TEFTİŞ VE BAŞVURU

Sistematik bir şekilde hazırladığımız bu çalışmanın konusu, adalet müfettişinin yaptığı teftiş sonrasında izlenecek olan idari ve yargısal başvuru yöntemini kısaca özetlemektir.

 

24.01.2007 tarih ve 26413 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 43/ğ maddesi uyarınca, adalet müfettişleri, noterlikler ile ilgili olarak yaptıkları denetimler sonucunda bir öneriler listesi hazırlar. Hazırlanan bu öneriler listesinde, teftişle ilgili tespit ve eleştirilere yer verilmektedir. Adalet müfettişleri ayrıca tespit ettikleri konuların mali yönünün de incelenmesi için vergi dairesine ihbarda bulunurlar.

 

Adalet müfettişinin yapmış olduğu teftiş nedeniyle aşağıda belirtilen yolların izlenmesi gerekir.

 

Adalet müfettişinin hazırladığı teftiş raporu Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığına gönderilir. Teftiş Kurulu Başkanlığının incelemesinden sonra, teftiş olunan noterlik için öneriler listesi hazırlanılarak ilgili noterliğe tebliğ edilir.

 

Noterliğe yapılan tebligat tarihinden itibaren öneriler listesine (24.01.2007 tarih ve 26413 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Yönetmeliği'nin 87/15 maddesi gereğince) 15 gün içinde, gerekçelerini de göstermek suretiyle, Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanlığı nezdinde itiraz yapılabilir. Yapılan bu itiraz üzerine Teftiş Kurulu Başkanlığı noterin itirazını yerinde görürse öneriyi kaldırır. Yerinde görmediği takdirde ise noterin itirazını reddeder.

 

Teftiş kurulu başkanlığının itirazı reddetmesi üzerine Noter, (kendisini haklı görür ve yaptığı işlemin hukuka uygun olduğuna kanaat getirir ise) Teftiş Kurulu Başkanlığının ret kararının kaldırılması ve önerinin listeden çıkarılması için idare mahkemesi nezdinde Adalet Bakanlığı aleyhine iptal davası açabilir. Dava açma süresi, ret kararının tebliğinden itibaren 60 gündür. Zımni (susarak oluşan örtülü) ret halinde da 2577 sayılı Yasadaki süre geçerlidir.

 

DÜZENLEME İŞLEMLERE AİT EKSİK VEYA HİÇ ALINMAYAN DAMGA VERGİSİNİN ADALET MÜFETTİŞİNCE TAMAMLANMASININ İSTENMESİ HALİNDE YAPILACAKLAR:

 

Damga Vergisi Kanunu 24/son maddesi’…. Noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga vergisi hiç alınmayan veya noksan alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası düzenleyenlere aittir.

 

Vergi ve ceza, vergi için mükelleflere rücu hakkı olmak üzere kağıtları düzenleyenlerden alınır’ şeklindedir.

 

Adalet Müfettişi hiç alınmayan veya noksan alınan Damga Vergisi tespit ettiğinde;

 

1Öncelikle ilgili ile irtibata geçilerek, durum anlatılmalı ve eksikliği gidermesi talep edilmelidir. Bundan sonra bu verginin haksız alındığını düşünüyorsa Vergi Mahkemesinde dava açma hakkının bulunduğu kendisine hatırlatılmalıdır. İlgili öderse sorun ortadan kalkacaktır.

 

2İlgili görüşmeye gelmezse, kendisine bir ihtarname çekilerek, hiç alınamayan veya noksan alınan Damga vergisini tamamlamasını, aksi halde tarafımızdan tamamlanarak, aleyhine icra takibi ve dava yoluna gidileceği ihtar edilmelidir.

