Mali Danışmanlık-43430

Ankara 08.03.2023

Konu : 3303 Sayılı Kanun Kapsamındaki Muvafakatname Hk.

 

 

GENELGE (2)

 

 

Noterliklerimizden Birliğimize intikal ettirilen başvurular Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına gönderilmiş olup, Birliğimize yapılan başvurularda yer alan 3303 sayılı Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun kapsamındaki Hazineye ait bulunan taşınmazlardaki hak ve hisselerinin akdi halefi olarak almak isteyen ilgililerin Milli Emlak Müdürlüğünden örneği ekli muvafakatnameyi yapmak istedikleri belirtilmiş, sözkonusu işlem örneğinin;

-4706 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi, harçtan müstesna olup olmayacağı,

-Eğer 4706 sayılı Kanun kapsamında harç ve damga vergisinden müstesna tutulmayacaksa inceleme konusu işlemden değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınıp alınmayacağı,

hususundaki Başkanlık görüşünün noterliklere duyurulmak üzere Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir.

Hazine ve Maliye Bakanlığından talebimize cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 20.02.2023 günlü toplantısında görüşülen 26.11.2022 tarih ve 137819 sayılı yazıda;

"İlgide kayıtlı yazılarınız ve eklerinin incelenmesinden, Hazineye ait taşınmazdaki hak ve hisseleri 3303 sayılı Kanun ile 4706 sayılı Kanun kapsamında akdi halef olarak almak isteyenlerin almasına ve bu hususta ilgili kurum ve kuruluşlara kendi adına müracaatta bulunmasına, tüm iş ve işlemleri yapmasına muvafakat edilmesine ilişkin olarak noter huzurunda düzenlenecek muvafakatnamenin 4706 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi ve harçtan müstesna olup olmayacağı, olmayacaksa söz konusu işlemden değer üzerinden nispi harç ve damga vergisi alınıp alınmayacağı hususunda görüş sorulduğu anlaşılmaktadır.

488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade edeceği; 3 üncü maddesinde, damga vergisi mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu ve resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemler nedeniyle düzenlenen kağıtların damga vergisinin kişiler tarafından ödeneceği; 4 üncü maddesinde, bir kağıdın tabi olacağı verginin tayini için o kağıdın mahiyetine bakılacağı ve buna göre tabloda yazılı vergisi bulunacağı, kağıtların mahiyetlerinin tayininde, şekli kanunlarda belirtilmiş olanlarda kanunlardaki adlarına, belirtilmemiş olanlarda üzerlerindeki yazının tazammun ettiği hüküm ve manaya bakılacağı, mahiyeti tayin edilmek istenen kağıt üzerinde başka bir kağıda atıf yapılmışsa, atıf yapılan kağıdın hükümlerine nazaran iktisap ettiği mahiyete göre vergi alınacağı hüküm altına alınmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanununun 38 inci maddesinin birinci fıkrasında, noter işlemlerinden bu Kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanların noter harçlarına tabi olduğu; 41 inci maddesinde, noter harçlarının (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınacağı hükme bağlanmış, 42 nci maddesinde ise "Değer veya ağırlık, ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlıklar esastır.

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir. Rehin bordroları ile kamu idarelerine verilmek üzere ilgili mevzuatla belirlenen kurallara uyulacağına ilişkin olarak düzenlenen taahhütnameler hakkında bu hüküm uygulanmaz." hükmüne yer verilmiştir.

492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin, "I- Değer veya ağırlık üzerinden alman nispi harçlar" başlıklı bölümünün 1 inci maddesinde, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için nispi harç alınacağı hükme bağlanmıştır.

Öte yandan, 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında, "Hazineye ait taşınmaz malların satış ve devir işlemleri ve bu işlemler sırasında düzenlenen belgeler vergi, resim ve harçtan müstesnadır." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, ilgi yazınız ekinde yer alan muvafakatname örneğinde, "Zonguldak ili, () ilçesi, () Mahallesi, ( ) Caddesi adresinde bulunan ve tapunun Zonguldak ili, ( ) ilçesi, ada no, parsel numarasında kayıtlı, tamamı metrekare yüzölçümündeki taşınmazdaki hak ve hisselerimin tamamını 3303 sayılı Taşkömürü Havzasındaki Taşınmaz Malların İktisabına Dair Kanun ile 4706 Sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi Hakkındaki Kanun kapsamında, akdi halefim olarak almak isteyen { } T.C. Kimlik Numaralı { } isimli kişinin almasına, bu hususta ilgili Milli Emlak Müdürlüğüne, Tapu Müdürlüğüne, Kadastro Müdürlüğüne ve diğer tüm resmi kurum ve kuruluşlara kendi adına müracaatta bulunmasına, tüm iş ve işlemleri yapmasına rıza ve muvafakatimin bulunduğunu kabul ve beyan ederim." denildiği anlaşılmıştır.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde,

-Taahhüt ya da kefalete ilişkin herhangi bir belirlemenin bulunmadığı anlaşılan ilgide kayıtlı yazınıza ekli "Muvafakatname" başlıklı kağıdın, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda sayılan kağıtlar arasında yer almadığından damga vergisine tabi tutulması mümkün değildir.

-Bahsi geçen muvafakatname düzenlenmesine ilişkin işlemin 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen şekilde Hazineye ait taşınmaz malların satış ve devir işlemine ilişkin olmayıp alma hakkının başkasınca kullanılmasına rıza ve muvafakat gösterilmesine ilişkin düzenlendiği anlaşıldığından, harç istisnası bulunmayan söz konusu işlemden 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesi hükmü dikkate alınmak suretiyle harç aranılması gerekmektedir."

şeklinde görüş bildirilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığı görüşüne göre;

-Taahhüt ya da kefalete ilişkin herhangi bir belirleme bulunmayan, ekli muvafakatname başlıklı kağıt, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda sayılan kağıtlar arasında yer almadığından damga vergisine tabi tutulmayacaktır.

-Sözkonusu muvafakatname işlemi 4706 sayılı Kanunun 7 nci maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen Hazineye ait taşınmaz malların satış ve devir işlemine ilişkin olmadığından harç istisnası bulunmayan işlemden, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesine göre ilgililerce beyan edilecek değer üzerinden nispi oranda harç alınması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

 

 

Emine ÇAĞLAYAN

Başkan

---