2012-8 sayılı genelge
Dizin
Mali Danışmanlık - 118-8957
Ankara, 25.04.2012
Özü: SGK'ya olan borçlar ile ilgili şahsi kefaletler hak
G E N E L G E
( 8 )
........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA
........................ NOTERLİĞİNE
Bir noterliğimizden Birliğimize intikal ettirilen yazıda;
488 sayılı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun I/C-16 ncı fıkrasına istinaden 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 11 inci maddesi gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtların damga vergisinden muaf tutulduğu, 6183 sayılı Kanunun 10 ve 11 inci maddeleri gereğince 2003/30 sayılı genelgemizde de belirtildiği üzere üçüncü şahısların vergi borçlarına karşılık olmak üzere düzenlenen şahsi kefaleti içeren işlemlerin damga vergisinden istisna edildiği, yine 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 37 nci maddesinde, süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para cezaları, gecikme zamları, katılım payları kurum alacağına dönüşür ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddeleri uygulanır. denilmekte olduğu ifade edilerek, sadece vergi borçlarına ilişkin olarak düzenlenen şahsi kefaletleri bahis konusu yapan 2003/30 sayılı genelgenin, üçüncü kişilerin sigorta prim borçlarına karşılık olmak üzere düzenlenen şahsi kefaleti içeren kağıtlar için de uygulanıp uygulanmayacağı hususundaki bilgi istemi, Gelir İdaresi Başkanlığına intikal ettirilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 18.04.2012 günlü toplantısında görüşülen 28.03.2012 tarih ve 033944 sayılı yazıda;
İlgide kayıtlı yazınız ve eklerinin incelenmesinden, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10 ve 11 inci maddeleri gereğince üçüncü şahısların vergi borçlarına karşılık olmak üzere düzenlenen şahsi kefaleti içeren işlemlerin damga vergisinden istisna edildiği, diğer taraftan 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununun 37 nci maddesinde, süresi içinde ödenmeyen sosyal sigorta ve genel sağlık sigortası primleri, işsizlik sigortası primleri, idari para cezaları, gecikme zamları, katılım paylarının kurum alacağına dönüşeceği ve bu alacakların tahsilinde, 6183 sayılı Kanunun 51 inci, 102 nci ve 106 ncı maddeleri hariç diğer maddelerinin uygulanacağının ifade edildiği belirtilerek, Sosyal Güvenlik Kurumu alacağından dolayı üçüncü kişilerin sigorta prim borçlarına karşılık olmak üzere düzenlenen ve şahsi kefaleti içeren kağıtlara 6183 sayılı Kanunun 11 inci maddesi ve Damga Vergisi Kanunu uyarınca istisna uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde, bu Kanuna ekli (2) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu; (2) sayılı tablonun I/C-16 fıkrasında ise, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 11 inci maddesi gereğince noterde düzenlenen şahsi kefaletle ilgili kağıtların damga vergisinden istisna olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10 uncu maddesinde teminat olarak kabul edilecek değerler sayılmıştır.
Madde hükmüne göre;
a) Para,
b) Bankalar tarafından verilen süresiz teminat mektupları,
c) Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri,
Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilecek milli şirketlerin hisse senetleri ve tahvilleri,
Amme borçlusu veya borçlular lehine üçüncü şahıslar tarafından gösterilen ve alacaklı amme idarelerince haciz varakalarına istinaden haczedilen menkul ve gayrimenkul mallar, teminat olarak kabul edilmektedir.
Konuya ilişkin açıklamaların yer aldığı Seri:A Sıra No: 1 Tahsilat Genel Tebliğinin Birinci Kısım İkinci Bölümünün I- Teminat Hükümleri alt başlıklı bölümünde "6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (5) numaralı bendi uyarınca, üçüncü şahıslar tarafından borçlu lehine teminat olarak gösterilen menkul veya gayrimenkul malların da teminat olarak alınması mümkündür. Bu durumda, üçüncü şahsın kendisine ait malı başkasının borcuna karşılık teminat olarak vermek istemesi halinde, bu iradesini açık bir şekilde gösteren imzalı muvafakat yazısını tahsil dairesine bizzat getirmesi gerekmektedir.