 

3İlgili görüşmeye rağmen ödemeyi kabul etmezse;

 

aİlgili adına Noter kendisi ikmal makbuzu keserek, makbuzun üzerine ‘ihtirazı kayıtla ‘ ödendiğini belirterek makbuzu keser. Bu durumda müfettiş makbuzları alarak kendi işlemini tamamlamış olacaktır. Bu durum ilgiliye yine bir ihtarla bildirilmeli ve kendisi adına Noter Makbuzu kesilen damga vergisini ödemesi talep edilmelidir. EK

 

bNoter makbuzu kesip ve 15 günlük harç, Damga vs. beyannamesini verirken, ekteki bilgisayar çıktılarındaki gibi ebeyannamede, ilgili bölümden ihtirazı kayıt bölümü seçilmelidir. EK 1

 

cAynı gün vergi dairesine bir dilekçe ile eksik damga vergisi miktarı yazılarak bu kısmın ihtirazı kayıtla yatırıldığı belirtilmelidir. EK 2

 

4İhtirazı kayıtla yatırıldığı tarihten itibaren ilgilinin 1 aylık süre içinde Vergi Mahkemesine dava açma hakkı vardır. Bu durum kendisine bir ihtarname ile bildirilmeli ve dava açma hakkının bulunduğu ve ödemenin Noterliğe yapılması gerektiği, aksi halde icra takibi yapılacağı ve dava açılacağı, faiziyle birlikte tüm masrafların kendisine ait olacağı bildirilmelidir. EK 4

 

Burada esas olan, ilgilinin, Vergi Mahkemesinde dava açma hakkının ihtar çekilmeyerek ve haber verilmeyerek elinden alınmamasıdır. Aksi halde ilgili aleyhine açılacak davalarda mahkemeler, ilgilinin dava açma hakkının elinden alındığı gerekçesi ile Noter aleyhine karar verebilmektedir.

 

5İlgili tüm yukarıdaki işlemlere rağmen ödemeyi yapmaz ise, öncelikle icra takibine gidilmeli, takibe itiraz edilmesi halinde Damga Vergisi Kanunu 24/son fıkra gereğince rücu davası açılarak, ilgili adına tarafımızdan yatırılan damga vergisi faiziyle birlikte geri alınabilecektir. EK 5

 

 

ADALET MÜFETTİŞİNİN VERGİ DAİRESİNE İHBARINDAN SONRA YAPILACAKLAR:

Vergi müfettişlerince öncelikle (Vergi Usul Kanunu 135. Md.) her türlü bilgi ve belgeyi yeniden isteyerek veya ilgili noterlik dairesine gelerek adalet müfettişinin ihbar ettiği işlem ile ilgili inceleme yapması yasal zorunluluktur. Ancak uygulamada, adalet müfettişinin ihbarı ile yetinilmekte ve genellikle yeniden bir inceleme yapılmamaktadır. Vergi müfettişleri, ihbar edilen işlem ile ilgili olarak adalet müfettişinin yapmış olduğu niteleme ile bağlı değildir. Vergi Usul Kanunu'nun 141'inci maddesi uyarınca harç ve vergi uygulaması yönü ile incelemenin vergi müfettişi tarafından yapılması gerekmektedir.

 

Vergi müfettişinin inceleme sonucunda;

a) ilgili noterin itirazlarını da içeren inceleme tutanağına göre noterlik işleminin usulüne uygun yapıldığı belirtilerek işlem sonlandırılabileceği gibi,

 

b) vergi ve ceza ihbarnamesi düzenlenmesi gerektiği belirtilerek, vergi /ceza ihbarnamesi düzenlenmek üzere belge ilgili birime gönderilebilecektir.

 

I) VERGİ UYUŞMAZLIKLARININ ORTAYA ÇIKMA NEDENLERİ,

1..Vergilendirme işleminin yetki, konu, şekil ve sebep yönleriyle hukuka aykırı olması,

2..Rutin vergi incelemeleri sırasında rastlanan aksaklıklar, (ör: Mükellefin defter ve belgeleri ibraz etmeye yanaşmaması vb.)

