TÜRKİYE NOTERLER BİRLİĞİ

Mali Danışmanlık

Sayı:E-23240125-869-712333-21.03.2024

Özü: 7269 Sayılı Kanun Kapsamında İnşaat Sözleşmeleri Hk.

                                                                                                                                                         

                                                                                 

                                                                                                  GENELGE

                                                                                                          ( 3 )

 

 Noterliklerimizden Birliğimize intikal ettirilen, depremde yıkılan, hasar gören binaların yeniden inşaası, güçlendirilmesi, onarılması ile ilgili noterliklerde yapılan işlemlere 6306 ve 7269 sayılı Kanun hükümlerine göre damga vergisi ve harç istisnası uygulanıp uygulanmayacağı hususunda Gelir İdaresi Başkanlığından görüş istenilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığından cevaben alınan ve Yönetim Kurulumuzun 11.03.2024 günlü toplantısında görüşülen 26.02.2024 tarihli ve E-59491943-140.02.01[529]-16604 sayılı yazıda;

 "İlgide kayıtlı yazılarınızın incelenmesinden, bir noterliğinizden alınan ve Yönetim Kurulunuzun 23/10/2023 tarihli toplantısında görüşülen yazıda, 6/2/2023 tarihinde Hatay ilinde yaşanan deprem felaketi sebebiyle yıkılan, yıkılmasına karar verilen ya da tadilatı gereken orta ve ağır hasarlı binaların yerinde dönüşüm projeleri kapsamında yeniden inşası veya güçlendirilmesi ile ilgili olarak düzenlenecek sözleşmelerde tahsil edilmesi gereken harç ve damga vergisi yönünden Birliğinizden görüş talep edildiği, 23/4/2015 tarihli ve 29335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik yapılmasına Dair Kanunun geçici 1 inci maddesinin ikinci fıkrasında, "Van ilinde 2011 yılında meydana gelen depremlerden dolayı hasar gören ve 7269 sayılı Kanuna göre orta hasarlı veya ağır hasarlı olarak tespit edilen yapılar 16/5/2012 tarihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli yapı olarak kabul edilir ve bu yapılar hakkında bu Kanun uyarınca işlem yapılır" hükmünün düzenlendiği belirtilerek, 6/2/2023 tarihinde yaşanılan deprem felaketi sebebiyle de orta ve ağır hasarlı binaların bir rapora dayalı olarak dönüşümü ve güçlendirilmesi ile ilgili olarak 6306 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasının gerektiğinin düşünüldüğünden bahisle, bu illerde ilk defa yapılacak inşaatlar yönünden de aynı Kanun hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmıştır.

6645 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinde yer alan hüküm sadece Van ilinde 2011 yılında meydana gelen depremle ilgili olup, 6/2/2023 tarihinde Hatay ve diğer illerde meydana gelen deprem felaketi sebebiyle gerek orta ve ağır hasarlı olduğu tespit edilen binaların bir rapora dayalı olarak dönüşümü ve güçlendirilmesi gerekse bu illerde ilk defa inşaat yapılmasına ilişkin işlemlerin anılan geçici madde kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanunun 1 inci maddesinde; deprem (yer sarsıntısı), yangın, su baskını, yer kayması, kaya düşmesi, çığ, tasman ve benzeri afetlerde; yapıları ve kamu tesisleri genel hayata etkili olacak derecede zarar gören veya görmesi muhtemel olan yerlerde alınacak tedbirlerle yapılacak yardımlar hakkında bu Kanun hükümlerinin uygulanacağı; 2 nci maddesinde, su baskınına uğramış veya uğrayabilir bölgeler, İmar ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Devlet Su İşlerinin bağlı bulunduğu Bakanlıkça; yer sarsıntısı, yer kayması, kaya düşmesi ve çığ gibi afetlere, uğramış veya uğrayabilir bölgeler ise, İmar ve İskan Bakanlığınca tespit ve bunlardan şehir ve kasabalarda meydana gelen ve gelebileceklerin sınırları imar planına, imar planı bulunmayan kasaba ve köylerde de belli edildikçe harita veya krokilere işlenmek suretiyle, afete maruz bölge olarak İmar ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılır ve bu suretle tespit olunan sınırlar, İmar ve İskan Bakanlığının isteği üzerine ilgili valiliklerce mahallinde ilan olunacağı; 42 nci maddesinde ise 7269 sayılı Kanunun uygulanması dolayısıyla taşınmaz malların alım, satım, ipotek, tapu kadastro işlemleri, yeniden inşa edilecek veya onarılacaklarla ilgili ihale, sözleşme, ruhsatname ve sair işlemlerin ve bu Kanundan faydalanacakların verecekleri beyanname, taahhütname ve yapacakları sözleşmelerin her türlü vergi, resim ve harçtan muaf olacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, 6/2/2023 tarihinde Hatay ve diğer illerde meydana gelen deprem felaketi sebebiyle orta ve ağır hasarlı olduğu tespit edilen binalarla ilgili olarak yapılacak işlemlerin, 7269 sayılı Kanun kapsamında yapılacak veya onarılacak taşınmazlarla ilgili olduğunun yetkili kurumdan alınacak bir yazı ile tevsiki halinde söz konusu işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanması mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu deprem felaketi nedeniyle yapılacak işlemlerde ve düzenlenecek kağıtlarda 6306 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi ve harç istisnası uygulanabilmesi için, 6306 sayılı Kanunda belirtilen şartların varlığı ya da Van ili için yapılan düzenleme gibi bir Kanun hükmünün bulunması gerektiği tabiidir."

denilmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığının yazısına göre, 06.02.2023 tarihinde Hatay ve diğer illerde meydana gelen deprem felaketi sebebiyle orta ve ağır hasarlı binalarla ilgili yapılacak işlemlerin, 7269 sayılı Kanun kapsamında yapılacak veya onarılacak taşınmazlarla ilgili olduğunun yetkili kurumdan alınacak bir yazı ile tevsiki halinde sözkonusu işlemlere noterliklerce damga vergisi ve harç istisnası uygulanması gerekmektedir.

Diğer taraftan, yeniden yapılacak olan binalarla ilgili düzenlenecek kağıtlara, 6306 sayılı Kanun kapsamında damga vergisi ve harç istisnası uygulanabilmesi için 6306 sayılı Kanunda belirtilen şartların varlığının aranması gerekmektedir.

Bu anlamda 2013/1 sayılı Genelgemizde yer alan ve 6306 sayılı Kanun kapsamında tespiti yapılmış olan rezerv yapı alanı ya da riskli alanda yapılacak inşaatlara, 2013/1 sayılı Genelgemizde yer alan esaslar çerçevesinde bir belge ibrazı ile damga vergisi ve harç istisnası uygulanabilecektir.

İbraz edilecek belgede, yapılan inşaatın bulunduğu parselin rezerv yapı alanı ya da riskli alan içerisinde olduğunun belirtilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, depremde hasar görmemiş olmakla birlikte riskli yapı olarak tespit edilen binaların yıkılıp yeniden yapılmasına dair işlemlere damga vergisi ve harç istisnası uygulanmasında da 2013/1 sayılı Genelgemiz gereğince, bina ile ilgili riskli yapı raporunun düzenlenip kesinleştiğine dair bir yazının ibrazı gerekir.

Bilgilerinizi rica ederim.

                                                                                 

Emine ÇAĞLAYAN

Başkan

---