahhüt edildiği, yatırımcının yapacağı yatırım finansmanının da nazara alınarak belirtilen alanda yapılacak proje tutarının matrah olarak alınması gerektiğinin hatırda tutulmasının yanı sıra işlemin ilk genelgede açıklandığı gibi birbiri ile aynı ve bir asıldan doğma ayrı hukuki muamele oluşturduklarından Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca, bunlardan en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren işleme ait olanın alınması icap ettiğinin bundan sonraki işlemlerde nazara alınması,

Yine 2009/6 sayılı genelgede de açıklandığı üzere Taahhüt Senedi" başlıklı kağıdın, 492 sayılı Kanunun 46 ncı maddesi ile 488 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinin ikinci fıkra hükümleri gereğince en yüksek harç ve vergi alınmasını gerektiren işlem olan proje yapma taahhüdüne ilişkin tutar olan proje maliyet bedeli üzerinden harç ve damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Bu görüşe göre kamu arazilerinin yatırımlara tahsisi ile ilgili (sözleşme, taahhütname gibi) kağıtlarda yer alan yatırım bedeli yönünden de yatırım yapılması taahhüdünden hareketle harç ve damga vergisi uygulanmasının gerektiği anlaşılmaktadır. Sonuç olarak bundan böyle bu nevi kağıtlardan 488 sayılı Kanunun 6/2 ve 492 sayılı Kanunun 46 ncı madde hükümleri gereğince ödenecek bedeller toplamı (2009/14 sayılı genelgeye göre yüksek olan değer ile) ile yatırım değerinden büyük olanı üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınacaktır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesinde değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas olacağı, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu belirtilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Yasasının 1. maddesinde bu Kanuna ekli ( 1 ) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, 4. maddesinde ise bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisinin bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve muhtevaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmiş kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıt hükmüne nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı, 10. maddesinde damga vergisinin nisbi veya maktu olarak alınacağı, nisbi vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği belirtilmiş, anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "ı. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/1. fıkrasında da belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin binde 9,48 nisbetinde damga vergisine tabi olacağı açıklanmıştır.

Sözleşme içeriklerinin dikkatli bir şekilde okunarak tarafların yükümlülük altına girdikleri hususların belirlenip, matrahın da buna göre tespit edilmesi gerektiğinin bilinerek bundan sonraki işlemlerde bu tür eksikliklere neden olunmaması, Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca en yüksek vergi ve harç alınması gerektiğinin hatırda tutulması,

Kesin İzin Taahhütnameleri /Sözleşmeleri: Matrah Belirleme - İlgili İşlem

1- Kesin izin taahhütnamelerine yönelik incelemede;

a) 2007/16275 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Antalya ili Manavgat ilçesi Kızılağaç köyünde yapılacak olan 615 yataklı beş yıldızlı otel inşaatı için 34 yıl izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 426.179,54 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 1.130.064,90 TL, teminatın ise yine 1.130.064,90 TL olarak belirtildiği işlemde, arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin karşılaştırılması sonucu bulunacak yüksek değerin esas alınması yerine, diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan16.750.234,16 TL'nin alınması neticesinde damga vergisinin 282.516,22 TL yerine 156.889,46 TL eksiğiyle 125.626,76 TL,

b) 2011/12009 yevmiye sayılı bir imzalı turizm kesin izin taahhüt senedi işleminde, Muğla ili Marmaris ilçesi İçmeler Mevkiinde Milli Park statüsünde yapılmış olan tesisin yatak kapasitesinin 190 adet artırılması inşaatı için 23 yıl 8 ay izin süresi alınıp, ilk yıl arazi tahsis bedelinin 40.249,60 TL, orman köylüleri kalkındırma gelirinin 241.497,60 TL, Milli park proje bedelinin 241.497,60 TL işletme proje maliyetinin % 3'ü olan teminatın ise 241.497,60 TL olarak belirtildiği işlemde, verilen iznin sonunda 6831 sayılı Kanunun 17/3. maddesi gereğince her türlü bina ve tesislerin çalışır durumda, eksiksiz ve bedelsiz olarak, sökülmeden ve yıkılmadan idareye bırakılacağının da açık olarak kararlaştırıldığı halde, matrahın yapılacak ek tesisin proje maliyet bedeli olan 8.049.920,02 TL yerine, arazi tahsis bedeli ve sürenin çarpımı ile diğer değerlerin toplanılması sonucu bulunan 1.838.065,04 TL'nin esas alınması neticesinde, 7.969,42 TL yerine 6.149,74 TL eksiğiyle 1.819,68 TL harç, 66.411,84 TL yerine 51.247,80 TL eksiğiyle 15.164,04 TL damga vergisi,

Tahsil edildiği belirlenmiştir.

TNB'nin 1991/58 ve 2009/14 sayılı genelgelerinde de izah edildiği üzere, kamu arazilerinin yatırımlara tahsisi ile ilgili işlemlerde arazi tahsis bedeli yanında ayrıca ağaçlandırma bedeli, fon bedeli, teminat gibi ayrı ayrı harç ve damga vergisi alınmasını gerektiren iş veya işlemler bir arada bulunduğu durumda nispi harç ve damga vergisinin en yüksek vergi ve harç alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınması gerekmektedir.

Kamu arazilerinin yatırımlara tahsisi ile ilgili (sözleşme, taahhütname gibi) kağıtlarda yer alan yatırım bedeli yönünden de yatırım yapılması taahhüdünden hareketle harç ve damga vergisi uygulanmasının gerektiği anlaşılmaktadır. Sonuç olarak bundan böyle bu nevi kağıtlardan 488 sayılı Kanunun 6/2 ve 492 sayılı Kanunun 46 ncı madde hükümleri gereğince ödenecek bedellerin her biri ile yatırım değerinden büyük olanı üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınması gerektiğinin bilinmesi,

Sözleşme: Suret Tasdiki - Damga Vergisi Arama

2- 2006/47404 yevmiye sayılı iki imzalı suret tasdiki yapılan, Türk Tekstil İşveren Sendikası ile Vestel Dayanıklı Tüketim Malları Pazarlama A.Ş arasında akdedilen çeşitli illerdeki MEB okullarına 1.000 adet bilişim teknoloji sınıfı kurulmasına, bunlardan 519 adedinin bu firmanın kurduğunun, 2006/47402 ve 47403 yevmiye nolu işlemlerde kurulacak sınıf adedi ile kurulan bilişim sınıfları sayısını gösteren belgenin yine suret tasdikinin yapıldığı, bir sınıfın maliyetinin ise 18.564 USD (1.3430) olduğunun belirtildiği halde sadece bir sınıfın kurulum bedelinin matrah olarak alınması sonucu damga vergisinin, 97.045,67 TL yerine 96.845,44 TL eksiğiyle 200,23 TL olarak alındığı müşahede edilmiş, eksiklik rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunun 26. maddesi çerçevesinde bu tür kağıtların damga vergisinin ödenmedikçe örnek çıkartılmasının mümkün bulunmadığının bilinmesi,

Sözleşmenin Devri-Damga Vergisi - Müteselsil Kefil - Eksik Damga Vergisi Alma

3- 2006/24498 sayılı, 05/10/2006 tarihli, üç imzalı, 3.484.320,00 TL bedelli, arsa malikleri ile ... İnşaat Yatırım A.Ş. ile arasında düzenlenen kat karşılığı inşaat sözleşmesi kapsamında yer alan hak ve borçların devrine ilişkin protokolde, arsa maliklerinin muvafakatlerini ... İnşaat Yatırım A.Ş'nin sözleşmeye ilişkin müteselsil kefil olması şartına bağlı olarak verdikleri dikkate alınmadan binde 9,48 üzerinden tam olarak damga vergisi tahakkuk ettirilmesi gerekirken işlemin devir kabul edilmesi neticesinde 26.132,40 TL yerine 19.599,30 TL eksiğiyle 6.533,10 TL alındığı belirlenmiştir.

Devir protokolünde, devrin müteselsil kefalet karşılığı kabul edildiğinin belirtilmesi karşısında, hukuki hüküm ve etkileri itibarı ile yapılan işlemin mukavelenin aynen üçüncü bir şahsa devri olarak kabul edilemeyeceği, bu nevi işlemlere Damga Vergisi Kanunu'nun 14/2. maddesinin uygulanma imkanının olamayacağının hatırda tutulması,

Kaldı ki kefaletname yönü ile iş kağıdının birbiri ile ilgili ikinci ve daha yüksek damga vergisi alınmasını gerektiren işlem içerdiğinin,

Bilinmesi,

İnşaat Sözleşmesi: 5543 Sayılı İskan Kanununa Göre Yapılan İnşaatlarda Damga Vergisi ve Harç Uygulaması Hakkında

4- ... sayılı bir tarafı Gelir İdaresi Başkanlığı olan iskan edileceklere verilecek konutların inşası konusunda müteahhit şirket arasında yapılan ihale sözleşmesinde alınması gereken harç ve damga vergisinin tahsil olunmadığı müşahede olunmuştur.

Türkiye Noterler Birliği'nin 2008/33 sayılı genelgelerinde belirtilen; "5543 sayılı iskan Kanununun 35 inci maddesinde kamulaştırmadan etkilenen ailelerden bu işlemlerden dolayı gerek kendileri tarafından verilecek gerekse ilgili dairelerce düzenlenecek her türlü evrakın damga vergisi ile sair resim ve harçlardan muaf olduğu hükme bağlanmış olmakla birlikte Gelir İdaresi Başkanlığı iskan edileceklere verilecek konutların inşası ile ilgili ihale sözleşmesine Kanundaki muafiyetin uygulanamayacağı" hükmünün akıldan çıkarılmaması,

Tekel Toptan Satıcılık Sözleşmesi

5- 2005/6938 yevmiye sayılı Tekel Başmüdürlüğü ile bayii arasında yapılan, iki yıl süreli ve toplam 486.208 TL değerli tekel ürünlerinin satılmasına ilişkin sözleşmesinin 1. maddesinde satıcının yılda en az 279.000 kg tütün mamulü ile 4.800 kg kibritten ibaret tekel ürününü satmayı taahhüt ettiği, sözleşme ekindeki cetvele göre hesaplanan yıllık (23.856.711 x 12 x 2 = 47.713.422,00 TL) matrah üzerinden; harcın, 11.621,10 TL yerine 10.745,93 TL eksiğiyle 875,17 TL, damga vergisinin, 357.850,66 TL yerine 354.204,10 TL eksiğiyle 3.646,56 TL olarak tahsil edildiği, 2005/6939, 7001, 7943 yevmiye sayılılarda benzer tutumun izlenmesi sonucu toplam olarak harcın, 25.893,32 TL, damga vergisinin, 160.229,47 TL noksan alındığı belirlenmiş olup, işlemler hakkında vergi dairesine ihbar yazısı gönderilmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1996/41 sayılı genelgesinde de belirtildiği gibi sözleşmede birden fazla hukuki muamele yer aldığı, bunların da ayrı ayrı nisbi harç ve damga vergisinin matrahını teşkil ettiği, birbiriyle ilgili ve bir asıldan doğması nedeniyle de harç ve damga vergisinin tek işlem üzerinden alınmasını gerektirmektedir. Öte yandan kar haddi (hizmet ücreti) ölçüsü üzerinden söz konusu mamullerin satışının ihaleye çıkarılması bu konuda düzenlenen sözleşmelerde toplam satış bedelinin gösterilmesine engel teşkil etmemektedir. Çünkü satıcı tekel idaresine karşı sözleşme süresince değeri hesaplanabilir mamulü satmayı taahhüt ederek 492 sayılı Kanunun 42. maddesinde belirtilen manada bir borç taahhüdü altına girmektedir. Buna göre tekel idareleri ile toptan satıcılar arasındaki toptan satıcılık sözleşmelerinde, satış tutarları üzerinden hesaplanan satış aidatı ile teminat taahhüt işlemlerinin nisbi harç ve damga vergisine esas alınmaması, dolayısıyla asgari aylık satış miktarı belli olan mamullerin sözleşme süresine tekabül eden toptan satış miktarının toptancıya satış tutarları toplamının nisbi harç ve damga vergisine esas alınması gerektiğinin bilinmesi,

6- 2005/11615 yevmiye sayılı iki imzalı sekiz yıl süreli, on bir adet parsel numaraları belirtilen taşınmazlar ile üzerinde kurulu bulunan tuğla fabrikasının 2.000 TL bedel mukabilinde kiralanması işleminde, kiracının beş yıllık süre içinde kiralayana 13,5 ebadında (adedi 100 TL) altı milyon adet tuğla vereceğini, kira süresinin bitiminde ise kira konusu taşınmaz ile birlikte fabrikanın da %50 hissesine sahip olacağını, sekiz yıl boyunca kira ödemesinin de devam edeceğini belirttikleri işlemin, sadece kira, bedelin de aylık olarak düşünülüp, fabrikanın tuğla karşılığı satılmasının nazara alınmaması sonucu harcın, 1.425,60 TL yerine 1.080,00 TL eksiğiyle 345,60 TL, damga vergisinin, 4.788,00 TL yerine 4.500,00 TL eksiğiyle 288,00 TL olarak tahsil olunduğu anlaşılmıştır.

Taraflar aralarında altı milyon tuğla karşılığı, akitte belirtilen gayrimenkuller ile fabrikanın yarısının kiracıya geçeceğini belirterek ödenecek kira tutarını belirlemişlerdir. Düzenlenen satış işlemi kira ektinin bir şartı değildir. Bedelin üretilecek tuğla ile ödenmesinin söz konusu olduğu, kira sözleşmesi geçerli olmasa bile tuğla karşılığı fabrika ve taşınmazların satın alınabileceği, vergilendirme konuları çakışmayan birbiri ile ilgisiz her iki işlemin gerekli harç ve damga vergisinin, ayrı ayrı hesaplanıp, toplanarak alınması gerektiğinin bundan böyle uygulamada gözetilmesi,

Matrah: İşletme Akdi

7- 2005/2056 yevmiye sayılı iki imzalı sözleşmeye ekli proje ve krokiye göre yapılacak halı saha ve spor eklentilerinin kiralayan tarafından yapılıp, 10 yıl süreli işletileceğini ve yıllık 5.000 TL ödeneceğinin kararlaştırıldığı akitten kira olduğu düşüncesiyle, damga vergisinin, 375,00 TL yerine 300,00 TL eksiğiyle 75,00 TL alındığı anlaşılmış, eksiklik rıza tahtında ikmal ettirilmiştir.

Kiracı tarafından yapımı üstlenilen işler nedeniyle, kira akti ile eser sözleşmesi birbiri ile aynı ve bir asıldan doğma iki ayrı hukuki işlem oluşturduklarından Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca, bunlardan en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren işleme ait olanın tahsil olunmasının bilinmesi,

8- 2002/6156 yevmiye sayılı Maliye Bakanlığı adına Defterdarlık ile müteahhit arasında yapılan ve toplam 18.000.000.000 lira değerli, hazineye ait yerden 14.234 metreküp kum ve çakılın alınacağına ilişkin sözleşmenin kira mukavelesi olarak kabulü sonucu damga vergisinin, 135.000.000 lira yerine 108.000.000 lira eksiğiyle 27.000.000 lira olarak tahsil olunduğu gözlenmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin 2006/8 sayılı genelgesinde de açıklandığı gibi işletme sözleşmesi niteliği olan bu nevi mülkiyet hakkının karşı tarafa geçtiği işlemlerde, sözleşmeye konu kum ve çakılın satılmasına ilişkin bulunduğu nazara alınıp, damga vergisinin binde 9,48 oranında tahsil olunmasının ihmal edilmemesi,

9- 2006/6215 yevmiye sayılı iki imzalı Yeni Gimat İşyerleri İşletmesi Anonim Şirketi ile Laledan Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi arasındaki hasılat kirası sözleşmesinin 7. maddesinde açıklandığı gibi; muhtemel 8.000.000 Usd olarak hesaplanan yıllık toplam otel cirosunun yüzde yirmi beşi tutarındaki, senelik 2.000.000 Usd'dan aşağı olamayacak miktar üzerinden, otuz yıl süreli hasılat kirasına ilişkin akitte; yıllık kira bedelinin ilk (üç) yıllık dönem için 2.000.000 Usd'dan düşük olamayacağı, bu değerin üçüncü işletme yılının tamamlanmasından sonra, her sene için bir önceki yılın, yıllık üfe oranında arttırılacağı, ancak sözleşme süresi içerisinde oluşacak asgari kira bedelleri ilgili her bir yıl için azami 3.000.000 Usd karşılığı Türk Lirasını geçemeyeceğinin öngörülmesine karşın; ilk üç yıl üzerinden (2), sonraki yirmi yedi yıl üzerinden ise (3)'er milyon Usd üzerinden toplam 87 milyon Usd'nın (1.3492) matrah olarak alınması yerine 60 milyon USD'nin esas alınması sonucu, harç değişmemekle birlikte, damga vergisinin 176.070,60 TL yerine 54.642,60 TL eksiğiyle 121.428,00 TL alındığı anlaşılmıştır.

Sözleşme içeriklerinin iyi bir şekilde okunarak, taraflarca ödenecek miktarların tam olarak belirlenerek bu tür eksikliklere neden olunmaması

10- 2005/8976 yevmiye sayılı iki imzalı Has Üneş Memba Suyunun, İskenderun'daki litre bazında satış bedeli olan 0,105 YKR'un %13'ünün satış bedeli olarak kararlaştırılıp günlük 10 ton su alınacağı, alınmadığı takdirde ise alınmış gibi bedelinin ödeneceğinin belirtildiği beş yıl süreli bayilik ektinde matrahın (0,105 x 1.000 = 105 x 10 = 1.05f0 x 365 = 383.250 x 5 = 1.916.250 = %13 satış bedeli üzerinden 249.112,50 TL) yerine sözleşmenin altında tahmini bedel olarak öngörülen yıllık 300 TL'nin alınması sonucu harcın, 448,40 TL yerine 425,50 TL eksiğiyle 22,90 TL, damga vergisinin ise 1.868,34 TL yerine 1.857,09 TL eksiğiyle 11,25 TL olarak alındığı görülmüştür.

Menkul mal satışına konu olması bakımından 492 sayılı Harçlar Kanununun 42. maddesi gereğince belli değer gösterilmesi mecburi olan memba suyu satış sözleşmesinde nisbi harç ve damga vergisine esas olmak üzere gösterilecek değerin, akdin 2, 6 ve 7. maddelerinde belirtilen, bayi için öngörülen günlük on ton su alımının, sözleşme süresi olan beş yıl ile çarpılması ve bu değerin %13'ünün matrah olarak kabulü gerektiğinin bilinmesi,

11- 2002/50770 Eskişehir Büyükşehir Belediyesi ile Espaş Pazarlama İşletmecilik, Turizm, Taşımacılık ve Organizasyon Ticaret A.Ş arasındaki belediyeye ait Kalabak içme suyunun pet şişe üretim, dolum ve ambalajlama tesisinin kiralanması ve tesisten elde edilecek memba suyunun üretimi ve pazarlanmasına ilişkin 10 yıl süreli ve günde 350 ton suyun alınacağının ve ton başına 12 Usd (1.659.166) ödeneceğinin belirlendiği sözleşmede, ayrıca aylık 14.050.000.000 lira kira ücretinin de ödeneceğinin kararlaştırıldığı işlemde sadece kira ücretinin matrah olarak kabul edilmesi sonucunda harcın; 5.115.020.000 lira yerine 2.080.220.000 lira eksiğiyle 3.034.800.000 lira, damga vergisinin ise 190.762.687.500 lira yerine 188.233.687.500 lira eksiğiyle 2.529.000.000 lira olarak alındığı belirlenmiştir.

Yap İşlet Devret Sözleşmesi: İlgili İşlem

12- Yap işlet devret sözleşmelerinin tetkikinde;

a) 2007/28083 yevmiye sayılı iki imzalı 25 yıl süreli kira sözleşmesinin 8. maddesinde "nakit olarak ödenecek toplam 57.115.500,00 TL kira bedeline ilaveten, kiracının kiralanan yerin yapım, onarım ve restorasyon işlerine ilişkin tahmini bedel olarak 28.131.126,00 TL harcama yapacağının, her iki bedel toplamı olan 85.246.626,00 TL' nin 25 yıl süresince ödenecek kira bedeli olarak kabul edileceğinin" kararlaştırılmasına rağmen taahhüt edilen yapım işinin gözden kaçırılarak, 85.246.626,00 TL'nin matrah, sözleşmenin ise kira kabul edilmesi neticesi harcın üst hadde kalması nedeniyle değişmemekle birlikte, 210.983,45 TL yerine 83.113,51 TL eksiğiyle 127.869,94 TL damga vergisi,

b) 2008/11243 yevmiye sayılı iki imzalı kiraya verenin ... Gıda Dağıtım Sanayi A.Ş Kiracının ... Gıda ve Sanayi Tic A.Ş olan, 18 yıl süreli kira sözleşmesi başlıklı akdin 8. maddesinde " kiracının, kiralayana ait arsa üzerine yapı ruhsatında nitelikleri belirtildiği şekilde unlu mamuller üretimine yönelik bir bina ve bu binaya ilişkin mütemmim cüz niteliğindeki ek tesisleri kuracağının, binanın kiracı kayıtlarında oluşmuş maliyetinin kiralanan yerin kira süresi içindeki peşin kira bedelini oluşturacağının, sözleşme süresi sonuna kadar yapının kiracı tarafından kullanılarak süre sonunda kiralayana teslim edileceğinin " belirlendiği, aynı tarihte 2008/11241 yevmiye numarası ile onaylanan tarafları işveren olarak ... Gıda ve Sanayi Tic A.Ş ve Müteahhit ... inşaat San ve Tic A.Ş arasında aynı araziye ilişkin olarak düzenlenen inşaat sözleşmesinin 4. maddesinde " işin ihale bedeli anahtar teslim şeklinde metrekaresi 427,00 TL ( 2008 yılı Bayındırlık Bakanlığı 3b sınıfı yapı metrekare inşaat bedeli ) olmak üzere 9920 m2' lik kapalı inşaat alanı için toplam ihale bedelinin 9220 x 427 = 3.936.940,00 TL " olduğunun kararlaştırıldığı, yatırım harcamasının değerinin bu şekilde tespit edildiği halde sözleşmenin kira olduğu düşüncesiyle, harç değişmemekle birlikte damga vergisinin, 29.527,05 TL yerine 23.621,64 TL eksiğiyle 5.905,41 TL,

Alındığı anlaşılmış, ilgili vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

TNB'nin 2006/39 sayılı genelgesi ve dayanağı Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığının 09/03/2006 tarih ve 16073 sayılı yazıda da değinildiği üzere; 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 6 ncı maddesinin 2 nci fıkrası, " Bir kağıtta toplanan akit ve işlemler birbirine bağlı ve bir asıldan doğma oldukları takdirde Damga Vergisi en yüksek vergi alınmasını gerektiren akit veya işlem üzerinden alınır. " 492 sayılı Harçlar Kanununun 46 ncı maddesinde de, "Birbirleriyle ilgili işler bir arada bulunuyorsa en yüksek harç alınmasını gerektiren iş üzerinden bir harç alınır." hükümlerini taşıdığı,

a) Yatırım harcamasının bilinen veya tahmini değeri üzerinden binde 9,48 nispetinde,

b) Kiralama işleminden ise kira bedelleri toplamı üzerinden 1,89 nispetinde, hesaplanacak damga vergisinden yüksek olanının tahsil edileceğinin,

Nispi harç ise işlem değerinden daha yüksek olanı üzerinden alınacağının anımsanması,

Sözleşme Süresinin Uzatılması (2013 Yılı Değişik Hali)

13- Hazineye ait arazinin yıllık kullanım bedelinin 172.300 TL olup izin süresinin ise 29 yıl olarak belirlendiği, yapılan değişiklik sözleşmesinde ise sadece sürenin 49 yıla çıkarıldığının belirtildiği halde harcın alınması gerekenin yarısı oranında, damga vergisinin ise artırılan miktar üzerinden binde 1,89 olarak tahsili gerekir.