3..Hatalı vergi tarhiyatı ve ceza uygulaması,

4..Matrahın düşük beyan edilmesi,

5..Tahakkuk eden verginin ödenmemesi.

 

Vergi uyuşmazlıkları genel olarak iki aşamada çözümlenmeye çalışılır,

a) İdari aşama,

b)Yargı aşaması.

 

II) NOTERE VERGİ/CEZA İHBARNAMESİ GELDİĞİ ZAMAN İZLENECEK YOL:

Vergi hatalarının düzeltilmesi talebi, (Vergi Usul Kanunu 116 ve devamı. 5 yıllık genel zamanaşımına tabidir. Dava açılması gereken durumlarda Vergi Usul Kanunu 325)

Ila) Düzeltme işleminin kabulü ve gerekli düzeltmenin yapılması ile uyuşmazlık sona erer.

 

DÜZELTME DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ:

1İlgili vergi dairesinin adı,

2Düzeltme siteminde bulunanın adı, soyadı, adresi, T.C. kimlik veya vergi nosu,

3Düzeltme ile ilgili vergi ve cezanın nevi, yılı, miktarı,

4Tebliğ edilen ihbarnamelerin tarihi ve numarası,

5Tebliğ tarihi,

6Mükellef hesap nosu,

7Düzeltme konusu olay,

8Düzeltme talebinin yasal dayanağı,

9Sonuç ve istem, tarih,

10Mükellefin adı, soyadı ve imzası.

 

II..b) Düzeltme işleminin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılması durumunda iki yol vardı;

a) Şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına başvurulması (Düzeltme işleminin reddi veya reddedilmiş sayılmasından itibaren 60 gün içinde)(Vergi Usul Kanunu 121 124)

 

ŞİKaYET YOLU İLE BAŞVURU DİLEKÇE ÖRNEĞİ (Vergi Usul Kanunu 124. MADDESİ)

1..Maliye Bakanlığına Ankara hitabıyla başlanmalı,

2..Şikayet yolu ile başvuranın adı, soyadı, adresi,

3..Karşı taraf (ilgili vergi dairesi müdürlüğü)

4..Şikayet ile ilgili vergi ve cezanın türü, miktarı ve yılı,

5..Şikayet konusu ihbarnamelerin tarihi ne nosu,

6..Tebliğ tarihi,

7..Mükellef hesap nosu,

8..Şikayet konusu olay,

9..Şikayetin hukuki dayanakları,

10.Deliller,

11.Sonuç ve istek, tarih,

12.Ekler (Vergi ceza ihbarnamesi, vergi dairesine verilen düzeltme dilekçesi ve ekleri fotokopisi, vergi dairesinin olumsuz cevabı)

 

aa) Maliye Bakanlığının şikayet başvurusunu kabul etmesi ve gerekli düzeltme işlemini yapması (Uyuşmazlık sona erer)

 

bb) Maliye Bakanlığının şikayet başvurusunu reddetmesi veya reddedilmiş sayılması.

 

b) Vergi mahkemesine iptal davası açılması (Şikayet başvurusunun reddi veya reddedilmiş sayılmasından itibaren 30 gün içinde)

2. Cezadan indirim müessesesi (Vergi Usul Kanunu 376)

Tarhiyatın türü bakımından Vergi Usul Kanunu 29. madde gereği imalen Tarhiyatın türü bakımından Vergi Usul Kanunu 30. madde gereği resen

 

CEZALARDA İNDİRİM DİLEKÇE ÖRNEĞİ:

1..İlgili vergi dairesi müdürlüğüne hitaben yazılacak,

 

2..Dairenizin ... Sicil nolu mükellefiyim. Aşağıda tarih ve nosu yazılı vergi ve ceza ihbarnamelerini tarihinde tebellüğ ettim. Vergi Usul Kanunu 376. Maddesi gereğince işlemin yapılmasını arz ederim.

3..Mükellefin adı soyadı, tarih ve imza.

