28.02.2024 - Hukuki Danışmanlık

 

Değerli Meslektaşlarım,

Sakarya Valiliği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğünün 14.08.2023 tarih ve E-69064893- 400(47.1)7132548 sayılı yazısının ekinde gönderildiği ve Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünce Birliğimize intikal eden 17.08.2023 tarih ve 10365/22978 sayılı yazı kapsamında; sahte vekaletname, mirasçılık belgesi, nüfus cüzdanları, yabancı belgeler ile yapılan işlemlerin artması dikkate alınarak, anılan belgelerle işlem yapılmaması hususunda Noterlikler tarafından gerekli hassasiyetin gösterilmesi talep edilmiştir.

Bilindiği üzere;

1512 sayılı Noterlik Kanununun 72 nci maddesinde; Noterin, iş yaptıracak kimselerin kimlik, adres ve yeteneğini ve gerçek isteklerini tamamen öğrenmekle yükümlü olduğu,

79 uncu maddesinde; Vekil, veli, vasi, kayyım, mümessil ve mirasçı sıfatıyla veya şirket ve dernek gibi tüzel kişiler adlarına noterlik işlemi yaptırmak isteyenler, sıfat ve yetkilerini ve işlemi yapmaya izinli olduklarını bildirir belge göstermekle yükümlü olduğu,

Belgenin gösterildiğinin iş kağıdına yazılmakla beraber, işlemle ilgili kısımlarının ve nereden hangi tarih ve numara ile verilmiş olduğunu gösteren, birer örneğinin harçsız ve vergisiz olarak gerek ilgilisine verilecek ve gerekse dairede saklanacak asıl ve örneklerine bağlanacağı,

103 üncü maddesinde; bir dilden diğer dile veya bir yazıdan başka bir yazıya çevirme halinde, noter tarafından metnin altına bir şerh verileceği, bu şerhin, noter yeminli tercüman kullanmışsa, tercümanın kimliğini ve adresini ihtiva etmesi ve altının, noter tarafından tarih yazılıp imzalanarak mühürlenmesinin gerekli olduğu,

195 inci maddesinde; yabancı memleketlerde usulü uyarınca yapılan noterlik işlemlerinin altındaki o memleketin yetkili merciinin imza ve mührünün, konsolos tarafından onandığı ve özel kanun hükümlerinin saklı olduğu,

Hükümleri yer almaktadır.

Birliğimize ait (13) ve (14) sayılı birleştirilmiş genelgelerde vekaletnamelerin düzenlenmesi, (3) sayılı birleştirilmiş genelgede noterlik işlemlerinde belgelerin dayanak olarak kullanılması sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar, (15) sayılı birleştirilmiş genelgede mirasçılık belgesi verilmesinde uygulanacak yöntem, (25) sayılı birleştirilmiş genelgede yabancı belgelerde tasdik şerhlerine (apostil şerhine ve konsolosluk onayına) ilişkin düzenlemeler ve (23) sayılı birleştirilmiş genelgede de tercüme işlemleri hakkında ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.

Birliğimizce yayımlanan (25) sayılı birleştirilmiş genelgede;

1512 sayılı Noterlik Kanununun 195 inci maddesi hükmü gereğince, özel Kanun hükümleriyle yapılan düzenlemeler dışında yabancı bir ülkede yapılan noterlik işleminin noterliklerimizde kullanılabilmesi için o memleketin yetkili merciinin imza ve mührünün mutlaka o ülkede bulunan konsolosluğumuz tarafından onaylanmasının gerektiği,

Bunun istisnası özel Kanun hükümleriyle yapılan düzenlemeler olup, bu düzenlemenin de Lahey'de 5.10.1916 tarihinde imzaya açılan ve hükümetimiz tarafından 8.5.1962 tarihinde imzalanmasını müteakip 16 Eylül 1984 gün ve 18517 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi olduğu,

Bu sebeple; yabancı ülkeler makamlarınca düzenlenen belgelerin Ülkemiz noterliklerinde kullanılması sırasında; işlemin yapıldığı ülkenin, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülke olup olmadığı araştırılarak taraf olduğu anlaşıldığı takdirde apostil (tasdik) şerhinin, taraf ülke olmadığının anlaşılması halinde ise 1512 sayılı Noterlik Kanununun 195'inci maddesi gereğince o ülkede bulunan konsolosluğumuzun onayının arandığı,

Sözleşmenin 6 ncı maddesi uyarınca da tasdik şerhini (apostil) vermekle yetkili ülke makamlarının http://www.hcch.net/index_en.php?act=conventions.authorities&cid-41 internet adresinde ilgili ülkenin isminin üzerine tıklanarak temin edilebileceği,

Birliğimize ait (23) sayılı birleştirilmiş genelgede ise Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünden gönderilen 8.5.1992 tarih ve 21908 sayılı yazı ile; resmi merci onayı taşımasa dahi başka dilde yazılmış bir belgenin Türkçeye çevirisinde tereddüt edildiği takdirde belgenin altına durumu açıklayıcı bir şerh verilmek suretiyle yanlış anlamalara neden olabilecek hususların ortadan kaldırılabileceği belirtildiğinden, ayrıca resmi merci onayı olmayan ya da tasdik şerhi (apostil veya konsolosluk onayı) bulunmayan belgelerin çevirisi işlemlerinde buna göre hareket edilmesi gerektiği,

İfade edilmiştir.

Ayrıca, noterlik işlemleri sırasında Noterlik Kanununun 200 üncü maddesi uyarınca Adalet Bakanlığı'nın 14.09.2020 tarihli 14022/21647 sayılı yazısı ile 11.09.2020 tarihinden itibaren 4 yıl süreyle geçerli olmak üzere onaylanan ve onayını müteakip noterliklere dağıtılan işlem formüllerindeki onay şerhlerinin de dikkate alınarak işlemlerin tamamlanması gerekmektedir.

Bu itibarla;

Yabancı ülkeler makamlarınca düzenlenen belgelerin Ülkemiz noterliklerinde kullanılması sırasında; işlemin yapıldığı ülkenin, Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesine taraf ülke olup olmadığı araştırılıp, taraf olduğunun anlaşılması halinde apostil (tasdik) şerhi, taraf ülke olmadığının anlaşılması halinde ise 1512 sayılı Noterlik Kanununun 195'inci maddesi gereğince o ülkede bulunan konsolosluğumuzun onayının aranması,

Çeviri işlemleri bakımından Noterlik Kanununun 103 ncü maddesi hükümleri doğrultusunda resmi merci onayı taşımasa dahi başka dilde yazılmış bir belgenin çevirisinde tereddüt edildiği takdirde belgenin altına durumu açıklayıcı bir şerh verilmek suretiyle yanlış anlamalara neden olabilecek hususların ortadan kaldırılması,

Noterlik işlemleri sırasında verilecek onaylama şerhlerinin; işlemlerin düzenlendiği tarihte yürürlükte olan işlem formüllerindeki onaylama şerhlerine uygun olması,

Ayrıca, sahte olarak hazırlanan vekaletname, mirasçılık belgesi, nüfus cüzdanları, yabancı belgeler ile noterliklere başvuruların artması nedeniyle Hazine adına oluşacak zararların da önüne geçilebilmesi bakımından anılan belgelerin geçerliliğinin araştırılması hakkında ilgili mevzuat yanında Birliğimize ait birleştirilmiş genelge, genel yazılar ve duyurularda ayrıntılı olarak yapılan açıklamaların tatbikine özen gösterilmesi,

Hususlarında bilgilerinizi rica ederim.

 

Emine ÇAĞLAYAN

Başkan

---