TNB'nin 2012/12 sayılı genelgesinde de belirtildiği üzere kullanma izni sözleşmelerine münhasır olmak üzere, sözleşmelerde inşaat proje yapımına ilişkin değer içeren bir taahhüde yer verilmemişse, sözleşmenin kira sözleşmesi mahiyetinde olduğu kabul edilerek Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tablonun I/A-2 fıkrasına göre binde 1,89 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerektiğinden bu sözleşmelerin süresinin uzatılmasına ilişkin olarak sözleşmede ise asıl senet, mukavele ve kağıtlardan alınmış olan harcın yarısının alınacağının, damga vergisinin ise matrahın artırılan yıl ile çarpılarak bulunan miktar üzerinden binde 1,89 oranında tahsili gerektiğinin unutulmaması,

İlgili İşlem Matrahın Belirlenmesi

14- 2007/16614 yevmiye sayılı iki imzalı GÜBRETAŞ A.Ş'nin sahibi olduğu İskenderun Sarıseki üretim, depolama tesisleri ve iskelenin 25 yıl süre ile işletme hakkının Denizciler Birliği Deniz Nakliyatı ve Tic. Anonim Şirketi' ne devrinin kararlaştırıldığı sözleşmede;

İşletme hakkı bedeli ana başlıklı 7. maddesinin yıllık sabit bedelin " her yıl için 1.000.000 Usd (25 yıl için 25.000.000 Usd) sabit ödeme yapılacağının,

Ayrıca işletenin GÜBRETAŞ' ın ihtiyacı olan yıllık 520.000 tona kadar gübre elleçleme (gemiden tahliye, ara nakliye, istifleme, torbalama ve araçlara yükleme) hizmetlerini ton başına 4,50 Usd fiyat üzerinden (520.000 ton x 4,5 Usd x 25 yıl = 58.500.000 Usd) yapmayı taahhüt ettiğinin,

Kiralanan yerde işleten tarafından sözleşme ekindeki yatırım teklifi başlıklı belgeden ilk dönemde 22.900.000 Usd, ikinci dönemde ise 60.000.000 Usd yatırım yapılacağının,

Kararlaştırıldığı işlemde en yüksek miktar olan yatırım değeri yerine (82.900.000 Usd x 1.3880=115.065.200) sadece kira değerinin matrah olarak alınması neticesinde harç üst sınırda kalmakla birlikte damga vergisinin 862.989 TL yerine 602.739 TL eksiğiyle 260.250 TL tahsil edildiği belirlenmiş, eksiklik yönünden vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

Birbiri ile ilgili iş olmaları nedeniyle Damga Vergisi Kanununun 6 ve Harçlar Yasasının 46. maddeleri uyarınca en yüksek vergi ve harç alınması gerektiren değerin matrah olarak alınması gerektiğinin unutulmaması,

Konsinye Araç Taahhüdü ve Bayilik Sözleşmesi ve Taahhüt

15- Konsinye araç taahhüdü ve bayilik sözleşmesi ile taahhütlere yönelik incelemede;

a) 2005/25487 yevmiye sayılı bir imzalı sergilenmek üzere verilen (üç adet) konsinye araç taahhütnamesi başlıklı işlemde, dağıtıcı firmanın bayiye verdiği konsinye otomobilleri istemesine rağmen teslim etmediği takdirde, bayi satış fiyatı üzerinden bahse konu araçların toplam bedelini ödeyeceğine, araçların hasara uğraması, çalınması veya üçüncü kişiler tarafından haczedilmesi gibi durumlarda, sigortadan tahsil edilmeyen miktar kadar veya tamamından bayi olarak sorumlu olduğunu, bu gibi durumlarda araç bedellerinin tediyesine ilişkin müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak tüm cezai şartları dağıtıcı firmaya ödeyeceklerine ilişkin taahhütte, araçların kasko değeri olan toplam 66.590 TL üzerinden harcın 59,93 TL, damga vergisin ise 499,42 TL olarak alınmayıp maktu olarak yapıldığı,

b) 2005/25489 yevmiye notu, bir imzalı, otomobil bayiliğine ilişkin distribütör ile bayi arasında yapılan ve dağıtıcı firmanın yurt dışından ithal ettiği her model araçtan birer tane satın alınıp bedelinin ödeneceğinin, bu araç stoğunun bayilik için belirlenmiş minimum stok olup, satılan her araç için aynı model bir araç yeniden sipariş edilerek asgari stok seviyesinin korunacağının, ayrıca modeli belirtilen iki adet test aracının da bayi tarafından satın alınacağının, 10.000 euroluk (1.6289 adet) yedek parça başlangıç stoğunun 31/12/2006 tarihine kadar satın alınacağının taahhüt edildiği işlemde, firmanın ithal ettiği toplam 23 adet aracın kasko değeri olan 738.109 TL'nin matrah olarak alınmaması sonucu harcın, 664,29 TL yerine 641,39 TL eksiğiyle 22,90 TL, damga vergisinin, 5.535,81 TL yerine 5.413,65 TL eksiğiyle 122,16 TL tahsil edildiği,

Belirlenmiş, her iki işlemde belirlenen eksiklikler ilgili Noterin rızası ile tamamlatılmıştır.

c) 2005/2880 yevmiye notu, bir imzalı, otomobil bayiliğine ilişkin dağıtıcı ile bayi arasında yapılan ve dağıtıcı firmanın yurt dışından ithal ettiği her model araçtan birer tane satın alınıp bedelinin ödeneceğinin, ayrıca modeli belirtilen iki adet test aracının da bayi tarafından satın alınacağının, 2005 yılı araç satış hedefi olan 100 adetin satılmasına gayret edilip, dağıtıcı firmanın Türkiye ortalaması satış performansını bu şekilde gerçekleştireceğinin taahhüt edildiği işlemin, 1.000 TL tutarındaki teminatının matrah olarak kabulü ile yapıldığı,

d) 2005/2281 yevmiye sayılı bir imzalı sergilenmek üzere verilen konsinye araç taahhütnamesi başlıklı işlemde, dağıtıcı firmanın bayiye verdiği konsinye otomobilleri istemesine rağmen teslim etmediği takdirde bayi satış fiyatı üzerinden bahse konu araçların toplam bedelini ödeyeceğine, araçların hasara uğraması, çalınması veya üçüncü kişiler tarafından haczedilmesi gibi durumlarda, sigortadan tahsil edilmeyen miktar kadar veya tamamından bayi olarak sorumlu olduğunu, bu gibi durumlarda araç bedellerinin tediyesine ilişkin müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak tüm cezai şartları dağıtıcı firmaya ödeyeceklerine ilişkin taahhüdün maktu olarak yapıldığı,

Görülmüş, her iki işlemin incelenerek gereğinin takdir ve ifası için vergi dairesine ihbarda bulunulmuştur.

İşlemden sonra çıkarılan Türkiye Noterler Birliği'nin 2006/4 sayılı genelgesinde de belirtildiği gibi konsinye araç taahhütnamesinin bayiden başka müşterek borçlu ve müteselsil kefil tarafından da imzalandığı yani kefalet içeriği dikkate alındığında, Borçlar Kanununun 484. maddesinde belirtilen, "Kefaletin sıhhati, tahriri şekle riayet etmeğe ve kefilin mesul olacağı muayyen bir miktar iraesine mütevakkıftır" hükmüne yer verilmiş olması hasebiyle Harçlar Kanununun 42. maddesine göre menkul ve gayrimenkul malların alım, satım ve taahhütle ilgili işlemlerinde değer gösterilmesinin zorunlu bulunduğu, bu meyanda 43/3. maddesinde ise motorlu kara taşıtları ile ilgili bu tür işlemlerde gösterilecek değer, işleme konu olan taşıtın cinsi, markası, model, tipi ve yaşı itibariyle Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğince tespit edilen ve işlemin yapıldığı tarihte geçerli olan kasko sigortasına esas değerinden aşağı olamayacağının bundan sonraki işlemlerde nazara alınması,

Taşıma Sözleşmesi: Matrah - Zaman ve Yola Göre Belirlenecek Bedeller

1- Karayolunda yolcu ve yük taşımacılığı ile ilgili sözleşmelerde, taraflar, zaman ve ayrıca buna ek olarak kararlaştırılan asgari yola göre bedel tayin ettikleri halde, ikinci miktarın vergi matrahına dahil edilmediği tespit olunmuş, gereği ifa ettirilmiştir.

Sözleşmelerde bedelin mahiyeti gereği yalnız süreye göre hesaplanması zorunluluğu bulunmadığından, diğer unsurlara bağlı olarak tespit ve hesap edilecek miktarların da vergi ve harç matrahına dahil olunması suretiyle kamusal gelirlerin zıyaına sebebiyet verilmemesi,

110- SULH

Sulh: İbraname Sayma - Damga Vergisi

1- … sayılı iş kağıdında, bir trafik kazasında kendilerine bakan yakınlarının ölümü nedeniyle ortaya çıkan ihtilaf konusunda 210.000.000 liraya sulh olan taraflar, aynı zamanda söz konusu değeri alarak ölüme neden olan şahsı ibra edince, işlemin yalnızca "ibraname" olarak nitelenip damga vergisi alınmadığı görülmüş, 1.050.000 liralık noksanlık tamamlattırılmıştır.

Bir hukuki sorunun taraflarca çözüme kavuşturulması olayı sulh olmayı ifade edip, daha sonra sulh olunan bedelin ödenmiş olması da sulhtan doğan borcun ifasını, dolayısıyla ibrayı ortaya koyacağı için birbiri ile ilgili olan bu işlemlerden damga vergisine tabi olan işlemin (sulh işleminin) damga vergisinin tahsil edilmesi gerektiğinin bilinmesi,

111- SURET

Suret: İlgili İmzasını Almama

1- … sayılı iş kağıtlarında, çıkarılan örneklerin, dairede kalan nüshalarına alakalıların imzalarının alınmadığı tespit edilmiştir.

Örnek verme işlemlerinde, NKY'nin 95. maddesine uygun şekilde hareket olunması suretiyle, örneği alan ilgilinin imzasının cilbende takılacak surete attırılması,

Suret: Yatırım Teşvik Belgesi - Soğuk Mühürle İlgili Açıklama

2- Başbakanlık Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü'nce verilen yatırım teşvik belgesinin örneğinin çıkarılmasına ilişkin iş kağıdında, mezkûr belgenin üzerindeki soğuk damganın görüldüğüne dair şerh verilmediği anlaşılmıştır.

TNB'nin 14/09/1990 tarih ve 59 sayılı Genelgesi'ne konu olan Maliye Bakanlığı GGM'nin 24/07/1990 gün ve GVK-V11-2272460/85/065507 sayılı yazılarında belirtildiği üzere, yatırım teşvik belgesi örneklerinin çıkartılmasına dair iş kağıtlarına, sözü geçen belgelerde bulunan soğuk damganın görüldüğüne dair şerh konulmasının unutulmaması,

Suret: Aslın Damga Vergisi

3- … sayılı örnek işlemlerinde, muamelenin aslı damga vergisine tabi olduğu halde, tarafların hariçte yaptığı muamelenin damga vergisinin yatıp yatmadığının tahkik edilmediği görülmüştür.

Damga Vergisi Kanunu'nun 27. maddesinin amir hükmü gereğince, noterlerin, pulsuz veya noksan pullu kağıtları, usulen vergi ve cezası tahsil edilmedikçe, bunların suretlerini de çıkarıp vermekten yasaklı olduğunun bilinmesi,

Suret Damga Vergisi: Düzenleme İşlem

4- Aslı damga vergisine tabi olan ve düzenleme şeklinde tanzim edilen iş kağıtlarının, ilgiliye verilen suretinin onaylama işlemlerle bağlantı kurularak damga vergisine tabi tutulmadığı belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun I/C-11 Pozisyonunda hükme bağlanan bağışıklığın, yalnızca onaylama işlemlere ait olduğu, düzenleme işlemlerin ilgiliye verilen (ilk suretinin) bu kapsamda kalmadığı göz önünde tutularak, bundan böyle düzenleme yolu ile oluşturulan iş kağıtlarının tüm suretlerinin, suret damga vergisine tabi tutulması,

5- 2001/15328 yevmiye sayılı Adana Emniyet Müdürlüğü ile Turcan petrol ve petrol ürünleri sanayi ve ticaret limitet şirketi arasında akdedilen akaryakıt alımına ilişkin sözleşmede, adı geçen şirketin Opet Petrolcülük Anonim Şirketi ile 30/12/2000 tarihinde yaptığı, üç yıl süreli ve yılda 12.000 ton beyaz mal (benzin, motorin, gaz) ve toplam 20 ton madeni yağ satmayı taahhüt ettiği ve her yıl bu miktarın %10 oranında artırılacağının belirtildiği bayilik sözleşmesinin daha önce noterde tasdik edilmeyip damga vergisinin de ödenmediği halde onaylandığı görülmüş ve toplam 3 yıl için 39.960 ton beyaz mal ile 20 ton madeni yağ satılmasının taahhüt edildiği ve o tarihli motorin, benzin, gazyağının litre fiyatları temin edilerek en düşük miktar olan motorin satacağı düşünülerek motorin litre fiyatının 441.500 lira, madeni yağın litresinin ise 278.000 lira olarak alınıp matrahın; 39.960 ton x 441.500 = 17.642.340.000.000 lira, madeni yağ için ise 278.000 x 20 ton =5.560.000.000 lira, toplam 17.647.900.000.000 lira matrah üzerinden 132.359.250.000 lira damga vergisinin tahsil olunmadığı anlaşılmış ve noterlikçe rıza tahtında tamamlanmayan eksiklikle ilgili vergi dairesi müdürlüğüne ihbar yazısı yazılmıştır.

Bilindiği üzere Damga Vergisi Kanununun 27. maddesi gereğince noterler, pulsuz veya noksan pullu kağıtların, usulen vergi ve cezası tahsil edilmedikçe tasdik etmekten veya bunların suretlerini çıkarıp vermekten memnudurlar. Bu kağıtlardan dolayı alınması lazım gelen vergi ve cezayı sahipleri rızaları ile ödemek isterlerse, noter mezkûr kağıtlara ait vergi ve ceza miktarında damga pulu yapıştırıp iptal ettikten sonra muameleye devam edebilirler hükmü ile Türkiye Noterler Birliği'nin 1994/23 sayılı genelgelerinde açıklandığı gibi satılması taahhüt edilen akaryakıt ve madeni yağların temini konusundaki bayilik sözleşmesinin, alımı taahhüt edilen muhtelif akaryakıt ve madeni yağların toplam miktarının, işlem tarihindeki birim fiyat ile çarpılması sonucu bulunacak değer üzerinden damga vergisinin alınması,

Suret Harcı: İlgiliye Verilmeyen Suretler - Başka Şahıslara/Mercilere Gönderilen Suret - Önceki İşlemi Yapan Notere Gönderilen Örnek

5- İşlemi yaptıran veya imzalayan ilgililere verilmeyen, yasa gereği trafik idaresine gönderilen araba satış sözleşmesi örnekleri ve ibranamelerde olduğu gibi, önceki işlemi yapan notere postalanan işlem suretleri sebebiyle, diğer asıl ve suretlere ek olarak (suret harcı) alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/5-a maddesi uyarınca, bir suretin harca tabi tutulması ilgiliye verilmesi şartına bağlı bulunduğundan, ilgili sayılmayan kişi veya kuruluşlara, ya da noterliklere yasa veya idari genelgeler gereğince gönderilen işlem kağıdı örnekleri sebebiyle, diğer asıl ve suret harçlarına ilaveten suret harcı alınamayacağının bilinmesi, uygulamanın açıklanan şekilde yürütülmesi,

Suret Harcı: Kooperatif Ana Sözleşme Örneği - Sonradan Çıkarılan

6- Evvelce tanzim ve imza edilmiş bulunan kalkınma kooperatifi ana sözleşmesinin sonradan ayrı bir yevmiye numarası ile çıkarılan örneği nedeniyle, suret harcı alınmadığı anlaşılıp, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 28/04/1972 tarih ve 223229-20/22645 sayılı Mütalaaları'nda açıklandığı üzere, özel kanunlarında suretleri de harçtan muaf tutulmayan işlemlerin, asıllarından sonradan suret çıkarılması halinde tarifede belirtilen esasa göre harç alınması icap ettiğinin bundan böyle göz önünde tutulması,

Suret Harcı: Düzenleme İşlem

7- Düzenleme şeklinde yapılan iş kağıtlarının, ilgililerine verilen (suretinin) onaylama işlemlerdeki nüshalar gibi bağışık kabul edilmek suretiyle, örnek harcına tabi tutulmadığı anlaşılmıştır.

1512 sayılı NK' nın 84. maddesine göre, düzenleme şeklinde yapılan iş kağıtlarının aslı noterlikte saklanıp, örneği ilgilisine verildiği cihetle, bundan böyle sözü edilen kağıtlardan da suret harcı tahsil edilmesi, onaylama şeklinde yapılan işlemlerin ilk nüshasına tanınan bağışıklığın düzenleme işlemleri kapsamadığının, böylece her iki nevi işlem arasında fark yaratıldığının bilinmesi,

112- SÜRELİ SÖZLEŞME

Süreli Sözleşme: Bir Yıldan Uzun Süre - Harç ve Damga Vergisi Matrahı

1- … sayılı iş kağıdında, başlangıç ve bitiş tarihleri belirli taşıma sözleşmesi sebebiyle taraflarca ücretin aylık miktar gösterilerek tespit edildiğinin anlaşılması üzerine, harcın bir yıllık tutar esas alınarak hesaplandığı ve tüm sürenin karşılığı olan meblağın bulunmadığı anlaşılıp, eksik harç ve damga tamamlattırılmıştır.

Bir yıldan fazla süreli sözleşmelerin harç ve damga vergisinin başlangıç ve bitiş tarihleri arasındaki tüm süre nazara alınarak hesaplanması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Süresiz Sözleşme: Hizmet Akdi - Yalnız Aylık Ücretin Belirlenmesi - Harç ve Damga Vergisi Matrahı

2- … sayılıda, iş kağıdını imzalayan ilgili kesin süreyi belirtmeden aylığı 25.000 veya 30.000 gibi belirli ücretlerle iş yapmayı ve hizmet etmeyi kabullendiği halde tek bir aya ait bedel esas alınarak harç ve damga vergisi hesaplandığı saptanmış, gereği ifa ettirilmiştir.

Muhtevaları itibariyle iş akdi sayılmayan ve dolayısıyla 4857sayılı Yasa'ya tabi olmadığı için bağışıklığı bulunmayan bu kabil taahhütlerde Harçlar Kanunu'nun 43/1. maddesi mucibince, süre belirtilmediği için bir yıllık ücret tutarı bulunup, bunun vergiye matrah sayılması,

113- ŞİRKET KURULUŞU

Açıklama: Limited şirket hisse devrine ilişkin noterler birliğinin 20/07/2012 tarih ve 14 numaralı genelgesi yayınlanmış bulunmaktadır. Genelgeyle harç matrahları değiştirilmiş, önceden alınmayan damga vergisinin yeniden alınması hususu genelgeye girmiştir. Buna göre genelge tarihinden itibaren;

-Limited şirket pay devirlerinde düzenlenen sözleşmeler devir bedeli üzerinden nispi damga vergisine (Binde 9,48) tabi tutulacaktır.

-Limited şirket hissesi devir alan şahıs şirkete yeni ortak olarak giriyor olsa dahi nispi harcı şirket sermayesi üzerinden değil, devreden şahısta olduğu gibi pay devir bedeli üzerinden ödeyecektir.

- Limited şirket ortaklarının paylarını diğer ortaklara veya pay alarak şirkete yeni ortak girenlere devretmelerinde, örneğin;

a) Bir ortağın hissesini iki ortağa,

b) İki ortağın hisselerini diğer iki ortağa veya şirkete yeni ortak giren şahıslara devirleri aynı kağıtta yapılıyor olsa dahi

- aynı ortağın birden fazla şahsa yaptığı devir işlemlerinin,

- birden fazla ortağın bir veya birden fazla şahsa yaptığı pay devirlerinin her birine, bu işlemlerin her biri ayrı kağıtta düzenlenmiş gibi, her bir devir işlemi için asgari ve/veya azami harç tutarlarının tatbiki icap eder.

- Limited şirket pay devri sözleşmelerinin feshinde, fesih talebinin kimden geldiğine bakılmaksızın fesih işlemini temin eden sözleşmeden devir konusu hisse değeri üzerinden binde 1.89 nispetinde damga vergisi, yine aynı değer üzerinden beher imza için binde 1,13 nispetinde harç alınması gerekmektedir.

Bu genelgeyle birlikte noterler birliğinin limited şirket pay devirleri ve pay devrinin feshi ile ilgili 1989/45, 1992/36, 1992/43, 2004/20, 2001/5, sayılı genelgeleri tümden, 2005/19 sayılı genelgenin ise limited şirketlere ilişkin olan bölümü geçersiz hale gelmiş bulunmaktadır.

İlgili genelgelerin okunarak denetimlerde nazara alınması,

Limited Şirket Hisse Devri: Harç ve Matrahı - Yeni Ortak / Eski Ortak

12- 100.000,00 TL ana sermayeli, limited şirkete ait 50.000,00 TL' lik payın şirkete hariçten katılan ortağa devrine ilişkin sözleşmede, 148,50 TL harç alındığı belirlenmiştir.

TNB'nin 20/07/2012 tarih ve 14 sayılı genelgeleri gereğince; limited şirket pay devirlerinde düzenlenen sözleşmeler devir bedeli üzerinden binde 9,48 oranında nispi damga vergisine tabi tutulması, limited şirket hissesi devir alan şahıs şirkete yeni ortak olarak giriyor olsa dahi nispi harcı şirket sermayesi üzerinden değil, devreden şahısta olduğu gibi pay devir bedeli üzerinden ödeneceğinin,

Limited şirket pay devri sözleşmelerinin feshinde ise fesih talebinin kimden geldiğine bakılmaksızın fesih işlemini temin eden sözleşmeden devir konusu hisse değeri üzerinden binde 1.89 nispetinde damga vergisi, yine aynı değer üzerinden beher imza için binde 1,13 nispetinde harç alınması gerektiğinin unutulmaması,

Şirket Kurma: Tüzel Kişinin Ortaklığı – Ehliyet - Kooperatiflerin Anonim Şirket Kurması

1- 1989/ … sayılı anonim şirket sözleşmesinde, 7 ayrı (yapı kooperatifinin) birlikte anonim şirket kurdukları, ancak, temsilcilerden kooperatiflerin bu konuda alınmış kararları ile böyle bir faaliyet gösterebilme ehliyetleri olup olmadığının aranmadığı belirlenmiştir.

1163 sayılı Yasa'da özel bir hüküm bulunmamakla beraber, aynı Yasa'nın 98. maddesinin yaptığı atıf ve dolayısıyla Türk Ticaret Kanunu'nun 137. maddesi uyarınca, hakiki şahıslardan farklı olarak tüzelkişilerin hukuki ehliyetleri, kuruluşta gerçekleştirilmek istenen ve yazılı hale getirilen amaçlarla sınırlı olduğundan, bu kabil işlemlerde tüzel kişi temsilcilerinden kuruluş amaç ve konu maddesi ile yapılacak özel işler konusunda yetkili organlarınca alınmış bir karar olup olmadığının sorulması, gerekli belgelerin muameleye eklenmesi, böylece hukuki işlemlere muteberiyet kazandırmada olumlu katkıda bulunulması,

Şirket Kuruluşu: Şirketin Kurucu Ortak Olması - Katılma Kararı

2- 1990/... numaralı Santes ... San. A.Ş.'nin de ortak olarak katılması suretiyle oluşturulan yeni Gülyurt ... A.Ş.'nin ana sözleşmesinin imzalanmasında, söz konusu kurucu tüzel kişinin kendi ana sözleşmesi ile şirket kuruluşuna katılma hususunda alınmış karar örneğinin müstenit yapılmadığı, kendisinin yeni şirketlere ortak olma ehliyet ve yetkisi olup olmadığının belgelenmediği görülmüştür.

Ticaret şirketlerinin hukuki ehliyetleri Türk Ticaret Kanunu'nun 137. maddesinde açıklandığı veçhile, şirket mukavelesinde yazılı işletme mevzuu ile sınırlı olduğundan, bu kabil ortaklıkların hukuki muamelelerinde imza attıkları konularda hak iktisabına ve borç iltizamına yetkili olup olmadıklarının araştırılıp, yeni kurulacak şirkete ortak olarak katılacak tüzel kişinin yetkili organının bu yolda karar alıp, temsilcilerini yetkilendirip yetkilendirmediğinin belgelenmesi,

Şirket Hisse Devri: Anonim Şirketi - Damga Vergisi - Harç ve Matrahı - Yeni Ortak / Eski Ortak

3-Şirket ve tadil işlemlerinin incelenmesinde;

1989/34144 sayılıda, (HO) ile (AK) arasında haricen yapılan bir anonim şirketin 30.000.000 liralık hisselerinin devrine dair sözleşmenin suretinin çıkarılması sırasında, aslın damgaya tabi tutulmamış olması sebebiyle damga vergisi hesabı yapılırken, "örneği çıkarılan işlemin" (mukavele devri) niteliğinde görülmesi suretiyle %010'dan hesaplanan damga vergisinin ¼"ünün bulunduğu (30.000.000X%010=30.000:y=75.000 TL damga vergisi alındığı; böylece (30.000.000X%05=150.000 TL tahsil olunması icabettiği için) 75.000 TL noksanlığa sebep olunduğu,

1989/... sayılıda, Sait M'nin Deko ... Anonim şirketindeki 12.500.000 liralık hissesini şirket ortağı olmayan (AEV)'ye devri sebebiyle düzenlenen, 2 imzalı muameleden şirketin 50.000.000 liralık ana sermayesi de göz önünde tutularak 31.250 TL harç (yeni giren için 25.000+devreden için 5.250=31.250-) doğru olarak 62.500 TL damga vergisi) karşılığı tahsil edildiği,

Anlaşılmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 19/06/1987 gün ve 2232314-150 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, anonim şirketlere ait hisseler ortaklık payını temsil edip, onu üzerinde taşıyan kıymetli evraklar olduğundan bunların devrinde, işlemin mukavele devri olarak kabul edilemeyeceğinin, bir başka deyişle bunlarda aslından alınması gereken damga vergisinin ¼' ünün alınması gibi bir hesap yapılamayacağının,

Bunlar nedeniyle menkul eşya satışında olduğu gibi Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun 1/3. maddesiyle bağlı olunmaksızın, % 9,48 nispetinde damga vergisi tahsil edilmesi icabettiğinin unutulmaması,

Keza anonim şirket hisse devir muamelesi diğer ortaklıklardaki devirlerden farklı olarak ortaklığın değişken olan yapısını etkilemediği sürece yani tüm ortakların katıldığı bir değişiklik ve devir mukavelesi yapılmadığı müddetçe yalnızca devre konu olan meblağa göre harç alınması icabettiğinden, TNB'nin 1987/52, 1988/20 ve 2001/41 sayılı Genelgeleri'nde de izah olunduğu gibi, bu durumlarda Maliye Bakanlığı GGM'nin 19/06/1987 gün ve 2232314-150/44148 sayılı Mütalaası'nda gösterildiği veçhile, (devre mevzu yapılan tutara göre) harç alınması, hisse devir alan ortaklar yönünden de eski ortak ya da ortaklığa yeni giren şahıs ayrımı yapılmaması,

Şirkete Konulan Ayni Sermayenin Harç ve Damga Vergisi

4- ... şirket ortaklarından …………………. adına kayıtlı İstanbul ili, ………….. ilçesi, ………………………… mevkiinde bulunan; …………………… pafta, ……. parselde kayıtlı, 4500 m2 yüzölçümlü gayrimenkulün; şirket adına ayni sermaye olarak konulması işlemine yönelik düzenlenen kağıtların damga vergisinden yapılacak işlemlerin de harcatan istisna edilmesi gerekmektedir.