4..Mükellefin adresi,

5..Eklerde ise vergi ve cezanın nev'i ile ihbarnamenin tarih ve nosu bulunmalıdır. Ayrıca

 

TEMİNAT GÖSTERMEK SURETİYLE SÜREYİ 3 AY UZATAN CEZADA İNDİRİM DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ:

1..İlgili vergi dairesi müdürlüğüne hitaben yazılacak.

2..Dairenizin................. Sicil nolu mükellefiyim. Aşağıda tarih ve sayısı yazılı vergi ve ceza

İhbarnamesini............ tarihinde tebellüğ ettim.

3..Amme Alacaklarının tahsili usulü hakkındaki kanunda belirtilen nev'iden.......................................... teminat göstererek, vadenin bitiminden itibaren vergi aslını ve kalan cezayı ödeyeceğim.

4..Vergi Usul Kanunu 376. maddesine göre gerekli işlemlerin yapılmasını arz ederim.

5..Adı soyadı, tarih, imza

6..mükellefin adresi,

7..Eklerde ise vergi ve cezanın nev'i, ihbarnamenin tarh ve nosu, gösterilen teminat bulunmalıdır.

 

3.Pişmanlık ve ıslah talebi (Vergi Usul Kanunu 371)(Pişmanlık Vergi Usul Kanunu 341359)

PİŞMANLIK VE ISLAH DİLEKÇE ÖRNEĞİ:

1..İlgili vergi dairesi müdürlüğünün adı,

2..Vergi mükellefinin vergi numarası ve vergi kaydı (Dairenizin .. ..sicil numarasında kayıtlı vergi Mükellefiyim)

3..İlgili vergi dönemine ilişkin (ör. KDV Beyannamesi) beyannameyi yasal süresi içinde vergi dairesine vermemiş olmak nedeniyle, ilişikte sunulan beyannameyi Vergi Usul Kanunu 371. Maddesi ne göre kabulünü talep ederi m. Saygılarımla.

4..Mükellefin Adı soyadı adresi

5..Ekte ise ilgili vergi beyannamesi bulunmalıdır.

 

4.Uzlaşma, (Vergi Usul Kanunu Ek 1 md)

Tarhiyat öncesi uzlaşma işleminde, tarhiyat sonrası uzlaşma isteyemez, bu durumda uzlaşmanın gerçekleşmemesi halinde dava açma süresi uzlaşmanın gerçekleşmediğine dair tutanağın tebliği tarihi değil, vergi ve ceza ihbarnamesinin tebliği tarihinden itibaren 30 gün içinde vergi mahkemesine dava açılması gerekir.(Yönetmelik 9.md)

 

Tarhiyat sonrası uzlaşmada ise, uzlaşmanın gerçekleşmediğine dair tutanağın tebliği tarihinden itibaren 15 gün içerisinde vergi mahkemesinde dava açılabilir.(uzlaşma Yönetmeliği 2'inci madde)

 

TARHİYAT SONRASI UZLAŞMA DİLEKÇESİNDE OLMASI GEREKENLER:

1 Uzlaşma komisyonu başkanlığının adı

2 Uzlaşma isteminde bulunanın adı, soyadı, vergi veya T.C. no, adresi.

3 Varsa vekili (Avukat olması şart değildir. Noterden alınan vekaletname yeterlidir.)

4 Karşı taraf (ilgili vergi dairesi müdürlüğü)

5 Uzlaşma konusu vergi ve cezanın türü, miktarı, dönemi,

6 Tebliğ edilen ihbarnamenin türü, miktarı, numarası tebliğ tarihi,

7 Mükellef hesap no

8 Uzlaşma isteminin konusu,

9 Uzlaşma isteminin yasal dayanağı

10 Sonuç ve istem

11 Tarih ve imza.

 

III) VERGİ DAVASI:

VERGİ CEZA İHBARNAMESİ NOTERE TEBLİĞ EDİLDİĞİ ZAMAN VERGİ DAVASI AÇILABİLİR:

