Hukuki Danışmanlık – 31878

Ankara,  29.06.2022

Özü: Noterlik Kanununda Yapılan Değişiklikler Hakkında

 

........................ NOTER ODASI BAŞKANLIĞINA

........................ NOTERLİĞİNE

 

 

       

        28.06.2022 tarih ve 31880 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7413 sayılı Hâkimler ve Savcılar Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Noterlik Kanununda yapılan değişiklikler ile Kanuna yapılan eklemeler aşağıya çıkarılmıştır;

 

      “MADDE 9- 18/1/1972 tarihli ve 1512 sayılı Noterlik Kanununun 28 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

      MADDE 28- Atanma veya nakil talebinde bulunan başvuru sahiplerinin vazgeçme talepleri, 22 nci maddeye göre yapılan ilan tarihinden itibaren bir ay içinde Adalet Bakanlığına fiziki olarak teslim edilmesi veya elektronik ortamda iletilmesi kaydıyla, atama işleminde değerlendirilir; aksi hâlde vazgeçme talebi dikkate alınmaz.”

 

      MADDE 10- 1512 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinin başlığı “Göreve başlama ve istifa etmiş sayılma:” şeklinde, birinci ve ikinci fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve maddenin üçüncü ve dördüncü fıkraları yürürlükten kaldırılmıştır.

      “Noter sıfatı, noterliğe fiilen başlama tarihinde kazanılır. Kendi sınıfında veya yukarı sınıfta başka bir noterliğe atanan veya nakledilen noterin, o yer noterlik sıfatı, Cumhuriyet savcısının huzurunda yapılacak devir ve teslim işleminin bitmesiyle sona erer; yeni yer noterlik sıfatı ise bu yere fiilen başlama tarihinde kazanılır. Arada geçen sürede noter sıfatı devam eder.

      Atama veya nakle ilişkin karar, Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinde ilan edilir. Noter, ilan tarihinden itibaren bir ay içinde yeni görevine başlamak zorundadır. Haklı bir sebep olmaksızın süresi içinde görevine başlamayan noter, noterlik mesleğinden istifa etmiş sayılır.”

      MADDE 11- 1512 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

      “3. Taşınmaz satış vaadi sözleşmesi yapmak ve bu sözleşmeyi taraflardan birinin talep etmesi, harç ve giderleri ödemesi hâlinde tapu bilişim sistemi vasıtasıyla tapu siciline şerh vermek, taşınmaz satış sözleşmesi yapmak,”

      MADDE 12- 1512 sayılı Kanuna 61 inci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir.

      “Taşınmaz satış sözleşmesi:

      MADDE 61/A- Taşınmaz satış sözleşmesi noterler tarafından da yapılabilir.

Noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine başvuru belgesi düzenler, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamaları dikkate alır ve taşınmaz satışıyla ilgili diğer kanunlarda yer alan sınırlamalar ile usul ve esasları gözetir.

      Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce tapu kayıt örneği ve diğer belgeler tapu bilişim sistemi vasıtasıyla noterlerle paylaşılır. Taşınmaza ilişkin kayıt ve belgelerin eksik olması hâlinde ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar bu sistem üzerinden talep edilir ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılır. Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına engel hukuki bir durumun bulunmadığı tespit edildikten sonra taşınmaz satış sözleşmesi yapılır.

 

      Satış sözleşmesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak sözleşmeyi bu sisteme kaydeder. Sözleşmenin sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanır. Satış sözleşmesi ile diğer belgeler, noter tarafından sisteme aktarılır ve fiziki olarak arşivlenir.

      Noterler, taşınmaz satış sözleşmesiyle ilgili işlemleri bizzat yaparlar.

      Tapu kayıt örneği ve diğer belgelerden hak sahibinin belirlenememesi veya satışa engel hukuki bir durumun varlığı hâlinde noterlerce satış işlemi gerçekleştirilmez.

      Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış sözleşmelerinden yalnızca 2/7/1964 tarihli ve 492 sayılı Harçlar Kanununa ekli (4) sayılı tarifenin “I-Tapu işlemleri” başlıklı bölümünün (20) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca tapu harcı alınır. Bu işlemler için 492 sayılı Kanunun tapu harçlarına ilişkin hükümleri ve gerekli harcı tamamen almadan işlem yapan noterler hakkında aynı Kanunun 128 inci maddesi hükmü uygulanır.

      Taşınmaz satış sözleşmeleri damga vergisinden ve bu işlemlere ilişkin düzenlenen kâğıtlar değerli kâğıt bedellerinden istisnadır.

      Bu madde kapsamında yapılan işlemler karşılığında noter ücreti dışında herhangi bir ücret alınmaz. Noter ücreti taşınmazın değerine göre beş yüz Türk lirasından az ve dört bin Türk lirasından fazla olamaz ve ücret tarifesinde gösterilir. Bu miktarlar, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılarak uygulanır.