492 sayılı Harçlar Kanununun 123 üncü maddesinin son fıkrasında, anonim, eshamlı komandit, limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme,devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile 5615 sayılı Kanunun 16 ncı maddesiyle eklenen ibare (04/04/2007 tarihinden geçerli olmak üzere) Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu Kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemlerin harca tabi tutulmayacağı hükmüne yer verilmiştir.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun "İstisnalar" başlıklı 9 ncu maddesinde bu kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların Damga Vergisinden müstesna olacağı, (2) sayılı tablonun "IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün (16) numaralı fıkrasında da, anonim, eshamlı komandit ve limitet şirketler ile yatırım fonlarının kuruluşlarına, sermaye artırımlarına ve süre uzatımlarına ilişkin olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden istisna edileceği hükmü bulunmaktadır.

Bu nedenle, taşınmazın şirkete ayni sermaye olarak konulması ile ilgili düzenlenen kağıtların damga vergisinden yapılacak işlemlerin de harçtan istisna tutulması gerekmektedir.

Şirket Hisse Devri: Anonim Şirket - Damga Vergisi Oranı - Mukavele Devri

5- 1988/... sayılılarda, birer ortağın anonim şirketteki yüz biner liralık hisselerini diğer şahsa devretmelerinde, damga vergisinin, tekabül eden vergiden ¼ oranıyla hesaplanıp, 500.-er TL yerine 250 TL olarak istifa olunduğu, 1988/19768 sayılıda da aynı hataya düşüldüğü saptanmış, noksanlıkların ikmali sağlanmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 19/06/1987 gün ve 2232314-150 sayılı Genelgeleri'nde açıklandığı gibi, anonim şirketlerin esas mukavelesinin ancak Türk Ticaret Kanunu'nun 385-390. maddelerinde yer alan şartların yerine getirilmesi halinde ve sadece genel kurulun kararı ile değiştirilebileceği cihetle, nama yazılı hisse senetlerinin devrine ilişkin olarak düzenlenen hisse devir senedinin, şirket mukavelesinin değişikliği ile bir alakasının bulunmaması sebebiyle, bu tür işlemlerden (hisse senedinin alım satım değeri) üzerinden 488 sayılı Kanun'a bağlı 1 sayılı tablonun l-l/a fıkrasına istinaden binde 9,48 oranında damga vergisi alınması icabettiğinin,

Olayın mukavele devri sayılması mümkün olmadığından hesaplanan damga vergisinin ¼'ünün alınamayacağının bilinmesi,

Yurt Dışında (Yabancı Kişiye) Yapılan Şirket Hisse Devri - Damga Vergisi

6- … Ticaret ve Sanayi A.Ş. hisselerinin bir kısmını hisseleri elinde bulunduran diğer ortaklarla birlikte yurt dışında yerleşik kişilere belli bir bedel karşılığında devretmek üzere imzalanan hisse satış sözleşmesinde damga vergisinin aranmadığı anlaşılmıştır.

488 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde kağıt üzerine tesis edilen bir mükellefiyet olan damga vergisi uygulamasında vergiyi doğuran olay, Türkiye'de düzenlenen kağıtlarda, 488 sayılı Kanunun 1 inci maddesinde öngörülen şekilde bir kağıdın düzenlenmesi, yurt dışında düzenlenen kağıtlarda ise, herhangi bir suretle Türkiye'de hükümlerinden faydalanılmasıdır.

Bu çerçevede, yazılıp imzalanan veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenerek herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan, yani hukuken tekemmül eden ya da yurt dışında düzenlenen ve Türkiye'de hükümlerinden faydalanılan kağıtlarda, damga vergisi açışından vergi alacağı doğacaktır.

Bu hükümler gereğince, yabancı memleketlerde düzenlenen kağıtların damga vergisini, Türkiye'deki bu kağıtları resmi dairelere ibraz edenler, üzerlerinde devir veya ciro işlemlerini yürütenler veya herhangi bir surette hükümlerinden faydalananların ödeyeceği tabiidir.

Bu itibarla, yurt dışında düzenlenen kağıtların, Türkiye'deki resmi dairelere ibraz edilmesi, üzerlerine devir veya ciro işlemleri yürütülmesi veya herhangi bir surette hükümlerinden faydalanılması halinde, ihtiva ettiği veya üzerlerinde yazılı tutar üzerinden Kanuna ekli (1) sayılı Tablo'nun I/A-1 pozisyonu gereğince binde 9,48 nispetinde damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Yukarıda belirtilen kanuni düzenlemeler dikkate alındığında;

a) Yurtdışında düzenlenen ve Türkiye'de hiçbir şekilde hükmünden faydalanılmayan kağıtlar Damga Vergisine tabi tutulmayacaktır.

b) Yurtdışında düzenlenen kağıtlarda yer alan hükümler ile ilgili olarak, Türkiye'de herhangi bir iş veya işlem gerçekleştirilmesi durumunda, Türkiye'de gerçekleştirilen bu iş veya işlemler dolayısıyla yurtdışında düzenlenen kağıdın hükmünden yararlanma söz konusu olduğundan, yurtdışında düzenlenen kağıdın, üzerinde yazılı belli para üzerinden ve Türkiye'de gerçekleştirilen iş ve işlemlerin yapıldığı tarihte, Kanuna ekli (1) sayılı Tablo' da ait olduğu pozisyon uyarınca Damga Vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Şirket Hisse Devri: Diğer Bir İşlemle Beraber - Gayrimenkul Satış Vaadi (İnşaat Devri) - Harç - Damga Vergisi

7- 1983/... sayılı işlemle; L.E. tarafından Ak-Tur Limitet Şirketince yapılan 993.085 liralık bina ile o şirketteki toplam 25.000 liralık ortaklık kurucu hissesi (SÖ)'ye devredildiği halde, yalnız birinci değere göre harç ve damga vergisi tahakkuku yapıldığı, ortaklık payını devralanın eski ortak olup olmadığının nazara alınmadığı belirlenmiştir.

İnşa halindeki binanın devri konusundaki taahhütname ile şirket hisse devri müstakil iki işlem olup, aynı zamanda pay intikali nedeniyle harç ve damga vergisi tahsili gerekmekle, bu nevi muamelelerde öncelikle hisse devralanın eski şirket hissedarı olup olmadığının tespiti, eğer şirkete yeni giriyorsa TNB'nin 2005/19 sayılı genelgesi uyarınca, onun bakımından tüm sermaye itibariyle binde 0.90 harç tahsili, eğer eski ortak ise, intikal ettirilen pay esas ittihaz olunarak binde 0.90 harç tahsili icabettiğinin unutulmaması,

Şirket Süre Uzatma: Harç - Yarı Harç Almama

8- 900.000 TL sermayeli üç ortaklı şirketin süresinin uzatılmasıyla ilgili 1971/... sayılı iş kağıdında, üç imza karşılığı 2.430,00 TL olarak tam harç alındığı tespit edilmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 47. maddesinin süre uzatılması hallerinde asıl mukaveleden alınanın yarısı ölçüsünde harç alınmasını mucip olduğunun hatırda tutulması,

114- TAAHHÜTNAME

Taahhütname: Değersiz - Değerli Müteselsil Kefalet - Harç

1- Değersiz, tek imzalı taahhüt ve bununla ilgili 20.000 liradan az değerli müteselsil kefaleti muhtevi iş kağıdında, taahhüdün kefaletteki miktarı aşamayacağı düşüncesiyle bu miktar üzerinden ve dolayısıyla eksik harç hesaplanıp alındığı görülüp, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Maliye Bakanlığı GGM'nin 04/11/1966 gün ve 2232314-35/44852 sayılı ve ayrıca TNB'nin 2000/16 sayılı Genelgeleri'nde yer verilen Bakanlık HİGM' nin 14/01/1999 tarih ve 626 sayılı Mütalaası ile MB. GGM'nin 24/03/2000 gün ve 13015 sayılı Yazılarında açıklandığı üzere, aynı iş kağıdında bir borç taahhüdü ile birlikte bu borca ait kefaletin de bulunması halinde, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi uyarınca, bir tek gayeye matuf olarak düzenlenmiş olan birbirleriyle ilgili işlerin bir arada bulunduğunun kabulü iktiza ettiğinden, bunlardan en yüksek değerde harç alınmasını gerektiren iş üzerinden tek bir harç alınması, ayrı ayrı yapılmış gibi her işlemin kendi bünyesinde harçlarının hesaplanması, kefaletle garanti altına alınacak miktarın taahhüdü de sınırlamayacağının hatırda tutulması,

İşlemlerden hangisi en yüksek harca tabi ise o iş üzerinden harç alınması, sözü edilen tamimdeki "imza sayıları da göz önüne alınarak" tabirinin daha önce kullanılan (işlemlerde) kelimesine matuf olup, harçlandırmada her işlemdeki imza sayısının müstakil olarak mütalaa edilmesi iktiza ettiğinin bilinmesi,

Taahhütname: Muvafakat ile Beraber Müteselsil Kefalet ve Muvafakat ile Beraber - Harç

2- 1973/... sayılı iş kağıtlarında, aynı iş kağıdında toplanan taahhüt, muvafakat ve kefalet sebebiyle harcın, üç işlem için toplanarak tahsil edildiği tespit edilmiştir.

TNB'nin 2002/2 sayılı genelgesinde belirtildiği gibi, Harçlar Kanunu'nun 46. maddesi gereğince, aynı iş kağıdında toplanan tek bir gayeye matuf taahhüt, muvafakat ve müteselsil kefalet gibi birbirleriyle ilgili işlemlerden ister ikisi veya üçü bir araya gelsin hangisi yalnız kendi içinde bulunan imzalara göre neticeten en yüksek harç alınmasını gerektiriyorsa, o işlemden harç alınmasıyla yetinilmesi,

Taahhütname: Anonim Şirketin Organsız Kaldığından Bahisle Toplantıya İtirazları Olmadığına Dair Taahhütnameden Harç ve Damga Vergisi

3- 2004/… sayılı anonim şirketin organsız kaldığından bahisle yapılacak toplantıya itirazları olmadığını içeren sermaye ve pay durumunu da belirten taahhütnameden, şirket sermayesi üzerinden nispi harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

TNB'nin 18/03/1997 gün ve 9 sayılı Genelgesi uyarınca, bu kabil iş kağıtlarının 492 sayılı Kanun'a bağlı 2 sayılı Tarifenin II/1. pozisyonu gereğince maktu harca tabi tutulması,

Taahhütname: Yabancıların Çalışmasına İlişkin - Hukuka Aykırı İşlem

4- 2006/16442, 16443, 16444, 16445, 16446, 16447, 16448, 16449, 16450, 16451 ve 16452 yevmiye sayılı, 12/09/2006 tarihli, tek imzalı, yabancı şahısların haftada üç gün, gece kulüplerinde çalışacaklarına dair beyanlarını içeren taahhütnamelerin, ilgili kişilerin Türkiye'de çalışma izinlerinin olup olmadığı hususları araştırılmadan düzenlendiği izlenmiştir.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1983/32, 1993/90 sayılı genelgeleri ile 26/12/2003 günlü Genel Yazısı ve 06/03/2003 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun'un 4. ve devamı maddelerinde açıklandığı üzere, bu kabil işlemlerin yapılması sırasında ilgilinin İçişleri Bakanlığından izin aldığına dair belge ibraz etmesinin şart olduğunun ve Noterlik Kanununun 53. maddesi gereğince de yasal yolla engellenmiş muamele taleplerinin kabul edilmemesi gerektiğinin bilinmesi,

115- TAKAS

Takas: Değer Gösterme Zorunluluğu

1- 1986/... sayılı takas sözleşmesi ile (OK) ile (DA) av tüfeklerini değiştikleri halde, bunda değer gösterilmediği ve fakat değerli işlem gibi asgari 2.000 TL harç ile maktu 500 TL damga vergisi bedeli alındığı belirlenmiştir.

488 sayılı Yasa'nın 11. ve Harçlar Kanunu'nun 42. maddesi gereğince, menkul ve gayrimenkul mallarla ilgili her türlü alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin zorunlu olduğunun bundan böyle göz önünde tutulması,

116- TANIMA

Tanıma: Harç - Değersiz Genel İşlemler Gibi Harç Alma - İşlem Başı

1- 1972/... sayılı vasiyetname ve 1973/... yevmiye sayılı tanıma senetlerinin tetkikinde, değersiz oluşlarına dayanılarak Harçlar Kanunu'nun 1. sayılı Tablosunun II/1.maddesi uyarınca imza başı ... TL harç alındığı görülüp, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar bölümünün 11. maddesi gereğince, diğer bir kısım işlemlerde olduğu gibi ölüme bağlı tasarruflarla, babalığı tanıma senetlerinin imza söz konusu olmaksızın işlem başına harca tabi olduğunun unutulmaması,

117- ORMAN BAKANLIĞI ORMAN KÖYLÜLERİNİ KALKINDIRMA FONUNDAN VERİLEN KREDİ

Kefaletnameli Damga Oranı

1- Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığınca orman köylülerine Kalkındırma Fonundan, birbirlerine müteselsil kefil olmak şartıyla verilen krediyle ilgili işlemin, borç senedi sayılması suretiyle binde 6'dan damga vergisi alındığı belirlenmiş, noksanlık ikmal ettirilmiştir.

Bakanlık HİGM'nin 04/06/1975 tarih ve 15387 sayılı Mütalaası ile TNB'nin 1995/64 sayılı Genelgesi'nde açıklandığı veçhile, bu gibi kağıtlarda borç taahhüdü ile birlikte ve bununla ilgili müteselsil kefalet de bulunduğundan, tüm imzaların sayısı nazara alınarak harç ve en yüksek olanı üzerinden, binde 9,48 nispetinde damga vergisi tahsili,

Kredi işlemi de, para borcu yaratan hukuki bir müessese ise de, bunun karz akdinden farklı nitelikler taşıdığının bu hali ile Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun IV/I-c bendinde sözü edilen ödünç işlemi ile tümüyle benzerlik içinde bulunmadığının,

Kaldı ki kefaletname yönü ile iş kağıdının birbiri ile ilgili ikinci ve daha yüksek damga vergisi alınmasını gerektiren işlem içerdiğinin,

Bilinmesi,

2- 2008/9555 sayılı, Orman Köylüleri Kalkınma Hizmetlerine İlişkin Esas ve Usuller çerçevesinde uygulanacak kredilere ilişkin, borç ve kefalet senedinde; üç kişinin 1.250'şer lira borç alıp, birbirlerine kefil olmalarına karşın, 3.750 TL ve üç imza üzerinden hesaplanması sonucu, damga vergisi doğru alınmakla birlikte, her imza için asgari miktardan hesap edilmek suretiyle 86,70 TL yerine, 57,80 TL eksiğiyle 28,90 TL harç tahsil edildiği, 2008/9552, 9556, 9557, 9558, 12147 ve 12148 sayılılarda da benzer tutum izlenerek toplam 346,80 TL harç eksikliğine neden olunduğu belirlenerek rıza tahtında tamamlanması sağlanmıştır.

Türkiye Noterler Birliği’nin 2010/15 sayılı Genelgesinde açıklandığı biçimde, 492 sayılı Kanunun 44. maddesinin son fıkrası hükmü çerçevesinde, aynı kağıtta birden fazla kişinin kredi kullanması durumunda, her borçlu kişinin kendi borcu için münferiden koyduğu imzanın, ayrı ayrı harca konu olması gerektiğinin, kredi kullanan tüm şahısların toplam krediye müteselsil kefil olarak koydukları imzanın ise 492 sayılı Kanunun 44. maddesinin üçüncü fıkrası hükmüne göre tüm kefillerin imzası bir imza itibar edilerek toplam borç üzerinden bir imza için nispi harç hesabı icap ettiğinin, belirtilen esaslar ve 492 sayılı Kanunun 46. maddesi hükmü çerçevesinde, her borçlu imzasından, o şahsın kullandığı kredi tutarı üzerinden asgari had dikkate alınarak hesap edilen harç tutarının kişi sayısı ile çarpılarak bulunacak harç miktarı ile toplam borç üzerinden bir imza itibariyle hesaplanacak harçtan yüksek olanının işleme ait harç olarak tahsili gerektiğinin bundan sonraki işlemlerde göz önünde bulundurulması,

118- TARIM KREDİ KOOPERATİFİ

TKK: Defter Tasdiki - Harç Muafiyeti

1- ... sayı ile yapılan Tarım Kredi Kooperatifine ait defterlerin tasdikinden harç alındığı belirlenmiştir.

1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanunu'nun 19/3. maddesi uyarınca, bu yasaya göre kurulmuş tarım kredi kooperatiflerinin kendilerine ait her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olduğunun, notere tasdik ettirecekleri defterlerle belgelerden yalnızca noter ücreti alınıp, harç ödenmeyeceğinin unutulmaması,

2- 2004/16295 yevmiye notu, Hayrabolu Tarım Kredi Kooperatifi ile Tekirdağ Merkez Kooperatifleri Birliği arasında 43.723.000.000 lira kasko değerindeki aracın satın alınmasına ilişkin yapılan sözleşmede, muaf olduğu düşüncesiyle 78.701.400 lira harcın alınmadığı anlaşılmıştır. (6, 8)

(2004/16294, 16296, 16297, 16298, 16299, 16300, 16301, 16302, 16303, 16304 sayılı çeşitli kooperatiflerle yapılan araç alımlarında benzer tutumun izlenmesi sonucu harcın toplam olarak, 593.268.600 lira eksik olarak tahsil olunduğu)

Damga Vergisi Kanununa bağlı 2 Sayılı Tablonun Kurumlarla ilgili kağıtlar bölümünün 15. maddesi uyarınca adı geçen Kurumun damga vergisinden muaf olduğu belirtildiği halde Harçlar Kanununda buna benzer bir düzenlemenin bulunmaması nedeniyle harcın tahakkuk ettirilmesinin unutulmaması,

119- TARIM SATIŞ KOOPERATİFİ

Tarım Satış Kooperatifi: Taşıma Sözleşmesi - Harç

1- ... sayılı Tarım Satış Kooperatifi temsilcisi ile müteahhit şahıs arasında imzalanan mal taşıma sözleşmesinin, harçlandırılması sırasında bağışıklığı olan kooperatifin imzasının da harca esas alındığı anlaşılmıştır.

4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun'un 6.maddesinin c bendi uyarınca kooperatif ve birliklerin "Birbirlerinden ve ortaklarından aldıkları faiz ve komisyonlar, birbirleri ya da üçüncü şahıslarla yaptıkları her türlü gayrimenkul alım satımı (üçüncü şahıslara terettüp eden vergi, resim ve harçlar hariç), ayrıca üretim tesislerinin ve bu tesislere ilişkin gayrimenkullerin satışı, bağış ve diğer ivazsız iktisapları ile bütün işleri için düzenlenecek senet, beyanname, taahhütname, sözleşme, vekaletname ve lehlerine yapılacak ipotek ve rehinler kurumlar vergisi ve damga vergisi de dahil olmak üzere her türlü vergi, resim ve harçtan, tahsil edilemeyeceğinin, iki veya daha çok taraflı muamelelerde de bunların imzaları nedeniyle harç ve damga vergisi tahakkuk ettirilemeyeceğinin, ancak bağışıklığı bulunmayan ve imzası onaylanan şahıstan alınması gerektiğinin benzeri işlerde göz önünde tutulması,

Tarım Satış Kooperatifi: Üyelik Başvurusu: Harç ve Damga Vergisi Alma - Güçlendirme Kredisi: Harç ve Damga Vergisi Alma

2- Tarım Satış Kooperatifinin üyelerine verdiği güçlendirme kredileri sebebiyle düzenlenen iş kağıtlarından ve/veya kooperatife üye olmak için taahhütte bulunan kişilerin taahhütlerinden harç ve damga vergisi alındığı belirlenmiştir.

4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun'un 6.maddesinin a bendi uyarınca; kooperatife ortak olmak üzere başvuran üreticilerle ortakların, kooperatifleriyle yapacakları her türlü işlemleri ve bunlarla ilgili kağıt, belge, senet, beyanname, taahhütname, vekaletname, makbuz, kooperatif lehine yapacakları ipotek ve rehinler her türlü vergi, resim ve harçtan müstesna olduklarının bilinmesi,

Tarım Satış Kooperatifi: İmza Sirküleri - Üyenin Üçüncü Şahsa Verdiği Vekalet - Harç

3- ... sayılıda, Fındık Tarım Satış Kooperatifi yönetim kurulu üyesi bir şahsın imza sirkülerinden harç tahsil edildiği,

... sayılıda, Tarım Kredi Kooperatifine karşı kendisini temsil edebilmesi için ortak tarafından verilen vekaletnameden de harç alınmadığı,

Saptanmıştır.

4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun'un 6.maddesinin h bendi uyarınca, kooperatif ve birliklerin defter ve belgelerinin notere tasdik ettirilmesi işlemleri yalnızca noterlik ücretine tabi olup, vergi, resim ve harçtan müstesna olduğundan kooperatifi temsil etmek üzere oluşturulan imza sirkülerleri nedeniyle harç alınamayacağının bilinmesi,

Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü’nün 23/08/1967 tarih ve 18888 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, ortak ile üçüncü şahıs arasındaki vekalet ilişkisinin, ortak ile kooperatif arasında yapılmış bir işlem olarak kabulü mümkün olmadığından, 1581 sayılı Yasa'nın 19/A maddesindeki istisna kapsamına da girmediğinden, bu muamele sebebiyle harç tahsil edilmesi gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Tarım Satış Kooperatifi: Güçlendirme Kredisi – Harç - Damga Vergisi

4- ... Tarım Satış Kooperatifinin doğrudan üyelerine verdiği güçlendirme kredileri sebebiyle düzenlenen iş kağıtlarından, harç ve damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

4572 sayılı Tarım Satış Kooperatifleri ve Birlikleri Hakkında Kanun'un 6.maddesinin a bendi uyarınca "Kooperatife ortak olmak üzere başvuran üreticilerle ortakların, kooperatifleriyle yapacakları her türlü işlemleri ve bunlarla ilgili kağıt, belge, senet, beyanname, taahhütname, vekaletname, makbuz, kooperatif lehine yapacakları ipotek ve rehinler her türlü vergi, resim ve harçtan" yine aynı yasanın e bendi uyarınca "Yapacakları kredi işlemlerine ve temin edecekleri kredilere ilişkin senet, beyanname, taahhütname, sözleşme ve sair her türlü belge ile taşınmaz mallarına ait ipotek ve ipotek fekki, taşınır mallara ait rehin ve rehnin kaldırılması işlemleri, vekaletnameler, taahhütnameler ve sair evrak her türlü vergi, resim ve harçtan" müstesna olduklarının bilinmesi,

120- TAŞIT SATIŞLARININ BİLDİRİLMESİ

Taşıt Satışlarının Trafik İdaresine Bildirilmesi: Zimmetle Teslim Etme

1- 2918 sayılı Yasa'nın 20. maddesi gereğince, tescilli araçların satışlarına ait bazı işlemlerin örneklerinin, Trafik Şube Müdürlüğü'ne gönderilmek üzere posta gideri alındığı halde, elden zimmetle teslim olunduğu tespit edilmiştir.

Posta gideri alındığına göre, bu kabil işlemlerin Noterlik Kanununun 70. maddesi hükmü de göz önüne alınarak, Tebligat Kanunu'na tevfikan, trafik idarelerine bildirilmesinin usul ittihazı, memur vasıtasıyla bildirim yapılacak ise sebebinin başlangıçta açıkça belirtilmesi, ücretinin de onun gerektirdiği şekilde alınması,

Taşıt Satışlarını Bildirme: Adi Posta İle Gönderme

2- Karayolları Trafik Kanunu'na göre, trafik idarelerine yapılacak bildirimler sebebiyle adi posta ücreti alınıp o şekilde tebligat yapıldığı, iş kağıtlarına da tebliğe ait bir alındı belgesi eklenmediği belirlenmiş, denetim sırasında bunların postaya verilişine ait bir belgeye de rastlanmamıştır.

Noterlik Kanununun 70. maddesi hükmü de gözetilerek ileride, ihtilaflara meydan verilmemesi ve denetimlerde bildirim yükümlülüğünün yerine getirildiğinin ispatlanabilmesi bakımından tebligatların, Tebligat Kanun'u hükümlerine göre ve iadeli taahhütlü olarak yapılması, alındı parçasının da inceleme kolaylığı sağlanması için ilgili iş kağıdına eklenmesi,

121- TAŞ OCAĞI İŞLETME TAAHHÜTNAMESİ

Taş Ocağı İşletme Taahhütnamesi: Adi Kefaletli - Damga Vergisi

1- 1985/... sayılı işleteceği taş ocağı için 10 yıl süre ile ve yıllığı 7.644TL' den ocak rüsumunu ödemeyi taahhüt eden tek şahsın taahhütnamesine, adi kefil olarak (TÖ)'de imza koyduğu halde doğru olarak 68.79TL harç, taahhüt ve adi kefalet sebebiyle 1.146,60 TL yerine sadece birinci muamelenin damgasının alınmasıyla iktifa olunduğu belirlenmiş, adi kefaletin 573,30 TL eksik damgası ikmal ettirilmiştir.

