1996-63 sayılı genelge
Dizin
Özü: Şuf’a (önalım) hakkında feragat işlemleri Hk.
G E N E L G E( 63 )
Şuf’a hakkından feragat işlemlerinde harç ve damga vergisinin ne şekilde alınması gerekeceği konusunda intikal eden tereddütler üzerine Maliye Bakanlığından görüş istenmişti.
Ayrıca bu konudaki işlemlerin noterliklerde yapılıp yapılamıyacağı ve şekli konusundaki tereddütler de Yönetim Kurulunda görüşülmüştür.
Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün 13.09.1996 günlü 42986 sayılı cevabi yazısında değer gösterme zorunluluğu olup olmadığı ve damga vergisi ile harcın ne şekilde alınacağı konuları bakımından:
“Bilindiği üzere, 492 sayılı Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde, menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele senet ve kağıtlarda değer gösterilmesinin mecburi olduğu hükme bağlanmıştır. Ayrıca 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1 nci maddesinde bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olacağı hükmü yer almıştır. Aynı Kanunun 10. maddesinde de “Damga vergisi nispi veya maktu olarak alınır. Nispi vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre, bu kağıtlarda yazılı belli para, maktu vergide kağıtların mahiyetleri esastır.
Belli para terimi, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade eder.” hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen hükümler karşısında, yazınız konusunu teşkil eden kağıt muhtevası itibariyle Harçlar Kanununun 42 nci maddesinde belirtilen manada menkul ve gayrimenkul bir malın alımı, satımı, rehni veya aynına yönelik bir taahhüdü ihtiva etmemekte, belli bir para tutarına ilişkin taahhüt veya borca da konu teşkil etmemektedir. Dolayısıyla, bir gayrimenkulün öncelikli alım hakkından vazgeçmeyi düzenleyen söz konusu kağıt, değer gösterilmesi zorunlu kağıtlar meyanında bulunmamaktadır.
Buna göre, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda vergiye tabi kağıtlar arasında yer almayan feragatnamenin damga vergisine tabi tutulmaması, bu kağıtla ilgili noter işlemlerinin ise 492 sayılı Kanuna bağlı (2) sayılı tarifenin II/1 pozisyonu gereğince maktu harca tabi tutulması icabeder.”
Denilmektedir.
Ancak, burada şuf’a hakkından feragat işlemlerinin nev’ine de dikkat edilmeli her şuf’a hakkından feragat işleminin noterlikte yapılamıyacağı gözönünde bulundurulmalıdır.
Yönetim Kurulunda yapılan değerlendirmelere göre:
2007/35 sayılı genelge ile
çizili metnin kaldırılmasına karar verilmiştir.
Kanuni şuf’a hakkından kat’i feragat (önalım hakkı henüz doğmadan-herkese karşı) işleminin noterliklerde yapılamıyacağı, tapu sicil muhafızlıklarında yapılması,
Önalım hakkının kullanılmasından feragat (paydaşın belli bir kişiye karşı belli bir satış nedeniyle) işleminin noterliklerde yapılabileceği söz konusu işlemin, ileride tapuya ibrazı gerekecek bir işlem olduğu nazara alınarak düzenleme şeklinde yapılmasının uygun olacağı,
Düşünülmektedir.
Bilginizi ve gereğinin buna göre yapılmasını rica ederim.
Saygılarımla.
BAŞKAN
Hasip DİNÇER
(Ankara 24. Noteri)