      Taşınmaz satış işlemleri için Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü döner sermaye işletmesine gelir kaydedilmek üzere hizmet bedeli alınır ve bu işlemler sebebiyle noterlere herhangi bir pay veya aidat ödenmez.

      Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının mütalaası alınarak Adalet Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”

 

      MADDE 13- 1512 sayılı Kanunun 162 nci maddesine birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş ve maddenin mevcut ikinci fıkrasında yer alan “birinci fıkra” ibaresi “birinci ve ikinci fıkralar” şeklinde değiştirilmiştir.

      “Taşınmaz satış sözleşmesinin düzenlenmesinden dolayı oluşan zarardan noterler de sorumludur. Bu zararın Devlet tarafından ödenmesi hâlinde Devlet, sözleşmeyi düzenleyen notere rücu eder. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülür.”

 

      MADDE 14- 1512 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

      “GEÇİCİ MADDE 21- Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, 28 inci ve 30 uncu maddelerin değiştirilen veya yürürlükten kaldırılan hükümleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla yapılmış olan atama ve nakil ilanları ile bunlara ilişkin iş ve işlemler hakkında uygulanmaya devam olunur.

      Bu maddeyi ihdas eden Kanunla, 60 ıncı maddede yapılan değişiklik ve eklenen 61/A maddesi, bu maddelerde öngörülen bilişim sisteminin kurulduğunun Adalet Bakanlığı resmî internet sitesinde duyurulduğu tarihten itibaren uygulanmaya başlanır. Bu bilişim sistemi, 1/1/2023 tarihine kadar kurulur. Cumhurbaşkanı bu süreyi altı aya kadar uzatabilir.”

 

      MADDE 22- Bu Kanunun;

a) … 9 ila 20 nci maddeleri yayımı tarihinde,

b) Diğer hükümleri 1/1/2023 tarihinde,

      yürürlüğe girer.”  

      1512 sayılı Noterlik Kanunun 22 ve 27 nci maddelerinde, ilan tarihinden itibaren bir ay içinde atama için başvurulacağı düzenlenmiş, olup, vazgeçmelerin de bu tarihten itibaren onbeş gün içinde yapılabilmesine karşın, Yasanın 28 inci maddesinde yapılan değişiklik ile aynı süre içinde vazgeçme talebinde de bulunulması gerektiği hükme bağlanmıştır. Başka bir anlatımla başvuru için gerekli bir aylık süre içinde vazgeçme talebinde bulunulabilecektir.

      Yasanın 30 uncu maddesinin birinci fıkrasındaki değişiklik sonucu, başka yer noterliğe atanmada, atanan yere fiilen başlama tarihi, yeni noterlik sıfatının başlangıcı,

 

      Eski yer noterlik sıfatının bitimi ise atama kararının tebliği yerine Cumhuriyet savcısınca yapılacak devir teslim işleminin bitmesi,

      Olarak belirlenmiş,

      İkinci fıkrasındaki değişiklik ile atama veya nakle ilişkin kararın Adalet Bakanlığı resmi sitesinde ilanından sonraki bir ay içerisinde göreve başlamak zorunluluğu getirilerek, maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarının yürürlükten kaldırılması sonucu da; atamadan sonra vazgeçme imkanı ortadan kaldırılmış, süresi içinde göreve başlamayan noterin istifa etmiş sayılacağı hükmü getirilmiştir.

      1512 sayılı Kanuna eklenen Geçici 21 nci madde hükmü doğrultusunda, atama hususunda, aynı Yasanın 28 ve 30 uncu maddelerinin değiştirilen ve kaldırılan hükümleri, yürürlük (28.06.2022) tarihi itibariyle yapılmış olan atama ve nakil ilanları ve bunlara ilişkin iş ve işlemler hakkında uygulanmaya devam edecektir.

      Noterlik Kanunun 60 ncı maddesinin birinci fıkrasının 3 numaralı bendine eklenen ve 61/A maddesi olarak yeniden ihdas edilen hüküm doğrultusunda, noterler tarafından da gayrimenkul satış sözleşmelerinin yapılması hususu düzenlenmiş olup, buna ilişkin hükümlerin 1.1.2023 tarihinde yürürlüğe girmesi kararlaştırılmıştır.

      Gayrimenkul satış sözleşmelerinin düzenlenmesi hakkında yönetmelik ve teknik çalışmalar hususunda, Birliğimizce Hazine ve Maliye, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Adalet Bakanlıkları ile koordineli olarak çalışmalar sürdürülmektedir. Bu konudaki çalışmalar sonlandırıldığında ayrıca duyuru yapılacaktır. Bilgi edinilmesini rica ederim.

                                                                                                       

Emine ÇAĞLAYAN                              

Başkan                                                                                                    

 

 

(GENEL YAZI: 256 )

---