(Vergi Usul Kanunu 377) Vergi Usul Kanunu'nda yer alan özel dava açma süreleri (VUK 29 31 49. maddeler gereği dava açma süresi 15 gündür) ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun'unda yer alan özel dava açma süreleri (AATUHK md. 15.20.58.187.188.189’uncu maddeler gereğince dava açma süresi 7 gündür) dışında kalan davalar için vergi mahkemelerinde dava açma süresi 2577 sayılı İdari Yargılama Usul Kanunu'nun 7/1 maddesi gereğince otuz gündür. (İdare mahkemelerinde dava açma süresi 60 gündür) Salınan verginin kaldırılması ve vergi/ceza ihbarnamesinin iptali için dava açılması ile birlikte vergi ceza ihbarnamesinin tahsil işlemleri kendiliğinden durur. (2577 sayılı İYUK 27/4)

 

Vergi uyuşmazlıklarında yetki 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunun 37. maddesine göre belirlenir. Söz konusu kanunun 37. maddesi şöyledir.

 

Vergi uyuşmazlıklarında yetkili mahkeme, Uyuşmazlık konusu vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren, zam ve cezaları kesen, Gümrük Kanununa göre alınması gereken vergilerle Vergi Usul Kanunu gereğince şikayet yoluyla vergi düzeltme taleplerinin reddine ilişkin işlemlerde; vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümleri tarh ve tahakkuk ettiren, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun uygulanmasında, ödeme emrini düzenleyen, diğer uyuşmazlıklarda ise dava konusu işlemi yapan, dairenin bulunduğu yerdeki vergi mahkemesidir.

 

A) Vergi/Ceza İhbarnamesinin Tebliği Nedeniyle Açılacak Dava Dilekçelerinin İçeriği:

1  Mahkemenin adı

2 Varsa duruşma, keşif, bilirkişi incelemesi yaptırma istekleri

3 Davacı (AdıSoyadı, vatandaşlık no, adresi)

4 Varsa vekili

5 İlgili vergi dairesi müdürlüğü

6 Dava konusu verginin türü, miktarı ve dönemi

7 Dava konusu cezanın türü, miktarı ve dönemi

8 Mükellef hesap nosu

9 İhtarnamenin tarihi ve numarası

10 Tebliğ tarihi

11  Davanın özeti

12 Dava nedenleri

13 İstek ve sonuç

14 Dava dilekçesine eklenmesi gereken belgeler

15 Davacının veya varsa vekilinin imzası.

 

Vergi daireleri genel olarak vergi ceza ve ihbarnamelerini, asıl vergi mükellefine değil de; en kolay ulaşabileceği noterlere tebliğ etmeyi adet haline getirmişlerdir. Bu gibi durumlarda İYUK 31'inci maddesinin yollaması ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun DAVANIN İHBARI yolun kullanılarak, asıl vergi mükelleflerine davanın ihbar edilmesi gerektiği kanaatindeyim.

 

B) Vergi mahkemesi kararına karşı kanun yolları:

1) Vergi mahkemesi kararlarına karşı itiraz:

 

2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri Ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu Ve Görevleri Hakkında Kanun 7/2 maddesi gereğince; uyuşmazlık miktarı yirmibeşbin (25.000TL) Lirayı geçmeyen ve 2576 ayılı Yasanın 6/ab maddesinde belirtilen davalar tek hakim tarafından çözülür. Tek hakimle çözülen vergi davaları ile ilgili olarak 2576 sayılı Yasanın 8. Maddesi gereğince Bölge İdare Mahkemesine itiraz edilebilir. Yani toplam değeri 25.000TL'ya kadar olan vergi uyuşmazlıkları hakkında karar tek hakim tarafından verilmektedir. Tek hakim tarafından verilen bu kararlara karşı temyiz yoluna gidilemez.

