Ankara, 4.2.2000

Özü: Kira bedellerinin ölünceye kadar başka bir şahsa temliki  sözleşmesi ile banka tarafından düzenlenen teminat mektubunun başka bir şahıs tarafından kullanılabilmesine muvafakat Hk.

 

G E N E L G E

( 6 )

 

           Bir Noterliğimizden Birliğimize intikal eden;

           1- Dükkanını kiraya vermiş olan bir şahsın her biri aylık 10.000.000.-TL olan kira bedellerini ölünceye kadar almak üzere başka bir şahsa temlikine dair “Alacağın Temliki Sözleşmesi”,

           2- Bir şahsın, banka tarafından lehine düzenlenen teminat mektuplarının bir başka kişi tarafından da kullanılabilmesine ilişkin “Muvafakatname”,

           başlıklı kağıtların ne surette damga vergisi ve harca tabi tutulacağı hususu 05.02.1999 günlü ve Hukuk 177-1468 sayılı yazımızla Maliye Bakanlığından sorulmuştu.

           Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 27.01.2000 günlü toplantısında görüşülen 30.12.1999 günlü ve 58296 sayılı yazıda ise,

           “Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmış, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı belirtilmiş, 10 uncu maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade edeceği hükmüne yer verilmiştir.

           Buna göre, bir kağıdın tabi olacağı damga vergisinin tayini için bu kağıdın belli bir parayı ihtiva edip etmediğine bakılması, belli veya hesap edilebilir bir miktarın bulunması halinde ise bu miktar üzerinden nispi vergiye tabi tutulması gerekir.

           Diğer taraftan, sözü edilen Kanunun 11 inci maddesinde de, cari hesap şeklinde açılan kredilerle, her türlü ikrazata ait taahhütname ve mukavelenameler (İskonto ve iştira senetleri taahhütnamesi-Dispans-dahil) ve bunların temlik, yenileme devir ve değiştirilmesine müteallik bütün kağıtlarda ve keza matlupların devir ve temlikine ilişkin mukavelename ve temliknamelerde ikraz veya temlik edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesinin mecburi olduğu hükmü yer almaktadır.

           Bu çerçevede, damga vergisi açısından cari hesap şeklinde açılan kredilerle, her türlü ikrazata ait mukavelename ve taahhütnameler ile bunların değiştirilmesine müteallik kağıtlarda ikraz edilen para miktarının veya azami haddinin gösterilmesi mecburi bulunmaktadır.

 

           Buna göre;

           1- “Alacağın Temliki Sözleşmesi” başlıklı kağıdın iki adet dükkanını kiraya vermiş olan bir kişinin alacağı aylık kira  bedelinin ölünceye kadar bir başka kişiye temlikine ilişkin olarak düzenlendiği, temlik edilen toplam para miktarının bugün için hesaplanabilmesinin mümkün olmamasına karşılık 20.000.000.-TL tutarında bir miktarı ihtiva ettiği anlaşıldığından, söz konusu kağıdın bu miktar üzerinden 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I-1/a fıkrasına göre nispi damga vergisine, 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin I/1 pozisyonu uyarınca nispi harca tabi tutulması gerekmektedir.

 

           2- “Muvafakatname” başlıklı kağıdın ise, bir kişinin banka tarafından lehine düzenlenen teminat mektuplarının bir başka kişi tarafından da kullanılabilmesinin kabulüne ilişkin olarak düzenlendiği, bu şekliyle muvafakatname mahiyetinde olduğu ve kağıt üzerinde damga vergisi alınmasını gerektirebilecek başka bir işlem de bulunmadığı anlaşıldığından, 488 sayılı Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yer almayan söz konusu kağıdın damga vergisine tabi tutulması da mümkün bulunmamaktadır.

 

           Ayrıca, söz konusu muvafakatname, muhtevası itibariyle Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde belirtilen manada menkul ve gayrimenkul bir malın aynına yönelik bir taahhüdü ihtiva etmemekte, dolayısıyla değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar meyanında bulunmamaktadır.

 

           Bu nedenle, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II/1 pozisyonu uyarınca maktu harca tabi tutulması gerekmektedir.”

 

           denilmektedir.

           İşlem örnekleri ektedir.

           Bilgi edinilmesini rica ederim.

           Saygılarımla.

                                                                                                           BAŞKAN

                                                                                                       Hasip DİNÇER

                                                                                                    (Ankara 24.Noteri)

---