Ancak, muvafakat yazısının bizzat üçüncü şahıs tarafından getirilmemesi halinde, üçüncü şahıs tarafından imzalanmış ve noter tarafından onaylanmış bir örneğinin tahsil dairesine gönderilmesi yeterli olacaktır.
Muvafakat yazısında; alacaklı tahsil dairesinin ismi, borçlunun adı, soyadı/unvanı, T.C. Kimlik/Vergi Kimlik Numarası, borcun türü, dönemi, tutarı, teminatın asli ve fer'i alacakları kapsamak üzere ve 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (5) numaralı bendi gereğince teminat olarak verildiği, teminat olarak gösterilen menkul ve/veya gayrimenkul malın özellikleri belirtilecek ve malın teşhisine yarayacak belge fotokopileri de eklenecektir.
Bu şekilde muvafakat yazısı alındıktan sonra, haciz varakasına istinaden mal gayrimenkul ise tapu müdürlüğüne haciz tebliğ edilmek, mal menkul mal ise haciz tutanağı ile haczedilmek ve Kanunun 82 ve 83 üncü maddelerinde gösterilen esaslar dairesinde gerekli muhafaza tedbirleri alınmak suretiyle haciz işlemleri gerçekleştirilecektir." açıklamasına yer verilmiştir.
Diğer taraftan, şahsi kefalet ise 6183 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde özel olarak düzenlenmiş olup, söz konusu madde "10 uncu maddeye göre teminat sağlayamayanlar muteber bir şahsı müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu gösterebilir.
Şahsi kefalet tespit edilecek şartlara uygun olarak noterden tasdikli mukavele ile tesis olunur.
Şahsi kefaleti ve gösterilen şahsı kabul edip etmemekte alacaklı tahsil dairesi muhtardır.
Amme alacağını ödeyen kefile buna dair bir belge verilir." hükmünü içermektedir.
Anılan madde hükmü ile 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinde nev'ileri belirtilen türden teminat sağlayamayanlara (kabulü tahsil dairesinin ihtiyarına bırakılmak suretiyle) ekonomik yönden kamu alacağını ödemeye muktedir "muteber" bir şahsı müteselsil kefil ve müşterek müteselsil borçlu olarak gösterme imkanı tanınmış olup, şahsi kefaletin noterden tasdikli mukavele ile tesis edilmesi gerekmektedir.
Kanunda belirtilen şartları taşıyan amme borçlusunun kefili de 6183 sayılı Kanunun 57 inci maddesi uyarınca asıl amme borçlusunun tabi tutulduğu usullerle takip olunmaktadır.
Öte yandan, 6183 sayılı Kanunun 11 inci maddesine göre şahsi kefalet tesis edilmesi halinde düzenlenecek kefalet senedi örneğine Seri:A Sıra No:1 Tahsilat Genel Tebliğinin ekinde (EK-2) yer verilmiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yazınız ekinde yer alan üç kefaletname örneğine ilişkin olarak aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.
Birinci kefaletname örneğinde, "Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 9. maddesi gereğince hakkında işlem yapılmış bulunan..." ibaresi yer almaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından anılan maddenin birinci fıkrası uyarınca teminat istenmesi mümkün bulunmadığından bu ibarenin metinden çıkarılması ve kefaletnamenin alınma nedenine ve kefaletin 6183 sayılı Kanunun 11 inci maddesine göre verildiğine ilişkin bir ibareye yer verilmesi şartıyla söz konusu kefaletname örneğinin, 6183 sayılı Kanunun 11 inci maddesine göre alınacak şahsi kefalet senedi örneği olarak kabul edilmesi ve Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun I/C-16 fıkrası çerçevesinde damga vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.
İkinci ve üçüncü kefaletname örnekleri ise, Kanunun 10 uncu maddesinin (5) numaralı bendinde tanımlanan borçlu lehine üçüncü şahıs tarafından menkul ve gayrimenkul malların teminat olarak gösterilmesine ilişkin olduğundan, 6183 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (5) numaralı bendine istinaden düzenlenip noter tarafından onaylanan muvafakati içeren kefaletnamenin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.
denilmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Saygılarımla,
BAŞKAN
Fahri KÖSE
(Beyoğlu 37. Noteri)