 

2577 sayılı İYUK 15/4 maddesinde belirtilen " İlk inceleme üzerine Danıştay veya mahkemelerce verilen; bu maddenin l/a bendinde belirtilen idari yargının görevli olduğu konularda davanın görev ve yetki yönünden reddine ilişkin kararlarla, l/c bendinde yazılı gerçek hasma tebliğ ve l/d bendindeki dilekçe ret kararları" dışında kalan kararlara ancak bağlı bulundukları Bölge İdare Mahkemesinde İYUK 45 madde gereğince kararın tebliğinden itibaren30 günlük süre içinde İTİRAZ YOLUNA gidilebilir.

 

İtiraz üzerine verilen kararlar kesindir. İYUK 48/3 maddesi gereği usulüne uygun dilekçe verilmediği hususu davacıya tebliğ yolu ile bildirilirken, tebliğden itibaren 15 gün içinde dilekçenin düzeltilmesi gerektiği aksi halde davanın açılmamış sayılacağı ilgiliye bildirilir.

 

TEK HaKİMLE VERİLEN KARARLARA KARŞI BÖLGE İDARE MAHKEMESİNE İTİRAZ BAŞVURU DİLEKÇE ÖRNEĞİ:

1 Bölge İdare Mahkemesi Başkanlığına Sunulmak üzere vergi Mahkemesi Başkanlığına

2 Yürütmenin durdurulması istemi ile duruşma isteği varsa yazılacak,

3 Dosya No

4 İtiraz eden (Adı soyadı, vatandaşlık veya vergi numarası, adresi) varsa vekili

5 Karşı taraf (ilgili vergi dairesi)varsa vekili

6 Dava konusu verginin Türü Miktarı Dönemi,

7 Dava konusu cezanın Türü Miktar Dönemi,

8 Mükellef hesap no,

9 Mahkeme kararının tebliği tarihi,

10 İtiraz konusu,

11Olaylar,

12 Bozma nedenleri,

13 Yürütmenin durdurulması ( bu istek varsa) sebepleri,

14 Sonuç ve istek,

15 İtiraz edenin adı soyadı, tarih ve imza

16 Varsa ekler.

 

İtiraz dilekçesi İYUK 45/3 madde yollaması ile İYUK 48/3 maddesi gereği ilgili vergi mahkemesine verileceği gibi, davacının bulunduğu yer idare ve vergi mahkemesine veya davacının bulunduğu yerde bu mahkemeler yok ise o yer Asliye hukuk hakimliğine, yabancı ülkelerde Türk Konsolosluğuna verilebilir.

 

İtiraz başvurusunun karara bağlanması üç şekilde olmaktadır, a) Bölge İdare Mahkemesi ilk derece Vergi Mahkemesi kararını onaylayarak uyuşmazlığı kesin olarak sonuçlandırabilir.

 

b) Bölge idare Mahkemesi ilk derece Vergi Mahkemesinin kararını bozar (ancak kural olarak) işin esası hakkında kendisi karar vererek uyuşmazlığı kesin olarak sonuçlandırabilir.

 

c) Bölge İdare Mahkemesi bazı özellikli durumlarda (İYUK 45/4) yani ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan itirazı haklı bulduğu veya davaya görevsiz hakim tarafından bakılmış olması hallerinde kararı bozmakla birlikte dosyayı geri göndermek zorundadır.

 

Ayrıca İYUK 48/6 maddesi gereğince;

İtiraz dilekçesinin usule aykırılığı nedeniyle itiraz edilmemiş sayılması kararı,

Harç ve posta ücretlerindeki eksikliğin 15 gün içerisinde tamamlanmaması nedeniyle verilen karara itiraz edilmemiş sayılması,

İtiraz başvurusunun süre aşımı nedeniyle reddine ilişkin karar söz konusu ise, bu üç halde temyiz ve itiraz süresi 7 gündür. Karar düzeltme yoluna gidilebilir.