Kefalet, müteselsil olmadığı takdirde bunun asıl işlemle birbiri ile ilgili iş sayılması mümkün olmadığı için, aynı iş kağıdında asıl işlem (taahhüt) ve akdin taraflarından başka bir şahsın işleminin (T.Ö'nün adi kefaleti) de bulunduğu nazara alınarak, adi kefalet sebebiyle Damga Vergisi Kanunu'nun 6/3. maddesi gereğince, asıl işlemdekinden ayrıca damga vergisi alınması icabettiğinin bundan böyle hatırda tutulması,

122- TEBLİĞ

Tebliğ İşlemi: İmza Onaylaması Şeklinde Yapılan - Harç

1- Azilname, ihbarname, ihtarname gibi imza tasdiki yapılan tebliğ işlemlerinden, tebliğ harcı alınmasına karşın imza tasdik harcının alınmadığı anlaşılmış eksiklik tamamlattırılmıştır.

İmza tasdiki suretiyle yapılan tebliğ işlemlerinden Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı tarifesinin ll/2. maddesi uyarınca alınacak muhataba tebliğ edilen her nüsha için ... TL maktu harç yanında ayrıca tasdik olunan imzadan da aynı Tarifenin 11/1. maddesi gereğince imza başına ... TL maktu harç alınması, konuyla ilgili TNB'nin 03/04/l989 gün ve 29 sayılı Genelgesi'ne işlerlik kazandırılması,

İmza onaylama harcının cilbende takılan nüsha hariç, tanzim edilen ve ilgiliye verilen asıl ile muhataba ulaştırılan nüsha adedince çoğaltılması, eğer ilgilinin imzalamadığı suretler de olursa, onlar nedeniyle de suret harcı tahakkuk ettirilmesi,

İş kağıdının harcının bütün bunların toplamından oluşacağının, uygulamada gözden uzak tutulmaması,

Tebliğ İşlemi: Suret Harcı Alma

2- Muhataplara tebliğ edilen işlem kağıtları sebebiyle, işlemin gerektirdiği asıl harcı yanında, muhatap olmadan kendisine azilname veya ihbarname örneği gönderilen diğer şahıs ve mercilere verilen iş kağıdı nüshalarına dayanılarak ayrıca (suret harcı) da alındığı belirlenmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin 11/2. maddesi, (tebliğ işlemlerinden) (muhataba tebliğ edilen her nüsha için) yani (muhatap sayısına göre) harç alınacağını hükme bağlamış olup, her ne gaye ile yazılırsa yazılsın aynı yevmiye numarasını taşıyan nüsha niteliğindeki diğer kağıtlar nedeniyle, asıl harcı tahsil edilmesi mümkün olmadığı için, cilbende takılan veya ilgililere verilen asıl ve nüshalar sebebiyle ek bir asıl harcı alınamayacağının,

Alakaları ve bilgileri olması için diğer merci veya noterliklere gönderilen nüsha veya örneklerde de, Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin 11/5-a maddesinde aranan ilgili veya ibraz edene verilen örnek olma şartı gerçekleşmediği için suret harcına tabi tutulamayacağının,

Bilinmesi,

Tebligat Parçalarını İş Kağıdına Eklememe: Ayrı Bir Yerde Tutma

3- Yüzlerce tebliğ mazbatasının evrakına eklenmeden ayrı bir zarf içinde bekletildiği anlaşılmış, günlerce ilgililer zorlanarak bunlar yerine taktırılmıştır.

Protesto, ihtarname, azilname gibi işlemlerin PTT aracılığıyla ilgililere hangi tarihte tebliğ edildiğinin belirlenmesi bakımından, bunlara ait tebliğ mazbatalarının idarece iade edilir edilmez mutlaka evrakına yapıştırılmasının unutulmaması, personelin izlenmesinin ihmal olunmaması,

1512 sayılı Kanun'un 70. maddesi muvacehesinde, tebligat mazbatalarına ait tebellüğ belgelerinin dairedeki iş kağıdına eklenmesinin ve kontrolde kolaylık sağlanmasının hatırda tutulması,

123- TEKNİK ELEMAN TAAHHÜTNAMESİ

(NOT: TNB’nin 03/08/2012 tarih ve 16 numaralı Genelgesi, noterliklere ait 2012 yılı öneriler listesinin bu başlık altındaki öneri metinlerini kısmen geçersiz hale getirmiş bulunmaktadır. Söz konusu genelge uyarınca bir yapının fenni mesuliyet/teknik sorumluluğunun üstlenilmesine ilişkin taahhütnamelerde değer gösterme zorunluluğu kaldırılmıştır. Dolayısıyla değer gösterilmeyen bu tür taahhütnamelerden bundan böyle damga vergisi alınmayacak, Harçlar Kanununun 2 sayılı tarifesinin II/1 pozisyonu gereğince sadece maktu harç alınacaktır.)

124- TEMLİKNAME VE REHİN

1- Temlikname ve rehin sözleşmelerinin tetkikinde;

a) 2008/29149 yevmiye sayılı iki imzalı 33.500.000,00 Usd (41.918.550,00 TL) bedelli temliknamenin 2. maddesinde " ve sebebi ne olursa olsun doğmuş ve doğacak her türlü borç ve taahhütlerinin ve her türlü kefalet ve garantilerinin teminatı olarak " 8. maddesinde " bu alacağın temliki sözleşmesinin konusu olan alacak, alacağı temlik edene açılmış ve açılacak kredilerden ve diğer münasebetlerden doğmuş ve doğacak borçlarının teminatı sayılacaktır " ibareleri konularak kredinin dışında, ayrıca sebebi ne olursa olsun doğmuş doğacak mahiyeti belirsiz başkaca borçlara atıf yapılmış olmasına rağmen, istisna olduğu düşünülerek, 14.745,40 TL harç ve 314.389,13 TL damga vergisi,

b) 2008/878 yevmiye sayılı iki imzalı 2.126.925,00 Usd ( 2.471.912,23 TL ) bedelli temliknamenin, temlik konusu başlıklı 2. maddesinde " temlik alana karşı kredi borçları başta olmak üzere doğmuş ve doğacak borçlarına karşılık olarak " müşterek hükümler başlıklı 7. maddenin 1. fıkrasında " işbu sözleşme, taraflar arasında imzalanan kredi ve sair sözleşmelerin eki ve ayrılmaz bir parçasıdır " ibareleri konularak kredinin dışında, ayrıca mahiyeti belirsiz başkaca borçlara atıf yapılmış olmasına karşın, istisna kapsamında mütalaa edilerek, 4.449,44 TL harç ve 18.539,34 TL damga vergisi,

c) 2008/34773 yevmiye sayılı iki imzalı 1.500.000,00 TL bedelli rehin sözleşmesinin, rehin konusu alacaklara ilişkin hükümler başlıklı 3. maddesinin 2. fıkrasına " borçlunun imzaladığı sözleşme, taahhüt ve protokollerden, rehin alan ile her türlü hukuki ve fiili ilişkilerden, haksız fiil veya haksız zenginleşme dahil her türlü sebeplerden, borçlunun rehin alana karşı asıl, kefil, garantör, ciranta, taahhüt eden, araya giren, aval ve sair hangi sıfatla olursa olsun ve yine gerek işbu sözleşmeden önce ve gerekse işbu sözleşmeden sonra doğmuş ve doğacak bilcümle borçlarının teminatı olarak alacaklı lehine tesis edilmiştir " ibaresi konularak kredinin dışında, ayrıca mahiyeti belirsiz başkaca borçlara atıf yapılmış olmasına karşın, istisna olduğunun kabulü ile 2.700,00 TL harç ve 11.250,00 TL damga vergisi,

Alınmadığı izlenmiş, 2008/29149 yevmiye sayılı ihbar edilmekle birlikte diğerlerinin rıza tahtında ikmali sağlanmıştır.

Türkiye Noterler Birliği'nin 2004/14 ve 2007/39 sayılı genelgelerinde de değinildiği üzere kredi kuruluşlarından temin olunan kredilerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların muhtevasından, münhasıran kredi ile ilgili olduğu ve başkaca borçlara ilişkin düzenlemeyi ihtiva etmediğinin tespiti halinde damga vergisi ve harç istisnasının uygulanması,

TNB'nin 2007/13 sayılı genelgesinde açıklandığı üzere bu tür temliknamelerin kredinin geri dönüşü olarak değerlendirilemeyeceğinden harç ve damga vergisi tahsil edilmesi,

Gerektiğinin bilinmesi,

Kredi Geri Ödemesi - Temlik

2- 2006/31237 yevmiye sayılı iki imzalı temliknamede, Denizbank A.Ş'nin borçlu firmalar ile imzalamış olduğu kredi sözleşmeleri, taahhütnameleri, kefalet sözleşmeleri ve 07/05/2003 tarihli finansal yeniden yapılandırma sözleşmesi nedeniyle nakdi ve gayri nakdi toplam 2.145.104 Usd (1.4758) tutarındaki alacaklarının tamamını 1.072.552,00 Usd bedel karşılığında 3. bir anonim şirkete temlik ettiği iş kağıdında, temlik alan ve eden arasında herhangi bir kredi sözleşmesi de bulunmadığı da dikkate alındığında, kredi borçlarını tahsil edemeyen bankanın alacaklarını belli bir bedel karşılığı temlik etmesinde harç ve damga vergisi bağışıklığı söz konusu olmadığı halde, 3.165.744,49 TL matrah üzerinden 5.698,34 TL harç 23.743,08 TL damga vergisi alınmadığı görülmüş, eksiklik ilgililerce ikmal edilmiştir.

TNB'nin 2007/13 sayılı genelgesinde de değinildiği üzere, bu tür temliknamelerin kredinin geri dönüşü olarak değerlendirilemeyeceğinden harç ve damga vergisi istisnası uygulanamayacağının bilinmesi,

(NOT: TNB'nin 2016/28 sayılı Genelgesi ile 2016/93 sayılı Genel Yazılarında da açıklandığı üzere, 09/08/2016 tarihinde yürürlüğe giren 6728 sayılı Yasayla değişik 488 sayılı Kanuna ekli (4) sayılı Tablonun IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar bölümünde yer alan 23 üncü fıkrasıyla Bankalar, yurtdışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumların, kullandırdıkları kredilerle, kredinin devri ve krediden doğan alacakların temliki işlemlerine ilişkin kağıtlar da damga vergisinden muaf tutulmuştur. Bu değişikliğe göre, kredinin alacaklı banka tarafından bir başka kredi kuruluşuna devri ve kredinin borçlu adına alacaklı bankaya ödeme yapan kefil veya üçüncü şahıslara temlikiyle ilgili kağıtlardan damga vergisi alınamayacaktır. Ancak bu işlemlerden harç alınmaya devam edilecektir. Burada şunu vurgulamak gerekir ki; daha önce uygulanan 2007/13 sayılı TNB Genelgesinin damga vergisi yönünden işlerliği kalmamıştır.)

125- TEMSİL

Temsil: Mirasçıların İmzasını Tek Sayma - Harç

1- 1985/... sayılı, üç imzalı satış sözleşmesinde, kendilerine miras kalan otomobili 900.000 liraya B.Ö. isimli üçüncü bir şahsa devreden iki mirasçının imzasının tek sayıldığı anlaşılmış, harç noksanlığı ikmal ettirilmiştir.

Mirasçı olan şahısların herhangi bir tüzel kişiliği temsil etmeleri söz konusu olmadığı gibi, Harçlar Kanunu'nun 44. maddesinde de kendilerinin imzalarının tek sayılmasını gerektirebilecek bir hüküm bulunmadığının bilinmesi,

126- TERCÜME

Tercüme: Tercümeyi İlgilinin Yakın Akrabasının Yapması

1- … sayılı, (TÖ)'ye ait yabancı üniversite diplomasının, kardeşi olan (EHÖ)'ye tercüme ettirildiği anlaşılmıştır.

Noterlik Kanununun 76/3. maddesi gereğince, ilgili ile üçüncü dereceye kadar kan hısımı olanların tanık, tercüman veya bilirkişi olamayacaklarının bilinmesi,

Tercüme: Tercümeye Eklenen Yabancı Dil Metnin Suretleri - Harç

2- Tercüme işlemlerinin incelenmesinde; ilgilinin isteği ile tercüme suretlerine, tercüme edilen yabancı dildeki kağıdın fotokopi suretleri de eklendiği halde, Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifenin 11/5-b pozisyonu gereğince yalnızca çeviri nedeniyle suret harcı alındığı, tercümeye eklenen işlem aslının fotokopisi (sureti) sebebiyle sayfa başı aynı Tarifenin 11/ 5-a pozisyonu uyarınca suret harcı tahakkuk ettirilmediği belirlenmiş; ... yevmiye sayılı işlemlerdeki eksiklik birlikte hesaplanarak tamamlattırılmıştır.

Noterlik Kanununun 99. maddesi ve Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 95/c maddesi uyarınca, yabancı dilde yazılmış bir kağıdın sureti çıkarılırken, öncelikle bunun Türkçe'ye çevrilmesi ve asılların örneklerinin ondan sonra onaylanması, gerek ilgiliye verilen, gerekse dairede saklanan nüshalara tercüme edilen metinlerin eklenmesi gerektiği gibi, yabancı dilde yazılmış yazıların tercümesi sırasında da ilgilinin isteği ile yabancı dildeki metin örnekleri çeviriye eklenirse; öncelikle çevirinin sayfasına göre; Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/5-b maddesi uyarınca çeviri harcının, daha sonra da Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/5-a md. gereğince tercümeye eklenen yabancı dildeki metin suretlerinin veya fotokopilerinin sayfa başı harcının hesaplanıp bunların ikisinin toplanıp iş kağıdının harcının belirlenmesi,

Tercüme: Yabancı Dildeki Aslın Fotokopilerini İşleme Ekleme - Karşılaştırma Veya Yazı Ücreti Alma - Değerli Kağıt Bedeli Alma

3- Yabancı dilden Türkçe'ye tercümelerde, ilgililerin talebi de bulunmadığı halde, evrak asıllarının fotokopilerinin iş kağıtlarına eklendiği ve bunlardan çevirme ücretinden başka karşılaştırma ya da yazı ücreti ile değerli kağıt bedeli alınmak suretiyle masrafın gereksiz olarak çoğaltıldığı anlaşılmıştır.

TNB'nin 1985/9 sayılı Genelgesi'nde zikredilen, Bakanlık HİGM'nin 11/01/1985 ve 752 sayılı, 11/03/1981 tarih ve 124/9-5851 sayılı Mütalaaları uyarınca, Noterlik Yasası'nın 99. maddesinde yazılı yabancı dildeki kağıdın örneğinin çıkarılması işlemi ayrık olmak üzere, sözü edilen Yasanın 103. maddesine müsteniden yapılan tercümelerde evrak asıllarının fotokopilerinin iş kağıdına eklenmesi gerekmediğinin ve Noterlik Ücret Tarifesi'ne nazaran da çevirme ücretine ilaveten ayrıca karşılaştırma ücreti alınamayacağının bilinmesi,

Müstenit olarak iş kağıdına eklenecek belgeleri açıklayan Noterlik Yasası'nın 79. maddesinin ilgililerin zararına olarak masrafları çoğaltacak şekilde genişletilerek tatbikine cevaz bulunmadığının hatırda tutulması,

Tercüme: Tercüme Bürosunun Yaptığı Tercüme - Tercümanın Kimliğini Belirtmeme

4- ABC tercüme bürosu tarafından yapılan tercümelerde; ilgili metinlerde tercümeyi yapan şahsın hüviyetinin de belirtilmediği anlaşılmıştır.

Tercümeyi yapan büroda çalışan tercümanların hepsi yeminli bile olsa, tercümenin kimin tarafından yapıldığının belgelenmesi, Noterlik Kanununun 103. maddesinin açık hükmü ile istenmiş olduğundan; yasal kurallara uyulmasına özen gösterilmesi,

Tercüme: Protesto Esnasında Yabancı Dilde Yazılmış Bonoyu Tercüme

Harç: (Asıl) ve (Tercüme Suret Harcı) - Aslın Damga Vergisi - Türk Parası Karşılığının Bulunacağı An - Tercüme Suret Damga Vergisi

5- ... Bu öneri çıkarıldı (Protesto tercümesinden damga vergisi alınması hususu)

Tercüme: Yabancı Para - Türk Parasına Çevirme Tarihi

6- ... sayılı iş kağıdında, Peter Draga ile alıcı Otto Maier arasında 25/05/1988 tarihinde haricen kendi aralarında almanca olarak yapılan menkul satış sözleşmesinin tercümesi yapılırken, Türkiye'de bunun hükümlerinden de yararlanıldığı halde, 5.100 DM ve 18/10/1990 tarihi itibariyle 10.179.000 TL tutan meblağa göre damga vergisi karşılığının ikmal ettirilmediği belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Tercüme: Çeviriye Eklenen Yabancı Dildeki Metnin Sureti (Fotokopisi) - Değerli Kağıt Bedeli

7- Tercüme işlemlerine ilgilinin talebi üzerine, yabancı dilde yazılmış metin fotokopileri (suretleri) eklenmiş olmasına rağmen, değerli kağıt bedeli hesaplanırken yalnızca çeviri metni nedeniyle değerli kağıt bedeli tahakkuk ettirildiği, çeviriye eklenen yabancı dil metnin fotokopilerinin değerlendirmeye tabi tutulmadığı belirlenmiş, noksanlık tamamlattırılmıştır.

Tercümeye eklenen yabancı dil metnin noter tarafından imzalanıp mühürlenerek resmileştirildiği, artık her ikisinin de ilgili tarafından birlikte kullanılabilir hale geldiği göz önünde tutularak, bunların iş kağıdına eklenen lüzumsuz kağıtlar gibi nitelenmesi mümkün olmadığından, tümünün birlikte değerli kağıt konusu yapılmasının unutulmaması,

8- 2002/8579 yevmiye sayılı yıllık minimum 100.000 Euro (1.176.566) değer ihtiva eden, iki yıl süreli distribütörlük anlaşmasının yapılan çevirisinden 1.764.849.000 lira damga vergisinin alınmadığı görülmüştür.

Türkiye Noterler Birliği'nin 1996/54 sayılı genelgesinde açıklandığı üzere, yabancı bir memlekette düzenlenen kağıtların noterde tercümesinin yaptırılması kağıdın hükmünden faydalanılması anlamına geldiği için bahsi geçen distribütörlük sözleşmesinin 488 sayılı Kanunun ( I ) Sayılı Tablosunun I-1/a fıkrasına göre binde 7.5 oranında damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin bilinmesi, (Sözleşme distribütör)

9- 2000/54550 yevmiye numaralı Arapça’dan Türkçe'ye çevrisi yapılan sözleşme içeriğinde Senabil şirketler gurubunun midas turizm şirketi ile yaptıkları akitte otel senabilde 01/11/2000 – 28/12/2000 tarihleri arasında 50 gün süre ile 100 kişinin kalması için rezervasyon yapacağının ve bir kişinin günlük masrafının ise 50 SAR (179.377) olacağının belirtildiği halde (50x50=2.500x100=250.000 SAR) bu değerin dikkate alınmadan maktu olarak işlemin çeviri ücreti alınarak yapıldığı, damga vergisinin 335.101.875 lira tahsil edildiği anlaşılmıştır.

İlgililerin yabancı dilde yazılmış evraklarını tercüme ettirmeleri halinde 488 sayılı Damga Vergisi Yasasının 3. maddesi gereğince öncelikle aslın damga vergisine tabi tutulması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Tercüman

10- 18/09/2007 tarihli tutanakla tercüman (AÜ)'nün 36 ayrı dili bildiğine dair yemin tutanağı düzenlendiği tespit edilmiştir.

Bir şahsın kabiliyeti ile de bağlı olarak birbirine yakın özellikle aynı kökenden gelen ve yaygın olarak kullanılan birkaç dili yeterli seviyede bildiği kabul edilse bile, kökenleri, dil yapıları farklı 36 dili resmi evrak düzenlenmesine esas olmak üzere tercüme etme seviyesinde bildiğinin kabul edilmesinin hayatın gerçekleriyle bağdaşmayacağı da dikkate alınarak,

TNB'nin 1982/17 ve 1985/100 sayılı genelgelerinde belirtildiği üzere;

"Noterlikte yaptırılacak tercüme evraklarının, tercüman büroları tarafından değil, tercümeyi yapan tercüman tarafından imzalanması gerektiği,

Bu itibarla tercümanın seçiminde ve tercüme işlemlerinde kanun ve yönetmelik hükümlerinin titizlikle uygulanması,"

Çevirilerin mutlaka yeminli özel kişilere yaptırılmış olması,

Çeviriyi yapan kişinin, o dili bildiğine dair yeterlik belgesinin noterlikteki dosyasında bulunması,

Çevirinin kesinlikle gerçek bir kişi tarafından yapılması, tercüme bürosu veya bir şirketin çeviri altına imza koymasının mümkün görülmediği,"

Yine TNB'nin 2002/96 ve 2007/Hukuk 3308 sayılı genel yazılarında, 1982/17 sayılı genelge ve Yönetmeliğin 96. maddesine atıf yapılarak, çevirme işlemlerini yapacak tercümanların, yabancı dil bilgileri bakımından yeterli kişilerden seçilmesi gerektiğinin hatırlanması,

Tercümanların Yeminin Başkatip Tarafından Yapılması

11- Bir kısım tercümanların yeminlerinin başkatip tarafından yaptırıldığı, beyan ve müşahede edilmiştir.

Noterlik Yasası Yönetmeliğinin 96/3. maddesi uyarınca, tercümanlara ait yemin tutanaklarının noter tarafından tanzim edilmesi gerektiğinin hatırlanması,

127- TESCİL ÜCRETİ

Tescil Ücreti: Sayfa Başı Ücret Alma

1- Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlara ait sözleşmelerin eskiden olduğu gibi özel defterine aynen geçirilmesi suretiyle tescil işlemi yapıldığı ve ücretinin de yeni tarifenin yanlış anlaşılması sonucu sayfa adedince alındığı görülmüştür.

1512 sayılı Noterlik Kanununun 108. maddesi uyarınca tescil işleminin iş kağıdının tarih ve numarası, ilgililerin ad ve soyadları ve muamelenin mahiyetinin yazılması suretiyle yapılması ve ücretinin ... tarihinde yürürlüğe giren yeni Noterlik Ücreti Tarifesinin 6. maddesi mucibince işlem başına maktuen alınması,

Tescil Ücreti Alma: Ticari İşletme Rehnini Tescil Etme

2- ... sayılı ticari işletme rehni işleminin, tescil edilip ücret tarifesine göre tescil ücreti alındığı belirlenmiştir.

1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu'nun 5 ve 6. maddelerine göre, ticari işletme rehninin Ticaret veya Esnaf ve Sanatkarlar Siciline tescil ile doğacağı hükme bağlandığından, söz konusu tescil işleminin noterlikte yapılamayacağının hatırdan çıkarılmaması,

128- TESPİT TUTANAĞI

Tespit Tutanağı: Şirket Sermaye Tespiti - Damga Vergisi - Sermayeye Göre Damga Vergisi Alma

1- Meslek Odaları ya da dış ticaret için, ait olduğu mercie ibraz edilmek üzere tanzim edilen ilgilisi tarafından bir ticari işletmenin ödenmiş gerçek sermaye miktarını bildiren "Beyanname" niteliğindeki iş kağıtlarının, gösterilen sermaye miktarına göre binde 9,48 damga vergisine tabi tutulduğu görülmüştür.

TNB'nin 1983/18 sayalı Genelgesinde söz edilen, Maliye Bakanlığı GGM'nin 02/05/1983 gün ve 2101103-721/28398 sayılı Mütalaaları'na göre, üstüne alma, üstlenme, bir şey hakkında söz verme, kendi ad ve hesabına bir gerçek kişiye veya özel ya da kamu tüzel kişisine karşı yazılı veya sözlü olarak bir işin yapılmasını veya bir malın teslimini yüklenme söz konusu olmadığından bu gibi iş kağıtlarının taahhütname sayılamayacağının, taşıdığı başlık ve ihtiva ettiği ifade ile beyanname niteliğinde bulunduğunun dikkate alınması, bu bakımdan damga vergisine tabi tutulmaması gerektiğinin hatırda tutulması,

Tespit Tutanağı: Şirket Sermaye Tespiti - Ödenmiş Sermayeye Göre Nispi Harç ve Damga Vergisi Alma

2- Merve Turizm ve Otelcilik A.Ş'nin sermaye artışı yapabilmesi için defterleri üzerinde yapılan 1984/... sayılı tespit tutanağından, 500.000 liralık sermayenin tamamının ödendiğinin belirlendiği gerekçesiyle 1 imza itibariyle 500 TL harç ve 2.500 TL damga vergisi alındığı saptanmıştır.

Tespit işlemleri nitelikleri gereği bir taahhüdü içermedikleri için bunların muhtevalarında yazılan miktarlara bakılmaksızın, işlemlerin değersiz tutanaklar olarak harçlandırılması, aynı zamanda 488 sayılı Yasa'ya bağlı Tabloda yer almadığından dolayı bunlardan damga vergisi karşılığı alınmaması,

Tespit Tutanağı: Re'sen Tutanak Sayma - Harç

3- ... sayılı tespit tutanağından re'sen tutanak olduğu düşüncesiyle Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/11. maddesi uyarınca ... TL harç alındığı anlaşılmıştır.

Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 19/12/1969 gün ve 2232311-12/46818 sayılı Mütalaası'nda da belirtildiği üzere, 492 sayılı Yasa'ya bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11 son cümlesindeki "re'sen düzenlenecek tutanaklar" sözünün, kapalı bir vasiyetnamenin açılması için veya emaneten bırakılan menkuller konusunda tanzim edilecek kağıtları kapsadığının, durum tespiti halinde aynı Tarifenin II/7 pozisyonu gereğince iş başına ... TL harç alınması icabettiğinin unutulmaması,

Tespit Tutanağı: İdari Kararlardaki İmzaları Onaylama

4- ... sayılı iş kağıdında yapılan işlemin, İdare Hukukuna ilişkin bulunmasına karşın, Hazineye ait gayrimenkulün imar planına nazaran ticaret alanı olduğu ve söz konusu arsanın Belediye Başkanlığınca satın alındığı takdirde, üzerine bir kattan fazla bina yapılmayacağı yolundaki Encümen kararına katılanların imzalarının, Encümen toplantısına gidilerek onaylandığı ve işlemin tespit tutanağı sayıldığı anlaşılmıştır.

Noterlik Kanununun 61. maddesi "Noterler davet edildiklerinde ... özel kuruluşların ... toplantılarında hazır bulunarak durumu belgelendirirler." hükmünü içerdiğinden, Belediye Encümenleri özel kuruluş niteliğinde olmadığı gibi, toplantı ve kararları da özleri itibariyle özel hukuku değil kamu hukukunu ve özellikle İdare Hukukunu ilgilendirdiğinden, bu tür toplantılara gidilmemesi dolayısıyla bu nevi kararlara katılanların imzalarının tasdik edilmemesi,

Noterin idari kararların oluşum ve imzalanmasına katılmasına gerek ve zaruret de bulunmadığının bilinmesi,

129- TOPRAK MAHSULLERİ OFİSİ

Toprak Mahsulleri Ofisi: Taşıma Sözleşmesi - Tahmil, Tahliye Sözleşmesi - Değer Gösterme Zorunluluğu

1- ... sayılı iş kağıtlarında, Toprak Mahsulleri Ofisi ile müteahhit arasında imzalanan tahmil, tahliye ve taşıma mukavelelerinden, sözleşme konusu olan menkul malın miktarının gösterilmediği yalnız birim miktara verilecek bedelinin belirtilmesiyle yetinildiği ve dolayısıyla imza başına maktu harç alındığı anlaşılmıştır.

TNB'nin 1976/5 sayılı Genelgesi'nde sözü edilen, Maliye Bakanlığı GGM'nin 22/12/1975 tarih ve 2232314150/66095 sayılı Mütalaaları'nda da belirtildiği üzere, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü'nün merkez ve taşra teşkilatı ile müteahhit arasında yapılan bu kabil sözleşmelerde Harçlar Kanunu'nun 42. maddesi gereğince, değer gösterilmesi ve vergi matrahının açıklığa kavuşturulması icap ettiğinden yükletilen, taşınan ve boşaltılan miktar kesin olarak belli olmasa bile "tahmini miktarın" mutlaka iş kağıdına dercedilmesi ve bu meblağa göre toplam ücretin hesaplanması suretiyle harç ve damga vergisi alınması,

TMO Veya TİGM'in Sattığı Tohumluklar: DÖÇ Yerine Geçen Kuruluş – Harç - Damga Vergisi

2- Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı'na bağlı Toprak Mahsulleri Ofisi ve Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün sattığı tohumluklar nedeniyle verilen taahhütnamelerden, bunların muafiyeti olduğu gerekçesiyle hiçbir harç ve damga vergisi tahsil olunmadığı saptanmış, birlikte liste hazırlanıp, noksanlıklar tamamlattırılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği’nin 20/05/1986 gün ve 40 sayılı Genelgesinde açıklandığı veçhile, Toprak Mahsulleri Ofisi'ne ait 113, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğüne ait 114 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler 233 sayılı KHK'nin 63. maddesi ile yürürlükten kaldırılmış olup, TMO ile ilgili evvelki KHK'de ve Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun V/4 ve 5. maddelerinde getirilen muafiyet, bu kurumun müstahsilden yapacağı alımlarla, menkul rehinlerini, ithal edeceği hububat ve unların naklinde kullanılacak her nevi malzemenin ithali sırasında düzenlenecek kağıtları kapsayıp, çiftçiye yapılan satışları içermediği gibi Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün Ana Statüsü 14/12/1984 gün ve 18605 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak evvelki özel düzenlemeler kaldırıldığından, bu kuruluşla ilgili kağıtların harçtan muaf olmadığının ve TNB'nin 16/12/1986 gün ve 86 sayılı Genelgeleri'ne konu yapılan Maliye Bakanlığı GGM'nin 25/11/1986 tarih ve DMG 2101107-1010/83418 sayılı Yazılarında da izah edildiği üzere, TİGM'in DÖÇ'leri ile birlikte diğer bir kısım kuruluşların da yerine geçip, yeni bir tüzel kişilik olduğundan Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun V/7. maddesindeki istisnanın uygulanmasının da söz konusu olamayacağının bilinmesi,

130- TÜRK HAVA KURUMU

Türk Hava Kurumu Lehine Taahhütname: Öğrenme Amaçlı İşlem - Damga Vergisi

1- ... sayılı Türk Hava Kurumu lehine uçucu olmak için kursa katılmak üzere taahhütte, bulunan şahısların imzaladıkları iş kağıtlarından damga vergisi alındığı anlaşılmıştır.

1606 Sayılı Türkiye Kızılay Derneği ile Türk Hava Kurumunun Bazı Vergilerden, Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına Dair Kanun'un 1 ve 3. maddelerinde kabul edilen muafiyetin kuruma raci olduğunun, onlar lehine taahhütte bulunanları kapsamadığının, ancak, kurs düzenleyen kuruluşlar okul idaresi sayılmasa bile Türk Hava Kurumuna uçucu olmak üzere başvuran şahısların öğrenci addedilerek Damga Vergisi Kanunu'nun 2 Sayılı Tablosunun I1/1. maddesindeki damga vergisi istisnasından yararlanacaklarının unutulmaması,

131- TÜZEL KİŞİ

Tüzel Kişiliği Olmayan Kuruluş: İmza Sayısı - Harç

1- ... sayılı iş kağıdının incelenmesinde;

Herhangi bir tüzel kişilik oluşturmayan ve müstakilen yükümlülük altına girmek suretiyle 148.500.000 liralık taahhütnameyi imzalayan İl Özel İdaresi, Sanayi Odası ve ayrıca Sanayiciler Derneği Temsilcilerinin imzalarının tek sayılması suretiyle asıldan 74.250 liralık harç alınmakla yetinildiği belirlenmiş, yapılan araştırmada ortada bir kuruluş bulunmadığı bu sebeple imzaların müstakil addedilmesi icabettiği saptanmış, denetim sırasında noksan alınan 148.500 lira harç ikmal ettirilmiştir.

Bu kabil işlemlerde imza atan şahıslarca daha önceden oluşturulmuş bir tüzel kişilik veya hukuken vücut bulmuş bir kuruluş oluşturulamadığı cihetle ona teban ve onu temsilen iş kağıdı imzalanmadığı, her imza sahibi ayrıca ve kendine asaleten yükümlülük altına girerek işlemi imzaladığından; söz konusu imzaların tek sayılmasının mümkün olmadığının hatırda tutulması, Harçlar Kanunu'nun 44. maddesinin bu hususu amir olduğunun bilinmesi,

Tüzel Kişi: Temsilcinin Birden Çok Olması - Harç

2- Tüzel kişiler birden çok kimse tarafından temsil edilince; imzanın mümessillerin sayısınca çoğaltıldığı ve imzalar ayrı ayrı sayılıp hesaplanarak harç alındığı,

Örneğin; 1978/... sayılı iş kağıdı, Nevşehir Valiliğini temsilen Emanet Komisyonu üyesi 1 başkan ve 4 üye ile okulun tamiri işini üstlenen taşeron tarafından imzalanınca toplam 6 imza itibariyle 62.870.000 TL değer üzerinden 189 TL harç alındığı saptanmıştır

Harçlar Kanunu'nun 44/3.maddesi gereğince, aynı tüzel kişiyi temsil eden birden çok mümessilin imzasının tek sayılması gerektiğinin, tavsiye konusu olayda yapımcının bir işverenin de tek imzası olduğunun, işlemden iki imza itibariyle harç tahsili icabettiğinin, temsilcilerin yasa veya organ kararı gereğince müştereken veya münferiden imzaya yetkili olduğu halde birlikte imza koymalarının sonucu değiştirmeyeceğinin unutulmaması,

132- UÇAK

Uçak: Alım Satım Sözleşmesini Reddetme

1- Denetim sırasında, yurda getirilen bir yolcu uçağının alım satımı ile ilgili sözleşmenin yapılmasının, bunların ilgili sicil memurluğunda yapılacağı gerekçesiyle kabul edilmediği müşahede edilmiştir.

2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu'nun 65. maddesi ile bu Yasada özel hüküm bulunmayan hallerde, hava araçlarının (menkul mal) hükümlerine tabi bulunduğunun, bunların mülkiyetlerinin devri için taraflar arasında yapılacak (yazılı sözleşmenin) yeterli olduğunun; açıklanan nedenlerle işlemin noterlikte imza onaylaması biçiminde bile gerçekleştirilebileceğinin bilinmesi,

Uçak: Kredili Satış - İpotek Değeri - Harç ve Damga Vergisi

2- Tüm bedeli borçlanılarak satın alınan yolcu uçağının devri ile ilgili sözleşmede, hava aracı satış bedelinden daha yüksek bir bedelle satıcıya ipotek edildiği halde, ipotek değerinin harç ve damga vergisi matrahı yapılmadığı, daha düşük bedelli alım satım değerine göre harç ve damga vergisi alındığı görülmüştür.

Türk Sivil Havacılık Kanunu'nun 70. maddesi uyarınca, hava aracının ipotek edilmesi için sözleşmenin noterlikte en azından imza onaylanması şeklinde yapılması gerektiği ve buna dayanılarak uçak siciline tescil yapılabileceği, bu hali ile noterlikteki ipotek sözleşme ve taahhüdünün hukuken geçerli olduğu göz önünde tutularak; alım satım ile ipotek işlemi birbiri ile ilgili ve aynı asıldan doğma işlemler sayılacağından; her ikisinin harç ve damga vergilerinin ayrı ayrı hesaplanıp, bunlardan en fazla olanın alınması,

Uçak İpoteğinden Doğan Alacağın Temliki: İpoteğin Temliki

3- Uçak üzerindeki ipoteğin temeli olan alacağın tümü ile temliki üzerine, ipotek değeri nazara alınmadan alacak miktarına göre harç ve damga vergisi bedeli tahsil olunduğu saptanmıştır.

Türk Sivil Havacılık Kanunu'nun 84. maddesi uyarınca, alacak ile ipotek birbirinden ayrı devredilemeyeceği gibi; alacağın temliki ipoteğin de temliki anlamına geldiğinden; bu gibi durumlarda alacağın tümü devredilmişse, ipoteğin de tamamı devredilmiş olacağından, buna değinilmese bile kanuni sonuç da göz önünde tutularak en fazla harç ve damga vergisi alınacak değerin seçilmesi,

133- ÜNİVERSİTE

Üniversite: Damga Vergisi Mükellefiyeti

1- Ege Üniversitesi'nin kiraladığı taşınmazı, belirlenen tarihte tahliye edeceğine dair tahliye taahhütnamesi sebebiyle harç gibi damga vergisi de tahsil olunduğu görülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 56/b. maddesi ile yükseköğretim kurumu sayılan üniversite, ileri teknoloji enstitüsü gibi kuruluşların, genel bütçeye dahil kamu kurum ve kuruluşlarına tanınan (mali muafiyetlerle, istisna ve diğer mali kolaylıklardan aynen yararlanacağı) hükme bağlandığından, bunların Damga Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinde gösterilen kurumlar olarak damga vergisi mükellefi olamayacaklarının, dolayısıyla da tek taraflı işlemleri nedeniyle kendilerinden damga vergisi tahsil edilemeyeceğinin unutulmaması,

Üniversite: Harç Mükellefiyeti

2- Üniversiteye bağlı Tıp Fakültesine alınacak tıbbi aletlerin ihalesi ile ilgili işlemin taraflarca imzalanması üzerine; kurumun harçtan muaf olduğu gerekçesiyle yalnızca müteahhidin imzası sebebiyle harç alındığı anlaşılmıştır.

Bir üniversiteye bağlı fakülteler ayrı tüzel kişilikleri bulunmadığı için yapılan işlemin, bünyesinde bulunulan üniversitenin işlemi sayılması gerekir ise de, 2547 sayılı Yasa'nın 56/b maddesi ile genel bütçeli idarelere tanınan mali kolaylıklardan aynen yararlanması, kendilerinin yargı harçları dışında diğer harçlardan muaf tutulmalarını mümkün hale getirmediğinden, üniversite temsilcisinin imzası nedeniyle de harç tahsil edilmesinin ihmal olunmaması,

Üniversiteye Bağış: Motorlu Araç Bağışı - Harç Ve Damga Vergisi - Taşıt Alım Vergisi

3- Üniversiteye bağışlanan plakasız taşıtın devri ile ilgili işlemler sebebiyle taraflardan harç ve işlemden damga vergisi alındığı; ithal etme nedeniyle Taşıt Alım Vergisi ödettirilmesi doğru olmakla birlikte, alıcı üniversitenin bu vergiden bağışık olduğunun vergi dairesinden yazı getirtilerek belgelendiği anlaşılmıştır.

Yükseköğretim Kanunu'nun 56/a maddesi uyarınca, üniversite gibi yükseköğretim kurumları lehine yapılacak her türlü bağış ve vasiyetnamelerin, vergi, resim ve harçlardan muaf olduğunun, yasa koyucunun bu gibi yardımlarda bulunanların da korunmasını amaçladığının, dolayısıyla sayılı işlemler nedeniyle işlemin taraflarından bağışlama sebebiyle harç ve damga vergisi, ayrıca motorlu araç edinme nedeniyle alıcı olan üniversiteden Taşıt Alım Vergisi alınamayacağının bilinmesi,

Üniversite Lehine Vasiyetname: Harç ve Damga Vergisi - Değerli/Değersiz

4- Noterliğe başvuran şahsın tanzim ettirdiği düzenleme vasiyetname ile bir kısım mallar akrabalara bırakılırken, bazı taşınmazların da üniversiteye (Tıp Fakültesine) vasiyet edilmesi üzerine; işlemden harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmıştır.

2547 sayılı Kanun'un 56/a. maddesi gereğince, her ne kadar yükseköğretim kurumları lehine yapılacak bağış ve vasiyetnameler sebebiyle harç ve vergi tahsil edilemez ise de, aynı vasiyetname ile bağışıklığı olmayan kimselere de mal bırakılması halinde, değer gösterilmişse, yalnızca üniversite lehine vasiyet olunan değer nedeniyle harç tahakkuku yapılmaması, değersiz vasiyetnamenin maktu harcının ise kısmen üniversite lehine vasiyet sebebiyle azaltılamayacağının uygulamada gözetilmesi,

134- VADE

Vade Yenileme: Yarı Harç

1- 1987/... sayılı işlemle, önceden noterlikte yapılan karz akdinin tarafları 10/07/1987 şeklinde olan borç ödeme gününü 10/07/1988 olarak değiştirip vadeyi uzatınca, 2 imza itibariyle 90.000.000 liralık değerden 90.000 TL harç bedeli alındığı görülmüştür.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 47. maddesi uyarınca, bu kabil süre uzatama ve vade yenileme işlemlerinden, Tarifeye göre hesaplanacak olanın yarısı nispetinde harç bedeli tahsil olunabileceğinin unutulmaması,

135- VAKIF

Vakıf: Kurucu İmzasının Tasdiki - Bir Kısım Kurucuların Bir Şahıs Tarafından Temsili - İmza Sayısı: Harç

1- Adapazarı ... Vakfının kuruluşu ile ilgili işlem, 8 asil ile diğer kuruculardan 52'sini temsilen A, 26'sının vekili olarak B, 71'inin vekili sıfatıyla C tarafından imzalanınca (8+52+26+71 = 157) imza üzerinden harç ve noter ücreti tahsil edildiği görülmüş, ücret fazlalığı konusunda yasal gereği ifa ettirilmiştir.

Harçlar Kanunu'nun 44/2. maddesiyle, bütün imzaların tasdikinin kanunen şart koşulduğu durumlarda (örneğin şirket sözleşmelerinde olduğu gibi), her bir imzanın temsil nazara alınmadan ayrı ayrı sayılması gerekir ise de, vakıf kuruluşu ile ilgili olarak Medeni Kanun'la böyle bir zorunluluk getirilmediğinin; dolayısıyla da bazı kurucuların verdikleri vekaletle tek bir şahıs tarafından temsil edilip, tek bir imzanın harcını ödeyebileceklerinin bilinmesi,

Vakıf Kuruluşu: Parasal Sermaye - Değerli Ayni Sermaye - Değersiz İşlem Sayma - Harç ve Damga Vergisi

2- ... sayılı işlemle, 6 şahıs 5.000.000 TL nakit yanında 25.000.000 liralık da ayni sermaye koyarak bir vakıf oluşturdukları halde, değere bakılmaksızın 15.000 TL harç 1.500 TL damga vergisi bedeli tahakkuk ve tahsil edildiği belirlenmiş, Birlikte hesaplanan 60.000 liralık harç, 148.500 liralık damga vergisi eksikliği tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 1976/21 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, MB.GGM'nin 24/02/1976 tarih ve 2101104-940/9744 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı üzere, Vakıf senetleri, münderecatları itibariyle taahhütname ve mukavelename niteliğinde bulunduğundan, mezkûr kağıtların değer ihtiva edenlerinden imza başına binde 1,3 harç, binde 9,48 nispetinde de damga vergisi alınması,

Vakfa sermaye olması için konulan mallar için değer gösterilmiş ise bu meblağın da harç ve damga vergisine matrah yapılması; bunların değeri belirtilmemiş ise, nakdi sermaye değerine göre tahakkuk yapılması,

Harçlar Kanunu'nun 42, Damga Vergisi Kanunu'nun 11. maddeleri uyarınca, menkul ve gayrimenkul mallarla ilgili taahhüt ve sözleşmelerde değer gösterilmesi zorunlu ise de, bu yasalara bağlı Tarife ve Tablolarda değer belirtmenin isteğe bağlı hale getirildiği durumların bu kuralın istisnası olduğunun, Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin 11/11. maddesi ile vakıfların, diğer bir kısım işlemlerle bu kapsamda sayıldığının bilinmesi,

Vakıf Senedi: Düzenleme İşlem - Ücret

3- ... sayılı vakıf senedi düzenlenmesi işi ile ilgili olarak, düzenleme ücretinin alınmadığı, vakıf senedinde belirtilen miktara göre tahakkuk ettirilen harca bağlı olarak noter ücreti tahakkuk ve tahsili cihetine gidildiği saptanmıştır.

İşlem tarihinde yürürlükte olan Noterlik Ücret Tarifesi'nin 2. maddesi uyarınca, o tarih itibarıyla vakıf senedi düzenlenmesinden ... TL düzenleme ücreti alınması icabettiğinin,

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 2. maddesi sarahatine ve Tarifenin uygulanmasına mütedair Bakanlık HİGM'nin 27/12/1972 gün ve 96/15-40735 sayılı Mütalaalarına göre, Re'sen düzenlenen vasiyetnamelerle, vakıf senetlerinden düzenleme ücreti dışında, harca bağlı olarak ayrıca noter ücreti alınmaması icabettiğinin,

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 2. maddesinin 1991 ve sonrası yıllarda uygulanan yeni şekline göre; düzenleme ücreti alınması gereken vasiyetname ve vakıf senetlerinden düzenleme ücreti ile harca göre alınacak ücretin karşılaştırılması suretiyle, bunlardan hangisi fazla ise yalnızca onun alınması gerektiğinin,

Hatırdan çıkarılmaması,

Vakıf Senedi: Tescil -Tescil Edecek Merci - Tescil Ücreti

4- 1993/... sayılı Aksel Vakfının kuruluşuna ait işlemin yapılması üzerine, diğer harç ve ücretler yanında tescil ücreti de alınıp, vakfın noterlikte tescil olunduğu, senedin bir örneğinin idareye gönderilmediği belirlenmiştir.

Türk Medeni Kanunu'nun 104. maddesi uyarınca kurulacak vakıflar, vakfın yerleşim yeri Hukuk Mahkemesi nezdindeki sicile tescil ile tüzel kişilik kazanacaklarından, bunların ayrıca noterlikte tescillerine ve dolayısıyla tescil ücreti alınmasına gerek bulunmadığının,

Türk Medeni Kanunu'na göre Kurulan Vakıflar Hakkındaki Tüzük'ün 5. maddesi gereğince, Resmi senetle kurulan vakıflarda senedi düzenleyen noterin, resmi senedin bir örneğini 7 gün içinde Vakıflar Genel Müdürlüğüne göndermeye mecbur olduğunun bilinmesi,

Vakıf Kuruluşu: Değerli İşlem - Maktu Harç ve Damga Vergisi Alma

5- 12 kurucu üye tarafından 30.000.000 TL nakit tahsisi suretiyle kurulan, Buca Evka 1.Konut Malikleri ve Sakinleri Yardımlaşma Vakfının kuruluşa ait 1988/... sayılı düzenleme işlemden, maktu 2.500.-harç, 1.500 TL damga vergisi karşılığı alındığı belirlenmiş, birlikte hesaplanan 177.500 liralık harç ile 148.500 liralık damga vergisi noksanlığı tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 1976/21 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, MGB.GGM'nin 24/02/1976 tarih ve 2101104-940/9744 sayılı Mütalaası'nda açıklandığı üzere, vakıf senetleri, münderecatları itibariyle taahhütname ve mukavelename niteliğinde bulunduğundan, mezkûr kağıtların değer ihtiva edenlerinden Tarifenin I/1. maddesi uyarınca imza başına binde 1,13 harç, Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/1-a bendi gereğince binde 9,48 nispetinde damga vergisi alınması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Vakıf Senedi: Değerli İşlem - Değersiz İşlemin Harç ve Damga Vergisini Alma

6- ... sayılı 250.000.000 TL sermayeli 3 imzalı vakıf senedinin tanziminde maktu ... TL harç, ... TL damga vergisi alındığı saptanmıştır.

TNB'nin 1989/104 sayılı genelgesinde izah edilen Maliye Bakanlığı GGM'nin 20/11/1989 tarih ve HARÇ : 2232314/198 /85013 sayılı mütalaaları'nda da açıklandığı veçhile, belli bir değer ihtiva eden vakıf senetlerinden imza başına binde 1,13 harç ve binde 9,48 nispetinde damga vergisi tahakkuk ettirilmesi,

27/11/1980 tarihinde yayımlanan ve 492 sayılı Yasa'yı değiştiren 2345 sayılı Kanun'la 2 sayılı Tablonun II/11. maddesine "belli bir meblağı ihtiva etmeyen" ibaresinin eklendiğinin vakıf senetlerinden değerli veya değersiz oluşlarına göre farklı şekilde harç ve damga vergisi tahsili gerektiğinin, menkul veya gayrimenkul bir mal vakfa sermaye olarak konulsa bile yasa gereği değer gösterme zorunluluğu bulunmadığının, Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. maddesinin buna imkan verdiğinin bilinmesi,

Vakıflar Genel Müdürlüğüne Ait Taşınmazların Restorasyonu ve Kiralanması İlişkin Sözleşmelerde - Harç - Damga Vergisi

7- Vakıflar Genel Müdürlüğü temsilcisi ile gerçek kişiler arasında 1992/... sayılı 141.000.000 liralık kira sözleşmesinden harç ve damga vergisi tahsil edildiği saptanmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 38/1 fıkrasında Kanuna ekli (II) sayılı cetvelde yer alan bölge müdürlüklerinin genel müdürlüğün taşra teşkilatını oluşturduğu, "Muafiyet ve İstisnalar" başlıklı 77 nci maddesinin ilk fıkrasında genel müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazların Devlet malı imtiyazından yararlanacağı, haczedilemeyeceği, rehnedilemeyeceği, tüm iş ve işlemlerinin her türlü vergi, resim, harç ve katılım payından istisna olacağı hükme bağlandığından TNB'nin 05/06/2012 tarih ve 13 sayılı genelgeleri uyarınca Vakıflar Genel Müdürlüğüne ve mazbut vakıflara ait taşınmazların restorasyonunun yapılması için vakıf yönetimi ile özel kişiler arasında yapılan sözleşmeler ile söz konusu taşınmazların kiraya verilmesi halinde yapılacak kira sözleşmelerinin damga vergisinden ve yapılacak işlemlerin noter harcından müstesna tutulması gerektiğinin unutulmaması,

Vali Yerine Sözleşmeyi Vali Yardımcısının İmzalaması

8- Bakanlıklar ile müteahhitler arasında yapılan ihale sözleşmelerinden bazılarının Bakanlık adına vali muavini tarafından imzalandığı tespit edilmiştir.

İçişleri Bakanlığının 07/04/1981 gün ve Öz.İş.731-A 6228 sayılı Mütalaası'nda da tekrar edildiği gibi, 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca, Bakanlıkları sadece Valinin temsil edebileceğinin, izinli, raporlu ya da tayin gibi sebeplerle görevinden ayrılması halinde kanuni vekilinin imzaya yetkili olabileceğinin, görevleri belli konularda valiye yardımcı olmaktan ibaret "vali muavini"nin Bakanlık adına imzaya yetkili olamayacağının unutulmaması,

136- VASİYETNAME

Vasiyetname: Şahitlere Ait Beyanların Elle Yazdırılması

Yazım: Düzenleme İşlem

1- Vasiyetnamelerin tetkikinde, vasiyetçinin iradesinin yazılıp, kendisine okutulmasından sonraki bölümün şahitlere el yazısı ile yazdırıldığı ve tanık şerhinden sonra ise, iş kağıdı sonunun noterce düzenlendiği belirtilerek ve tarih konarak imzalanmadığı müşahede olunmuştur.