 

2) Vergi mahkemesi kararını temyiz:

İYUK 15/4 maddesi gereği Danıştay'ın ilk derece mahkemesi sıfatı ile baktığı davalar ile vergi mahkemelerince dava değeri 25.000TL üzerinde ve tek hakim tarafından verilmemiş olan kararlar temyize tabidir. Temyiz süresi kararın tebliğinden itibaren 30 gündür. (İYUK 46 ) Temyiz başvuru yeri ise Danıştay'dır.

 

Temyiz nedenleri ise, Vergi Mahkemesinin kendi görev ve yetki alanı dışında bir işe bakmış olması, Vergi Mahkemesi kararının hukuka aykırı olması (Örneğin; Hukuk kuralının yanlış uygulanması, olayın tespitinde veya nitelendirilmesinde yanlışlık yapılması) ve usul kurallarına aykırılık halleridir.

 

Danıştay'a temyiz için başvurulmuş olması kural olarak kararın infazını önlemediği için, mutlaka yürütmenin durdurulmasını istemek gerekmektedir. Davanın durumuna göre teminat gösterilmesi gerekebilir. İYUK 46. madde gereğince Vergi Mahkemelerince verilen nihai kararlar Danıştay'da temyiz edilir. Temyiz süresi aynı madde gereğince, Vergi Mahkemesi kararının tebliğ tarihinden itibaren 30 gündür.

 

TEMYİZ DİLEKÇESİ ÖRNEĞİ:

1 Danıştay.......... Daire başkanlığına sunulmak üzere ......................... Vergi Mahkemesi Başkanlığına başlığı ile,

2 Yürütmeyi durdurma ve (isteğe bağlı olmak üzere) duruşma isteği,

3 Dosya no,

4 Temyiz edenin adı, soyadı kimlik veya vergi sicil no, adresi,

5 Karşı taraf (İlgili vergi dairesi müdürlüğü)

6 Dava konusu verginin türü, miktarı ve dönemi,

7 Dava konusu cezanın türü, miktarı, dönemi,

8 Mahkeme kararının tebliğ tarihi,

9 Temyiz ve bozma nedenleri,

10 Yürütmeyi durdurma nedenleri,

11  Sonuç ve istek,

12 Temyiz eden adı, soyadı, imzası,

13Ekler.

 

Temyiz dilekçesinde eksiklik ve yanlışlık varsa, bu durumda mahkeme eksiklik ve yanlışlığı düzeltmesi için ilgiliye 15 günlük süre verir. Bu süre içerisinde eksiklik ve yanlışlık düzeltilmez ise ilgilinin temyiz isteminde bulunmamış sayılmasına karar verilir. Temyiz dilekçesinde şekle aykırılık varsa bu durumda Danıştay dilekçenin reddine karar verir. Temyiz isteminin süresi içinde yapılmaması durumunda temyize konu kararı veren mahkeme veya Danıştay dairesi temyiz isteminin reddine karar verir. Bu ret kararı, tebliği izleyen 7 gün içinde temyiz edilebilir. Karşı tarafın gösterilmemesi veya yanlış gösterilmesi halinde de İYUK 15/c maddesi gereğince mahkeme dilekçeyi doğru hasma göndererek eksikliği tamamlayabilir.

 

Bir taraf temyiz süresini geçirmiş olsa bile, diğer tarafın temyiz dilekçesi kendisine tebliğ edildiğinde, bu dilekçeye cevap verme süresi (İYUK 48/3) olan 30 gün içinde temyiz isteminde bulunulabilir.

 

Temyiz incelemesi sonucunda Danıştay Vergi Mahkemesi kararını a) onaylar veya b) düzelterek onaylar ya da c) vergi mahkemesi kararını kısmen onaylar kısmen bozar yahut d) vergi mahkemesi kararını esastan bozar.