Özellikle şekil şartlarının ehemmiyet kazandığı vasiyetname gibi iş kağıtlarının tanziminde ilgili yasa hükümlerinin bilhassa göz önünde tutulması ve Medeni Kanun'un 533. ve devamı maddeleri gereğince vasiyetnameye ilişkin iş kağıdı sonunun, tanık şerhlerini de kapsayacak biçimde tarih ve imza atılarak tasdik edilmesi,

Vasiyetname: Yazım - İlk Sayfasını Daktilo ile Diğer Sayfalarını da Elle Yazma

2- … sayılı düzenleme vasiyetnamenin ilk sayfasının noter tarafından daktilo edildiği, daha sonraki 2, 3 ve 4. sayfaların ise vasiyette bulunan tarafından elle yazıldığı, son 5. sayfanın da yine görevlice kaleme alındığı saptanmıştır.

Noterlik Kanununun 84. maddesi mucibince, düzenleme işin mutlaka noter tarafından yazılması icabettiğinin, Medeni Kanun'un 531 ve sonraki maddeleri gereğince yapılacak "resmi vasiyetin aynı Yasa'nın 538. maddesi uyarınca yapılan" el yazısı ile vasiyet" ten ayrı olduğunun hatırda tutulması,

Hukuki geçerlilik yönünden tartışma yaratabilecek bu kabil davranışlardan sakınılması,

Vasiyetname: Tanık Beyanı Yazmama

3- … sayılı vasiyetnamelerin incelenmesinde, düzenleme biçiminde gerçekleştirilen işlemde, yalnızca vasiyette bulunanın iradesinin yazılması ile yetinildiği, tanıkların şahitlikleri ile bilgilerine yer verilmediği belirlenmiştir.

Türk Medeni Kanunu'nun 534/2. maddesi uyarınca, şahitlerin, vasiyette bulunanın huzurlarında vasiyetnameyi okuduğuna, onu vasiyet yapmaya ehil gördüklerine dair beyanda bulunup, vasiyetnameyi imza etmeleri gerektiğinden, onların da irade açıklamalarının iş kağıdına mutlaka yazılması icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Vasiyetname biçiminde yapılması gereken diğer hukuki işlemler hakkında da aynı esasa uyulması,

Vasiyetname: Müşterek Vasiyette Bulunma - İmza Başına Harç Alma

4- İki şahıs tek bir gayrimenkuldeki hak ve hisselerinin tamamını bir kişiye bırakmak için 1975/... sayılı aynı iş kağıdıyla müştereken değersiz vasiyette bulundukları halde asıl için imza başına 50 liradan 100 TL harç alındığı görülmüştür.

492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II. Maktu Harçlar bölümünün 11. bendinin imza sayısını değil, "iş kağıdını" nazara aldığının, birden çok şahsın birlikte vasiyette bulunmaları halinde de aynı esasın geçerli olduğunun hatırda tutulması,

Vasiyetname: Müşterek Vasiyetname - Düzenleme Ücreti

5- İki vasiyetçinin birlikte tanzim ettirip imzaladıkları müşterek vasiyetnamede, kendilerinin bıraktıkları malların ve paraların ayrı ayrı olduğu, kendilerine ayrı ayrı hizmet verildiği düşüncesiyle düzenleme ücretinin ikiye katlanarak tahsil edildiği görülmüştür.

Medeni Hukukun sağladığı imkanlar karşısında birden çok şahsın birlikte vasiyette bulunmaları hukuken geçerli olduğu gibi, tek bir şahsa bu konuda hizmet verilmesi ile birden çok şahsa karşı görev yapılması arasında önemli ve ayrı düzenleme ücreti alınmasını gerektiren fark olmadığı, tek bir yevmiye numarası ile tek bir iş kağıdı düzenlendiği göz önünde tutularak, ister ortak mal ve haklar, isterse ayrı mal veya değerler için müşterek vasiyetname tanzim edilsin tek bir düzenleme ücreti tahsil olunması,

Vasiyetname: Değersiz İşlem - Harç

6- 1986/... numaralı, düzenleme şeklinde yapılan ve tek bir vasiyet eden tarafından imzalanan değersiz vasiyetnameden, asıl itibariyle 2.000 TL yerine Harçlar Kanunu'nun 2.sayılı Tarifesinin değersiz işlemle ilgili genel II/1. maddesi uyarınca imza başına 600 TL maktu harç alındığı görülmüş, 1.400 liralık noksanlık tamamlattırılmıştır.

Harçlar Kanunu'nun 2 sayılı Tarifesinin II/11. maddesi uyarınca, bir ölüme bağlı tasarruf şekli olan vasiyetnamenin değer ihtiva etmediği takdirde, işlem başına maktu... TL harca tabi olduğunun bilinmesi,

Tarife ile özel olarak harçlandırılmış işlemlerin dikkatli bir şekilde belirlenmesi, Tarife de özel yeri olmayanların değerli ise I/1 ve değersiz ise, II/1. madde uyarınca harçlandırılması yoluna gidilmesi,

Vasiyetname: Tescil ve Ücreti

7- Vasiyetnamelerin tescil ücreti alınmak suretiyle tescil defterine kaydedildiği görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliği'nin 46 ve 49. maddelerinde, bu tür işlemlerin tescil defterine kaydedilmesi gerektiğine dair açık bir hüküm bulunmadığından, bunların ücret alınarak Tescil Defterine kaydedilmesinden vazgeçilmesi,

Vasiyetname: Değerli - Maktu Harç Alma

8- ... sayılı 325.000 liralık düzenleme vasiyetnameden değeri nazara alınmadan, maktu harç alındığı anlaşılmıştır.

TNB'nin 1976/21 sayılı Genelgesi'nde zikredilen, Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 19/07/1976 tarih ve 20882 sayılı, MB. GGM. 24/02/1976 gün ve 2101104-940/9744 sayılı Mütalaaları'nda da açıklandığı gibi;

492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (2) sayılı Tarifenin II. Maktu harçlar bölümünün 11. bendinde, değersizlik şartı aranarak farklı koşullarda ve ölçüde harç alınması esası benimsendiğinden, değerli olan vasiyetnameler sebebiyle imza başına nispi harç tahsil edilmesi,

Vasiyetname: Müşterek Vasiyetname - Değerli İşlem - Harç

9- Karı-koca olarak birlikte malik oldukları ve değerini beyan ettikleri bir taşınmaz mal ile bankadaki ... liralık Devlet Tahvillerini, (A)'ya vasiyet eden iki şahsın, müşterek vasiyetnamesi sebebiyle maktu harç alındığı belirlenmiş, eksiklik için gereği yaptırılmıştır

Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/11. maddesinde, değer ihtiva etmeyen vasiyetnamelerden alınacak harç gösterilmiş olup, değerli vasiyetnamelerden ise aynı Tarifenin I/1. pozisyonu gereğince imza başına, nispi harç tahsil edilmesi icabettiğinden, değerli vasiyetnamelerden ihtiva ettikleri değere göre, imza sayısı yani vasiyette bulunan kişi adedi nazara alınarak nispi harç tahsil olunması,

Vasiyetname: Noter Katibinin Tanzim Ettiği - Yemin ve İmza Yetkisi - Geçerlilik

10- Yemin ettirilmeyen katibe imza yetkisi verilip, onun görevlendirilmesi suretiyle vasiyetname tanzim ettirildiği anlaşılmıştır.

Noterlik Kanununun 37. maddesi ve Yönetmelik'in 73 ve 74. maddeleri uyarınca, noter yerine geçerek işlem yapabilecek katibin noterler gibi yemin etmesi zorunlu olduğu gibi, bunun aksine davranışın işlem yapma hak ve yetkisini tümü ile ortadan kaldırıp, hukuki muamelenin salahiyetsiz kimselerce gerçekleştirilmesi nedeniyle muteber olmayacağının, Yargıtay 2. HD' nin 20/05/1975 gün ve 3429/3566 sayılı içtihadına konu olayda da, noter vekili Başkatibin tanzim ve imza ettiği vasiyetnamenin geçerli sayılabilmesi için, yetkilinin yemin edip etmediğinin araştırılmasına dair hüküm kurulduğunun bilinmesi,

Vasiyetname: Şahidin Okuma Yazma Bilmemesi

11- Düzenleme şeklinde tanzim edilen vasiyetnamenin resmileştirilmesi sırasında hazır bulunan şahitlerden birinin iş kağıdına parmak bastığı, ayrıca imza atmadığı görülmüştür.

Medeni Kanun'un 532. maddesi, resmi vasiyetnamenin iki şahit huzurunda tanzimini geçerlilik şartı olarak kabul ettiği gibi, 536. madde ile de bu şahitlerin okuma yazma bilmelerinin ve iş kağıdını imzalamalarının emredici bir hükümle istendiğinin, aksi halde şekil eksikliği nedeni ile vasiyetnamenin iptal edilebileceğinin; Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin 07/05/1976 gün ve 1927/2651 sayılı kararında yer alan yerleşmiş görüşü gereği bu konudaki eksikliği sonradan tanık dinlemek suretiyle gidermeye imkan bulunmadığının, imza yerine mühür veya parmak izi basmanın tanığın okuma yazma bilmediğini gösterdiğinin bilinmesi,

Vasiyetname: Ölünceye Kadar Bakma Şartı ile Vasiyet - İptal Edilebilirlilik

12- (NG) tarafından, ölünceye kadar bakılması koşulu ile bir taşınmazın aynı zamanda kendisinin ileride mirasçısı olabilecek (İK)'ye vasiyet edilmek istenmesi üzerine; ilgilinin uyarılmadığı, işlemin tek taraflı olarak resmileştirildiği saptanmıştır.

Yargıtay 2.Hukuk Dairesinin 27/04/1976 gün ve 3108/3674 sayılı içtihadında da vurgulandığı gibi; ölünceye kadar bakma işlemi tek taraflı gerçekleştirilebilecek hukuki muamelelerden olmadığı için bu ilişkinin kurulabilmesi, tarafların iradelerinin bu konuda birleşmesi ve dolayısıyla işlemin iki tarafça da imzalanması ile mümkün bulunduğundan, ilgilinin noter tarafından uyarılarak, bu nevi ölüme bağlı tasarrufların miras sözleşmesi şeklinde tanzim ve imza edilmesi gerektiğinin, aksine davranışın vasiyetnamenin iptaline neden sayıldığının unutulmaması,

Vasiyetname: Türkçe Bilmeyen Şahsın Vasiyeti - Şahitlere Ait Beyanın Muhtevası

13- Yalnızca Fransızca bilen şahsın vasiyeti ile ilgili düzenleme işlemin incelenmesinde; vasiyetçinin iradesinin tercüman aracılığı ile şahitlere tercüme ettirilmediği ve bu hususun iş kağıdına "bu vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu beyan etti" şeklinde yazıldığı görülmüştür.

Türkçe bilmeyen bir şahsın vasiyetname tanzim ettirdiği sırada, noterlikçe Fransızca ifade ettiği ve tercüman tarafından tercüme edilen vasiyetnamenin son arzularına uygun olduğunu da aynı şekilde yani Fransızca tanıklara aktarması ve bu bölümün de tercümesinin yapılması gerektiğinden, sanki ilgili Türkçe biliyormuş ve tanıklara vasiyetnamesi hakkında son arzularına uygunluğu konusunda Türkçe açıklamada bulunmuş gibi işlem yapılamayacağının; nitekim Yargıtay 2 HD' nin 23/01/1970 gün ve 7125/489 sayılı ile 23/01/1971 gün ve 3991/472 sayılı içtihatlarında da açıklandığı üzere, bu nevi tespitlerin Medeni Kanun'un 534. maddesindeki tanıklık şerhine uygun sayılamayacağının ve vasiyetnamenin geçerli addedilmediğinin unutulmaması,

137- VEKİL

Vekil: Birden Çok Şahsı Temsil Etmesi - İmza Sayısı - Tek Bir Tüzel Kişinin Birden Çok Şahıs Tarafından Temsili

1- Temsilin söz konusu olduğu;

a) 1972/... sayılı iş kağıdında, üç kişiyi temsil eden vekilin imzasının müvekkilleri adedince çoğaltıldığı,

b) 1972/... sayılılarda ise, aynı hükmi şahsı temsil eden iki kişinin imzalarının birbirinden müstakil sayıldığı ve harcın bu nedenle fazla alındığı,

Görülmüştür.

Bakanlık Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü'nün 04/03/1967 gün ve 4578 sayılı Mütalaası'nda da izah olunduğu veçhile, Harçlar Kanunu'nun 44/1. maddesi gereğince birden çok kişiyi temsil eden vekilin imzasının müvekkilleri adedince çoğaltılamayacağının ve aynı kişiyi temsil eden ve müştereken hareket eden vekillerin imzalarının tek sayılması gerektiğinin unutulmaması,

Vekil: Birden Çok Kişiyi Temsil Etmesi - İmza Sayısı - Harç

2- ... sayılıda, birkaç şahsa vekaleten muamele yapan kimsenin imzasından müvekkilleri adedince çoğaltılarak harç alındığı anlaşılmıştır.

Bakanlığın 21/04/1970 gün ve 10781 sayılı Mütalaası'nda izah edildiği üzere, 492 sayılı Kanun'un 44/2. maddesinde "bütün imzaların kanunen tasdiki şart olan muamelelerden Türk Ticaret Kanunu'nun 279 ve şirket ana sözleşmeleri ile ilgili diğer maddelerde yazılı ahvalin kastedildiği, şirket ana sözleşmelerinde olduğu gibi, her ortağın imzasının ayrı ayrı tasdikinin kanunen şart olduğu hallerde harcın vekilin temsil ettiği kişiler adedi kadar çoğaltılması gerektiği, kanunen böyle bir şartın açıkça hükme bağlanmadığı diğer işlemlerde, bir kişinin birden çok kişiyi temsil etmesi harcın artırılmasını gerektirmediği cihetle, söz konusu hallerde, temsil sıfatının taaddüt etmediği göz önünde tutularak vekaleten temsil edilen kişiler için, vekilin imzasının tek sayılması suretiyle harç hesaplanması,

138- VEKALETNAME

Vekaletname: Kadastro Mahkemesinde İş Takibi - Karı Kocalık İlişkisi

1- Tapulama Mahkemesindeki davanın takibi için verilen vekaletnamede, asil ile vekil arasında karı-kocalık ilişkisinin bulunup bulunmadığının, menfaat zıtlığı olup olmadığının araştırılmadığı anlaşılmıştır.

Önceki Tapulama Kanununun yerine geçen 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 31. maddesiyle, engelin evvelce geniş tutulan sınırı daraltılmış ve yalnızca karı-koca münasebetine indirgenmiş olmakla birlikte yine de halen eş olanlar arasında menfaat zıtlığı yok ise birbirlerinin kadastro mahkemesindeki davalarını takip edebileceklerinden, bu hususların araştırılıp belgelenmesi,

Vekaletname: Tapuda İşlem Yapılacak - Onaylama Şeklinde Tanzim Etme

2- … sayılı ve tapuda işlem yapılmasına yetki veren vekaletnamelerin "onama" şeklinde yapılmasının kabul olunduğu tespit edilmiştir.

Noterlik Kanununun 89. maddesinin; tadadi olarak sayılan diğer bazı işlerde olduğu gibi, niteliği bakımından tapuda muamele yapılmasını gerektiren … vekaletnamelerin düzenleme şeklinde tanzimini mecburi kıldığının hatırda tutulması,

Vekaletname: Tapuda İşlem Yapılacak - Fotoğraf Yapıştırmama

3- Niteliği bakımından tapuda işlem yapılmasını gerektiren, 1988/... yevmiye sayılı gayrimenkul satış vaadi sözleşmeleri ile devredilecek taşınmazların mülkiyetini aktarmaya yönelik vekaletnamelerde, ilgililerin fotoğraflarının olmadığı görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 93/a-e maddesi uyarınca, niteliği bakımından tapuda işlem yapılmasını gerektiren işlemlere fotoğraf yapıştırılması icabettiğinin bundan böyle dikkatle nazara alınması,

Vekaletname: Özel Vekalet - Harç

4- Mahiyeti itibariyle özel vekaletname olmalarına karşın, bunlardan bir kısmının genel vekaletnameler gibi harca tabi tutulduğu belirlenmiştir.

Borçlar Kanunu'nun 386 ve sonrası maddeleri ile HUMK'nun 62 ve 63. maddeleri uyarınca, münhasıran bir işin yapılması ve sonuçlandırılması için düzenlenen yetki belgesinin, özel vekalete taalluk edeceği dikkate alınarak, buna göre harç tahsil edilmesi,

Vekaletname: Verilen Yetkiyi Geri Almama Taahhüdü - Caymama Taahhüdü - Cezai Şart Ödeme Taahhüdü - Harç ve Damga Vergisi

5- ... sayılı taşınmaz malını sattırmak için verilen vekaletnamede, ilgilinin verdiği yetkiyi geri almayacağına ve caymayacağına, aksi halde cezai şart ödeyeceğine dair kayıt konulduğu anlaşılmıştır.

Borçlar Kanunu'nun 396/1. maddesine göre, vekaleten azil her zaman caiz olduğundan, kanunun açık hükmüne aykırılık teşkil eden bu kabil taahhütlere 1512 sayılı Noterlik Kanununun 53/İlk maddesi de nazara alınarak iş kağıtlarında yer verilmemesi,

Diğer taraftan vekaletnamenin bağlayıcı da olmasa bu gibi bir taahhüdü içermesi halinde, yüklenimin değerli veya değersiz oluşuna göre Harçlar Kanununun 38/2 maddesi gözetilerek asıl vekalet işleminin harcı ile birbiri ile ilgili işlemin damga vergisinin de tahsil edilmesi icabettiğinin unutulmaması,

Vekaletname: Vekilin Yetkisini Miktarla Sınırlama - Harç

6- ... sayılı iş kağıdında, verilen yetkinin belirli miktarla sınırlandırılması sebebiyle 4 imzalı vekaletnamede harcın imza adedi üzerinden maktu olarak değil, belirli miktara göre nispi olarak hesaplandığı tespit olunup, değerin küçüklüğü nedeniyle ortaya çıkmış bulunan eksiklik tamamlattırılmıştır.

Vekaletnameyle verilen yetkinin, belirli bir meblağla sınırlandırılmış olmasının, işlemin hukuki niteliğini değiştirmeyeceği nazara alınarak harcın hesabında bu miktarın esas alınmaması ve vekaletnamelerle ilgili Harçlar Kanunu'na bağlı 2 sayılı Tarifenin II/3-a, b maddelerindeki esasların dışına çıkılmaması,

Vekaletname: Avans Makbuzu ile Beraber Yapılan - Harç ve Damga Vergisi

7- Bu öneri kaldırıldı

NOT: 6 Haziran 2008 tarihli 5766 sayılı yasanın 10/ç maddesi ile Resmi dairelere verilenler hariç makbuzlar damga vergisi kapsamı dışına çıkarılmıştır.

Vekaletname: Birden Çok Kimsenin Vekilinin Yeni Bir Vekil Tayin Etmesi - Ayrı İşler -İmza Sayısı: Harç

8- Avukatlığı bırakan (AV)'nin, değişik davalar sebebiyle aldığı davayı takip ve savunma yetkisini, ilçedeki diğer bir avukata devretmek amacıyla tanzim ettirdiği vekaletnamede imza sayısının, ilk vekilin aldığı vekalet sayısınca kabul edilmediği, tek addedildiği dolayısıyla da eksik harç tahakkuk olunduğu belirlenmiş, noksanlık için gereği yaptırılmıştır.

Harçlar Kanunu'nun 44/1. maddesi uyarınca, bir kişinin, birden çok kimseyi temsil etmesi imzaların çoğaltılmasını ve harcın artırılmasını gerektirmez ise de, aynı maddenin son fıkrası ile ayrı ayrı işler için imza atmanın 46. madde anlamında birbiri ile ilgili olma koşulu yoksa aynı imza için bile olsa ayrı ayrı işler sebebiyle, ayrı ayrı harç alınması hükme bağlandığından, Bakanlık HİGM' nin 12/05/1993 gün ve 20750 sayılı Mütalaası'nda da belirtildiği üzere vekilin imzasının (ayrı işler nedeniyle) ayrı ayrı sayılıp, ayrı ayrı harç alınması gerektiğinin bilinmesi,

Harçlar Kanunu'nun 44/son maddesi gereğince, birden ziyade kimsenin bir kağıda ayrı ayrı işler için imza atması, imza ettikleri her kısım için ayrı ayrı harç alınmasını gerektirdiği gibi, tek bir şahsın da bir kağıdı birden çok iş için imzalaması ayrı ayrı harç ödenmesini amir bulunduğundan, asillerin yeniden ayrı ayrı işler için vekalet vermeleri halinde nasıl harç alınacak ise, onların avukatlarının evvelce ayrı ayrı açılmış dava ve takipler için verilmiş, boşanma, tazminat, sebepsiz iktisap, muvazaa için devredilmiş yetkinin, ikinci elden devri halinde de bunları ayrı işler saymanın kanuna karşı hileyi engelleyeceği,

Söz konusu Yasa'nın 44/3 ve son fıkraları ile bir işten ve ayrı ayrı işler için imza atılmasından söz edilmek suretiyle, birinci fıkra ile de aynı işin esas alındığının düşünülmesi gerektiği, uygulamada da aynı akde taraf olan birden çok şahsın müşterek vekilinin imzasının tek sayıldığının, eğer bir iş kağıdında satış ve kira gibi birden çok iş varsa bunları aynı tarafın vekili olarak imzalayan, vekilin imzasının her iş için ayrı kabul olunduğu göz önünde tutularak,

Başka başka şahısların vekili olan avukatın onlardan aldığı yetkileri devretmenin bir biri ile ilgisiz ve bağımsız işler için imzalanmış ayrı ve birden çok muamele olduğunun; vekilin imzasının, ismi verilen asiller adedince çoğaltılması gerektiğinin,

Eğer, evvelce birden çok asilin, tek bir iş için, örneğin meni müdahale davası için vekalet verdiği belgelenirse, işte birlik sebebiyle, yalnızca o işteki asillerin tek imza ile temsil edildiğinin kabulü,

Vekilin, bir davada birden çok şahsı onlardan ayrı ayrı aldığı vekaletnamelerle temsil etmesi söz konusu ise, devredilen vekaletname sayısına bakılmaması, işe bakılması,

Avukat müvekkillerinden biri ile ilgili olarak birden çok dava açtıktan sonra, bunlardaki yetkisini yeni avukata devrediyorsa, her işteki temsil ayrıca harca tabi tutulacağından, bu işlerdeki imzaların ayrı ayrı sayılması, vekaletname tanzim edilirken vekilin, asili hangi işlerde temsil edeceği tek tek bilinmediğinden birden çok yetki ve genel vekalet için tek bir harç alınmasının; somut olarak işler belli olunca bunlardaki yetkinin devredilmesinin ayrı işler sayılması sebebiyle, varılan sonuçta bir tezat oluşturmadığının unutulmaması,

Avukatın henüz katılmadığı dava veya takip ile ilgili yetkisini devretmesi halinde de, bu imzanın ayrıca sayılması,

Vekaletname: Ek Yetkiler Verme - Düzeltme İşlemi Sayma - Harç

9- Evvelce tanzim olunan vekaletnamedeki yetkilerin genişletilmesi ihtiyacı doğunca, yeni hukuki salahiyetlerin de kullanılabilmesi amacıyla yazılıp imzalanan kağıtların önceki vekaletnamenin düzeltilmesi niteliğinde olduğunun kabulü ile buna göre harç alındığı görülmüş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

Düzeltme, evvelce yapılmış bir hatanın ortadan kaldırılmasına yönelik olarak yapılabileceği gibi; her yetkinin ayrıca verilmesi, bağımsız bir vekalet verme işlemini oluşturduğundan, aynı şahsın sahip olduğu yetkilere yenilerinin de ilave edilmesinin bu hali ile düzeltme sayılamayacağının, bu nedenle ikinci işlemin de vekaletname gibi harca tabi tutulması gerektiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Vekaletname: Taahhütname İçeren Vekalet - Harç ve Damga Vergisi

10- 1993/... sayılı "vekaletname" başlıklı iş kağıdının incelenmesinde, ilgili mümessili saydığı kişiye vekalet verirken aynı zamanda onu azlettiğinde durumu Vergi Dairesine de bildirmeyi, aksi halde bundan doğacak tüm zararlara katlanmayı da taahhüt ettiği halde, işlemin yalnızca "vekaletname" gibi harç mevzuu yapıldığı belirlenmiş, noksanlık ikmal ettirilmiştir.

TNB'nin 1989/62 sayılı Genelgesi'nde bahsedilen, Maliye Bakanlığı GGM'nin 26/06/1989 tarih ve 50582 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, aynı zamanda başka bir taahhüdü içeren vekaletnamelerden hem "vekaletname" ve hem de "değersiz taahhüt"sebebiyle harç ve ikinci hukuki muamele nedeniyle ayrıca damga vergisi tahsil edilmesi icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması,

Verilen vekaletname işlemi ile taahhütname işleminin, bir birinin yerine geçme özelliği olmadığı ve ayrı ayrı olayları konu edindiği nazara alınarak, bunların bir biri ile ilgili iş sayılmaması, harç tahakkuku sırasında bu özelliğe de dikkat edilmesi,

Vekaletname: Değerli Kağıt Bedeli - İkiden Çok Yapraklı Vekaletnameler

11- Vekaletnamelerin değerlendirilmesinin tetkikinde;

1994/... sayılı olup 4 yaprak kağıda yazılan vekaletname nedeniyle; Değerli Kağıt Kanunu Tablosunun 1/c maddesi gereğince kaç yaprak olursa olsun 7.000 TL değerli kağıt bedeli alınacağı düşüncesiyle I asıl, 2 örnek yazılan işlemden (7.000 x 3 =21.000 liralık) değerli kağıt bedeli tahsil edildiği anlaşılmış eksiklik tamamlattırılmıştır.