 

İlgililer isterlerse ve İYUK 54'üncü maddedeki şartlar varsa, tarafların talepleri ile bağlı olmaları şartı ile karar düzeltme talebinde bulunabilirler. Karar düzeltme talebini inceleyen yargı yeri, kendiliğinden düzeltme sebebi araştıramaz. Tarafların ileri sürdüğü konularda inceleme yapar. Karar düzeltme talebinde bulunabilecek olan kişiler davanın tarafları ile (yanında müdahil olduğu kişinin karar düzeltme yoluna başvurmuş olması koşulu ile) müdahil de bu yola başvurabilir. Karar düzeltme yoluna ancak bir defa gidilebilir. Karar düzeltme talebi yürütmeyi kendiliğinden durdurmadığı için yürütmeyi durdurma isteğini açıkça yazmak gerekir.

 

C) Vergi Davasına Konu Edilemeyecek İşlemler:

1 ) Özelgeler (Muktezalar)

2) Genel Tebliğ, iç genelge ve genel yazılar,

3) Vergi inceleme raporları,

4) Vergi dairesi yazısı ile zarar mahsubu, yatırım indirimi, KDV indirimi, vb.

5) Vergi borcu ya da gecikme zammı istenilmesine ilişkin yazı,

6) Re'sen mükellefiyet tesisi,

7) Yurt dışına çıkma yasağı,

8) Vergi dairesinin cevap yazısı. Bu sayılan işlemler nedeniyle vergi mahkemesinde dava açılamayacağı yüksek yargı organlarının kararları ile belirlenmiştir.

 

IV) DANIŞTAY'DA İLK DERECE MAHKEMESİ SIFATI İLE AÇILAN DAVALAR:

20.01.1982 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun "İlk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalar" kenar başlığı altındaki 24. maddesinin 1. fıkrası uyarınca

"(...) Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;

a) Bakanlar Kurulu kararlarına,

b) Başbakanlık, bakanlıklar ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarının müsteşarlarıyla ilgili müşterek kararnamelere,

c) Bakanlıklar ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,

d) Danıştay İdari Dairesince veya İdari İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,

e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,

f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine, karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idari davaları karara bağlar" denilmektedir.

 

Türkiye Noterler Birliği tarafından çıkarılan genelgeler için, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 24/1c maddesi uyarınca, ilk derece mahkemesi sıfatı ile, genelgenin öğrenilme tarihinden itibaren 60 gün içerisinde, Danıştay'da iptal davası açılabilir.

 

Vergi mahkemelerinde vergi ceza ihbarnamesinin iptali istenirken, bu konu ile ilgili genelgenin iptali de istenebilir. Buna engel bir durum yoktur. Vergi mahkemelerinin bazıları bu talepleri kabul etmektedir. Bazı vergi mahkemeleri de genelge kısmını ayırıp, vergi konusunda karar vermektedir.

 

İdari yargı yerleri arasında bu noktada uygulama birliği sağlanamamışsa da, karşılaşılan hukuki ve idari sorunların yargıya taşınması ve adeta vergi terörüne dönüşen haksız ve hukuka aykırı uygulamaların önüne geçilebilmesi için, hak arama çabalarının yaygınlaşması gerektiği tabiidir.

 

"Herkes kendi evinin önünü temizlerse, şehir tertemiz olur" sözü, boşuna sarf edilmemiştir. İdarenin hukuka aykırı uygulamaları ve hukuk tanımazlıkların önüne geçilebilmesi için, bütün mahalleli (bütün meslek camiası) müşterek bir sorumlulukla yüz yüzedir.

 

Teftiş/denetim adı altında yaşanan ağır hukuk ihlalleri karşısında kendimizi savunmak, aslında hukuku savunmaktır. Mesleki sorumluluk duygusunun paylaşılması dileği ile saygılarımı sunarım.

 

YARARLANILAN KAYNAKLAR:

1 Vergi Hukuku Şükrü Kızılot

2 Danıştay Kararları

3 Yargıtay kararları,

5 Yasal Düzenlemeler.

---

 

GÜNAY ALTÜRK -  NOTER

HALİL KÖSE - NOTER

---