1994/... sayılı, 3 yapraktan oluşan genel vekaletnameden de her bir yaprağın (noter kağıdından) daha az değerli olmasının mümkün bulunmadığı gerekçesiyle (4.000 x 3 yaprak =12.000 TL x 1 asıl ve 2 örnekten =36.000 TL)değerli kağıt karşılığı alındığı gözlemlenmiştir.

Evvelce Maliye Bakanlığınca bastırılan vekaletnameler 2 yapraktan oluştuğu için, bunlar sebebiyle alınacak değerli kağıt bedelleri adi kağıtlardan daha yüksek tutulmak ihtiyacında kalındığından, eğer bir vekaletname 2 yaprak adi kağıda, yani noter kağıdına yazılırsa bundan 210 sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu'na bağlı tablonun 1/c bendi gereğince ki, halen geçerli olan Tabloya göre 100.000 TL değerli kağıt bedeli alınması, Vekaletname 2'den fazla yapraktan meydana gelmiş ise, o takdirde 2'den sonraki kağıtlar için de aynı Tablonun 1/a maddesi mucibince, halen 50.000.-er TL değerli kağıt karşılığı hesaplanması, Yapılan açıklamalara göre de 4 yapraklı bir vekaletnameden, bu gün itibariyle (100.000)+(2 x 50.000 =100.000)in toplamı olan 200.000 ve 3 nüsha yazıldığı için 200.000 x 3 nüsha =600.000 TL değerli kağıt bedeli) alınması,

Değerli Kağıtlar Kanunu'na bağlı Tabloda yaprak sayısına değinilmemekle birlikte vekaletnamelerden 2'den fazla yapraktan oluşsa bile yine de işlem başına maktu Tablodaki 1/c maddesindeki tutarın alınması ile yetinilemeyeceğinin bilinmesi,

Vekaletname: Değerli Kağıt Bedeli - Birden Çok Yaprağa Yazılan

12- Vekaletnamelerin birden fazla kağıda yazılması halinde birinci yaprağın 200 ve sonraki kağıtların da keza 200 TL olarak değerlendirildiği ve bu suretle değerli kağıt bedeli alındığı anlaşılmıştır.

MGB. GGM'nin 28/02/1964 gün ve 21011126/38-7037 sayılı Mütalaaları gereğince, vekaletname re'sen senet ve protestoların uygulamada maliyece bu cins değerli kağıt satılmadığı göz önünde tutularak,

Tek bir adi kağıda sığması halinde Değerli Kağıtlar Kanunu'na ekli Tablonun 1-c bendi uyarınca (...) TL

İki yaprak kağıda yazılmışsa; her iki yaprak için toplam Değerli Kağıtlar Kanunu'na bağlı Tablonun 1-c maddesi uyarınca (…) TL

İkiden çok adi kağıda yazılması durumunda da bunun içindeki ilk ikiden sonraki her yaprağın, ayrı ayrı Değerli Kağıtlar Kanunu'na bağlı Tablonun 1-a bendi gereğince (...)'er TL hesabıyla,

Değerlendirilmesi icabettiğinin unutulmaması,

Vekaletname: Yetkinin Belli Para İle Sınırlandırılması - Değerli İşlem Sayma - Harç ve Damga Vergisi

13- ... sayılı özel vekaletnamede, yetkinin 2.000.000 TL ile sınırlandırılması üzerine, bu miktarın damga vergisine esas alındığı ve dolayısıyla işlemden 10.000 TL damga vergisi bedeli tahsil olunduğu görülmüştür.

Vekaletnameler, 488 sayılı Yasa'nın dışında kaldığından bunların damga vergisine tabi tutulmaması gerektiğinin unutulmaması,

Vekaletname, bir şahsın kendi yapacağı hukuki muamelenin yapılmasını bir başkasına bırakmasına dair yetkilendirme olup, vekil ile asil arasında sırf bu sebeple para ile belirlenebilecek borç ilişkisi doğmadığının, aynı zamanda ücreti ve tarafların yetki ve yükümlülüklerini gösteren belgenin yetkilendirme dışında vekalet sözleşmesi oluşturacağının ve ayrı nevi bir işlem sayıldığının;

Vekilin yetkisini icra ederken gözetmesi gereken kuralların bu arada üçüncü şahısla yapılacak akdin, belirli miktarla sınırlandırılmış olmasının yetki düzenlemesi ile ilgili olup, vekilin bizzat bu değeri borçlanması ve akdin onunla kurulması anlamına gelmeyeceğinin bilinmesi,

Vekalet veren, önceden üçüncü şahısla bir akit yapıp, belirli taahhüt altına girdiğini beyan ederek bunun icrası için yetki verdiğini de vurgulamakta ise, o takdirde vekaletname işlemi yanında bununla ilgili olarak tanzim edilmiş bir taahhütname de belgelenmiş olacağından, bunun gerektirdiği harç ve damga vergisinin de tahakkuk ettirilip, harçlardan hangisi fazla ise onunla icabeden damga vergisinin tahsilinin imkan dahilinde olabileceğinin akılda tutulması,

Vekaletname: T.C. Kimlik Numarası

14- Tetkik edilen bazı avukat vekaletnamelerinde, ilgililerin T.C. kimlik numaralarına yer verilmediği izlenmiştir.

(2006/3049, 3079, 3108, 3112, 4649, 2007/1912, 2051, 2065, 8823, 9009,… yevmiye sayılılar)

Türkiye Noterler Birliği Başkanlığının 21/04/2005 tarih ve 5273 (15) sayılı Genelgesinde belirtildiği üzere, noterlerce düzenlenen avukat vekaletnamelerinde vekalet verenlerin T.C. kimlik numaralarının bulunması gerektiğinin hatırlanması,

Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar Hakkında Özel Yetki Verilmesi

15- ... sayılı iş kağıtlarında;

- Kaza-i rüşt talep hakkı (MK.m.12),

- Şahsiyet haklarına tecavüzün men' ini talep hakkı (MK.m.24/25),

- Adının kullanılması çekişmeli olan kişiye tanınan "korumayı talep hakkı (MK. m.26),

- Adım değiştirilmesini talep hakkı (MK.m.27),

- Evlenmenin iptalini talep hakkı (MK. m. 148),

- Boşanma davası açma hakkı (MK.m161),

- Soybağının reddi (MK.m.286),

- Evlenme yoluyla soybağının kurulmasına itiraz hakkı (MK .m.294),

- Evlat edinme (MK.m 305),

- Evlatlık ilişkisinin kaldırılması, (MK.m.317/318),

- Tanıma (MK.m 295),

- Tanımanın iptalini dava hakkı (MK.m 297/298),

- Babalık davası açma hakkı (MK.m 301)

- Nişanlanma, evlenme, evlat edinme gibi genellikle temsilciye tanınan izin veya icazet verme hakları, İstek üzerine kısıtlama talebi (MK.m 408),

- Manevi tazminat talip hakkı (BK.m47/49, MK.m.25, MK.m 121 ),

- Bağışı iptal hakkı (BK.m 244),

- Eşlerden birinin aile konutu ile ilgili kira sözleşmesinin feshedilmesine, aile konutunun devredilmesine veya aile konutu üzerindeki hakların sınırlandırılkasına ilişkin rızası (MK.m194) gibi işlemlerin yapılması için verilen vekaletnamelerde özel yetki verilmesi gerektiği halde adı geçen konuları içerin bir kısım vekaletnamelerde özel yetki verilmediği halde adı geçen konularla ilgili olarak vekaletname tanzim olunduğu müşahede olunmuştur.

Bu tür işlemlerin yapılmasında özel yetki verilmesi gerektiğinin gözardı edilmemesi, konuya ilişkin TNB'nin 2008/1 sayılı genelgesinin de hatırlanması,

Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar Hakkında Vekaletname Düzenlenemeyecek Konular

16- ... sayılı işlemlerde;

- Nişanlanma (MK.m118) ve Nişanı bozma hakkı (MK.119vd.),

- Evlenme (MK.m124), Zina yapan , hayata kasteden, pek kötü ve onur kırıcı davranışta bulunan eşin affı (MK.m161 ve m. 162),

- Eşlerin oturacakları konutu birlikte seçme hakkı (MK.m 186),

- Eşlere tanınan evlilik birliğini temsil hakkı (MK.m 186),

- Velayet hakkının kullanılması (MK.m 335 vd.),

- Ölüme bağlı tasarruf yapma hakkı(MK.m.502/503; m.531 vd.),

- Mirastan yoksunlukta miras bırakanın affı (MK.m578)

konularında temsil yetkisi verilen hususlarda vekaletname düzenlediği anlaşılmıştır.

Belirtilen konularda da temsil yetkisine ilişkin olarak vekaletname düzenlenemeyeceğini belirten TNB'nin 2008/1 sayılı genelgesinin gözardı edilmemesi.

Avukat Olmayan Kişilere Avukatın Yapacağı İşler İçin Vekalet Verilmesi

17- 2001/10085,11965,28725 y sayılı genel vekaletnamelerin incelenmesinde;

Avukat olmayan kimseler tevkil edildiği halde; vekile, kanunen ancak avukatların yapabilecekleri muameleleri yapma yetkilerinin de tanındığı görülmüştür.

1136 sayılı Avukatlık Yasasının 35/1.maddesi uyarınca mahkeme, hakem veya yargı yetkisini haiz diğer organlar huzurunda gerçek ve tüzel kişilere ait hakları dava etmek ve savunmak, adli işlemleri takip etmek, bu işlere ait bütün evrakı düzenlemek, yalnız baroda kayıtlı avukatlara tanınan bir hak ve yetki olduğundan, bundan böyle avukat olmayanlara verilen genel veya özel vekaletnamelerde Yasanın bu hükmünün önemle gözönünde bulundurulması; bu kabil vekillere belirtilen işlemleri yapmaya değil, yapmak üzere avukata vekaletname vermeye yetki tanınabileceğinin anımsanması,

Birkaç Şahsa Vekaleten İşlem Yapan Kimsenin İmzasından Müvekkilleri Adedince Çoğaltılarak Harç Alınamayacağı

18- 1998/35955, 43183, 45583 yevmiye sayılı iş kağıtlarında; birkaç şahsa vekaleten işlem yapan kimsenin imzasından müvekkilleri adedince çoğaltılarak harç alındığı anlaşılmıştır.

Bakanlığın 08/12/1964 gün ve 20128 sayılı tamimi ile 04/03/1967 tarih ve 4578, 21/04/1970 gün ve 10781 sayılı Mütalaalarında izah edildiği üzere; 492 sayılı Harçlar Kanununu 44/2. maddesinde "bütün imzaların kanunen tasdiki şart olan muameleler" den TTK. nun 279 ve şirket ana sözleşmeleri ile ilgili diğer maddelerde yazılı ahvalin kastedildiği, şirket ana sözleşmelerinde olduğu gibi, her ortağın imzasının ayrı ayrı tasdikinin kanunen şart olduğu hallerde harcın vekilin temsil ettiği kişiler adedi kadar çoğaltılması gerektiği, kanunen böyle bir şartın açıkça hükme bağlanmadığı diğer işlemlerde, bir kişinin birden çok kişiyi temsil etmesi harcın artırılmasını gerektirmediği cihetle, söz konusu hallerde, Harçlar Kanununun 44/1 maddesi gereğince birden çok kişiyi temsil eden vekilin imzasının müvekkilleri adedince çoğaltılamayacağının, aynı kişiyi temsil eden ve müştereken hareket eden vekillerin imzalarının tek sayılması gerektiğinin unutulmaması,

139- VERGİ BORCU

Vergi Borcu İçin Kefalet: Damga Vergisi

1- Vergi mükelleflerinin, vergi dairelerine olan borçları sebebiyle tanzim ve imza edilen kefaletnamelerin, damga vergisine tabi tutulduğu müşahede edilmiştir.

TNB'nin 05/09/2003 gün ve 30 sayılı Genelgesi'nde de açıklandığı gibi, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı damga vergisinden bağışık işlemler Tablosunun I/C-16. maddesi uyarınca, Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkındaki Kanun'un 11. maddesi gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletlerle ilgili kağıtların damga vergisinden istisna edildiğinin hatırda bulundurulması,

Vergi ve Harçları Geç Yatırma: Gecikme Zammının TNB'nin Geliri Olduğu

2- Bir kısım devrelere ait harç, damga ve değerlendirme gelirlerinin maliyeye zamanından geç yatırıldığı belirlenmiş, gereğine tevessül olunmuştur.

Noterlik Kanununun 119. maddesinin uygulanmasına dair Yönetmelik'in 5. maddesi gereğince, her on beş günlük dönemde biriken vergi ve harçların, onu takip eden 7 iş günü içinde merciine tevdiinin ihmal edilmemesi,

Noterlik Kanunu'nun 120 ve 189/8. maddeleri gereğince; gecikme hallerinde hesaplanacak gecikme zammının Türkiye Noterler Birliği hesabına yatırılması,

140- YANGINDAN KORUNMA

Yangından Korunma Önlemleri Almama - Zararlı Hayvanlardan Cilbentleri Korumama

1- Dairede yangına karşı koruma malzemesi bulundurulmadığı görülmüş, cilbentlerin iyi bir şekilde muhafaza edilmediği, bu bölüme zararlı hayvanların girdiği müşahede edilmiştir.

Noterlik Kanunun Yönetmeliği'nin 59. maddesi gereğince, dairede her türlü tehlikelere karşı korunma tedbirlerinin alınması, zararlıların imhası ve bunların yaratabilecekleri tehlikenin önlenmesi, bu konuda etkin gayret gösterilmesi,

141- YAZI ÜCRETİ

Yazı Ücreti: Sayfa Hesabı - Tanıklık ve Onama Şerhleri

1- Mart 1980 tarihinden sonra yapılan araba satışlarına ait iş kağıtlarının incelenmesinde; müstenidat dahil her işlem için 160.-'ar TL fazla ücret alındığı belirlenmiş, gereğine tevessül edilmiştir.

Türkiye Noterler Birliği’nin 25/12/1980 tarih ve 32 sayılı Genelgesi'nde açıklandığı üzere, yazı ücreti yönünden bir sayfanın Harçlar Kanunu'nun 135. maddesi gereğince, 50 harf =bir satır, 20 satır =bir sayfa olarak hesaplanması icabettiğinin unutulmaması, iş sahiplerinden benzeri şekilde fazla ücret alınmaması, Ücret Tarifesinin 3. maddesi mucibince tanıklık ve onama şerhlerinden yazı ücreti alınmaması,

Yazı Ücreti: Aslın Yazı Sayfası - Suretin Sayfa Sayısı (+) Onama Şerhi

2- Genelde doğru hesaplanmış olmakla birlikte, zaman zaman 1993/436 ve 478 yevmiye sayılılarda olduğu gibi; aslı ve ilgiliye verilen nüshası bakımından yazısı (2) sayfa tutarı onaylama araba satışı işlemlerinde; (yazı ücretinin) (3) sayfa tabanından hesaplandığı; Suretlerin yazı sayfa hesabının belirlenmesi sırasında da (onaylama şerhinin) harf sayısına bakılmadan işleme ( I+ ) sayfa olarak ilave edildiği ve (örnekler) bakımından bu işlemin sayfa sayısının (4) sayfa kabul edildiği anlaşılmıştır.

Suretin sayfa sayısının belirlenmesi sırasında; müstenit özeti dahi l (suret tasdik şerhi) dışında kalan tüm yazıların bir bütün oluşturduğu göz önünde tutularak onaylama şerhinin harf sayısı da dahil edilerek işlemin sayfa sayısının hesaplanması; suretlerin sayfa sayısının (asıl + 1 sayfa) olarak belirlenmesi yönteminden vazgeçilmesi,

142- YEDİEMİN SENEDİ

Yediemin Senedi: Rehin İle Beraber - Damga Vergisi

1- Otomobil kredisi veren bankanın, alacağı nedeniyle aynı vasıtayı önce rehin alıp, bunu daha sonra üçüncü bir şahsa yediemin olarak vermesine dair değerli işlemlerin bir arada yapıldığı durumlarda, (yediemin işlemi) (diğerleri) ile ayrı ve birbiri ile ilgisiz hukuki muamele sayıldığı halde, bunların birbiri ile ilgili sayılması sonucu tek bir defa damga vergisi tahsil edildiği belirlenmiş, eksiklik tamamlattırılmıştır.

TNB'nin 1990/77 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, Maliye Bakanlığı GGM'nin 05/11/1990 tarih ve 101511 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, rehin ile yediemin sözleşmeleri ihtiva ettikleri hususlar itibariyle bir biri ile ilgisiz sayılıp biri diğerinin yerine geçmediğinden, bunların ayrı ayrı harç ve damga vergisine tabi tutulması icabettiğinin bilinmesi,

143- YETKİ BELGESİ

Yetki Belgesi: İşleme Ekleme

1- Bir kısım iş kağıtlarında, şirket veya dernek adına işleme imza koyan şahsın yetki belgesinin işleme eklenmediği müşahede olunmuştur.

1512 sayılı Kanun'un 79. maddesine göre, vekil, veli, vasi, kayyım, mümessil ve mirasçı sıfatıyla veya şirket ve dernek gibi tüzel kişiler adına noterlik işlemi yaptırmak isteyenlerin, sıfat ve yetkilerini ve işlemi yapmaya izinli olduklarını bildirir belgeyi göstermekle yükümlü bulundukları, belgenin gösterildiği iş kağıdına yazılmakla beraber işlemle ilgili kısımlarının birer örneğinin harçsız ve vergisiz olarak gerek ilgilisine verilecek ve gerekse dairede saklanacak asıl ve örneklerine bağlanması icabettiğinin bilinmesi,

Yurt Dışı Fuarlara Üretici/İmalatçı Firma Adına Pazarlamacı Olarak Katılıma İlişkin Sözleşme Hakkında

2- ... sayılı da ... maddenin şirket adına ithalinde yurt dışındaki tanıtım ve pazarlamaya konu olabilecek ürünün işlem taraflarınca beyan edilecek değeri yerine kapasite raporunda belirtilen ürünün toplam değerinin harç ve damga vergisinin matrahına esas alındığı müşahede olunmuştur.

Türkiye Noterler Birliği’nin, ithali izne bağlanan malzemelerin üçüncü kişiler eliyle ithaline ilişkin yetki belgesi ve taahhütname başlıklı 1998/63 ve 1999/13 sayılı genelgeleri'de göz önüne alınarak, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 42. maddesinde değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde 2 sayılı Tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas alınacağı, menkul ve gayrimenkül mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi bulunduğu, Damga Vergisi Kanunu'nun 10. maddesine göre ise nisbi olarak alınacak vergide, kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın esas alınacağı, söz konusu belgenin noter tasdiki bölümünde cins ve miktarları belirtilen ürünlerin şirket adına ithalinde kapasite raporunda belirtilen ürünün toplam değeri yerine yurt dışındaki tanıtım ve pazarlamaya konu olabilecek ürünün işlem taraflarınca beyan edilecek değerinin nisbi harç ve damga vergisinin matrahına esas alınması ve bu kapsamda 2007/42 sayılı genelgenin uygulamadan kalktığının unutulmaması,

Sözleşmeye Dayanan Yetki Belgesi: Harç - Damga

3- 2001/4508 sayılı, şirketi adına 162 ton (1 kg: 356.709 lira) toluen maddesinin aralarındaki satış sözleşmesine göre Kayalar firması tarafından ithali için verilen yetki belgesinde 57.786.858.000 lira matrah üzerinden harcın, 52.008.172 lira yerine 50.578.172 lira eksiğiyle 1.430.000 lira, damga vergisinin ise genel vekaletname kodundan girilmek suretiyle noksan olarak 433.401.435 lira,

2001/4509 sayılıda aynı firmaya 200 ton white spiritin ( 1 kg: 346.782 lira) ithali için verilen yetki belgesinden, 69.356.400.000 liranın matrah olarak alınmaması sonucu harcın, 62.420.760 lira yerine 60.990.760 lira eksiğiyle 1.430.000 lira, damga vergisinin ise 520.173.000 lira,

Olarak eksik tahsil olunduğu gözlenmiş, eksiklik rıza tahtında tamamlatılmıştır.

Türkiye Noterler Birliği'nin, ithali izne bağlanan malzemelerin üçüncü kişiler eliyle ithaline ilişkin yetki belgesi ve taahhütname başlıklı 1998/63 ve 1999/13 sayılı Genelgeleri'de göz önüne alınarak, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 42. maddesinde değer veya ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde 2 sayılı Tarifede yazılı değer veya ağırlığın esas alınacağı, menkul ve gayrimenkül mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi bulunduğu, Damga Vergisi Kanunu'nun 10. maddesine göre ise nisbi olarak alınacak vergide, Kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın esas alınacağı, belli para teriminin Kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ihtiva eder şeklinde belirtildiğine göre bu tür işlemlerin değersiz olarak yapılmasının mümkün bulunmadığının, tipik işlem örneğinin 488 sayılı Kanun'a ekli (1) sayılı tabloda yer almamakla birlikte, söz konusu belgenin noter tasdiki bölümünde cins ve miktarları belirtilen ürünlerin şirket adına ithalinde satım sözleşmesine atıfta bulunması nedeniyle belirtilen değer üzerinden nisbi harç ve damga vergisine tabi tutulacağına ilişkin Maliye Bakanlığı GGM'nin 20/11/1997 gün ve 49777 sayılı Görüşü'nün uygulamada nazara alınması,

144- YEVMİYE DEFTERİ

Yevmiye Defteri: Günlük Toplamları Almama

1- Bir kısım günlere ait yevmiye defteri yekûnlarının iş çokluğu gerekçesiyle alınmadığı görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 47/2.maddesi gereğince her iş günü bitiminde günlük işlerin kalem kalem yekûnlarının alınmasının ihmal olunmaması,

Yevmiye Defteri: Bir Gün Önceki Toplamların Bir Gün Sonraya Eksik Aktarılması

2- Yevmiye Defterinin bir gün önceki toplamlarının bir gün sonraya aktarılıp aktarılmadığı yönünden yapılan inceleme sırasında, 09/10/1992 gününe ait KDV toplamının bir gün sonraya bilgisayar tarafından her nasılsa 239.982 TL noksan aktarıldığı görülmüş, eksiklik için gereği yaptırılmıştır.

İşlemler bilgisayar ile yapılsa bile iç denetim sağlanarak, benzeri hatalara meydan bırakılmaması,

Yevmiye Defteri: Yalnız Günlük Toplamları Alma - On Beş Günlük Dönemleri ve Ay Sonunda da Aylık Toplamları Göstermeme

3- Yevmiye defterinin incelenmesinde; düzensiz bir şekilde tutulduğu, yalnız günlük toplamların alındığı, bir evvelki günlerin teselsül eden tutarların gösterilmediği anlaşılmış, her on beş günlük dönemin tutarları makine ile toplanarak dönem toplamları bulunmak zorunda kalınmış, bazı rakamların da silinip yeniden yazıldığı görülmüştür.

Yevmiye Defterinin Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 47.maddesindeki tarife uygun şekilde, her on beş günlük toplamların kendi içinde teselsül edecek şekilde toplanması ve ay sonlarında da aylık toplamların gösterilmesi, toplamların dikkatle yapılması suretiyle silinti ve kazıntıya neden olunmaması,

Yevmiye Defteri: Bir Kısım İş Kağıtları ile Gelirlerini Mükerrer Yazma

4- Yevmiye defterinin tetkikinde, 15/12/1983 ila 22/02/1984 tarihlerini kapsayan ve 1983/35952 yevmiye sayı ile başlayan defterin 48-50. sayfalarının mükerrer kayıtları kapsadığı yıl sonunda fark edilerek fazlalığın genel toplamdan düşülmek suretiyle düzeltme yoluna gidildiği müşahede edilmiştir.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 47.maddesinde gösterilen esaslar dairesinde, Yevmiye Defterinin tanzimine itina edilerek benzer hatalardan kaçınılması,

Yevmiye Defteri: Noterlik Makbuzları ile Karşılaştırma - Eksik Aktarma

5- Noterlik makbuzları ile Yevmiye Defteri kayıtlarının karşılaştırması ve defter sayfa toplamlarının kontrolü sırasında; 1994 yılı mart ayı 17. günü tanzim edilen ... ve ... sayılı işlemlerden alınan toplam 82.300 TL harç ile 9.903, -TL damga vergisi, 33.000 liralık değerli kağıt bedeli ve 16.495 liralık katma değer vergisi tutarının bir sonraki sayfaya aktarılmasının unutulması sonucu, söz konusu harç ve vergilerin maliyeye yatırılmasının ihmal olunduğu anlaşılmış, denetim esnasında eksiklikler gecikme zam ve cezası ile birlikte merciine tevdi ettirilmiştir.

Yevmiye defterinin tutulması ve toplamların bir sonraki sayfalara aktarılması esnasında daha dikkati hareket edilmesi suretiyle, benzeri yanlışlıklara sebep olunmaması; personel tarafından yapılan işlemlerin ikinci elden gözden geçirilmesi,

Yevmiye Defteri: Katma Değer Vergisi Bedelini Yatay Toplam Sonuna Eklememe

6- Yevmiye defterinin incelenmesinde, her hangi bir yolsuzluğa ve eksikliğe rastlanmamakla birlikte, yevmiye defterindeki katma değer vergisi sütununun ayrıca toplandığı, bunun harç, damga vergisi, değerli kağıt bedeli ile ücretlere eklenmediği ve sayfanın sonundaki genel toplamın eksik gösterildiği, her sayfadaki katma değer vergisi bedellerinin sayfa sonlarında gün ve dönem nihayetlerinde ayrıca toplandığı görülmüştür.

Noterlik Kanunu Yönetmeliğinin 47.maddesi uyarınca alınan ve ilgili sütununa yazılan katma değer vergilerinin genel yekûna katılması gerektiğinin ve bu hususun kontrolde kolaylığı sağlayacağının bilinmesi, sebep ve zaruret yokken genel uygulama dışında çıkılmaması,

Yevmiye Defteri: Bir Önceki Toplamların Bir Sonraki Güne, Aylık Genel Toplamların da Bir Sonraki Aya Aktarılmasında Hatalara Yer Verildiği

7- Yevmiye defterinde; harç, damga vergisi ve değerli kağıt bedeli günlük toplamlarının bir sonraki güne, aylık genel toplamların da bir sonraki aya aktarılmasında hatalara yer verildiği, ezcümle;

a) 07/02/2007 günü;

- 31.392,04.- TL harç toplamının 109,40.- TL fazlasıyla 31.501,44.- TL,

- 14.750,10.- TL değerli kağıt toplamının 197,10.- TL ziyadesiyle 14.947,20.- TL,

- 4.553,35.- TL katma değer vergisi toplamının 54,34.- TL fazlasıyla 4.607,69.- TL,

b) 08/02/2007 tarihinde;

- 32.395,64.- TL harç toplamının 109,40.- TL eksiğiyle 32.286,24.- TL,

- 16.062,30.- TL değerli kağıt toplamının 197,10.- TL eksiğiyle 15.865,20.- TL,

- 4.942,39.- TL katma değer vergisi toplamının 54,34.- TL eksiğiyle 4.888,05.- TL,

Olarak ertesi güne aktarıldığı tespit olunmuştur.

Bundan böyle; işlemler bilgisayar ile yapılsa bile iç denetim sağlanarak, benzeri hatalara meydan verilmemesi,

145- YOL ÖDENEĞİ

Yol Ödeneği: Daire Dışına Çıkma Ücreti - Kur'a, Piyango, Seçimine Ait Özel Yol Ücreti

1- 1990/... sayılı kura çekim tutanağının incelenmesinde, yol ödeneği ile ilgili maddenin 1. ve 2. fıkrası uyarınca alınması gereken ücretlerin toplanıp tahsil edildiği, o tarihteki tarifeye göre (5.000.-)+(50.000.-)=(55.000.-) TL ücret alındığı görülmüştür.

Noterlik Ücret Tarifesi'nin 11. maddesinde tanzim olunan yol ödeneğinin, piyango, kur'a ve seçim ve toplantılarda bulunarak tutanak düzenlenmesi hali ile ilgili olan 2. fıkrasının tatbiki icabeden durumlarda, alınan ücretin dışarıya gitmeye dayanması nedeniyle, tek bir hukuki sebebin iki defa ücret konusu yapılmasına ve aynı zamanda 1.fıkraya dayanılarak ücret tahsiline imkan vermediğinin hatırdan çıkarılmaması,

Yol Ödeneği: Dışarıda Yapılmış Olma Kaydı - Sebebi Göstermeme

2- ... sayılı iş kağıtlarında, muamelenin daire dışında yapıldığı açıkça belirtilmediği halde yol ücreti alındığı, ... sayılılarda ise; hariçte düzenlendiği tasrih edilmekle beraber sebebinin açıklanmadığı görülmüştür.

Yol Ödeneği: Dairede Yapılan İşten Yol Ödeneği Alma - Daire Dışında İşlem Yapma Sebebi

3- Tek İşleme münhasır bulunmak kaydıyla, 1987/... sayılı iş kağıdının dairede düzenlenmesine rağmen 1.000 TL yol ücreti alındığı,

1987/... sayılı iş kağıtlarında da işlemin dışarıda yapıldığının anlaşılmasına rağmen, sebebinin iş kağıdına dercolunmadığı,

Saptanmıştır.

Noterlik Yasası'nın 83. maddesi uyarınca, daire dışında işlem yapılması halinde sebebinin iş kağıdında belirtilmesinin zorunlu olduğunun unutulmaması,

Yol Ücreti: Mesai Dışında Dairede İşlem Yapma - Tatilde İş Yapma

4- ... sayılı iş kağıdında, Almanya'ya gitmek için aldığı biletin yanmamasını gerekçe göstererek mesai dışında muvafakatname tanzimini isteyen şahıstan, evden daireye gelindiği düşüncesiyle ... TL yol tazminatı alındığı, o vesile ile çıkarılan 1974/... sayılı suretten de aynı ücretin tahsil edildiği görülmüştür.

Noterlik Kanununun 52. maddesi gereğince tatil gün ve saatlerinde kaideten iş yapılamayacağının, istisnai durumlara sebep olan, gecikilmesi halinde zarar meydana getirecek nitelikteki vakıaların, objektif olarak takdiri icabettiğinin hatırda tutulması,

146- YÜKSEK ÖĞRENİM YURTLARI VE KREDİ

Yüksek Öğrenim Yurtları ve Kredi Kurumu: Burs Alma Kefaletnamesi - Damga Vergisi

1- Yüksek Öğretim Kredi ve Yurtlar Kurumu'ndan burs alacak öğrenciye kefalet eden kişilerin işlemlerinden ... damga vergisi alındığı görülmüştür.

488 sayılı Kanun'un istisnalardan bahseden 2 sayılı Tablosunun II. öğrencilerle ilgili kağıtlar bölümünün 1. bendi, öğrencilerin okula girebilmeleri için okul idarelerine vermeğe mecbur bulundukları taahhütnamelerle kefaletnameleri vergi kapsamı dışında tuttuğu gibi, Bakanlık veya Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu gibi kuruluşlar okul sayılmasa bile, burs verecek bu makamlara verilmek üzere tanzim olunan kefaletnamelerin de damga vergisinden bağışık sayıldığının; öğrenim, ihtisas, staj ve benzeri gayelerle öğrencilere kredi, burs veya benzeri yardımlarda bulunacak kurum veya kuruluşlar arasında fark yapılmadığının bilinmesi,

147- ZİLYETLİĞİN DEVRİ

Zilyetliğin Devri: Tescil Kararı Verilip Kesinleşmemiş Tapusuz Taşınmaz - Tapu Harcı

1- Mahkemece tescil kararı verilen ancak, kararı kesinleşmeyen ve dolayısıyla tapusu çıkarılamayan taşınmazlarla ilgili olarak ... numaraları altında satış vaadi sözleşmelerinin düzenlediği, tapusuz olan bu malların devirlerinde Harçlar Kanunu'na bağlı 4 sayılı Tarifenin 20/a-2 maddesi uyarınca, alıcı ve satıcıdan ayrı ayrı alınması icap eden binde 15-48 oranındaki harcın Maliyeye yatırılıp yatırılmadığının araştırılmadığı görülmüş, maliyeye ihbarda bulunulmuştur.

Noterlik Kanunu'nun 60 ve 89. maddelerinde bahsi geçen satış vaadi sözleşmelerine, sadece tapuda kayıtlı olan taşınmazların konu olabileceğinin dikkate alınması, mahkemece tescil kararı verilmiş olsa dahi tapusu çıkarılamayan, hükmü kesinleşmemiş mallarla alakalı olarak yapılan devir sözleşmelerinin Yargıtay'ın 9/10/1946 gün ve 6/12 sayılı içtihadı birleştirme kararında belirtildiği veçhile; zilyetliğin devrine dair bir mukavele mahiyetinde olduğunun hatırda tutulması, bunların tanzimi sırasında da Harçlar Kanunu'na ekli 4 sayılı Tarifenin I/20-a-2 maddesinde yazılı alıcı ve satıcılardan ayrı ayrı alınması gerekli binde 15-48 oranındaki harcın maliyeye yatırılıp yatırılmadığının araştırılması,

Zilyetliğin Devri Sözleşmesi: Tapu Harcını Araştırmama - İş Kağıdı Örneğini Maliyeye Göndermeme

2- Zilyetliğin devrine dair sözleşmelerin incelenmesinde;

a)Zaman zaman alıcı ve satıcılardan ayrı ayrı tahsil edilmesi gereken binde 15-48 oranlarındaki harcın maliyeye yatırılıp yatırılmadığının aranmadığı,

b)İş kağıtlarının birer örneğinin maliyeye gönderilmediği anlaşılmış, mal müdürlüğüne tezkere yazılmak suretiyle gereği yerine getirilmiştir.

Harçlar Kanunu'na bağlı 4 sayılı Tarifenin I/20 numaralı fıkrasının a bendine eklenen hüküm gereğince, tapuda kaydı bulunmayan gayrimenkullerin, zilyetlik devir sözleşmeleri ile devir ve iktisabında, devreden ve devralandan ayrı ayrı binde 48 nispetinde harç alınması icabettiğinden, bu tür işlemlerden söz konusu harcın maliyece alınıp alınmadığının araştırılması, alındığı takdirde işlem yapılması, TNB'nin 1981/20 sayılı Genelgesi'nde belirtildiği veçhile, 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun mükerrer 69. maddesi gereğince, bu kabil iş kağıtlarının birer örneğinin maliyeye bildirilmesi,

Zilyetliğin Devri Sözleşmesi: Tasarruf Belgesi İsteme - Suret Çıkarma: Tapu Harcı

3- Zilyetliğin devir sözleşmeleri ile zilyetliğin devrini tazammum eden iş kağıtları üzerinde yapılan incelemede;

Genel olarak tasarruf belgelerinin aranmadığı ve denetim sırasında aksi belirtilmesine rağmen, birer örneğinin mal müdürlüğüne gönderildiğine dair belgelerin ibraz edilemediği,

Tespit tutanağı (beyan tespiti) ve onaylama şeklinde yapılan tapusuz taşınmaz devrine ilişkin iş kağıtları ile noterlik haricinde aynı gün akdedilen sözleşmelerin örneklerinin çıkarılmasında; alıcı ve satıcılardan ayrı ayrı tahsili gereken binde 15–48 oranında harcın mal müdürlüğünce alınıp alınmadığının araştırılmadığı,

Belirlenmiş, maliyeye yazı yazılmak suretiyle gereğinin yapılması istenmiştir.

Bakanlık HİGM'nin 29/11/1943 tarih ve 97-109/21 sayılı Mütalaaları doğrultusunda işlem yapılarak, zilyetliğin devrine ilişkin sözleşmelere tasarruf belgesi örneklerinin eklenmesinin usul edinilmesi,

TNB'nin 1981/20 sayılı Genelgesi ile Maliye Bakanlığı GGM'nin 26/12/1987 gün ve 2413004-1587/83121 sayılı Mütalaaları'nda belirtildiği üzere, Harçlar Kanunu'nun mükerrer 69. maddesi gereğince, bu kabil iş kağıtlarının birer örneğinin maliyeye gönderilmesi,

Harçlar Kanunu'na bağlı 4 sayılı Tarifenin I/20-a maddesine eklenen hüküm gereğince, tapuda kaydı bulunmayan taşınmazların, zilyetlik devir sözleşmeleri ile devir ve iktisabında, devreden ve devralandan ayrı ayrı binde 15-48 nispetinde harç alınması gerektiğinden, düzenleme suretiyle yapılmasa, sureti çıkarılsa bile aynı sonucu doğuran iş kağıtlarında, Devlet gelirlerindeki muhtemel eksikliği önlemek için, söz konusu harcın maliyece alınıp alınmadığının araştırılması, alındığı takdirde işlemin yapılması,

148- ZİRAAT BANKASI

Ziraat Bankası: Çiftçiye Verdiği Zirai Kredi - Harç

1- Ziraat Bankasınca çiftçilere verilen zirai krediler sebebiyle düzenlenen iş kağıtlarının bir bölümünde harç tahakkuk ettirilip alınmadığı saptanmıştır

3202 sayılı Ziraat Bankası Kanunu yürürlükten kalktığı gibi, Ziraat Bankasının çiftçiye açacağı kredilerin harçtan muaf olduğuna dair yasal bir düzenleme kalmadığının, bu nedenle her iki tarafın imzası sebebiyle de imzaları onaylanmışsa harç tahsili icabettiğinin bilinmesi,

Ziraat Bankası: Çiftçiye Verilen Kredi

2- Ziraat Bankasınca "çiftçiye" verilen krediler sebebiyle düzenlenen işlemden damga vergisi karşılığı alındığı belirlenmiştir.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun III/5. maddesi gereğince, Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasınca çiftçiye verilen kredilerle, bunlara ait gayrimenkul ipotek ve menkul rehni muamelelerinin, damga vergisinden muaf tutulduğunun bundan böyle hatırdan çıkarılmaması,

Ziraat Bankası: Tüccara Verilen Kredi - Harç ve Damga Vergisi

3- Ziraat Bankasınca tüccar şahıslara açılan krediler nedeniyle imzalanan "iskonto ve iştira senetlerinden" damga vergisi tahsil edilmediği görülüp, noksanlık tamamlattırılmıştır.

3202 sayılı TC. Ziraat Bankası Kanunu yürürlükten kalktığı gibi, mevzuatta "ticari" işlemleri kapsamına alan harç ve damga vergisi muafiyeti bulunmadığının hatırdan çıkarılmaması,

Ziraat Bankası: Kalkınma Kooperatifine Verilen Kredi - Tarımsal Amaçlı - Harç ve Damga Vergisi

4- 1987/... sayılı iş kağıdında, Köy İşleri Bakanlığınca tahsis edilip, Ziraat Bankasınca Çökelek ve Çevre Köyleri Kalkınma Kooperatifine tarımsal amaçla verilen inşa ve makine alımında kullanılmak üzere ayrılan 141.276.400 liralık kredi muamelesine dair tek imzalı taahhütnameden, hiçbir harç ve damga vergisi karşılığı tahsil olunmadığı belirlenmiş, 70.639 liralık harç, 706.382 liralık damga vergisi noksanlığı ile ilgili olarak gereği yapılmıştır.

1984 yılından bu yana Ziraat Bankasının harç bağışıklığı kalmamış olup,

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun III/5. maddesine göre tanınan damga bağışıklığı da şahıs olan çiftçilerle, Tarım Kredi ve Tarım Satış Kooperatifleri ve bu kooperatiflerin birliklerine tanınmış olup, 1163 sayılı Yasa'ya giren "kalkınma kooperatiflerinin" söz konusu yasadaki 93. maddede sayılanlar hariç diğer hususlarda yaptıracakları iş kağıtlarının hiçbir harç ve damga muafiyetinden istifade edemeyeceğinin bilinmesi,

Ziraat Bankası Kredisi: Üretim ve Tüketim Kooperatifine Açılan Kredi - Damga Vergisi Almama

5- 1990/... sayılı işlemle Kızılkaya Köyü S.S. Üretim ve Tüketim Kooperatifinin Ziraat Bankasından inşa etmekte olduğu soğuk hava deposu sebebiyle aldığı 35.000.000 liralık kredi akdini her iki tarafın da noterlikte imzalaması üzerine; hukuki muamelenin tarımsal amaçlı olduğu ve kredinin Ziraat Bankasınca verildiği gibi gerekçelerle yalnızca harç karşılığı alınmasıyla yetinildiği, damga vergisi tahsil olunmadığı görülmüş, 175.000 liralık eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun III/5. maddesi gereğince, Ziraat Bankasınca verilen kredilerden çiftçiye ve kooperatiflerden de Tarım Kredi ve Tarım Satış Kooperatifi niteliğinde olanlara verilen kredilere bağışıklık tanındığının, söz konusu kooperatifler kapsamında kalmayıp, özel yasası da bulunmayan ve kendisine muafiyet tanınmayan, dolayısıyla 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'na tabi bulunan üretim ve tüketim kooperatiflerine verilecek kredilere ait kağıtlara istisna imkanı getirilmediğinin hatırdan çıkarılmaması,

149- ZİRAİ DONATIM KURUMU

Zirai Donatım Kurumu: Taksitli Satış - Ödenen Bedel/Bakiye Borç - Tek Taraflı İşlem - Harç ve Damga Vergisi Matrahı

1- Zirai Donatım Kurumundan alınan menkul mallar için yalnızca borçlu tarafından imzalanan borç senetlerinde, yükümlülük altına girmeden peşinen ödenen kısmın da gösterilmesi ve ilgilinin bakiye borç için imza atması üzerine; harç ve damga vergisi için taahhüt konusu olan bakiye borcun değil, daha yüksek olan malın satış bedelinin esas alındığı belirlenmiştir.

TNB'nin 1987/87 sayılı Genelgesi'nde izah edilen, MGB. GGM'nin 27/11/1987 gün ve 2232314-172/70705 sayılı Mütalaası'nda da açıklandığı üzere, söz konusu işlemlerde hem alıcı hem de satıcının yani tüm tarafların imzalarının bulunmaması sebebiyle ortada bir akit değil, peşin ödenen kısım için bir makbuza işaret eden bir belge, bakiye için bir borç senedi düzenlediği nazara alınarak taahhüt konusu yapılmayan asıl satış bedelinin değil, bakiye borca ait değerin esas alınması suretiyle harç ve damga vergisi hesaplanmasının usul ittihazı,

Alıcı tarafından ödenen para konusunda, satıcının imzası ile kabullenilen bir değer bulunmadığı için, ödemeye ilişkin kısmın hukuki anlamda "makbuz"da sayılamayacağının bilinmesi,

Zirai Donatım Kurumu: Alınan Malla İlgili Borç Senedi - Damga Vergisi Oranı

2- Zirai Donatım Kurumuna rehnederek satın aldığı "mal" bedelinden bir miktar parayı borçlanan şahsın taahhüdünden binde 4 nispetinde damga vergisi alındığı saptanmış, eksiklik tamamlattırılmıştır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'na bağlı I sayılı Tablonun IV/I-c bendi şümulüne, ödünç verilmiş para ve dolayısıyla karz akdinden doğan borcun girdiğinin,

Karz akdinin bir miktar para veya misli eşyanın, belirli bir süre için ödünç alana verilmesinden ibaret olduğu göz önünde tutularak, satış vesaire gibi nedenlerle borçlanılan bedel hakkında tanzim edilen iş kağıdının karz akdinden doğan "borç senedi"sayılamayacağının, dolayısıyla indirimli şekilde damga vergisine tabi olamayacağının bilinmesi ve bu taahhütlerin Damga Vergisi Kanunu'nun 1 sayılı Tablosunun I/I-a bendi gereğince binde 9,48 nispetinde damga vergisine tabi tutulması,

Zirai Donatım Kurumu: Çiftçiye Taksitli Satış Yapma - Harç

3- Türkiye Zirai Donatım Kurumunun çiftçilerle aralarında düzenledikleri taksitli borç senetlerinin harca tabi tutulmadığı tespit olunmuştur.

4604 Sayılı Türkiye Zirai Donatım Kurumu Kanunu yürürlükten kaldırıldığından, halen bu kurumun çiftçiye taksitle sattığı zirai aletler için düzenlenen borç senetlerinin veya bunların devir yahut uzatılmalarına ilişkin senetlerin harçtan muaf olmadığının göz önünde bulundurulması,

Zirai Donatım Kurumu: Kurumdan Alınan Malla İlgili Senet - Damga Vergisi

4- Zirai Donatım Kurumundan 1.068.000 liraya traktör kasası alan şahsın tek imzalı taahhütnamesinden muaf olduğu düşüncesiyle damga vergisi alınmadığı anlaşılmış, birlikte hesaplanan 5.340 liralık noksanlık ikmal ettirilmiştir.

233 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'ye dayanılarak Türkiye Zirai Donatım Kurumunun Ana Statüsü 23/11/1984 tarihinde Resmi Gazete'de yayınlanarak özel yasası yürürlükten kalkmış olup,

Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun V/6. maddesiyle söz konusu kuruluş, "damga vergisi, bu kurum tarafından ödenmesi gereken", bütün işlemleri sebebiyle damga vergisinden bağışık sayılmış ise de,

Bu gibi, tek tarafa borç yükleyen, üçüncü şahsa ait noterlik muamelelerinin belirtilen nitelikte olmadığının,

Zirai Donatım Kurumunun tek başına yaptırdığı muamelelerin bu kapsamda bulunduğunun,

Kurum ile birlikte taksitle mal alıp, taahhütte bulunanın da işlemi imzalaması halinde Damga Vergisi Kanunu'nun 24/2. maddesi uyarınca, birden fazla kişi tarafından imzalanan kağıtların damga vergisinin imzalayanlarca müteselsilen ödenmesi gerektiğinin,

Bunlar arasında vergiden bağışık olan kişi veya kurumun bulunmasının, damga vergisinin noksan ödenmesi icabettirmediğinin, açıklanan durumlarda da damga vergisinin tamamının bağışıklığı bulunmayan tarafça ödenmesi gerektiğinin bilinmesi,

Zirai Donatım Kurumu: Tarım Kredi Kooperatifine Bayilik Verilmesine İlişkin Sözleşme – Harç - Damga

5- Zirai Donatım Kurumu tarafından Tarım Kredi Kooperatifine tarım aletleri bayiliğinin verilmesine dair sözleşmeden, bağışık olduğu düşüncesiyle harç ve damga vergisi alınmadığı anlaşılmış, harç eksikliği tamamlattırılmıştır.

İşleme istisna niteliğinde bağışıklık getiren bir yasal düzenleme bulunmadığı gibi; Zirai Donatım Kurumu'nun harç muafiyetini düzenleyen 4604 sayılı Yasa yürürlükten kaldırıldığı, yalnızca 1581 sayılı Yasa'nın 19. maddesi ile TKB'ne harç ve damga (muafiyeti); aynı zamanda Damga Vergisi Kanunu'nun 2 sayılı Tablosunun V/6. maddesi ile ZDK'na bütün işlemlerinde (damga) vergisi (muafiyeti) tanındığından;

Her iki tarafça imzalanan bu sözleşmeden, sadece ZDK temsilcisinin imzası sebebiyle harç tahakkuk ettirilmesi, TKK' nın temsilcisinin imzasının ise harçsız onaylanması,

İşlemin her iki tarafı da ayrı ayrı yasalarla damga vergisi mükellefi sayılmadığından; iş kağıdı nedeniyle damga vergisi alınmaması,

Gerektiğinin unutulmaması,

Zirai Donatım Kurumu Lehine Taahhüt: Bakiye Borç - Müteselsil Kefalet

6- 1992/... sayılı işlemle, traktör alınması sebebiyle ZDK lehine tanzim edilen bakiye 85.280.000 liralık tek imzalı taahhütname ve bununla ilgili müteselsil kefaletnameden %07.5 den ... TL yerine ... TL damga vergisi alındığı, işlemin borç senedi sayıldığı ve %06'dan damga vergisi hesaplandığı belirlenmiş, ... liralık eksiklik tamamlattırılmıştır.

Damga Vergisi Kanunu'na bağlı 1 sayılı Tablo ile (IV-I-c bendi) % 06 oranında damga vergisine tabi tutulan işlemler, "ödünç alınan paralarla yani karza dayalı borçlanma" ile ilgili olup, alım satım akdinden kaynaklanan borçlanmaların bu kapsamda olmadığının; aynı zamanda kefaleti de içeren iş kağıtlarında birbiri ile ilgili "borç senedi" ile "kefaletname"birlikte bulunuyorsa, Damga Vergisi Kanunu'nun 6. maddesi uyarınca bu gibi durumlarda birbiri ile ilgili işlemlerden "en yüksek miktarda vergi alınmasını gerektiren işlemin" damga vergisinin tahsil edilmesi icabettiğinin hatırdan çıkarılmaması, (1,89)

2011 VE 2012 YILLARINDA LİSTEYE EKLENEN YENİ ÖNERİLER

1- Telefon Faturasının Gider Gösterilmesi

… noterinin izinli ya da raporlu olduğu dönemlere ait cep telefonu faturalarının gider olarak gösterildiği saptanmış, gereğine tevessül ettirilmiştir.

Noterler birliğinin 2000/30 sayılı genelgesi uyarınca telefon faturalarının gider olarak gösterilebilmesi için konuşma ve aramaların, yapılan işin mahiyetine uygun ve iş hacmi ile mütenasip içerikte ve miktarda bulunması gerektiği, bu itibarla izinli veya raporlu iken yapılan görüşmelerin bu nitelikte olmadığının bilinmesi," (Noter)

(NOT: Yıl sonu toplantısında bu hususlara girilmemesine karar verildi bu nedenle bu önerinin uygulanmaması)

2- Amortismana Kayıtlı Binek Otomobillerin Veya Noterliğe Ait Taşınırların Satılması Durumunda Satış Bedelinin Gelir Olarak Gösterilmesi Gerektiği

Başka yere tayin olan noter (AB)'nin amortismana kayıtlı ….. plakalı otomobil ile noterliğe ait bazı taşınırlarını tayin sırasında satmış olmasına karşın gitmiş olduğu noterlikte bunları gelir olarak göstermediği veya gelir makbuzu düzenlemediği öğrenilmiş, gereğine tevessül ettirilmiştir.

Gelir Vergisi Kanunun 67/3. maddesi yollamasıyla, Vergi Usul Kanununu 328. maddesi gereğince amortismana tabi menkul malların satışı neticesinde elde edilen paranın makbuz kesilmek suretiyle noterlik geliri olarak gösterilmesi gerektiğinin unutulmaması,

3- Öğrenim Giderlerinin Masraf Gösterilmesi

Muvazene defterinin incelenmesinde, 2010 yılında noterin çocuklarına ait 13.550 TL öğrenim giderlerinin, anılan deftere işlenerek, gelirden düşüldüğü müşahede edilmiş, eksikliğin ek beyanname verilerek ikmali sağlanmıştır.

TNB'nin 2003/34 sayılı Genelgelerinde izah edildiği üzere, eğitim harcamalarının noterlik masrafına kaydının mümkün olmayıp, harcamanın yapıldığı yıla ilişkin olarak verilecek yıllık beyannamede, beyan edilen safi iradın yüzde beşine kadar indirim yapılabileceğinin akılda tutulması,

---//---

Güncelleme: 25.11.2022